1. Menni allúk mi fókkun ffat Jesus a allúkú ngeni néún kewe chón káé? (Ppii ewe sasing wóón péén.)

LÓN ewe pwinin me mwen án Jesus epwele máló, a ngeni néún kewe chón káé eú allúk mi fókkun ffat. A ereniir: “Usun ngang üa echenikemi, iei usun pwal ämi oupwe echenifengenikemi.” Mwirin a pwal erá: “Are oupwe echenifengenikemi, aramas meinisin repwe silei, pwe ämi nei chon kaiö.”​—Joh. 13:34, 35.

2. Pwata a mmen lamot ach sipwe tongfengen?

² Jesus a erá pwe néún kewe chón káé mi enlet repwe silleló ika ra pwári ewe esin tong i a pwári. A mmen pwúng ena fán iten chókkewe mi manaw lón fansoun ekkewe popun Chón Kraist, me pwal lón ach ei fansoun. Ina popun a mmen lamot ach sipwe tongfengen pwal mwo nge atun a weires!

3. Met sipwe pwóróus wóón lón ei lesen?

³ Kich sise unuséch, me pwal ina usun ren ekkewe ekkóch. Ina popun a tongeni weires ach sipwe enletin tongfengen. Nge a chúen lamot ach sipwe achocho le áppirú Kraist. Lón ei lesen sipwe ppii ifa usun tong a álisikich ach sipwe kútta kinamwe, ach sisap lifilifil aramas, me ach sipwe awasélaéchú aramas. Atun ka káé ei lesen, pwisin eisinuk ekkeei kapas eis: ‘Met ua tongeni káé seni pwiich kewe mi sópweló le chék tongfengen inaamwo ika a weires?’

4. Me ren Mateus 5:23, 24, pwata a lamot ach sipwe kútta kinamwe atun emén pwiich a song rech?

⁴ Jesus a affata ngenikich lamoten ach sipwe kútta kinamwe atun emén pwiich a song rech. (Álleani Mateus 5:23, 24.) A menlapei ngenikich lamoten ach sipwe ririéch ngeni ekkewe ekkóch ika sia mochen apwapwaai Kot. Jiowa a pwapwa rech atun sia achocho le kútta kinamwe me pwiich kewe. Esap etiwa ach angang ngeni ika sia amwéchú ach song ngeni emén me sise mwékút le kútta kinamwe ngeni.​—1 Joh. 4:20.

5. Met a áweiresi án emén Chón Kraist mwán kútta kinamwe?

⁵ Eli a weires ngenikich ach sipwe kinamwe ngeni emén. Pwata? Ekieki minne a fis ngeni Mark. * A metek letipan ren án emén Chón Kraist mwán esiita me erá met mi ngaw usun ngeni ekkewe ekkóch lón ewe mwichefel. Met Mark a féri? Mark a erá: “Ua chúwérúwér ngeni me song ngeni.” Nge mwirin, Mark a mengiringir ren minne a féri me a sótun omusomus ngeni me kútta kinamwe. Nge ewe emén Chón Kraist mwán ese mochen etiwa. Me mwan, Mark a ekieki, ‘Met lamoten ai upwe achocho le kútta kinamwe nge iei ese mochen etiwa?’ Iwe nge, ewe chónemmwen mi wisen sáifetál a pesei Mark an esap fangetá. Met Mark a féri?

6. (a) Ifa usun Mark a kúkkútta kinamwe? (b) Ifa usun Mark a apwénúetá Kolose 3:13, 14?

