Kosimbu, olonjali ovio via liangaile oku vangula lomãla vavo catiamẽla koku lipekela. Ovo va enda oku lombolola ondaka yaco kamue kamue, ndomo ci likuata lutunga kuenda ekalo liomõla lomõla.

Cilo ovina via pongoloka. Elivulu losapi hati, Efeito Lolita, li popia ndoco: “Omãla va fetika selo oku tala asapulo a tiamẽla koku lipekela kuenda ovina viaco via siata oku lekisiwa vovingungu via sapulo. Anga hẽ ci kuatisa ale ci panga lãvi omãla osimbu va kasi oku kula?

Asapulo a tiamẽla koku lipekela a sangiwa kolonepa viosi. Deborah Roffman, wa sandeka elivulu losapi hati, Fale Comigo Primeiro, wa soneha ndoco: “Oviluvialuvia vi lekisa omanu va kasi oku lipekela kuenda upopi umue wakutisasõi, u sangiwa kolonepa viosi: Volombangulo, va sapulo, volo filme, valivulu, vovisikilo, votelevisão, volorevista, volo videogame, vo telefone kuenda vo kombutador. Omo liaco, [amalẽhe valua kuenda omãla] pamue va sima okuti oku lipekela, . . . oco ocina ca velapo komuenyo.”

Onepa yimue yeko liaco yi sangiwa kasapulo. Olonoño vakuakusandeka asapulo kuenda vakuakulandisa va siata oku likolisilako oku landisa ovina vi vetiya oloñei viomãla. Ovina viaco vi vetiya omãla oku lisakalaisa leposo lioketimba tunde vutila. Elivulu losapi hati: A Infância Perdida li popia okuti, “olonoño vakuakusandeka asapulo va kũlĩha okuti omãla vakuete onjongole yoku kuata ovina akamba vavo va kuete. Ovina viaco vi kuete ocimãho coku vetiya omãla oku kuata onjongole yoku landa ovina viokaliye.”

Oku lombolola lika ka ci tẽla. Oku kũlĩha ndomo ekãlu li tatalaya, ca litepa loku liendisa ciwa. Cimuamue haico okuti, omãla ka va sukila lika oku kũlĩha ovina viatiamẽla koku lipekela. Ovo va sukila oku talavaya ciwa lukũlĩhiso vakuete oco va nõle onjila ya sunguluka.

Evetiyo lieli: Koloneke vilo, ove o sukila oku pindisa omãla vove oco ovo va tẽle oku “tepisa pokati keci ciwa leci cĩvi.”​—⁠Va Heveru 5:⁠14.

Ku ka tile ocikele. Citava okuti oku vangula lomãla vove catiamẽla koku lipekela ka ca lelukile. Pole oku vangula catiamẽla kondaka yaco, ocikele cove. Sanda oku ci tẽlisa.​—⁠Onumbi Yembimbiliya: Olosapo 22:⁠6.

Vangula kamue kamue. Yuvula oku vangula ovina vialua vonjanja yimosi, pole sapela laye osimbu u kasi oku linga upange umue ale osimbu u kasi vekãlu. Oco o kuatise omõlove oku lianja, u pula ocisimĩlo caye. Sokolola ndu okuti u kasi oku tala oviluvialuvia vimue vi vetiya oloñeyi. Yuvula oku u pula ndoco: “Ove hẽ o sole asapulo a tiamẽla kovina ndevi?” Pole ciwa oku u pula ndoco: “Momo lie ove o simĩla okuti, ovo va talavaya loviluvialuvia viaco oco va landise ocina cimue?” Noke yomõlove oku tambulula, o pondola oku u pula ndoco: “Nye o sima catiamẽla kovina viaco?​—⁠Onumbi Yembimbiliya: Esinumuĩlo 6:​6, 7.

Poku vangula kapako utunga womõla. Osimbu handi omãla ka va fetikile oku tanga kosikola, ove o sukila oku longisa omãla vove olonduko viovimatamata viuyali, kuenda ndomo va liteyuila komanu va seteka oku va yonja oco va lipekele lavo. Noke liotembo yimue, lombolola ndomo oloñaña vicitiwa. Osimbu ka pitĩlile vovomalẽhe o sukila oku kuata elomboloko liwa liatiamẽla kapongoloko a pondola oku pita vetimba kuenda eci catiamẽla koku lipekela.

Longisa ovituwa viwa. Osimbu omãla vove va kula va longisa ovituwa viwa ndeci, oku kala ukuacili, oku kala ukualondunge kuenda oku lekisa esumbilo. Ovituwa viaco vi ka ku kuatisa eci o ka vangula lavo catiamẽla koku lipekela. Va lomboluila ovina o tenda okuti via sunguluka kuenda evi ka via sungulukile. Nda o tava okuti omunu oku lipekela osimbu handi ka kuelele ekandu, ci lombolola ciwa komãla vove. Lombolola esunga lieci ka sungulukilile kuenda ovitangi vi pondola oku yililako. Elivulu limue losapi hati, Uma Longa Conversa Não Basta li popia ndoco: “Eci umalẽhe umue a limbuka okuti olonjali viaye vi tenda okuti omanu oku lipekela osimbu handi ka va kuelele ekandu, citava okuti eye o yuvula oku lipekela.”

Lekisa ongangu yiwa. Kapako ovina o longisa. Ove hẽ, eci o yeva olombangulo viakutisasõi o yolola? Ove hẽ, wa siata oku wala uwalo u vetiya oloñeyi? Ove ukuakulinga ocitiokoso? Nda wa siata oku linga ovina viaco, ka ci leluka oku kuatisa omãla vove oku kuata ovituwa viwa.​—⁠Onumbi Yembimbiliya Va Roma 2:⁠21.

Ku ka vangule catiamẽla koku lipekela lonjila yimue ka ya sungulukile. Oku lipekela ombanjaile yimue ya tunda ku Suku kuenda yi pondola oku nena esanju votembo ya sokiyiwa okuti: volohuela. (Olosapo 5:​18, 19) Lomboluila omõlove okuti, vokuenda kuotembo, eye o ka talavaya lombanjaile yaco lonjila yimue okuti ka sakalala vali lovitangi vi tunda koku lipekela osimbu handi kakuelele.​—⁠1 Timoteo 1:​18, 19