Hechos 13:1-52
13 Ti trahunche Antioquía huaria mu mülerquei ta Chau Ngünechen ñi pu huerquen ca quimeltufe. Fei tüfa: Bernabé, Symeón feiti Niger pingelu, Lucio ti Cirene che, Manaén feiti quimeltungelu Herodes engu, ti ngünenielu feiti troquiñ mapu. Cafei mülerquei Saulo.
2 Petu ngüñüluulu engün* ca ñi püramyefiel ta Jehová,* Chau Ngünechen ñi nehuen feipi: “Huichucünungepe ta Bernabé ca Saulo. Dullifiñ engu ñi femal quiñe cüdau”.
3 Deu ngüñüluulu ca ngillatucünulu engün, fampuhulelngei ñi cuhu engu. Fei chalitufingün.*
4 Chau Ngünechen ñi nehuen adniefi tüfachi pu huentru. Feimu Seleucia huaria mu nagpui, fei farcu mu puhui engu ta Chipre huapi meu.
5 Puulu engün Salamina huaria mu, conpuingün pu judio ñi ngillatuhue ruca mu.* Amuldungulelfi engu ti pu che Chau Ngünechen ñi dungu. Juan ta quelluqueyu engu.
6 Com ti huapi püle rumeingün ñi puhual ta Pafos huaria mu. Fei pefingün quiñe judio huentru Bar-Jesús pingelu. Tüfa ta calcu huentru ürque, cafei Chau Ngünechen ñi huerquen femfaluuquei.
7 Tüfachi huentru cüdahuelquefi ta Sergio Paulo, quiñe quim huentru gobernadorcülelu.* Feichi huentru mütrümfi ta Bernabé engu Saulo. Müna cüpa allcüturquei Chau Ngünechen ñi dungu.
8 Feichi huentru Elimas ca pingerquei, tüfa cüpa feipilei calcu huentru. Fei caiñetufi ta Bernabé engu Saulo, cüpa catrütufi ti gobernador ñi feyentunoal ta Ñidol Jesús meu.
9 Feimu Chau Ngünechen elufi ñi nehuen ta Saulo, Pablo pingelu. Fei tüfa cüme lelicünufi ta Elimas.
10 Feipifi: “Eimi re ngünencan ca huesa dungu raquiduamqueimi. Eimi ta Huecüfü ñi fotüm, caiñetuquefimi com tati norngelu. ¿Chumngelu* cacünuquefimi Jehová* ñi nor cüme dungu?
11 Chau Jehová* juzgaeimu. Traumaleaimi, pichi alüñmayai tami pelohuenoal ti pelon antü” feipi Pablo. Feimeu müten trucuri tañi quintun, fei dumiñnagi tañi nge. Fei sumpatuyahui* ñi nüñmangeal tañi cuhu.
12 Ti gobernador pefilu ñi rupan, feyentui. Rume afmatulehuei Chau Jehová* ñi quimeltun mu.
13 Pablo ca tañi pu compañ Pafos huaria mu tripatuingün. Fei farcu mu puhuingün ta Perga huaria, Panfilia troquiñ mapu mülelu. Huelu Juan elcünueyu, fei huiñotui Jerusalén huaria mu.
14 Huelu amulei ñi miyahun engu. Perga huaria tripatuingu, fei puhuingu Antioquía huaria, Pisidia troquiñ mapu mülelu. Fei ürcütun antü mu* conpuingu ca anüpuingu ti ngillatuhue ruca meu.
15 Deu papeltungelu Moisés ñi ley dungu ca ñi huirintucuel Chau Ngünechen ñi pu huerquen, pu adnielu ti ngillatuhue ruca feipifalfingün ta Pablo engu Bernabé: “Pu peñi, nielmu quiñe dungu tamu yafültucuafiel tati pu che, allcütuhuayiñ”.
16 Feimu Pablo huitrapürai, nengümi ñi cuhu. Fei feipi:
“Pu Israel huentru ca com tati yamquefilu* ta Chau Dios, allcütumün.
17 Pu Israel che ñi Ngünechen dulli taiñ pu cuifiqueche. Quisu tañi mapu mu mülerquelafui engün, Egipto mapu mu mülerquefui. Huelu Chau Ngünechen quellueyu engün. Fei fütra pepiluhun mu nentueyu engün.
