1, 2. Ntak emi ubuene mîditreke ke ererimbot Satan emi?

N̄KPỌ ọsọn̄ etieti ke ererimbot emi. Ediwak n̄kparawa ke ẹsan̄a ẹyom utom edi ikwe. Ediwak owo ẹnam se ededi emi mmọ ẹkemede man ẹwọrọ ẹka idụt emi okụk odude, ekpededi n̄kpọ oro oyom ndida mmọ ibuot. Ubuene ẹyọyọhọ kpukpru itie, idem ke mme idụt oro okụk odude. Mme imọ owo ke ẹdọdiọn̄ ẹforo ke ini mme ubuene ẹkade-ka iso ndibuene. Ndụn̄ọde oro ẹnamde ndondo emi owụt ke ibat ibat owo kpọt ẹnyene n̄kpọ ẹkan ke ofụri ererimbot. Se mmọ ẹnyenede awak ukem ukem nte ẹkpemende eke ofụri owo ke ererimbot ẹtọ ẹdian kiet. M̀mê se ẹtịn̄de emi edi akpanikọ m̀mê idịghe, se idude edi ke ediwak biliọn owo ẹdi ọkpọikpọi ubuene, ke ini ibat ibat owo ẹnyenede n̄kpọ tutu ekem se ediwak emana nditọ nditọ mmọ ẹtiede-tie ẹdia ikụreke. Jesus ama ọdiọn̄ọ ke emi eyetịbe. Ntak edi oro enye ọkọdọhọde ete: “Mme ubuene ẹdodu ye mbufo kpukpru ini.” (Mark 14:7) Nso inam n̄kpọ etie ntem?

² Jesus ama ọdiọn̄ọ ke n̄kpọ ayaka iso ọsọn̄ tutu Obio Ubọn̄ Abasi edi. Ediyarade 18:3 okot mme ọdiọk-itọn̄ mbon mbubehe ererimbot emi “mbonurua.” Mmọ ye ukara ye ido ukpono ẹnam ererimbot Satan emi. Imọdiọn̄ọ ke ikọt Abasi isịnke idem ke ukara ẹnyụn̄ ẹdian̄ade ofụri ofụri ẹkpọn̄ nsunsu ido  ukpono, edi Satan ada mbubehe ererimbot emi omụm ediwak ikọt Abasi mfịn.

3. Mme mbụme ewe ke idineme?

³ Ọfọn ise nte idade mbubehe ererimbot Satan emi. Mme mbụme emi ẹyen̄wam nnyịn: ‘Nso ke n̄kpada inyene mi nnam man n̄wụt ke mmanam akpanikọ nnọ Abasi? Nso ke n̄kpanam mbak ndidụk nnyịne ke mbubehe ererimbot emi? Nso ke ndusụk ikọt Abasi ẹnam man ẹwụt ke imọbuọt idem ye enye?’

4, 5. (a) Nso iketịbe inọ akama-ukpọhọde kiet? (b) Nso item ke Jesus ọkọnọ mbet esie?

⁴ Kot Luke 16:​1-9. Mbụk oro Jesus ọkọnọde aban̄a idiọk akama-ukpọhọde ekpep nnyịn n̄kpọ. Ke ẹma ẹkedisian eteufọk akama-ukpọhọde oro ke akama-ukpọhọde esie atahade inyene esie, akama-ukpọhọde oro ama ada “ata ọniọn̄” anam n̄kpọ man enyene mme ufan emi ẹdin̄wamde enye ke ini ẹbịnde enye ke utom. * Jesus ikadaha mbụk emi ikpep mbet esie ẹsibre n̄kari man ẹnyene se ẹdiade. Enye akakam ọdọhọ ke “nditọ editịm n̄kpọ emi” ẹsinam n̄kpọ ntre. Enyene akpan n̄kpọ emi enye akadade mbụk oro ekpep mmọ.

⁵ Jesus ama ọdiọn̄ọ ke n̄kpọ ekeme nditịbe emi edinamde ọsọn̄ ediwak mbet esie ndinyene se ẹdade ubọk ẹka inua, ukem nte eketịbede ọnọ akama-ukpọhọde oro. Ntak edi oro enye eketemede mmọ ete: “Ẹda inyene ukwan̄ido ẹkọ mme ufan ẹnịm ẹnọ idem mbufo, man, ke ini emi mîdụhe aba, mmọ [oro edi Jehovah ye Jesus] ẹkpeda mbufo ẹdụk ke nsinsi ebietidụn̄.” Nso ke ikọ Jesus emi ekpep nnyịn?

