Taano ta kadakul ngunyan nin iba-ibang bersiyon o traduksiyon nin Bibliya? Sa hiling mo, an mga bagong bersiyon daw na iyan makakatabang o makakaulang na masabutan an Bibliya? Para matabangan ka sa bagay na iyan, aramon niyato an dahilan kun taano ta ginibo an mga bersiyon kaidto kan Bibliya asin kun sairisay an nagtradusir kaiyan.

Alagad, aramon ta nguna kun siisay an orihinal na kagsurat kan Bibliya, asin kun kasuarin iyan isinurat?

Sa parati, nababanga sa duwang porsiyon an Bibliya. An inot na porsiyon may 39 libro, na diyan mababasa an “sagradong mga kapahayagan nin Diyos.” (Roma 3:2) Pinasabngan nin Diyos an maimbod na mga lalaki para isurat an mga librong ini sa laog nin halawig na panahon—mga 1,100 na taon puon 1513 B.C.E. sagkod kaidtong pagkatapos kan 443 B.C.E. Isinurat ninda an kadaklan kaiyan sa lengguwaheng Hebreo, kaya inaapod an porsiyon na ini na Hebreong Kasuratan, na bantog man sa apod na Lumang Tipan.

An ikaduwang porsiyon may 27 libro na kabtang man kan “tataramon nin Diyos.” (1 Tesalonica 2:13) Pinasabngan nin Diyos an maimbod na mga disipulo ni Jesu-Cristo na isurat an mga librong ini sa laog nin mas halipot na panahon—mga 60 taon puon kan mga 41 C.E sagkod 98 C.E. Isinurat ninda an kadaklan kaiyan sa lengguwaheng Griego, kaya inaapod ining Kristiyanong Griegong Kasuratan, na bantog man sa apod na Bagong Tipan.

Kaya, igwa nin 66 na ipinasabong na libro an Bibliya—an mensahe nin Diyos para sa mga tawo. Pero taano ta kaipuhan pa an mga bagong bersiyon nin Bibliya? Uni an tulong panginot na dahilan.

• Tanganing mabasa kan mga tawo an Bibliya sa sadiri nindang lengguwahe.

• Tanganing halion an salang mga nagibo kan mga parakopya asin maibalik an orihinal na mga tataramon kan Bibliya.

• Tanganing ribayan an dai na nasasabutan na mga pananaram.

 Pag-isipan kun paano nakaapektar an mga dahilan na ini sa duwang suanoy na bersiyon.

Mga 300 na taon bago ipangaki si Jesus, pinunan kan Judiong mga iskolar na itradusir an Hebreong Kasuratan sa lengguwaheng Griego. An traduksiyon na ini nagin bantog sa apod na Griegong Septuagint. Taano ta ginibo ini? Tanganing tabangan an dakul na Judio kaidto na nagtataram nin Griego, imbes na Hebreo, na padagos na masabutan an “banal na Kasuratan.”—2 Timoteo 3:15.

Nakatabang man an Septuagint sa minilyon na bakong Judio na nagtataram nin Griego na maaraman kun ano an itinutukdo kan Bibliya. Paano? “Puon sa kabangaan kan inot na siglo,” an sabi ni Professor W. F. Howard, “iyan na an ginamit na Bibliya kan Kristiyanong Simbahan, na an mga misyonero nagduduman sa mga sinagoga tanganing ‘patunayan hali sa kasuratan na si Jesus an Mesiyas.’” (Gibo 17:3, 4; 20:20) Iyan an sarong dahilan kaya dai nahaloy, dakul na Judio an “nawaran nin interes sa Septuagint,” sigun sa sarong iskolar sa Bibliya na si F. F. Bruce.

Mantang luway-luway na nakukumpleto kan mga disipulo ni Jesus an mga libro sa Kristiyanong Griegong Kasuratan, iiniba ninda iyan sa Septuagint na bersiyon kan Hebreong Kasuratan, asin iyan an nagin kumpletong kopya kan Bibliya na igwa kita ngunyan.

Mga 300 na taon pakatapos na makumpleto an Bibliya, nagprodusir si Jerome, sarong iskolar sa relihiyon, nin sarong bersiyon nin Bibliya sa lengguwaheng Latin, na pag-abot nin panahon inapod na Latin Vulgate. Dakul na kaidto nin mga bersiyon sa Latin, kaya taano ta kaipuhan pa nin bago? Gusto ni Jerome na itama “an salang pagkatradusir, risang-risang mga sala, asin an bakong tamang pagdagdag saka pagbawas,” an sabi kan The International Standard Bible Encyclopedia.

Itinama ni Jerome an kadaklan sa mga salang idto. Pero pag-abot nin panahon, nagibo kan mga lider nin simbahan an pinakagrabeng danyos! Idineklarar ninda an Latin Vulgate na iyo sana an aprubadong bersiyon nin Bibliya asin nagpadagos iyan sa laog nin dakul na siglo! Imbes na tabangan an ordinaryong mga tawo na masabutan an Bibliya, dai na lugod ninda iyan nasasabutan huling an kadaklan sa sainda dai na nakakaintindi nin Latin.

Kasabay kaiyan, nagpadagos an paggibo nin iba pang bersiyon kan Bibliya—arog baga kan popular na Syriac Peshitta kan mga ikalimang siglo C.E. Pero kaidto sanang ika-14 siglo pinunan giraray an mga paghihinguwa na matawan nin kopya kan Kasuratan an ordinaryong mga tawo sa sadiri nindang lengguwahe.

Sa pagtatapos kan ika-14 siglo, sa England, pinunan ni John Wycliffe an pagtradusir kan Bibliya sa lengguwaheng Ingles, kaya masasabutan na dawa kan ordinaryong mga tawo an Bibliya. Dai nahaloy, huli sa bagong paagi nin pag-imprenta na naimbento ni Johannes Gutenberg, nagin madali na para sa mga iskolar sa Bibliya na magprodusir asin magdistribwir nin mga bagong bersiyon nin Bibliya sa manlain-lain na lengguwaheng ginagamit sa Europa.

Kan padagos na nagdadakul an traduksiyon na Ingles, kinuwestiyon kan mga kritiko kun baga kaipuhan pa nin mga bagong bersiyon sa lengguwaheng iyan. An Ingles na klerigo kan ika-18 siglo na si John Lewis, nagsurat: “Naluluma an lengguwahe asin puwedeng dai na iyan nasasabutan, kaya kaipuhan na rebisaron an lumang mga Traduksiyon para gumamit nin lengguwaheng mas ginagamit asin nasasabutan kan presenteng henerasyon.”

Ngunyan, mas madali na para sa mga iskolar sa Bibliya na repasuhon an lumang mga traduksiyon. Mas malinaw na nindang nasasabutan an suanoy na mga lengguwaheng ginamit sa Bibliya, asin yaon an masasarigan na suanoy na mga manuskrito sa Bibliya na nadiskubre pa sana. Huli kaiyan, mas eksakto nindang masasabutan an orihinal na mga tataramon sa Bibliya.

Kaya makakatabang nanggad an mga bagong bersiyon nin Bibliya. Siyempre, dapat kitang magin mapamili sa nagkapirang bersiyon kaiyan. * Pero kun pagkamuot sa Diyos an nagpahiro sa mga pararebisar na gumibo nin bagong bersiyon nin Bibliya, siguradong makikinabang kitang marhay diyan.