Ano an Buot Sabihon kan “Kamutan an Saindong mga Kaiwal”?
An simbag kan Bibliya
Sa saiyang bantog na Sermon sa Bukid, sinabi ni Jesus: “Kamutan an saindong mga kaiwal.” (Mateo 5:44; Lucas 6:27, 35) An saiyang mga tataramon nangangahulugan na dapat kitang gumawi nin may pagkamuot sa mga tawong nauungis sa sato o tinatratar kita nin bakong makatanusan.
Pinahilingan ni Jesus nin pagkamuot an saiyang mga kaiwal paagi sa pagpapatawad sa mga nagtratar sa saiya nin maraot. (Lucas 23:33, 34) An mga itinukdo niya manungod sa pagpahiling nin pagkamuot sa satong mga kaiwal kauyon kan sinambit sa Hebreong Kasuratan, na sa parati inaapod na Lumang Tipan.—Exodo 23:4, 5; Talinhaga 24:17; 25:21.
“Padagos na kamutan an saindong mga kaiwal asin padagos na ipamibi an mga nagpepersegir sa saindo.”—Mateo 5:43, 44.
Sa artikulong ini
Ano an nagkapirang paagi na maipapahiling mong namumutan mo an saimong mga kaiwal?
Dapat ka daw na makibali sa giyera laban sa saimong mga kaiwal?
Mga salang pakasabot manungod sa pagpahiling nin pagkamuot sa saimong mga kaiwal
Mga teksto sa Bibliya manungod sa pagpahiling nin pagkamuot sa saimong mga kaiwal
Taano ta dapat mong kamutan an saimong mga kaiwal?
An Diyos marahayon na halimbawa. “Mabuot [an Diyos] sa mga dai tataong magpasalamat asin sa mga maraot.” (Lucas 6:35) “Pinapasirangan [niya] nin aldaw an mga maraot.”—Mateo 5:45.
An pagkamuot puwedeng makapahiro sa kaiwal na magbago. Dinadagka kita kan Bibliya na trataron nin may kabuutan an sarong kaiwal, huling sa paggibo kaiyan, “magtatambak [kita] nin naglalaad na mga baga sa payo niya.” (Talinhaga 25:22) An metaporang ini nanunungod sa proseso nin pagtunaw nin gapong may metal tanganing mapaluwas an mamahalon na metal. Sa kaagid na paagi, kun mabuot kita sa sarong tawo na nauungis sa sato, puwede ta man matunaw an saiyang kaanggutan asin mapaluwas an marahay niyang mga kuwalidad.
Ano an nagkapirang paagi na maipapahiling mong namumutan mo an saimong mga kaiwal?
“Gibuhan nin marahay an mga nauungis sa saindo.” (Lucas 6:27) “Kun an saimong kaiwal nagugutom, pakakanon mo siya; kun siya napapaha, tawi siya nin maiinom,” an sabi kan Bibliya. (Roma 12:20) Tibaad makaisip ka nin iba pang mga paagi na makapahiling nin pagkamuot sa sarong kaiwal paagi sa pag-aplikar kan inaapod na Golden Rule, na nagsasabi: “Kun ano an gusto nindong gibuhon sa saindo kan mga tawo, arog man kaiyan an gibuhon nindo sa sainda.”—Lucas 6:31.
“Bendisyunan an mga nagsusumpa sa saindo.” (Lucas 6:28, nota sa ibaba) Binebendisyunan ta an satong mga kaiwal paagi sa pagtaram sa sainda nin may kabuutan asin konsiderasyon, dawa pa kun tinataraman ninda kita nin maraot. Sinasabi kan Bibliya: “Dai magbalos nin . . . insulto sa insulto. Imbes, magbalos nin mabuot na mga tataramon.” (1 Pedro 3:9) An sadol na ini makakatabang sa sato na mapundo na an kaanggutan.
“Ipamibi an mga nag-iinsulto sa saindo.” (Lucas 6:28) Kun may nang-iinsulto sa saimo, dai magbalos nin “maraot para sa maraot.” (Roma 12:17) Imbes, hagadon sa Diyos na patawadon siya. (Lucas 23:34; Gibo 7:59, 60) Imbes na magbalos, pabayaan na an Diyos an maghusgar sa saiya kauyon kan Saiyang perpektong pamantayan nin hustisya.—Levitico 19:18; Roma 12:19.