6. Isan̄a didie ifiọk ke Abasi ikoyomke ẹnam mbubehe?

⁶ Kpa ye oro Jesus mîketịn̄ke ntak emi enye ọkọdọhọde ke inyene ererimbot emi edi “inyene ukwan̄ido,” Bible owụt ke Abasi ikaduakke mme owo ẹnam mbubehe. Jehovah ama ọnọ Adam ye Eve kpukpru se mmọ ẹkeyomde ke In̄wan̄ Eden. (Gen. 2:​15, 16) Ke ini esop eyo mme apostle ẹkebọde edisana spirit, “baba owo mmọ kiet [ikọdọhọke] ite n̄kpọ ekededi emi imọ inyenede edi eke imọ; edi kpukpru mmọ ẹkebabuana n̄kpọ.” (Utom 4:32) Prọfet Isaiah ama ọdọhọ ke ini ke edi emi kpukpru owo ẹdidiade se idude ke isọn̄ ke mfọn. (Isa. 25:​6-9; 65:​21, 22) Mbemiso ini oro, oyom mbet Jesus ẹnyene “ata ọniọn̄” man mmọ ẹkeme ndida “inyene ukwan̄ido” ndu uwem edi ibiatke ibet Abasi.

7. Nso item ke Jesus ọkọnọ ke Luke 16:​10-13?

⁷ Kot Luke 16:​10-13. Akama-ukpọhọde oro ama ada inyene eteufọk esie ọkọ ediwak ufan oro ẹdin̄wamde enye. Edi Jesus ọkọdọhọ mbet esie ẹnam ufan ye imọ ye Ete imọ. Ke itien̄wed emi, Jesus ama owụt ke se owo adade “inyene ukwan̄ido” anam owụt m̀mê enye ‘anam akpanikọ’ ọnọ Abasi. Enye okowụt ke nnyịn imekeme ndida inyene nnyịn nnam n̄kpọ Abasi. Didie ke ikeme ndinam oro?

8, 9. Tịn̄ nte ndusụk nditọete ẹdade inyene mmọ ẹkpono Abasi.

⁸ Usụn̄ kiet oro ikemede ndiwụt ke imanam akpanikọ ke se idade inyene nnyịn inam edi nditiene nnọ okụk ẹda  ẹkwọrọ ikọ nte Jesus ọkọdọhọde. (Matt. 24:14) Ekpri eyenan̄wan kiet ke India ama enyene ekpri ekebe emi enye ekesisịnde okụk; enye ama akam esịn okụk emi enye akpadade edep n̄kpọmbre. Ke ini ekebe oro ọkọyọhọde, enye ama ayak okụk oro ọnọ ẹda ẹsịn ẹnam utom ukwọrọikọ. Brọda kiet ke India enyene in̄wan̄ isịp mbakara. Enye ama emen ata ediwak isịp mbakara ọsọk nditọete emi ẹdude ke itie ukabade n̄wed usem Malayalam. Sia mmọ ẹsidepde-dep isịp mbakara, enye ama ọdiọn̄ọ ke ndinọ mmọ isịp mbakara utu ke okụk eyekpe mmọ akan. “Ata ọniọn̄” ekedi oro! Kpasụk ntre n̄ko, nditọete ke Greece ẹsinọ ubon Bethel aran olive, cheese, ye mme n̄kpọudia eken.

⁹ Brọda kiet emi otode Sri Lanka, edi emi odụn̄de idahaemi ke idụt en̄wen ayak isọn̄ ye ufọk esie ọnọ nditọete ẹsida ẹnịm mbono esop ye mbono circuit; nditọete oro ẹnamde utom uyọhọ ini ẹsidụn̄ do n̄ko. Imọdiọn̄ọ ke emi akpa enye n̄kpọ, edi emi enen̄ede an̄wam nditọete do sia mmọ inyeneke n̄kpọ. Ke idụt kiet emi owo mîyakke nnyịn ikwọrọ ikọ ifụre ifụre, nditọete ẹsiyak ẹda ufọk mmọ ẹnịm mbono esop, ndien emi anam mme asiakusụn̄ ye nditọete eken emi mînyeneke okụk ẹnyene itie emi ẹsisopde idem ẹkpono Abasi ke mfọn.