⁶ Mark a etittina an ekiek me a mirititi pwe fán ekkóch a meefi pwe a múrinné seni ekkewe ekkóch. A mirititi pwe a lamot an epwe siwili an ekiek. (Kol. 3:8, 9, 12) Fán tipetekison, a fóssefál ngeni ewe Chón Kraist mwán me a omusomus ngeni ren minne a féri. Mark a pwal mak ngeni taropwe me ereni úkúkún an mengiringir me a mochen repwe chiechi sefál. A pwal mwo nge ngeni ena mwán ekkóch liffang a ekieki pwe epwe sani. Iwe nge, ena mwán a chúen  amwéchú an song. Nge, Mark a chék sópweló le álleasochisi án Jesus we allúk an epwe tongei pwiin we me omusaaló tipisin ekkewe ekkóch. (Álleani Kolose 3:13, 14.) Inaamwo ika ekkewe ekkóch rese etiwa ach achocho le kútta kinamwe, nge ewe tong án Chón Kraist mi enlet epwe álisikich le okkomusaló tipisiir me ikkiótek pwe epwe chék wor ach kinamwefengen.​—Mat. 18:21, 22; Kal. 6:9.

7. (a) Met Jesus a pesekich ach sipwe féri? (b) Met sókkun weires emén chienach a nóm fan?

⁷ Jesus a pesekich ach sipwe féri ngeni aramas minne sia mochen án aramas repwe féri ngenikich. A pwal erá ach sisap chék tongei chókkewe mi tongekich. (Luk. 6:31-33) Ese kan fiffis ei mettóch iteitan, nge epwe ifa ika emén lón ewe mwichefel a éménúngaw sonuk me ese mochen kapong ngonuk? Ina met a fis ngeni Lara. A erá: “Emén fefin lón ewe mwichefel a éménúngaw seniei, me use silei pwata. Ua mmen weires ren me use chúen pwapwaiti ekkewe mwich.” Akkomwan, Lara a meefi: ‘Ese wor tipisi ngeni. Pwal och, ekkóch lón ewe mwichefel ra pwal meefi pwe i mi sókkóló.’

8. Met Lara a féri pwe epwe kútta kinamwe, me met sia tongeni káé seni pwóróusan?

⁸ Lara a achocho le kútta kinamwe. A iótek ngeni Jiowa me a fós ngeni neminna. Ra fósfengen, turufengen, me ra kinamwesefál. Usun a taweló. Lara a erá: “Nge mwirin och fansoun, neminna a éménúngaw seniei sefál. Ua mmen letipengaw.” Me mwan, Lara a meefi pwe a chék tongeni pwapwa ika pwe ewe emén a siwil. Ló, ló, ló, Lara a mirititi pwe a éch an epwe chék sópweló le tongei neminna me omusaaló tipisin. (Ef. 4:32–5:2) Lara a chemeni pwe án Chón Kraist we tong mi enlet ese kan “ekieki o chechemeni mine eman a mwäl ngeni won. Chen a engila fän mettoch meinisin, a lükü meinisin, a apilüküni meinisin, a tipeppos fän mettoch meinisin.” (1 Kor. 13:5, 7) Lara ese chúen aúreki ena osukosuk. Mwirin och fansoun, ena Chón Kraist fefin a chiechiéch sefál  ngeni Lara. Atun ka achocho le kútta kinamwe ngeni pwiich kewe me sópweló le tongeer, ka tongeni lúkú pwe ‘ewe Kot mi echenikich o ngenikich kinamwe epwe nonom reom.’​—2 Kor. 13:11.

9. Me ren Föför 10:34, 35, pwata a lamot ach sisap lifilifil aramas?

⁹ Jiowa ese lifilifil aramas. (Álleani Föför 10:34, 35.) Ika sise lifilifil aramas sia pwári pwe kich néún. Sia álleasochisi ewe allúk ach sipwe tongei chón óruch usun chék ach tongei pwisinkich, me sia pwal álisatá ewe kinamwe lefilach me pwiich kewe.​—Rom 12:9, 10; Jas. 2:8, 9.

10-11. Ifa usun emén chienach a pworacho ngeni an ekiek ese pwúng?

¹⁰ Eli a weires án ekkóch resap lifilifil aramas. Áwewe chék, ekieki usun minne a fis ngeni emén chienach itan Ruth. Atun a teenage, a letipengaw ren och mettóch mi ngaw emén seni pwal eú fénú a féri. Iwe, met a fis ngeni Ruth pokiten minne a fis? Ruth a erá: “Ua fókkun oputa mettóch meinisin usun ena fénú. Tittipei pwe aramas meinisin seni fénúan na ra usun chék i, pwal mwo nge pwiich kewe.” Met a álisi Ruth le siwili meefian?

