Be ka se isịnede

Be ka se isịnede

NDỤN̄ỌDE | RAJESH KALARIA

Ataifiọk Etịn̄ Se Enye Enịmde

Ataifiọk Etịn̄ Se Enye Enịmde

PRỌFESỌ Rajesh Kalaria anam utom ke Ufọkn̄wed Ntaifiọk Newcastle ke England. Ebe isua 40 enye ọkọtọn̄ọ ndikpep n̄kpọ mban̄a mfre. Enye ekesinịm ke n̄kpọ okofoforo. Edi nte ini akakade, enye ama edinịm ke ẹkebobot mme n̄kpọ. Mme andiwet Ẹdemede! ẹma ẹbụp enye n̄kpọ ẹban̄a utom esie ye se enye enịmde ke akpanikọ.

Mbọk tịn̄ ekpri n̄kpọ ban̄a idemfo ise.

Ete mi akamana ke India. Eka mi oto India, edi akamana ke Uganda. Mmọ ẹkesinam n̄kpọ nte mbon Hindu. Mmọ ẹkenyene nnyịn nditọ ita, ndien ami n̄kedi udọ. Nnyịn ikodụn̄ ke Nairobi ke Kenya. Ediwak owo do ẹkedi mbon Hindu.

Nso ikanam ama ifiọk ntaifiọk?

Mma nsima unam toto ke ini emi n̄kedide ekpri, ndien mma nsitiene mme ufan mi n̄ka n̄kese mme unam ke ikọt. N̄koyom ndidi dọkta emi esisọbọde unam idem. Edi ke mma n̄kokụre ufọkn̄wed ntaifiọk ke Nairobi, mma n̄ka Ufọkn̄wed Ntaifiọk London ke England n̄kekpep n̄kpọ mban̄a se isinamde owo ọdọn̄ọ. Nte ini akakade, mma n̄kabade ndi ataifiọk emi esinamde ndụn̄ọde aban̄a mfre owo.

Ndi se ekekpepde ke ufọkn̄wed ama anam afiak ekere se enịmde ke akpanikọ?

Ih. Se n̄kokụtde ke ini n̄kekpepde n̄kpọ mban̄a nte mfre owo etiede ama anam ọsọn̄ mi ndinịm se mbon Hindu ẹkpepde ye nte mmọ ẹsinamde n̄kpọ, utọ nte, ndituak ibuot nnọ unam ye ndisọi mbiet.

Nso ikanam enịm ke n̄kpọ okofoforo?

Ke ini n̄kedide akparawa, ediwak mbon oro n̄kesidude kiet ẹkenịm ke n̄kpọ okofoforo. Mmọ ẹkedọhọ ke unam ọkọtọn̄ọ ndiforo owo ke Africa. Ima isiwak ndineme n̄kpọ emi ke ufọkn̄wed. N̄ko, mme andikpep ke ufọkn̄wed ntaifiọk nnyịn ẹkenam etie nte ke kpukpru ntaifiọk emi ẹnen̄erede ẹkpono ẹnịm ke n̄kpọ okofoforo.

Nso ikanam ọtọn̄ọ ndinịm ke etie nte n̄kpọ ikoforoke-foro?

Ke mma n̄kekpep n̄kpọ mban̄a mme odu-uwem n̄kpọ ke ediwak isua, eyen ufọkn̄wed nnyịn ama etịn̄ se Mme Ntiense Jehovah ẹkekpepde enye ke Bible ọnọ mi. Mma nyom nditiene mfiọk. Ntre ke ini Mme Ntiense Jehovah ẹkenịmde mbono mmọ ke akamba ubet kiet ke ufọkn̄wed nnyịn ke Nairobi, mma ntiene ndụk. Ekem, Ntiense iba emi ẹkedide isụn̄utom ẹma ẹdinam ndusụk n̄kpọ ke Bible an̄wan̄a mi. Mmọ ẹkedọhọ ke Abasi okobot kpukpru n̄kpọ, ndien ke enye ekeme ndibọrọ mme mbụme emi afịnade ediwak owo. Mma n̄kụt ke se mmọ ẹtịn̄de oro edi akpanikọ onyụn̄ esịne ifiọk.