10. Nso ufọn ke idibọ edieke isimade nditat ubọk?

¹⁰ Mme uwụtn̄kpọ emi ẹwụt ke ikọt Abasi “[ẹnam] akpanikọ ke ata ekpri n̄kpọ,” oro edi, ke se mmọ ẹdade inyene mmọ ẹnam; edi inyene enye emi imenke-men udomo ye ata inyene. (Luke 16:10) Ikọt Abasi ẹda didie se mmọ ẹnamde emi? Mmọ ẹfiọk ke ndifọn ido ntem ayanam inyene “ata inyene.” (Luke 16:11) Sista kiet emi esiwakde ndinọ okụk ẹsịn ẹnam utom Abasi etịn̄ ufọn emi enye ọbọde, ete: “Inua ikemeke nditịn̄ ufọn oro mbọde ke ediwak isua idahaemi ke ntak emi nsitatde ubọk. Mmokụt ke adan̄a nte nnọde mme owo n̄kpọ ntre ke nnen̄ede n̄kpere mmọ. Mmesisọp mfen nnọ mme owo, mme ime ye mmọ, nnyụn̄ nsọpke nyat esịt ke ini n̄kpọ mîtiehe nte n̄kekerede ye ke ini ẹnọde mi item.” Ediwak owo ẹkụt ke ndifọn ido anam Abasi ọdiọn̄ mmimọ.​—Ps. 112:5; N̄ke 22:9.

11. (a) Ntak emi idọhọde ke nditat ubọk nnọ se inyenede owụt ke imenyene “ata ọniọn̄”? (b) Didie ke okụk oro isitịpde an̄wam ikọt nnyịn oro mînyeneke n̄kpọ? (Se akpa ndise ibuotikọ emi.)

¹¹ Odu ntak en̄wen emi anamde idọhọ ke ndinọ inyene nnyịn ẹda ẹnam n̄kpọ Abasi owụt ke imenyene “ata ọniọn̄.” Ke ini inamde emi, imetiene in̄wam nditọete nnyịn ẹkwọrọ ikọ. Esịt esinem nditọete oro ẹnyenede n̄kpọ edi emi mîkemeke ndinam utom uyọhọ ini m̀mê ndiwọrọ n̄ka idụt en̄wen n̄kọkwọrọ ikọ ndifiọk ke okụk oro mmọ ẹsitịpde an̄wam nditọete en̄wen ẹkwọrọ ikọ. (N̄ke 19:17) Enyene mme idụt emi mme owo ẹbụn̄ọde ẹdụk esop Abasi edi emi mme owo mînen̄ekede inyene n̄kpọ do. Ntre ẹsida okụk  oro nditọete nnyịn ke idụt en̄wen ẹtịpde ẹmịn̄ n̄wed ẹnọ mmọ ẹda ẹkwọrọ ikọ. Ke uwụtn̄kpọ, Bible ọsọn̄ urua ata etieti ke utọ idụt nte Congo, Madagascar, ye Rwanda. Bible kiet ekeme ndikpa okụk utom urua kiet m̀mê eke ọfiọn̄ kiet. Ke ediwak isua, nditọete ẹkesinyene ndimek m̀mê ididep Bible m̀mê ididep udia inọ ubon mmimọ. Edi idahaemi, esop Jehovah ẹda okụk oro isitịpde ẹmịn̄ Bible ke nsio nsio usem ẹnọ kpukpru ikọt nnyịn ye mbon oro isikpepde Bible ke mme idụt emi. (Kot 2 Corinth 8:​13-15.) Oro anam mbon oro ẹnọde ye mbon oro ẹbọde ẹkeme ndidi ufan Jehovah.

