NKAÑETE MÔT
Yéhôva a nga ve bia ngule nyule mbia biyoñ a mbamba biyoñ
Paul: Bi mbe angôndô ya mevak! Ngon awôm a jia ya mbu 1985, bi mbe bi kele’e vôme be nga lôme bia éyoñ ôsu ane bemissionnaire e Libéria, Afrique de l’Est. Avion wongan a nga tebe Sénégal. Anne a nga jô na: “A li’iya bia fo’o ve awolo da na bi kui Libéria!” Ane foé éziñ é nga so na: “Bôte ba ke Libéria ba yiane sis avion. Coup d’état a bobaneya si éte.” Melu mewôme me nga tôñe valé, bi mbe bi too a bemissionnaire e Sénégal, bi wô’ô mefoé ma so Libéria na abui bôt é wuya, a na ba kañese ki fe na bôte be kui menda map mame ngô’é, nge môt a ve’ele kui nseñ, ba ye wôé nye été été.
Anne: Bi ne bôte be ne ntyel. Aso mongô, bôte ba yeme na me ne avale môte da tyelé nleme yôp abui. To’o éyoñe ma yiane dañe njoñe ma ko woñ! Ve akusa bo nalé, bi nga nyoñe ntyi’ane ya ke vôme be nga lôme bia.
Paul: Bia Anne bi nga yaé vôme wua, e ouest ya Angleterre. Bia nye bebaé bi nga nyoñ ésaé nkpwa’a mefan éyoñe bi nga bi bac, bebiaé bam a nyia Anne be nga tindi bia na bi bo de. Be nga su’u bia a nlem ôse na bi bo ésaé éte ngum ényiñe wongan ôse. Éyoñe me nga bi mimbu 19, me nga bi mvome ya ke saé Béthel, Anne ki a nga zu koone ma éyoñe bi nga lu’ane mbu 1982.
Anne: Bi mbe bi nye’e Béthel, ve kom ése, bi mbe bi kômbô’ô ke suk ésaé nkañete vôme bekañete mbamba foé ba jemban. E Béthel, bi nga saé a bobejañe be nga taté saé ane bemissionnaire a nalé a nga bo na bi tu’a bi nkômban ôte. Bi nga ye’elane Yéhôva alu ése tañe mimbu milal, e dañedañ asu nkômbane wongan ôte, a bi mbe angôndô ya mevak éyoñe be nga loone bia na bi ke tabe aba sikôlô 79 ya sikôlô ya Galaad mbu 1985! Be nga lôme bia Libéria, Afrique de l’Est.
NYE’ANE BOBEJAÑ A BESITA Ô NGA VE BIA NGULE NYUL
Paul: Bi nga bet avion ôsu a mbe a kele’e Libéria. Bôte be mbe be nyiñi’i woñ été a be mbe be ngenane te kañese na bôte be kui nseñe menda map mame ngô’é. Bôte be mbe be koo avale woñ é ne na, nge be ve’ele wôk ane metua a bo ngul éduñ atemetem, ba zu bumu mbil a tup. Asu na minleme mi bômbô bia si, bi mbe bi lañe’e bifuse biziñe ya kalate a A nga ye’ele ma abui mam amu a mbe a nyiñeya Libéria ayap a a mbe a kôme’e yeme minju’u bobejañ a besita ba tôbane mie wôé.
Besam alu ése. Akusa bo mbia be mame be mbe be boba’ane si éte, bi mbe bi nye’e bi bo’o ésaé jangane wôé. Anne a mbe missionnaire, me ki me mbe me saé Béthel a mojañe John Charuk.Anne: Jé é nga bo na bi ji’a nye’e Libéria? Bobejañ a bendôme bangane mbe be nga bo na bi nye’e si éte. Be nga kabetane bia a liti bia abui nye’an. Bia fe bi nga kabetane be a be nga bo mfefé nda bôte wongan. Mejô map me nga ve bia ngule nyule mfa’a ya nsisim. Ésaé nkañete é mbe angôndô ya abeñ. Bemie ndaa be mbe be wô’ô ôlun éyoñe wo ji’a kandane be! Bôte be mbe be kobô’ô ajô Kalate Zambe vôm ase. É mbe tyi’ibi na bi subu be bebé a laan a be. Bi mbe bi bili abui meyé’é, a é nji be tyi’ibi na bi mane bo meyé’é mete mese. Bi nga lôte mbamba biyoñe wôé!
