Ο ΚΑΡΙ δεν είναι ο μόνος που έχει βιώσει κάτι τέτοιο. Σύμφωνα με έναν φορέα ψυχικής υγείας στο Ηνωμένο Βασίλειο, 1 στους 5 Βρετανούς εργαζομένους είπαν ότι το στρες τούς έκανε να αρρωστήσουν κατά τη διάρκεια της σταδιοδρομίας τους, ενώ η ανεξέλεγκτη πίεση έκανε 1 στους 4 να ξεσπούν σε κλάματα ενώ ήταν στην εργασία τους. Οι συνταγές για αντικαταθλιπτικά παρουσίασαν πρωτοφανή αύξηση το 2009, έτος οικονομικής ύφεσης.

Τι σας προξενεί στρες;

• Ανασφάλεια—οικονομική ή άλλη

• Απαιτητικό πρόγραμμα

• Συγκρούσεις προσωπικοτήτων

• Κάποια τραυματική εμπειρία

Πώς επιδρά το στρες πάνω σας;

• Προβλήματα υγείας

• Συναισθηματική εξάντληση

• Διαταραχές ύπνου

• Κατάθλιψη

• Προβληματικές σχέσεις

 Το στρες ενεργοποιεί ένα εντυπωσιακό σύστημα στο σώμα σας—το σύστημα άμεσης επέμβασης. Απελευθερώνονται ορμόνες που επιταχύνουν το ρυθμό της αναπνοής σας, τους καρδιακούς σας παλμούς και την πίεσή σας. Επίσης, ξεχύνονται στο αίμα σας αποθέματα ερυθρών αιμοσφαιρίων και γλυκόζης. Αυτό το ντόμινο αντιδράσεων σας προετοιμάζει για να αντιμετωπίσετε το στρεσογόνο παράγοντα, δηλαδή το ερέθισμα που σας προκαλεί την ένταση. Όταν πάψει να σας επηρεάζει αυτός ο παράγοντας, το σώμα σας επιστρέφει στην κανονική του κατάσταση. Αλλά όταν ο στρεσογόνος παράγοντας παραμένει, μπορεί να σας προκαλέσει χρόνιο άγχος ή ένταση. Τότε ο οργανισμός σας θα μοιάζει με κινητήρα που λειτουργεί συνεχώς «στο κόκκινο». Επομένως, αν μάθετε να διαχειρίζεστε το στρες, θα κάνετε καλό τόσο στη σωματική όσο και στην ψυχική σας υγεία.

Το στρες από μόνο του δεν είναι απαραιτήτως κακό. Ο Αμερικανικός Ψυχολογικός Σύλλογος παρατήρησε: «Το στρες είναι για τον άνθρωπο ό,τι και το τέντωμα για τη χορδή του βιολιού. Αν είναι ελάχιστο, ο ήχος θα είναι πνιχτός και τραχύς. Αν είναι υπερβολικό, ο ήχος θα είναι διαπεραστικός ή θα σπάσει η χορδή. Το στρες μπορεί είτε να σκοτώσει είτε να νοστιμέψει τη ζωή. Ουσιαστικά, το ζήτημα είναι πώς το διαχειρίζεστε».

Μια άλλη παράμετρος είναι το ότι οι άνθρωποι διαφέρουν ως προς την ιδιοσυγκρασία και τη γενικότερη υγεία τους. Επομένως, αυτό που αγχώνει έναν άνθρωπο μπορεί να μην αγχώνει κάποιον άλλον. Για να συνοψίσουμε, πιθανότατα έχετε υπερβολικό στρες αν το πρόγραμμά σας σάς φέρνει τόση ένταση ώστε δεν μπορείτε να χαλαρώσετε ή να διαχειριστείτε κάποιο έκτακτο περιστατικό.

Για να «τα βγάλουν πέρα» με το χρόνιο στρες, ορισμένοι στρέφονται στο αλκοόλ, στα ναρκωτικά ή στο τσιγάρο. Άλλοι καταφεύγουν σε ακραίες συνήθειες διατροφής ή κάθονται παθητικά μπροστά στην τηλεόραση ή στο κομπιούτερ—συνήθειες που, αντί να αντιμετωπίζουν το πρόβλημα στη ρίζα του, μπορεί και να το επιτείνουν. Πώς μπορούμε, λοιπόν, να μάθουμε να διαχειριζόμαστε αποτελεσματικά το στρες;

Πολλοί τα έχουν καταφέρει εφαρμόζοντας τις πρακτικές συμβουλές της Γραφής. Θα μπορούσε η διαχρονική της σοφία να βοηθήσει και εσάς; Εξετάστε αυτή την ερώτηση υπό το πρίσμα τεσσάρων συνηθισμένων αιτιών στρες.

