DƆNKILI tun kɔrɔtanin lo kosɔbɛ Israɛldenw fɛ. Dɔnkiliw ni fɔlifɛnw kofɔra siɲɛ caaman Bibulu kɔnɔ. Bibulu kɔnɔnako caaman ye dɔnkiliw lo ye. Misali la, kitabu nunu ye dɔnkiliw lo ye: Zaburuw, Dɔnkili dimanw, ani Dusukasidɔnkili. Lɔnin gafe dɔ b’a fɔ ko: “Bibulu sɛbɛ wagati la, Israɛldenw tun be dɔnkili la u ka ɲɛnamaya faan caaman na.”

U tun be dɔnkili la u ka loon o loon ɲɛnamaya la. Israɛldenw tun be fɔli kɛ ani ka dɔnkili la walisa k’u dusukunnakow yira (Ezayi 30:29). Musow tun be dundun fɔ ka dɔnkili la ni ninsɔndiya ye ani ka dɔɔn kɛ koo nunu sen fɛ: ni masacɛ dɔ tun sigira masaya la, fɛtiw tuma na ani n’u tun ye see sɔrɔ kɛlɛ la (Kirit. 11:34; 1 Sam. 18:6, 7; 1 Mas. 1:39, 40). Israɛldenw tun be dusukasi dɔnkili barikamanw la fana sukasi tuma na (2 Til. Kib. 35:25). Lɔnni gafe dɔ y’a ɲɛfɔ ko: “A gwɛnin lo ko dɔnkili tun ka di Israɛldenw ye kosɔbɛ.”

U tun be dɔnkili la masaso kɔnɔ. Dɔnkili tun ka di Israɛl masacɛw ye. Misali la, masacɛ Sayuli ye Dawuda weele ka na masaso la walisa a ka to ka ngɔni fɔ ale ye (1 Sam. 16:18, 23). Kɔfɛ, tuma min na Dawuda yɛrɛ sigira masaya la, a ye fɔlifɛn dɔw dilan, ka dɔnkili diiman dɔw sɛbɛ ani ka dɔnkililabagaw ni fɔlikɛla dɔw sigi walisa u ka to ka dɔnkili la Alabatosoba kɔnɔ (2 Til. Kib. 7:6; Amɔsi 6:5). Masacɛ Solomani tun be ni dɔnkililabaga cɛmanw ni musomanw ye a ka masaso kɔnɔ.—Waaj. 2:8.

U tun be dɔnkili la walisa ka Ala bato. Min yɛrɛ kɔrɔtanin lo kosɔbɛ, o ye ko Israɛldenw tun be dɔnkili la walisa ka Jehova bato. Fɔlikɛla 4000 tun be fɔli kɛ Alabatosoba kɔnɔ Zeruzalɛmu (1 Til. Kib. 23:5). U tun be fɔlikɛminan nunu fɔ: nigɛ gositaw, ngɔniw, kolonjow ani burufiyɛtaw (2 Til. Kib. 5:12). Nka, o fɔlikɛla ŋanaw dɔrɔn lo tun tɛ dɔnkili la ka Jehova bato. Israɛldenw tagatɔ Zeruzalɛmu u ka saan o saan ɲɛnagwɛw la, siga t’a la ko u caaman tun be dɔnkili dɔw la min be weele ko Zeruzalɛmu taadɔnkiliw (Zab. 120–134). Ka kɛɲɛ ni Yahutuw ka sɛbɛ dɔw ye, Israɛldenw tun be Zaburu dɔw la Tɛmɛnkan seli tuma na. a

Halibi, dɔnkili nafa ka bon Jehova sagokɛlaw fɛ (Zaki 5:13). An ka batoli faan dɔ lo (Efɛz. 5:19). N’an be dɔnkili la n’an balimaw ye walisa ka Jehova tando, an b’a ye ko an magwɛrɛnin lo ɲɔgɔn na (Kɔlɔs. 3:16). Ka fara o kan, ni gwɛlɛyaw b’an kan, dɔnkili be se k’an barika bonya (Kɛw. 16:25). Dɔnkili ye fɛɛrɛ ɲuman yɛrɛ lo ye walisa k’a yira ko an limaniyanin lo Jehova la ani ko an b’a kanu.