YÉHÔVA A NGA VE BIA NGULE NYUL AKUSA BO BI MBE BI KOO WOÑ
Paul: Bi nga nyiñe mvo’é tañe mimbu minyin, ve mvuse ya valé nde mame me nga tyendé atemetem, bita bi nga taté mbu 1989. Bebo éngana’a be nga bômane Béthel ase Ngone zangbwal é too melu mebaé, mbu 1990. Bi nga bo ngon élale teke kui na bi laan a bôte be mbe nseñ, aval ane bôte ya menda me bôte mangan a bobejañe ya wofise wo tebele ésaé Bengaa be Yéhôva. Évô a jo’ojo’o bi mbe vôm ase, bidi bi mbe bi jemba’an a be nga jô’ôbô a abui binga a ngul. Jo’ojo’o a nga mane yametane Libéria ase a a nga bo mimbu 14.
Anne: Bôte ya meyoñe méziñe be mbe be wosa’an a wôé bôte ya meyoñe mefe. Bezimbi be mbe minjoñe mise, be bili mengal a be be’e biyé bi too aval étam. Be mbe be nyiine nda ése a nyoñe jôm ése ba yi. Bôte béziñe be mbe be wôék bôt ane ba wôé bekup. Be mbe be bôé mimbim e mimbime mivo’o yôp a be nga bôé mi mivo’o fefele wofise ya Béthel. Bengaa be Yéhôva be nga wu a bebaé be mbe bidima bemissionnaire bangan.
Bebo bita be mbe be wôék bôte ya meyoñe ba vini. Bengaa be nga telé binyiñe biap mbia été na be solé bobenyañ a bendôme bangane ya nsisim a nyii be. Bemissionnaire a Bebéthelite fe be nga bo avale da. Bobenyañ a bendôme bangane be nga tube bita a zu sobô Béthel. Bevo’o be mbe be bômbô’ô bitune bi nda ya si, nté ba bevo’o be mbe a bia bitune bi nda ya étage yôp. Bi nga nyiñ étune nda jia a nda bôt é mbe é bili bibu’a zangbwal.
Paul: Môs ôse, bebo bita be mbe be kômbô’ô yeme vôme bia solé bôt. Bobejañe benyine be mbe be ba’ale’e nda: bebaé be mbe be tebe’e mvundu nté ba
bevo’o be mbe mbé ya nseñ. Éyoñe ba be mbe be tele mbé be mbe be ba’a mo map ôsu, nalé a mbe a tina’ane na bi nji yiane ko jôm éziñe woñ. Ve éyoñe be mbe be ba’a mo map mvus, nalé a mbe a tina’ane na bebo bita be ne ayok. Éyoñe te nje, bobejañe be mbe be tele’e mvundu be mbe be mate’e mbil avôl a solé bemvôé bangan.Anne: Mvus abui besondô, nsamba bebo bita ô nga su’ulane nyiine nda été a ngul. Me nga feteban étune nda a sita éziñ a nga ke sobô éwoban. Éwoban éte é mbe é bili vôme bia naane biôm. Sita a nga ke sobô e biôme bite été. Bebo bita be nga tôñe ma étage yôp a mengale mo a kute mbé a ôlun ôse. Paul a nga ye’elane be a jô’ô na, “Minga wom a ne éwoban.” Mbé ya vôme sita a mbe a solô ô nga bo biduñ éyoñe me nga fete wô, a me nga yiane mane ta’a biôme bise bi mbe valé. Jam éte é nga nyoñe ma abui éyoñ. Me too ndi na bebo bita be mbe be sili’i bebiene jôme me mbe me bo’ok. Me nga ko avale woñ é mbe na nyule jam ése é mbe é nyeñeba’an. Nge me yooé mbé, bebo bita ba ye yen ane ma nyeñeban a ba ye taté na ba sili abui minsili. Nde me bo ñhe aya éyoñe ji? Me nga ye’elane Yéhôva nlem été a sili nye mvolan. Mvuse ya valé, me nga yooé mbé a évôvoé ése a bo na be nyiine nda été. Môte wua ya be be a nga tindi ma fefele na a ke vune biôme bise me nga tak. A mbe fe’e ne vema amu a nji koone môt éziñ. Môt ate a nsamba bôte wé be nga vune fe bitune bi nda bivok a vôme bi mbe bi naane bidi a biôme bivok. Ve to’o wôé, be nji koone môt éziñ.