 1 ΑΝΑΣΦΑΛΕΙΑ

Κανείς μας δεν είναι απόλυτα προστατευμένος. Όπως λέει η Γραφή, «καιρός και απρόβλεπτη περίσταση [μας] βρίσκουν όλους». (Εκκλησιαστής 9:11) Δοκιμάστε τα εξής:

• Ανοίξτε την καρδιά σας σε κάποιον που εμπιστεύεστε—ένα μέλος της οικογένειάς σας ή κάποιον φίλο σας. Μελέτες δείχνουν ότι η υποστήριξη από τα αγαπημένα μας πρόσωπα παρέχει σταθερή προστασία απέναντι στις διαταραχές που σχετίζονται με το στρες. Πράγματι, «ο αληθινός σύντροφος αγαπάει πάντοτε και είναι αδελφός που γεννιέται για καιρό στενοχώριας».—Παροιμίες 17:17.

• Μην αφήνετε το μυαλό σας να πηγαίνει συνέχεια στο χειρότερο σενάριο. Το μόνο που πετυχαίνει αυτός ο τρόπος σκέψης είναι να εξαντλεί τη συναισθηματική σας δύναμη. Άλλωστε, αυτό που φοβάστε μπορεί να μη συμβεί ποτέ! Εύλογα, λοιπόν, η Γραφή λέει: «Ποτέ μην ανησυχήσετε για την αυριανή ημέρα, γιατί η αυριανή ημέρα θα έχει τις δικές της ανησυχίες».—Ματθαίος 6:34.

• Αξιοποιήστε τη δύναμη της προσευχής. “Ρίξτε κάθε ανησυχία σας πάνω [στον Θεό], επειδή αυτός ενδιαφέρεται για εσάς”, λέει το εδάφιο 1 Πέτρου 5:7. Ο Θεός δείχνει το ενδιαφέρον του δίνοντάς μας εσωτερική γαλήνη και διαβεβαιώνοντάς μας ότι δεν “πρόκειται να εγκαταλείψει” όσους στρέφονται με ειλικρίνεια σε αυτόν για παρηγοριά και υποστήριξη σε δύσκολες περιόδους της ζωής τους.—Εβραίους 13:5· Φιλιππησίους 4:6, 7.

2 ΑΠΑΙΤΗΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ

Ένα αδυσώπητο πρόγραμμα φορτωμένο με δρομολόγια, δουλειά, μελέτη ή φροντίδα για παιδιά ή ηλικιωμένους γονείς μπορεί να κρατάει το στρες στα ύψη. Εν τω μεταξύ, ίσως δεν τίθεται καν θέμα να σταματήσετε ορισμένες από αυτές τις δραστηριότητες. (1 Τιμόθεο 5:8) Τι μπορείτε να κάνετε τότε για να τα βγάλετε πέρα;

• Προσπαθήστε να δίνετε στον εαυτό σας χρόνο για χαλάρωση, και να ξεκουράζεστε επαρκώς. Η Γραφή λέει: «Καλύτερα μία χούφτα ανάπαυση παρά δύο χούφτες σκληρή εργασία και κυνήγι του ανέμου».—Εκκλησιαστής 4:6.

• Βάλτε λογικές προτεραιότητες και υιοθετήστε έναν μετρημένο τρόπο ζωής. (Φιλιππησίους 1:10) Σκεφτείτε το ενδεχόμενο να απλοποιήσετε τη ζωή σας, ίσως μειώνοντας τα έξοδά σας ή τις ώρες που δουλεύετε.—Λουκάς 21:34, 35.

Ο Κάρι, που αναφέρθηκε στην αρχή, κοίταξε τη ζωή του από καινούρια οπτική γωνία. «Συνειδητοποίησα ότι ζούσα ιδιοτελή ζωή», έγραψε. Πούλησε την επιχείρησή του και έπιασε μια δουλειά που του επέτρεπε να βρίσκεται περισσότερο στο σπίτι. «Το βιοτικό μας επίπεδο μπορεί να έχει πέσει λίγο», παραδέχεται, «αλλά η γυναίκα μου και εγώ έχουμε απαλλαχτεί από το μόνιμο στρες και έχουμε περισσότερο χρόνο για την οικογένειά μας και τους φίλους μας. Δεν θα άλλαζα την εσωτερική γαλήνη που έχω τώρα με καμία επαγγελματική ευκαιρία».

