SAAN caaman kɔnɔ, minw be Bibulu kɔnɔkow sɔsɔ, olu tora k’a fɔ ko Balitazari min kofɔra Daniyɛli ka kitabu kɔnɔ, ale ma ɲɛnamaya kɛ ka ye (Dan. 5:1). U tun b’o miiri sabu sɛgɛsɛgɛrikɛlaw tun ma bɔ fɛɛn si kan min b’a yira ko Balitazari ye ɲɛnamaya kɛ. Nka u ka koow filɛcogo yɛlɛmana saan 1854. Mun na do?

O saan na, Garande Beretaɲi ka sɛgɛsɛgɛrikɛla J. G. Taylor ye Ur dugukɔrɔ tɔɔ lakolon sɛgɛsɛgɛ. O dugu be Irak worodugu fan fɛ. Taylor ye fɛɛn bɔgɔlaman caaman sɔrɔ sangasoba dɔ kɔnɔ yen. O fɛɛnw kelen kelen bɛɛ janya tun sera santimɛtɛrɛ 10 ɲɔgɔn ma ani sɛbɛri dɔw tun b’u kan. Delili dɔ tun be sɔrɔ o fɛɛn bɔgɔlamanw dɔ kan. O delili tun kɛra walisa Babilɔni masacɛ Nabonide n’a dencɛkɔrɔba Balitazari ka sijan sɔrɔ. Sɔsɔlikɛlaw yɛrɛ sɔnna a ma k’o fɛɛn b’a yira ko Balitazari ye ɲɛnamaya kɛ.

Bibulu b’a fɔ ko Balitazari ye ɲɛnamaya kɛ. Nka o dɔrɔn tɛ, a b’a fɔ fana ko a tun ye masacɛ ye. Sɔsɔlikɛlaw tun ma sɔn o fana ma. Ɲɛyirali fɛ, saan 1875 fan fɛ, lɔnnikɛla William Talbot y’a sɛbɛ ko ka kɛɲɛ ni dɔw ka fɔta ye, “Bel-sar-ussur [Balitazari] tun y’a facɛ Nabonide marakɛɲɔgɔn ye. Nka, foyi t’o yira.”

O sɔsɔliko fana ɲɛnabɔra. Fɛɛn bɔgɔlaman wɛrɛw kan, a tun sɛbɛnin be ko Balitazari facɛ Nabonide tun tagara saan caaman kɛ dugu wɛrɛ la. Mun lo kɛra o wagati la? Lɔnniya gafe dɔ b’a fɔ ko: “Tuma min na Nabonide tagara dugu wɛrɛ la, a y’a ka masaya ani a ka kɛlɛbolo fanba kalifa Balitazari ma.” (Encyclopaedia Britannica.) O wagati la, Balitazari tun be komi a facɛ marakɛɲɔgɔn, Babilɔni kun na. O lo kama, lɔnnikɛla Alan Millard y’a fɔ ko a tun bɛnnin lo “Daniyɛli ka kitabu ka Balitazari weele ko ‘masacɛ.’ ”

Ala sagokɛlaw fɛ, dalilu jɔnjɔn min b’a yira ko an be se ka la Daniyɛli ka kitabu la ani ko a bɔra Ala yɔrɔ, o be sɔrɔ Bibulu yɛrɛ lo kɔnɔ.​—2 Tim. 3:16.