“Padagos na kamutan an saindong mga kaiwal, gibuhan nin marahay an mga nauungis sa saindo, bendisyunan an mga nagsusumpa sa saindo, ipamibi an mga nag-iinsulto sa saindo.”—Lucas 6:27, 28, nota sa ibaba.
Magin “mapasensiya asin mabuot.” (1 Corinto 13:4) Sa saiyang midbid na paglaladawan sa pagkamuot, an Kristiyanong apostol na si Pablo ginamit an sarong porma nin iyo man sanang Griegong tataramon (a·gaʹpe) na mahihiling sa Mateo 5:44 asin Lucas 6:27, 35. Ipinapahiling ta an siring na Kristiyanong pagkamuot dawa sa satong mga kaiwal paagi sa pagigin mapasensiya asin mabuot, bakong maurihon, arogante, o daing modo.
“An pagkamuot mapasensiya asin mabuot. An pagkamuot bakong maurihon. Dai iyan naghahambog, dai nagigin mapalangkaw, dai minagawi na mayong modo, dai nag-iisip kan sadiri sanang kapakanan, bako iyan arangguton. Dai iyan nagbibilang kan mga maraot na ginibo nin iba. Dai kaiyan ikinakaugma an karatan, kundi ikinakaugma an katotoohan. Kinakaya kaiyan an gabos na bagay, tinitiwalaan an gabos na bagay, linalauman an gabos na bagay, tinatagalan an gabos na bagay. An pagkamuot dai nuarin man nasusudya.”—1 Corinto 13:4-8.
Dapat ka daw na makibali sa giyera laban sa saimong mga kaiwal?
Dai, huling itinukdo ni Jesus sa saiyang mga parasunod na dai sinda dapat makipaglaban sa saindang mga kaiwal. Halimbawa, kan patanidan niya sinda manungod sa padangadang na pag-atake sa Jerusalem, dai niya sinda sinabihan na magdanay asin makipaglaban, kundi dumulag. (Lucas 21:20, 21) Sinabi man ni Jesus ki apostol Pedro: “Ibalik mo sa sarungan an saimong espada, huli ta an gabos na naggagamit nin espada magagadan sa espada.” (Mateo 26:52) Ipinapahiling kan Bibliya asin kan sekular na kasaysayan na an mga parasunod ni Jesus kan inot na siglo dai nakibali sa giyera laban sa saindang mga kaiwal. a—2 Timoteo 2:24.
Mga salang pakasabot manungod sa pagpahiling nin pagkamuot sa saimong mga kaiwal
Salang pakasabot: Hinahagad kan Katugunan nin Diyos na ikaungis kan mga Israelita an saindang mga kaiwal.
An totoo: Mayong arog kaiyan na pagbuot sa Katugunan. Imbes, sinasabi kaiyan sa mga Israelita na kamutan an saindang kapwa. (Levitico 19:18) Dawa ngani an terminong “kapwa” nangangahulugan man sanang ibang mga tawo, may mga Judio na linimitaran an kahulugan kaiyan asin ipinanungod sana sa mga kapwa ninda Judio, asin naniniwala sinda na an bakong mga Judio mga kaiwal na dapat na ikaungis. (Mateo 5:43, 44) Itinanos ni Jesus an saindang salang kaisipan paagi sa pagsaysay kan parabula manungod sa marahay, o mapagmalasakit, na Samaritano.—Lucas 10:29-37.
Salang pakasabot: An pagpahiling nin pagkamuot sa saimong mga kaiwal nangangahulugan na inuuyunan mo an saindang salang paggawi.
An totoo: Ipinapahiling kan Bibliya na puwede mong mamutan an sarong tawo dawa dai mo inuuyunan an saiyang salang paggawi. Halimbawa, kinondenar ni Jesus an kadahasan pero ipinamibi niya an mga naggadan sa saiya. (Lucas 23:34) Asin ikinaungis niya an karatan, o kasalan, pero itinao niya an saiyang buhay para sa mga parakasala.—Juan 3:16; Roma 6:23.
a An librong The Rise of Christianity ni E. W. Barnes nagsasabi: “An maingat na pagrepaso sa gabos na makukuang impormasyon nagpapahiling na, sagkod sa panahon ni Marcus Aurelius [Romanong emperador puon 161 sagkod 180 C.E.], mayong Kristiyano an nagin suldados; asin mayong suldados, pagkatapos na magin Kristiyano, an nagdanay sa serbisyo militar.”