12. Didie ke Abraham okowụt ke imọbuọt idem ye Jehovah?

¹² N̄kpọ en̄wen emi edinamde nnyịn idi ufan Jehovah edi ndida ini nnyịn nyom “ata inyene” utu ke ndidụk nnyịne ke mbubehe uwem emi. Se Abraham akanamde edi oro. Enye ama ọkpọn̄ Ur emi okụk okodude okodụn̄ ke tent nte Abasi ọkọdọhọde, man enye aka iso edi ufan Abasi. (Heb. 11:​8-10) Enye ekesibuọt idem ye Jehovah kpukpru ini utu ke inyene. (Gen. 14:​22, 23) Se Jesus eketịn̄de ye akparawa kiet emi ekedide imọ owo owụt ke ọfọn ibuọt idem ye Abasi ukem nte Abraham. Enye ọkọdọhọ akparawa oro ete: “Edieke afo oyomde ndifọn mma, ka kanyam kpukpru inyene fo nyụn̄ yak nọ mme ubuene ndien afo eyenyene n̄kpọuto ke heaven, nyụn̄ ditiene mi.” (Matt. 19:21) Akparawa oro ikọbuọtke idem ye Jehovah nte Abraham ọkọbuọtde, edi ediwak owo mfịn ẹnen̄ede ẹbuọt.

13. (a) Nso item ke Paul ọkọnọ Timothy? (b) Didie ke ikeme ndinam item Paul oro?

¹³ Timothy ama ọbuọt idem ye Jehovah. Paul okokot enye “eti owoekọn̄ Christ Jesus,” onyụn̄ ọdọhọ enye ete: “Baba owo kiet eke anamde utom nte owoekọn̄ isịnke idem ke mme mbubehe uwem emi, man enye ekpenyene unyịme owo oro esịnde enye enyịn̄ nte owoekọn̄.” (2 Tim. 2:​3, 4) Mbet Jesus mfịn, esịnede mme asan̄autom uyọhọ ini emi ẹbede miliọn kiet, ẹnam item emi Paul ọkọnọde Timothy mi. Kpa ye ofụri se ererimbot emi ye mme anyamurua ẹnamde man ọdọn̄ mme owo ndidep n̄kpọurua mmọ, ikọt Abasi ifreke item emi: ‘Andibọ ebuọt edi ofụn andinọ ebuọt.’ (N̄ke 22:7) Satan oyom ida ofụri ini ye odudu nnyịn idụk ufụn inọ mbubehe ererimbot emi. Ndusụk owo ẹdụk ufụn isọn ke ediwak isua. Ke uwụtn̄kpọ, ndusụk owo ẹbuọt okụk ẹkpe ufọk, ẹdep moto, ẹka n̄wed, mîdịghe ẹda ẹnam ndọ oro ọwọrọde etop etieti. Edieke inyenede ata ọniọn̄, nnyịn idiyomke ikpọ n̄kpọ, idikamake isọn̄ nte imade-ma, iyonyụn̄ ikpeme nte ibiatde okụk. Oro ayanam idụk ufụn inọ Jehovah utu ke mbubehe.​—1 Tim. 6:10.

14. Nso ke ikpebiere ndinam? Nọ uwụtn̄kpọ.

¹⁴ N̄kpọ kiet emi edin̄wamde nnyịn ikûduọ unyịne ke mbubehe ererimbot emi edi ndibem iso nyom Obio Ubọn̄ Abasi. Brọda kiet ye n̄wan esie ẹma ẹnyene akamba mbubehe emi ekesinọde mmọ okụk etieti. Edi mmọ ẹma ẹnyam mbubehe oro, ẹnyam ubom mmọ ye mme n̄kpọ eken man ẹfiak ẹdụk utom uyọhọ ini. Mmọ ẹma ẹketiene ẹbọp obufa ibuot itieutom nnyịn ke Warwick ke New York. Adiaha Brọda oro odu ke Bethel ye ebe esie. Ndien ete ye eka Brọda oro ẹma ẹtiene ẹkenam utom do ke ufan̄ urua ifan̄. Ama enem mmọ tutu ndidu kiet ke Bethel. Sista kiet emi edide asiakusụn̄ ke Colorado, U.S.A.,  ekesinam utom ndusụk usen ke ban̄k. Ẹma ẹma nte enye esinamde utom tutu ẹmenede enye itie ẹnyụn̄ ẹsịn okụk emi awakde utịm ikata akan se ẹsikpede enye. Edi akana enye esinam utom kpukpru usen. Enye ikamaha ndinam utom oro sia oro idiyakke enye enyene ini ọkwọrọ ikọ. Ata ediwak ikọt Jehovah ẹnam ukem se nditọete emi ẹnamde. Nnyịn ndibem iso nyom Obio Ubọn̄ Abasi owụt ke imama ndidi ufan Jehovah nnyụn̄ nnyene ata inyene utu ke inyene ererimbot emi.

