Biblu’n nun’n, Glɛki nun ndɛ mma nga be kacili i kɛ “sa yaci cɛlɛ’n” i bo’n yɛle kɛ “be yaci i lɛ naan ɔ wɔ.” Ɔ ti kɛ sran kun mɔ ɔ kalɛ wo i su mɔ a yaci cɛ i’n sa. Kɛ Zezi klé wafa nga i sɔnnzɔnfuɛ’m be kwla srɛ Ɲanmiɛn’n, ɔ fɛli i sɔ sunnzun ase’n. Ɔ seli kɛ: “Yaci e tɛ mun cɛ e, afin sran kwlaa nga e kalɛ o i su’n, e kusu e yaci cɛ i.” (Liki 11:4, ja ngua lɔ ndɛ’n) Asa ekun’n, kɛ ɔ́ kán kanga ng’ɔ siman aunnvɔɛ’n i ndɛ’n, ɔ fali sa yaci cɛlɛ’n sunnzunnin kalɛ mɔ be yaci be cɛ’n.—Matie 18:23-35.

 Sran ng’ɔ yaci sa cɛ’n, sɛ be yo i sa annzɛ be saci i like wie’n, ɔ faman sa sɔ’n siemɛn i klun annzɛ ɔ seman kɛ san fii be yi be mɛn i. Biblu’n kle kɛ sa yaci cɛlɛ kpafuɛ’n, ɔ taka sran klolɛ tankaan’n su. Afin “sran ng’ɔ klo sran’n, ɔ faman sa siemɛn i klun.”—1 Korɛntifuɛ Mun 13:4, 5.

?Kɛ e yaci sa cɛ’n, ngue yɛ e yoman-ɔn?

•   E seman kɛ like nga sran’n yoli’n timan tɛ. I kpa bɔbɔ’n, Biblu’n bu be nga be waan sa tɛ’n timan like tɛ’n be fɔ.—Ezai 5:20.

•   E yoman kɛ sa fi w’a juman sa. Ɲanmiɛn yacili sa tɛ dan nga Famiɛn Davidi yoli’n cɛli i. Sanngɛ w’a sɛsɛmɛn i sa sɔ’n i sin afɛ’n i lika. I kpa bɔbɔ’n, ɔ yoli maan be klɛli sa sɔ’n i su ndɛ be sieli naan lele nin andɛ sran’m be wla kpɛn su.—2 Samiɛli 12:9-13.

•   Ɔ kleman kɛ e kunndɛ kɛ e wiengu’m be di e lufle. Wienun-ɔn, sran kun se wɔ kɛ a mɛn i sika naan sɛ ɔ yo’n ɔ́ fá mán wɔ. Kpɛkun a fa sika’n mɛn i. Sanngɛ i sin’n ɔ ko saci sika’n ngba’n. Ɔ maan ɔ leman wie kun naan w’a yi w’a man wɔ. Kpɛkun ɔ to wɔ se wɔ kɛ ɔ yo i nsisɔ naan a yaci cɛ i. I yo, a kwla se kɛ á yáci cɛ́ i. Yɛle kɛ a su faman sa sɔ’n sieman ɔ klun naan a su fa kanman ndɛ kun. Atrɛkpa bɔbɔ’n, a kwla se kɛ á yáci i su kalɛ’n i ngba cɛ́ i. Sanngɛ kusu a kwla se kɛ a mɛnmɛn i sika kun.—Jue Mun 37:21; Ɲanndra Mun 14:15; 22:3; Galasifuɛ Mun 6:7.

•   E yaciman sa e cɛman ngbɛnngbɛn sa. Be nga be ɲinfu be yo sa tɛ mɔ be kunndɛman kɛ be se be kɛ b’a yo sa tɛ’n, mɔ be kaciman be sa’n, mɔ be ko kpataman be nga be yoli be sa’n, Ɲanmiɛn yaciman be wun sa’n cɛman be. (Ɲanndra Mun 28:13; Sa Nga Be Yoli’n 26:20; Ebre Mun 10:26) Sran sɔ’m be kaci Ɲanmiɛn i kpɔfuɛ, yɛ Ɲanmiɛn seman e kɛ e yaci be wun sa’n e cɛ be.—Jue Mun 139:21, 22.