18 Pu Israel che 40 tripantu miyaulu engün huellin mapu mu,* Chau Ngünechen illcufemlai* tañi huesa femün engün.
19 Fei apümcafi regle troquiñche Canaán mapu mu mülelu. Fei elufi tati pu Israel che ñi ngen-ngeal ti mapu engün.
20 Com tüfachi dungu alüñmai ñi rupayal 450 tripantu.
Fei hula Chau Dios eli pu juez puulu hula ta Samuel ñi antü, tüfa ta Chau Ngünechen ñi huerquen.
21 Huelu pu Israel che feipingün ñi elungeal quiñe lonco ülmen. Feimu Chau Ngünechen elufi ta Saúl, Quis ñi fotüm, quiñe huentru Benjamín ñi troquiñche tuulu. Saúl 40 tripantu ngüneniefi pu Israel che.
22 Fei hula Chau Ngünechen famentufi ta Saúl, eli ta David ñi ngünenieal. Feichi huentru mu feipicünui: ‘Ngüneduamfiñ ta David, Jesé ñi fotüm, fei ayühuelmaeneu tañi piuque. Tüfachi huentru femürpuai com tañi ayünieel iñche’.
23 Tüfachi huentru ñi cüpanche mu Chau Ngünechen entufi ta Jesús, fei ñi montulafiel pu Israel che chumngechi ñi feipicünuel.
24 Petu ñi acunon Jesús, Juan amuldungulelfi com pu Israel che ñi fautizahual, fei ñi quimfalcünual ñi nor raquiduamtun engün.
25 Huelu Juan epe fentecünulu tañi cüdau, feipi: ‘¿Inei pimuquen ta iñche? Feiti che tamün üngümniefiel, iñche no tati. Huelu quimaimün tüfachi dungu: feiti inalepalu iñche meu, nentupüroñmalayafun rume tañi ocota’.*
26 Pu peñi, Abrahán ñi pu cüpanche ta eimün, tati pu yamquefilu ta Chau Ngünechen. Allcütumün. Iñchiñ ta elungeiñ tüfachi dungu chumngechi montuluhuaiñ.
27 Huelu pu Jerusalén che ca pu gobernante lloulafi engün tati montulchefe, juiciantucufingün. Femngechi femtriparpui chem ñi huirintucuel Chau Ngünechen ñi pu huerquen, fei ñi papeltungequeel fillque ürcütun antü.
28 Chem no rume peñmangelai ñi langümngeal. Huelu langümngepe pifingün ta Pilato.
29 Deu femtripalu com ti huirinconcülelu chem ñi rupayal Jesús, orcon mamüll meu* nacümfingün,* fei rüngan mu tucufingün.
30 Huelu Chau Ngünechen huiñomongeltufi rangiñ ti pu layelu.
31 Alün antü peufaluhui tañi pu inanieteu mu. Tüfa engün Galilea mapu püle tripaingün, fei huechuingün ta Jerusalén huaria mu Jesús engün. Tüfa engün huldungulelquefi ti pu che.
32 Feimu tati cümeque dungu Chau Ngünechen ñi feipicünufiel taiñ pu cuifiqueche, iñchiñ amuldunguleluhuiyiñ.
33 Chau Ngünechen huiñomongeltufi ta Jesús. Tañi feipicünun com cüme huechurpui, femngechi taiñ fürenengeal, fei tañi pu yallngen. Chumngechi huirintuculei ti epungechi salmo feipilelu: ‘Eimi iñche tañi fotüm, fachantü tami chaungerpun iñche’.
34 Chau Ngünechen feipicünui ñi huiñomongeltuafiel ta Jesús rangiñ ti pu layelu. Cafei turpu niehuelayai che ñi cuerpo* laquelu ca funaquelu. Feimu feipi: ‘Iñche eluhuayiñ cümeque dungu, chumngechi feipicünufiñ ta David, tañi rüf piuqueyeniefiel. Manelfali tüfachi dungu ñi feipicünun’.
35 Cangelu salmo feipilei: ‘Elulayafimi ñi funayal tañi cuerpo tami manelfal che’.
36 David femi Chau Ngünechen tañi ayünieel com tañi mongen meu, fei lai.* Rüngaltucungei taiñ pu cuifiqueche yem engün, ca tañi cuerpo funai.