15. Nso utọ inyene idinam esịt enen̄ede enem nnyịn?

¹⁵ Owo ndinyene n̄kpọ iwọrọke ke Jehovah ọdiọn̄ enye. Jehovah esidiọn̄ mbon oro ‘ẹyọhọde ye nti utom.’ (Kot 1 Timothy 6:​17-19.) Da Sista Lucia * ke uwụtn̄kpọ. Enye ama ọkpọn̄ Italy aka Albania ke 1993 sia enye ama okop ke ẹnen̄ede ẹyom mme ọkwọrọikọ do. Enye ikenyeneke utom, edi ama enịm ke Jehovah eyese aban̄a imọ do. Enye ama ekekpep ndisem usem Albanian, ndien mbon emi enye an̄wamde ẹdikpono Jehovah ẹbe 60. Imọdiọn̄ọ ke idịghe kpukpru efakutom ke mme owo ẹsisọp ẹdụk esop ntre. Edi mme owo ẹyema se ededi emi inamde man in̄wam mmọ ẹdikpono Jehovah, esịt oyonyụn̄ enem nnyịn.​—Matt. 6:20.

16. (a) Nso iditịbe inọ mbubehe ererimbot emi? (b) Oro akpanam nnyịn ida inyene ererimbot emi didie?

¹⁶ Jesus ọkọdọhọ ete: “Ke ini [inyene ukwan̄ido] mîdụhe aba,” ikọdọhọke ‘edieke mîdụhe aba.’ (Luke 16:9) Ndusụk ban̄k ẹduọ, n̄kpọ onyụn̄ ọsọn̄ etieti ke ndusụk idụt. Edi ke mîbịghike, n̄kpọ ọyọsọn̄ akan emi ke ofụri ererimbot. Ofụri ererimbot Satan emi, oro edi ukara, ido ukpono, ye mbubehe ọyọduọ. Prọfet Ezekiel ye Zephaniah ẹma ẹdọhọ ke gold ye silver, emi ẹsidide ata ọsọn̄urua n̄kpọ, idinyeneke aba ufọn. (Ezek. 7:19; Zeph. 1:18) Ekpetie nnyịn didie ke idem ke ima ikọsọn̄ ndidi ndidiọn̄ọ ke ikada ofụri uwem nnyịn ikọ “inyene ukwan̄ido” utu ke ndikọ ata inyene? Okponyụn̄ etie ukem ukem nte owo emi akadade ofụri uwem esie an̄wana ata ediwak okụk obon, edi ekem edikụt ke ikedịghe ata okụk. (N̄ke 18:11) Inyene ererimbot emi ididụhe ke nsinsi. Ntre kam da enye idahaemi nam ufan ye Jehovah ye Jesus. Se ededi oro inamde ke ntak Obio Ubọn̄ Abasi anam nnyịn inyene ata inyene.

17, 18. Nso ke Abasi edinam inọ mme ufan esie?

¹⁷ Ke ini Obio Ubọn̄ Abasi edidide, owo idikpehe okụk ufọk idinyụn̄ ibọhọ ebuọt aba, udia ayawak onyụn̄ edi ke mfọn, ufọkibọk idinyụn̄ idụhe aba. Ikọt Jehovah ẹyedia nti n̄kpọ emi ẹdude ke isọn̄. Owo idinyamke-nyam gold ye silver aba, edi ẹdida ibana idem ye ufọk. Iyenyene nti eto ye itiat ye ukwak ke mfọn ndida mbọp ndiye ufọk. Mme ufan nnyịn ẹyetiene ẹbọp ufọk ẹnọ nnyịn ke mfọn. Idibabuana kpukpru n̄kpọ emi ẹdidude ke isọn̄.

¹⁸ Ndusụk nti n̄kpọ oro mbon oro ẹnamde ufan ye Jesus ye Jehovah ẹdibọde ẹdi emi. Kere nte esịt edinemde mbon oro ẹdidude uwem mi ke isọn̄ ke ini mmọ ẹdikopde nte Jesus ọdọhọde mmọ ete: “Ẹdi, mbufo emi Ete mi ọdiọn̄de, ẹda obio ubọn̄ emi ẹketịmde ẹnịm ẹnọ mbufo toto ke editọn̄ọ ererimbot ẹnyene.”​—Mt 25:34.