Ki savedir “en lizye pour en lizye”?
Sa ki Labib i dir
Sa lalwa “en lizye pour en lizye” ti form parti bann Lalwa Bondye ki Moiz ti donn ansyen nasyon Izrael e Zezi ti refer avek sa lalwa ler i ti fer son Sermon lo Montanny. (Matye 5:38; Egzod 21:24, 25; Deterononm 19:21) Sa lalwa ti fer ki ler en dimoun ti ganny zize, i ti pou ganny en pinisyon ki apropriye pour sa krim ki sa dimoun ti’n fer. a
Sa lalwa ti aplikab dan bann sityasyon kot dimoun ti fer ditor lezot par ekspre. Konsernan sa kalite dimoun, Lalwa Moiz ti dir: “Blesir pour blesir, lizye pour lizye, ledan pour ledan. I ava ganny blese menm fason ki i’n bles en lot dimoun.”—Levitik 24:20.
Akoz Bondye ti donn sa lalwa “en lizye pour en lizye”?
Sa lalwa pa ti donn dimoun permisyon pour revanze lo zot menm. O kontrer, i ti permet bann ziz ki ti’n ganny apwente pour donn bann pinisyon ki apropriye, ki pa ti ni tro sever, ni tro lesefer.
Sa lalwa ti anpes dimoun fer ditor lezot par ekspre oubyen plàn pour fer ditor lezot. Lalwa Moiz i eksplike: “Lepep [bann ki ti vwar lazistis Bondye pe ganny aplike lo en dimoun ki ti’n komet en krim] ava tande e zot ava per. En tel krim pa pou zanmen ganny komet ankor parmi zot.”—Deterononm 19:20.
Eski bann Kretyen i merit swiv sa lalwa “en lizye pour en lizye”?
Non, sa lalwa pa aplik pour bann Kretyen. Sa lalwa, ki ti form parti Lalwa Moiz, ti ganny aboli ler Zezi ti donn son lavi konman en sakrifis.—Romen 10:4.
Kantmenm sa, sa lalwa i ed nou konpran fason panse Bondye. Par egzanp, i montre ki Bondye i kontan lazistis. (Psonm 89:14) I osi montre standar Bondye konsernan lazistis setadir ki Bondye i disiplin bann ki fer move keksoz “dapre lazistis” apropriye.—Zeremi 30:11.
Serten fo krwayans konsernan sa lalwa “en lizye pour en lizye”
Fo krwayans: Sa lalwa “en lizye pour en lizye” ti tro sever.
Laverite: Sa lalwa pa ti fer ki lazistis ti ganny aplike dan en fason sever. O kontrer, ler sa lalwa ti byen ganny aplike, bann ziz byen kalifye ti pou donn pinisyon selman apre ki zot ti’n konsider sirkonstans e si sa aksyon ti’n ganny fer ekspre. (Egzod 21:28-30; Nonm 35:22-25) Alor, sa lalwa ti fer ki dimoun pa ti ganny pini dan en fason tro sever.
Fo krwayans: Sa lalwa “en lizye pour en lizye” ti fer ki dimoun ti toultan pe revanze.
Laverite: Lalwa Moiz ti dir: “Ou pa pou vanze, ni gard rankin kont personn parmi ou pep.” (Levitik 19:18) Dan plas ankouraz dimoun pour revanze, Lalwa ti ankouraz zot pour met konfyans dan Zeova e dan laranzman legal ki Zeova ti’n met an plas pour aranz bann keksoz mal.—Deterononm 32:35.
a Sa prensip legal, ki an Laten i apel lex talionis, i osi ganny trouve dan lalwa bann lezot nasyon ki ti egziste dan letan lontan.