37 Huelu feichi che Chau Dios ñi huiñomongeltufiel* funalai tañi cuerpo.
38 Feimu llemai pu peñi, quimaimün tüfachi dungu: feichi huentru ñi lan mu Chau Ngünechen rulpacünuai tamün culpan.* Tüfachi dungu quimeleluhuiyiñ.
39 Moisés ñi ley meu nor che troquingelayaimün. Huelu tüfachi huentru ñi lan mu, Chau Ngünechen nor che troquituafi com tati feyentulu.
40 Feimu cuñiutuculemün tamün rupanoal chumngechi ñi huirintucuel Chau Ngünechen ñi pu huerquen. Feipi engün:
41 ‘Tamün antü meu femquen quiñe cüdau. Huelu cüme quimeltungelmün rume, feyentulayaimün. Ngüneduamfimün tüfachi cüdau eimün pu illamcaquelu. Afmatuleaimün, fei layaimün’”.
42 Pablo ca Bernabé tripatulu ti ngillatuhue ruca mu, tati pu che llellipufingün ta cangelu ürcütun antü mu ñi nütramcayal tüfachi dungu.
43 Ti ngillatuhue ruca mu fentren judio ca tati pu concülelu pu judio ñi huimtun, püramyequefi ta Chau Ngünechen. Feimu feichi fentecünulu ti trahun, feichi pu che inafingün ta Pablo ca Bernabé. Tüfa engu nütramcalelfi ca yafültucufi ti pu che ñi llounieafiel Chau Ngünechen ñi piuqueyechen.
44 Fei cangelu ürcütun antü, epe com huaria che trahuluhui ñi allcütuafiel Chau Jehová ñi dungu.*
45 Pu judio pefilu ñi trahulen fentren che, ütriri engün. Fei huesa piuque mu chaftudungufingün Pablo ñi feipin.
46 Feimu Pablo ca Bernabé nehuen piuque mu feipi engu: “Eimün hune mülefui tamün quimelelngeal Chau Dios ñi dungu. Huelu pilaimün ñi allcütual. Femngechi quimfali tamün elungenoafel rumel mongen. Feimu amuldunguafiyiñ pu catripanche.*
47 Chau Jehová* ta huercüeyumu. Feipi: ‘Pelon reque elcünueyu tati pu catripanche meu. Fei huall mapu püle amuldunguafimi tati pu che chumngechi montulngeai engün’”.
48 Pu catripanche allcülu tüfachi dungu rume ayühuingün. Fei püramyefingün Chau Jehová ñi dungu.* Com pu che ayünielu ñi llohual ti rüf dungu, fei ñi nieal rumel mongen, feyentuingün.
49 Jehová ñi dungu* com feichi mapu püle puhui.
50 Huelu pu judio ngüchaltucufingün pu ülmenque domo yamquefilu ta Chau Dios. Cafei ngüchaltucufingün pu yamfal huentru huaria mu ñi caiñetuafiel ta Pablo ca Bernabé. Fei huemünentungeingu* ti huaria mu.
51 Pablo ca Bernabé mütrohuingu ti trufür tañi namun meu, femngechi ñi ngüneduamal engün tañi huesa femün. Fei hula Iconio huaria mu amutuingu.
52 Jesús tañi pu inanieteu rumeñma ayüucüleingün. Cafei Chau Ngünechen elueyu ñi nehuen engün.
Quimnieal
^ Ngüneduamnge “ngüñüluhual”.
^ Cam: “Huiño chalitufingün”.
^ Griego quehun feipilei: “Sinagoga”.
^ Ngüneduamnge “gobernador”.
^ Cam: “Chemu”.
^ Cam: “Trampauquiyahui”.
^ Ngüneduamnge “ürcütun antü”.
^ Cam: “Respetaquefilu”.
^ Cam: “Lladcüfemlai”.
^ Tüfa cüpa feipilei quiñe troquiñ mapu ñi epe mülenon che.
^ Cam: “Tranu”.
^ Cam: “Fütra anümca”.
^ Cam: “Nagümfingün”.
^ Cam: “Calül”.
^ Griego quehun feipilei: “Umautui”.
^ Griego quehun feipilei: “Huitrañpüramfiel”.
^ Cam: “Yafcan”.
^ Cam: “Camapu cüpachi che”.
^ Cam: “Quechanentungeingu”.