 3 ΣΥΓΚΡΟΥΣΕΙΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΩΝ

Οι συγκρούσεις, ειδικά στον εργασιακό χώρο, μπορεί να προκαλούν έντονο στρες. Αν βιώνετε τέτοιες δυσκολίες, έχετε στα χέρια σας αρκετές επιλογές που μπορεί να βοηθήσουν.

• Όταν κάποιος σας εκνευρίζει, προσπαθήστε να μείνετε ήρεμοι. Μη ρίχνετε λάδι στη φωτιά. «Η απάντηση που δίνεται με πραότητα απομακρύνει την οργή, αλλά ο λόγος που προξενεί πόνο διεγείρει θυμό», λέει το εδάφιο Παροιμίες 15:1.

• Να προσπαθείτε να τακτοποιείτε τις διαφορές κατ’ ιδίαν και με σεβασμό, φερόμενοι έτσι με αξιοπρέπεια στο άλλο άτομο.—Ματθαίος 5:23-25.

• Προσπαθήστε να καταλάβετε τα αισθήματα του άλλου και το γιατί βλέπει έτσι τα πράγματα. Τέτοια ενόραση «καταστέλλει το θυμό [μας]» επειδή μας βοηθάει να μπούμε στη θέση του. (Παροιμίες 19:11) Μπορεί επίσης να μας βοηθήσει να δούμε τον εαυτό μας μέσα από τα δικά του μάτια.

• Να προσπαθείτε να συγχωρείτε. Η συγχωρητικότητα, όχι μόνο ομορφαίνει τη ζωή, αλλά είναι και πολύ καλό φάρμακο. Όπως αναφέρθηκε σε μια έρευνα του 2001, «οι σκέψεις που κάνει κάποιος όταν δεν συγχωρεί» οδηγούν σε «σημαντική αύξηση» της πίεσης και των καρδιακών παλμών, ενώ η συγχωρητική διάθεση μειώνει το στρες.—Κολοσσαείς 3:13.

4 ΤΡΑΥΜΑΤΙΚΕΣ ΕΜΠΕΙΡΙΕΣ

Η Νίενγκ, που ζει στην Καμπότζη, πέρασε τη μια τραγωδία μετά την άλλη. Το 1974, τραυματίστηκε από έκρηξη βόμβας σε ένα αεροδρόμιο. Την επόμενη χρονιά, έχασε τα δύο της παιδιά, τη μητέρα της και το σύζυγό της. Το 2000, το σπίτι και κάποια άλλα υπάρχοντά της κάηκαν, ενώ τρία χρόνια αργότερα πέθανε και ο δεύτερος σύζυγός της. Ήθελε να βάλει τέλος στη ζωή της.

Παρ’ όλα αυτά, η Νίενγκ κατάφερε να βρει διέξοδο. Όπως και ο Κάρι, εξέτασε τη Γραφή και ωφελήθηκε τόσο πολύ από αυτά που έμαθε ώστε άρχισε με τη σειρά της να αφιερώνει χρόνο για να βοηθήσει και άλλους να γευτούν τα ίδια οφέλη. Η περίπτωσή της επιβεβαιώνει τα ευρήματα μιας μελέτης που έκαναν Βρετανοί ερευνητές το 2008. Διαπίστωσαν ότι ένας τρόπος για να αναπτύξει κανείς «αντοχή στο στρες» είναι «να δίνει με κάποιον τρόπο . . . στους άλλους»—συμβουλή που πρόσφερε από πολύ παλιά η Γραφή.—Πράξεις 20:35.

Η Νίενγκ απέκτησε επίσης βέβαιη ελπίδα για ένα καλύτερο μέλλον, τότε που όλα τα προβλήματα που μαστίζουν την ανθρωπότητα θα είναι παρελθόν. Αντί για αυτά, σε ολόκληρη τη γη θα υπάρχει «αφθονία ειρήνης».—Ψαλμός 72:7, 8.

Πραγματική ελπίδα καθώς και σοφία για να τα βγάζει κανείς πέρα με τις πολλές ανησυχίες της ζωής—και τα δύο ανεκτίμητα, και τα δύο διαθέσιμα στις σελίδες της Γραφής. Εκατομμύρια έχουν ήδη ωφεληθεί από αυτό το αξιοθαύμαστο, μοναδικό βιβλίο. Γιατί όχι και εσείς;