Ndi se ekekpepde aban̄a idem owo ama anam ọsọn̄ fi ndinịm ke Abasi okobot mme n̄kpọ?

Ihih! Nte n̄kekpepde n̄kpọ mban̄a idem owo, mma ndikụt ke idem owo awak n̄kukọhọ etieti. Kpa ye oro, kpukpru n̄kpọ ẹdu ke nde ke nde. Mma ndikụt ndien ke isịneke ifiọk ndidọhọ ke unam okoforo owo.

Mbọk nọ uwụtn̄kpọ ise.

N̄kọtọn̄ọ ndikpep n̄kpọ mban̄a mfre owo toto ke 1971. Tutu esịm emi, nte mfre nnyịn etiede osụk akpakpa mi idem. Enye ke isida ikere n̄kpọ, ida iti n̄kpọ, enye esinyụn̄ an̄wam mme ndido idem eken ẹnam utom mmọ. Mfre esinyụn̄ anam idiọn̄ọ se ikụtde, se ikopde, ye se itịbede ke esịt idem nnyịn.

Nsio nsio mmọn̄ibọk, nsen, ye ediwak esịp emi ẹdude ke mfre nnyịn ẹsinam mfre ekeme ndinam kpukpru n̄kpọ emi. Ediwak biliọn nsen ẹdu ke mfre nnyịn, edi enyene mbon emi ẹdide akpan nsen. Akpan nsen emi ẹsida n̄kpọ emi etiede nte esịp ẹnọ mme nsen eken etop. Kpa ye oro mfre nnyịn awakde n̄kukọhọ ntem, kpukpru n̄kpọ ẹdu ke itie mmọ ẹnyụn̄ ẹnam nnennen se akpanade mmọ ẹnam.

Mbọk nam afiak an̄wan̄a ise.

Mme esịp ye mme nsen emi ẹdude ke mfre ẹsitọn̄ọ ndikọri toto ke ini emi owo odude ke esịt idịbi, ẹnyụn̄ ẹka iso ẹkọri idem ke owo ama akamana. Mme nsen emi ẹsida n̄kpọ emi etiede nte esịp do ẹnọ nsen eken etop man ẹdiọn̄ọ se ẹkpenamde.

Enyene mmọn̄ibọk emi esinamde n̄kpọ emi etiede nte esịp do ọfiọk nsen emi mmọ ẹyomde ndinọ etop. Edieke mmọn̄ibọk emi mîkpodụhe, n̄kpọ oro ikpọfiọkke nsen emi enye ọkpọnọde etop. Edi kpukpru n̄kpọ ke mfre nnyịn ẹsisan̄a nnennen nnennen etiene ntọt emi odude ke DNA nnyịn.

Edi nnyịn inen̄ekede idiọn̄ọ nte mfre esikọride ye ofụri se enye esinamde. Ke uwụtn̄kpọ, nnyịn inen̄ekede idiọn̄ọ nte enye esinamde iti n̄kpọ, ikere n̄kpọ, inem esịt m̀mê iyat esịt. Kpa ye oro, nte mfre nnyịn etiede ye se enye esinamde owụt ke Owo emi enen̄erede enyene ifiọk akan nnyịn okobot enye.

Nso ikanam akabade edi Ntiense Jehovah?

Mme Ntiense Jehovah ẹma ẹnam n̄kụt ke Bible edi Ikọ Abasi. Ke uwụtn̄kpọ, mmọ ẹma ẹnam ndiọn̄ọ ke kpa ye oro Bible mîdịghe n̄wed ntaifiọk, ke kpukpru se enye etịn̄de aban̄a ifiọk ntaifiọk enen. Mme prọfesi Bible n̄ko ẹsisu. Ndien Bible esikpụhọde owo emi anamde se enye okotde ke Bible. Se iketịbede inọ mi edi oro. Bible ke nda ndu uwem toto ke 1973 emi n̄kakabarede ndi Ntiense Jehovah. Emi anam n̄kop inem uwem.