BENYA MEJÔÔ BE NGA KE ÔSU A FAÉ
Paul: Bi nga lôt abui bengone teke jôme ya di. Ve bidi ya nsisime mbie bi nga nyii bia. Filiya bi mbe bi bo’o Béthel a mbe susu’a “étyamaka’a” bi mbe bi bili a bi mbe bi nye’e nye, amu a mbe a va’a bia ngule nyul.
Bi mbe bi yeme’e na, nge bi ve’ele kui nseñe na bia ke jeñe bidi a mendim, bôte be ne zu wôé bobejañe bia solé, amu bia ye ke beta kui na bi kamane be. Biyoñe biziñ, Yéhôva a mbe a va’a bia mame ma sili mbamba éyoñ a avale bi nji be bi buna’an. Yéhôva a nga jalé miñyiane miangan a volô bia na bi dañe woñ.
Mame me nga tu’a ndaman ane éyoñ é mbe é lôtek. Bôte be mbe teke fe ndi nlem éziñ, ve bi bi mbe bi bili ndi nlem a zene ya benya mejôô. Abui bobejañ a besita é nga tup abui biyoñ asu na é kamane binyiñe biap. Ve akusa bo nalé, be nga ba’ale mbunane wop ngul a tabe ne mieññe to’o be mbe be tôba’ane minjuk. Bevo’o be nga jô na bita bite bia “kômesane be asu beta étibila’a.” Miñyôyo’o bemvendé a bisoé bi bobejañe be nga tebe ne bip a nyoñe mam a mo. Bobejañ a besita be nga ke sobô bevôme befe be nga volane be be a kañete bevôme bete. Be nga belane jôm ése be nga yen afan été asu na be lôñe Meba me Éjôé a bo bisulan. Bisulane bi nga volô minleme mi bobejañ a besita, a ésaé nkañete é nga volô be na be dañe njuk ôte. Éyoñe bi mbe bi kabe’e bidi, biyé a biôme bife, abui bobejañ a besita é mbe é sili’i bikpwaé asu nkañete a dañe biyé. Jam éte é nga nambe bia angôndô. Bôte be mbe minleme ntya’an a Matt. 5:14-16) Ayôñe dap ésaé nkañete é nga bo na beta bebo bita béziñe be su’ulane bo bobejañ.
éyôé amu mame me nga kui, be nga vô’ôlô mbamba foé a yen abim avé Bengaa be ne mevak a ane be bili mbamba été nsisim; be mbe ane éfufube ja faé e dibi été. (YÉHÔVA A NGA VE BIA NGUL ÉYOÑE BI NGA KANDAN A BOBEJAÑ
Paul: Biyoñe biziñe bi mbe bi yiane kôlô Libéria. Bi nga bo de biyoñe bilal asu mon étun éyoñ a biyoñe bibaé asu ngume mbu. Sita éziñ a ne missionnaire a nga wôlôkan avale bi mbe bi wô’ôtan: “E Galaad, be nga ye’ele bia na bia yiane futi nleme wongan ôse ésaé ba ve bia a nde bi nga bo nalé. Ajô te, e li’i bobejañ avale mbia biyoñ éte a mbe ve ane ba nyabe bia minlem!” Mbamba jam a ne na, bi nga kui na bi suk ésaé nkañete e Libéria bi too mesi mefe me mbe fefele Libéria.
Anne: Ngone tane ya mbu 1996, bôte bebaé ya nsamba wongane be nga ke dañe metua ya wofise ya Béthel a mbe a be’e bekalate a mefebe me bili mefoé asu ésaé nkañete é mbe é boba’ane Libéria. Bi mbe bi kômbô’ô bo kilimita 16 asu na bi ke vôm a ne évôvoé. Bebo bita be nga su’ulane kui vôme bi mbe. Be nga so be wô’ô ôlun, be wu’a mengale ñyem ane be nga telé bia. Be nga daa bôte belale ya be bia nseñ a téé a metua Paul a too été wôé. Bi nga li’i bi tele valé bi too fe’e ne vema. E teme na Paul a nga kuu nsamba bôt été, metyi me lene’e nye mvom asu. Bi nga ko woñ a simesane na ba te lume nye ngal, ve bi nga su’ulane sili biabebiene na nge a ne na ba te lume nye ngal, nde a bo aya asu na a wulu! Mbo bita wua a nga bibi nye a wo a sô’ôlô nye nseñ. Bia ve akiba amu a mbe ve zezé mon aveñ.