¹¹ Ruth a mirititi pwe a lamot an epwe fiu ngeni an kana memmeef ese pwúng. A álleani pwóróusen ena fénú me ekkewe repot seni ewe Yearbook. A erá: “Ua achocho le eáni ekiek mi éch usun chón ena fénú. Ua poputá le kúna án pwiich kewe seni ena fénú tinikken fán iten Jiowa. A ffat ngeniei pwe pwal iir kinikinin ach we mwicheichen pwipwi wóón unusen fénúfan.” Mwirin och fansoun, Ruth a mirititi pwe a pwal lamot an epwe pwári an tong. A áweweei: “Atun ua sereni pwiich kewe seni ena fénú, ua achocho le kirekiréch ngeniir. Ua fóffós ngeniir me alapaaló ai sissileer.” Met mwirilóón? Ruth a erá: “Ló, ló, ló, ai kewe memmeef rese pwúng ra móróló.”

12. Met sókkun osukosuk emén chienach itan Sarah a eáni?

¹² Ekkóch eli ra lifilifil aramas nge rese tepereni. Áwewe chék, Sarah a meefi pwe ese lifilifil aramas, pún ese pwal ekieki ika iir seni ia, úkúkún néúr moni, are wiser lón ewe mwicheich. Nge a erá: “Ua mirititi pwe ren enletin ngang ua lifilifil ngeni pwiich kewe.” Ifa usun? Sarah a mámmááritá lón eú famili mi fiti sukul tekia me ra sani le chiechi ngeni chókkewe mi pwal ina usun. Fán eú a ereni emén chienan: “Ua chiechi ngeni pwiich kewe mi fiti sukul tekia, nge use kan chiechi ngeni chókkewe rese.” Ren enletin, a lamot án Sarah epwe siwili ekiekin. Nge ifa usun?

13. Met sia tongeni káé seni án Sarah siwili an ekiek?

¹³ Emén chónemmwen mi wisen sáifetál a álisi Sarah le etittina ekiekin. Sarah a erá: “A apúngaei ren ai angang ngeni Jiowa fán tuppwél, ren ai kewe memmeef lón mwich, me ai sile lón Paipel. Mwirin a erá pwe atun a lapóló ach silei, a lamot epwe pwal lapóló ach ámááraatá napanapen Chón Kraist kewe ren choweán, tipetekison me úméúméch.” Sarah a apwénúetá minne ewe chónemmwen mi wisen sáifetál a ereni. A erá: “Ua mirititi pwe met mi aúchea seni meinisin ina ach sipwe kirekiréch me tong.” Iwe mwirin, a siwil ekiekin usun chienan kewe Chón Kraist. A áweweei: “Ua achocho le weweiti napanaper kewe Jiowa a mmen aúcheaniir ren.” Nge ifa usun ren kich? Sise fókkun mochen eáni ewe ekiek pwe sia tekia seni pwiich kewe pokiten úkúkún ach sukul! Ika sia enletin tongei  unusen ewe mwicheichen pwipwi, iwe sipwe ttii senikich lifilifil aramas.​—1 Pet. 2:17.

14. Me ren Ipru 13:16, met meefien Jiowa atun sia awasélaéchú ekkewe ekkóch?

¹⁴ Jiowa a mmen pwapwa atun sia awasélaéchú ekkewe ekkóch. (Álleani Ipru 13:16.) Me ren Jiowa pwe ina kinikinin ach fel ngeni i, ákkáeúin ngeni chókkewe mi osupwang. (Jas. 1:27; 2:14-17) Ina popun, ewe Paipel a pesekich ach sipwe “etiwaöchü ekewe wasöla.” (Rom 12:13) Atun sia awasélaéchú pwiich kewe, sia pwár ngeniir pwe sia chúngúúr, tongeer, me mochen chiechi ngeniir. Jiowa a pwapwa rech atun sia etiwer ach sipwe ekis chúnikich, are atun sia awora fansoun ngeniir. (1 Pet. 4:8-10) Iwe nge, a tongeni wor eppetin ach sipwe awasélaéch.