   ?Yɛ sɛ sran kun yoli ɔ tɛ dan naan ɔ kunndɛman kɛ ɔ́ sé wɔ yaci annzɛ ɔ kunndɛman kɛ be se i kɛ w’a yo sa tɛ bɔbɔ’n nin? ?Ngue yɛ ɔ fata kɛ a yo-ɔ? Biblu’n waan: “Gua ɔ ya’n i ase, yɛ kpalo ya ble’n.” (Jue Mun 37:8) E seman ɔ kɛ a yo kɛ sran’n w’a yoman ɔ tɛ sa. Sanngɛ é wlá ɔ fanngan kɛ a yaci ya’n. Lafi su kɛ Ɲanmiɛn wá úsa sran sɔ’n i sa. (Ebre Mun 10:30, 31) Kusu ndɛ uflɛ m’ɔ kwla fɔnvɔ wɔ’n yɛle kɛ blɛ wie wá jú’n Ɲanmiɛn wá yó maan afɛ kwlaa nga e wun i andɛ’n bé wíe yɛ e wla su kpɛnman su kun.—Ezai 65:17; Sa Nglo Yilɛ 21:4.

•   E faman sa kanngan kwlaa nga be yo e’n e yoman ndɛ. Ɔ ju wie’n, e kwla bu i kɛ sran kun yoli e sa, kusu nn nɛ́n i-ɔ. Ɔ maan i lɛ nun’n e wun i wlɛ kɛ e fali ya ndɛndɛ. Biblu’n kusu se kɛ: “Nán fa ya ndɛndɛ. Afin ya falɛ’n yɛ be fa sie sinnglinfuɛ’n i nzɔliɛ-ɔ.”—Akunndanfuɛ’n 7:9, ja ngua lɔ ndɛ’n.

Like ng’ɔ kwla uka e naan y’a yaci sa y’a cɛ’n

1.   Nán e wla fi sa yaci cɛlɛ kpafuɛ’n su. Sa yaci cɛlɛ kpafuɛ’n, nɛ́n i yɛle kɛ e yo kɛ like nga sran’n yoli’n timan tɛ sa annzɛ e yo kɛ sa fi w’a juman sa. Sanngɛ i bo’n yɛle kɛ e fa yoman ndɛ.

2.   Maan e bu sa yaci cɛlɛ’n i su ye’n i akunndan. Kɛ e yaci ya’n mɔ e faman sa sɔ’n e sieman e klun’n, e wla gua ase, tukpacɛ wie’m be to fuan e, yɛ e di aklunjɔɛ. (Ɲanndra Mun 14:30; Matie 5:9) Ng’ɔ ti cinnjin kpa ekun’n yɛle kɛ, kɛ e yaci sa cɛ’n, Ɲanmiɛn kusu yaci e wun sa liɛ mun cɛ e wie.—Matie 6:14, 15.

3.   Maan e bu e wiengu’m be akunndan. Fɔ o e kwlaa e nun. (Zaki 3:2) Wafa kunngba nga kɛ be yaci e wun sa’n cɛ e’n ɔ yo e fɛ’n, ɔ fata kɛ e kusu e yaci e wiengu’m be wun sa’n e cɛ be wie.—Matie 7:12.

4.   Nán e like yolɛ yo ya. Sɛ be yo e sa kaan wie naan ɔ yoman e fɛ’n, nán e wla fi Biblu’n nun ndɛ nga su: “Sɛ amun wiengu yo amun sa’n, maan ɔ sɔn amun nun.”—Kolɔsufuɛ Mun 3:13.

5.   Maan e fa ajalɛ ndɛndɛ. Sɛ be yo e sa’n, maan e mian e ɲin naan e yaci e cɛ ndɛndɛ naan y’a faman ya ble.—Efɛzifuɛ Mun 4:26, 27.