Metua bezimbi éziñ a mbe fefele valé a too njalan a bôte be mbe be koo woñ. Bi nga ke dañe metua ate, ve mbôl a mbe njalan a bôt été wôé, bi nga jeñe na bi ke fanebe étune ya nseñ. Ndutuu metua a mbe a wulu’u aval avôl é ne na bi nga ye koo. Bi nga ye’elane nye na a tebe, ve a nji vô’ôlô bia amu a mbe a koo woñ. Bi nga kui mvo’é, ve éyoñe metua a nga tebe bi mbe bi te’eya ne botok a bi mbe bi nyeñeba’an amu bi nga mane dulu éte ése bi tyele metua.
Paul: Mvuse ya valé nde bi nga fomban a bi mbe fe’e ne vema na bi ngenane bi vee amu biyé biangane bi mbe bi ntoo mvit a ñyabane mfa’a ya mvus. Bi nga bômbô afup éziñ, fefele hélicopter a mbe ntuban a mekoñe mengal. Hélicopter ate nnye a nga kee bia Sierra Leone môs ô nga tôé valé. Bi mbe angôndô ya meva’a na bi ngenane bi vee, ve minleme mi mbe mi tyele bia yôp asu bobejañ a besita.
YÉHÔVA A NGA VE BIA NGULE YA JIBI MINJU’U MIFE
Anne: Bi nga kui Béthel ya Freetown e Sierra Leone mvo’é. E wôé, bobejañ a bendôme bangane be nga nyoñe bia ngap. Ve me nga taté na ma simesane mbia be mame be nga kui bia. Amôs, me mbe me koo woñe na mbia jam éziñ a ne kui ma a nalé a mbe a bo’o na me kate fas; me mbe ve ane me ne biyeyem. Alu, me mbe me vee ôyo éduduk é toé ma nyul, me nyeñeba’an a me simesa’ane ve ane mbia jam a te kui ma. Me mbe me kate’e vebe. Paul a mbe a nyoñe’e ma mo mé été a ye’elan a ma. Bi mbe fe bi yi’a bia ya Éjôé akekui éyoñe bia yene na ma nyeñebane ki fe. Me mbe me buni’i na ma zu bo akut, a na me vo’o beta kee ésaé missionnaire jam ôsu.
Me vo’o ve’ele vuane jam é nga bobane mvuse ya valé. Sondô ate émien, bi nga bi bekalate mefoé bebaé. Wua a mbe Vee ôyo! ya Ngone samane é too melu muame ya mbu 1996. A mbe a bili nlô ajô ô too na, “Comment venir à bout des crises de panique.” Éyoñe ji nje me nga yeme njuk ô mbe ô bili ma. Nyi mbok a mbe Nkume mmombô a bete ya Ngone tane é too melu 15, mbu 1996. A mbe a bili nlô ajô ô too na, “Où puisent-ils leur force ?” Nkume mmombô a bete ate a mbe a bili fôtô évulabebas é too mbu’an afap. Nlô ajô ôte ô mbe ô liti’i na, aval évulabebas é ne ke ôsu a yele a toñ ébien akusa bo mefabe me ne nye mbu’an, aval éte dada, a ngule ya nsisime Yéhôva, bi ne ke ôsu a volô bôte bevo’o to’o biabebiene bi ne minleme ntya’an. A zene ya minlô mejô mite, Yéhôva a nga ve ma ngule me mbe me yiik mbamba éyoñ. (Matt. 24:45) Me nga bo miñjeñan a tôkane minlô mejô mi mbe mi kobô’ô ajô éte; mi nga volô ma abui. Ane éyoñ é nga lôt, me nji be me dañe’e beta tyelé nleme yôp amu mame me nga kui bia.
YÉHÔVA A NGA VE BIA NGULE YA KAÑESE ÉSAÉ ÉSE BE NGA VE BIA
Paul: Bi mbe mevak éyoñ ése bi mbe bi bula’ane nda jangan e Libéria. Mbu 2004, bi mbe bi boya mimbu bebé 20 vôme be nga lôme bia. Bita bi mbe bi maneya. Be mbe be yiane lôñe wofise ya Béthel. E temeteme na be nga beta lôme bia afôla éfe.