15-16. (a) Pwata ekkóch ra meefi pwe rese tongeni awasélaéchú ekkewe ekkóch? (b) Met a álisi Edit an epwe tipemecheres le awasélaéchú ekkewe ekkóch?

¹⁵ Eli sise awasélaéchú aramas pokiten nónnómun manawach. Ekieki usun pwóróusen Edit emén fefin mi má seni pwúlúwan. Me mwen an wiliti emén Chón Pwáraatá, a sani an epwe chék áláeménúló. Edit a meefi pwe a fen éch án ekkewe ekkóch repwe awasélaéch.

¹⁶ Mwirin án Edit papatais, a siwili an ekiek. A achocho le awasélaéchú pwiich kewe. A erá: “Atun a kaú ám we Leenien Mwich, emén mwán mi ásimaw a ereniei usun eú pean pwúpwúlú repwe etto álillis, me a tingoreei ika ua tongeni eleenier ren ruu wiik. Ua chemeni ifa usun Jiowa a efeiéchú ewe fefin mi má seni pwúlúwan seni Sarefat.” (1 King 17:12-16) Edit a tipeeú ngeni an epwe eleenier. Itá a kúna feiéch seni an féri ena? A erá: “Ua pwapwa pokiten ra nónnóm rei esap chék ruu wiik nge fen ruu maram. Aua fókkun chiechiéchfengen lón ekkena fansoun.” Edit a pwal feiéch ren an ririéch ngeni pwiich kewe seni an we mwichefel. Iei a emén pioneer me a pwapwa le etiwalóng  lón imwan we chókkewe ra kan fiti lón ewe angangen afalafal pwe repwe ekis mwéngé. A erá: “Ai fangafangéch a atoto ngeniei pwapwa! Me ren enletin, a fen kon lap ekkewe feiéch ua angei.”​—Ipru 13:1, 2.

17. Met Luke me pwúlúwan we ra mirititi?

¹⁷ Eli sia fen akkawasélaéchú aramas, nge sia pwal tongeni alapaaló? Áwewe chék, Luke me pwúlúwan we ra awasélaéchú aramas. Ra fen eérenaaló le ekketiwa lón imwer we semer kewe me iner, aramaser kewe, chiechier kewe, me ewe chónemmwen mi wisen sáifetál me pwúlúwan we. Iwe nge, Luke a erá: “Aua mirititi pwe aua chék etiwa chókkewe aua kon chiechi ngeniir.” Ifa usun Luke me pwúlúwan we ra alapaaló ar awasélaéchú ekkewe ekkóch?

18. Ifa usun Luke me pwúlúwan we ra alapaaló ar awasélaéchú aramas?

¹⁸ Luke me pwúlúwan we ra siwili ekiekiir mwirin ar ekilonei alon Jesus ei: “Are oua chök echeni chokewe mi echenikemi, esap wor och liwin oupwe angei.” (Mat. 5:45-47) Ra mirititi pwe a lamot ngeniir ar repwe áppirú Jiowa, ewe mi kisáseú ngeni meinisin. Iwe ra filatá le etiwa lón imwer chókkewe resaamwo piin ekketiwer. Luke a erá: “Ám meinisin aua fókkun pwapwaiti ám fansoun fengen. A péchékkúleló ám ririfengen lefilem me ám riri ngeni Jiowa.”

19. Ifa usun sia ánnetatá pwe kich néún Jesus chón káé, me met kopwe úppós le féri?

¹⁹ Sia fen etittina ifa usun ach enletin tongfengen lefilach epwe álisikich le kútta kinamwe, álisikich ach sisap lifilifil aramas, me awasélaéchú aramas. A lamot ach sipwe pworacho ngeni ach kewe ekiek mi ngaw me tongei pwiich kewe meinisin seni letipach. Ika sia féri ena, sipwe pwapwa me sipwe ánneta pwe kich wesewesen néún Jesus chón káé.​—Joh. 13:17, 35.