Jam éte é nji fo’o be tyi’ibi. Bi mbe bi nye’e bobenyañ a besita bangane ya Libéria angôndô ya abui. Be mbe be ntoo ane nda bôte jangan a bi nji be bi kômbô’ô li’i be. Bi nga yen ane Yéhôva a su’u bia éyoñe bi nga li’i menda me bôte mangane na bia ke sikôlô ya Galaad, a aval a nga botane bia éyoñe bi nga telé nye ôsu ényiñe jangan. Mame mete mese mme me nga bo na bi kañese mfefé mbe’e be nga ve bia. Be nga lôme bia Ghana e fefele Libéria.
Anne: Bi nga yôn abui éyoñe bi nga kôlô Libéria. Bi mbe fe’e ne vema éyoñe Frank, mfefek a nnôme ndôme wongan ô nga jô bia na: “Kela’ané fo’o!” Mvuse ya valé, a nga timine bia jam a nga jô: “Bia yeme na mia ye ke vuane bia môs éziñ, ve mia yiane futi nleme wônan ôse mfefé ésaé ba te ve mia. Ésaé éte ja so mia be Yéhôva, ajô te, jeña’ané na mi bem ôsimesane wônane be bobejañ a besita ya wôé.” Mejô mé me nga ve bia ngule ya beta ke taté ésaé e vôme bôte be nji be be dañe’e yeme bia a vôme mame mese me mbe bia mimfefé.
Paul: Ve é nji sili bia abui éyoñ asu na bi taté na bia nye’e mfefé nda bôte wongane ya nsisim e Ghana. Abui Bengaa é mbe wôé! Bi nga bi ngule nyul éyoñe bi nga yen ane mimfefé bemvôé bangane mia wulu ba’aba’a a Yéhôva a liti ngule mbunan. Mvuse ya valé éyoñe bi mbe bi saéya Ghana tañe mimbu 13, mfefé jam ô nga kui bia. Be nga jô bia na bi ke saé e Béthel ya Afrique de l’Est e Kenya. Akusa bo bemvôé bangane ya bevôme bi mbe be mbe be jemba’ane bia, bi nga ji’a taté na bia bi mbamba bilat a bobejañe ya Kenya. Bia ke fe ôsu a saé e beta abôta nkañete, vôme bekañete mbamba foé ba jemban.
MAME BI NGA YÉ’É BEVÔME BESE BE NGA LÔME BIA
Anne: Mbia be mame be nga kui ma ényiñ, a biyoñe biziñe me wô’ô ko mbia woñ. Mbia be mame nge ke mame ma tyelé bia minleme yôp me ne te’e bia mfa’a ya minsôn a bo na minleme mi bo bia ntya’an. Yéhôva a bo ki asimba asu na mame mete me bo teke kui bia. To’o éyoñe ji, éyoñe ma wô’ô biduñe mengal, ôsañe wo bo ma mintaé a mo ma yemele ma. Ve me nga yé’é na ma tabe ndi a mame mese Yéhôva a bo mfa’a ya ve bia ngule nyul, mme mete me ne fe mvolane wo so bia be bobejañ a bendôme bangan. Me nga yene na, éyoñ ése bia ke ôsu a yé’é a ye’elan a tabe bisulan a kañete, Yéhôva a ne volô bia na bi ke ôsu a bo ésaé jangan.
Paul: Biyoñe biziñe bôte be wô’ô sili bia na, “Ye mia nye’e ésaé jenan?” Abôta si éziñ é ne bo abeñ, ve mame me ne tyendé atemetem, vôm a mbe abeñ a ne su’ulane bo mbia vôme ya tabe. Ajô te, ye si bi ne nje bia yiane dañe nye’e? Momo, bidima bi bobejañ a besita ya nda bôte jangane ya nsisime mbie bia yiane dañe nye’e. Bi kusa so bevôme mevale meval, bia bese bi bili aval été nsisime da. Bi mbe bi simesa’ane na bia bia yiane ve be ngule nyul, ve e nya ajôô, mbe be nga ve bia ngule nyul.
Bobejañ a bekale bangane ya si ése be ne beta asimba Yéhôva a bo den. Bi bili nda bôte vôm ase bia ke. Nté ôse bia ye ke ôsu a bo bibu’a ya ékôane bekristen, bia ye bi nda bôt a étaba’a. Bi too ndi na nge bi kele ôsu a futi ndi jangane be Yéhôva, a ye ve bia ngule ja yiane bia.—Philip. 4:13.
a Fombô’ô nkañete John Charuk ô ne nlô ajô na, “Je suis reconnaissant à Dieu et au Christ” Nkume mmombô a bete ya Ngone lale é too melu 15, mbu 1973.