آیا میدانستید که . . .
در دوران نگارش کتاب مقدّس از چه تقویمی برای تعیین ماه و سال استفاده میشد؟
در سرزمین موعود برای عبرانیان سال با شخمزنی و بذرافشانی شروع میشد که مصادف با زمانی در ماههای سپتامبر یا اکتبر است.
در تقویمِ قمریِ دوازده ماهه، هر ماه ۲۹ یا ۳۰ روز دارد. در این نوع گاهشماری طول یک سال، کوتاهتر از یک سال در گاهشماریِ شمسی است. این دو گاهشماری به شیوههای مختلفی با هم تطبیق داده میشد. برای این کار روزهایی به سال اضافه میشد یا به صورت متناوب در زمانهایی معین، یک ماه به سالی که در پیش بود اضافه میشد. به این ترتیب این گاهشماری با فصلها، یعنی زمان کاشت یا برداشت هماهنگ میشد.
در زمان موسی، خدا به قومش گفت که سال مذهبی در بهار، در ماه اَبیب یا نیسان آغاز شود. (خرو ۱۲:۲؛ ۱۳:۴) عیدی که در این ماه برگزار میشد همراه با برداشت محصول جو بود.—خرو ۲۳:۱۵، ۱۶.
محققی به نام امیل شورِر در کتابش در مورد تاریخچهٔ قوم یهود در زمان عیسی مسیح a (از ۱۷۵ ق.م. تا ۱۳۵ م.) میگوید: «برای یهودیان آسان بود که بدانند چه وقت یک ماه به سال اضافه کنند. عید پِسَح، در شبی که ماه کامل بود (۱۴ نیسان) برگزار میشد. این عید باید همیشه بعد از اعتدال بهاری برگزار میشد. پس با نزدیک شدن به آخر سال اگر متوجه میشدند که پِسَح قبل از اعتدال بهاری قرار میگیرد، پیش از شروع ماه نیسان، ماهِ سیزدهم به سال اضافه میشد.
شاهدان یَهُوَه برای تعیین تاریخ دقیقِ مراسم یادبود مسیح، این قانون را در نظر میگیرند. این مراسم در بهار برگزار میشود و مطابق تقویم عبری ۱۴ نیسان است. این تاریخ از پیش به جماعات سراسر دنیا اعلام میشود.
حال یهودیان چگونه از زمان آغاز و پایان ماه با خبر میشدند؟ امروزه برای این کار شاید برای شما کافی است که به تقویمی چاپشده یا اَپی روی دستگاهتان نگاه کنید. اما در گذشته چنین ساده نبوده است.
در زمان توفان در روزگار نوح ماه سیروزه بود. (پیدا ۷:۱۱، ۲۴؛ ۸:۳، ۴) بعدها برای یهودیان همهٔ ماهها سی روز نبود. در گاهشماری عبری دیدن هلالِ ماهِ نو نشانهٔ شروع ماه جدید بود. شروع ماهِ جدید ۲۹ یا ۳۰ روز بعد از دیدنِ هلالِ ماهِ قبل بود.
در کتاب مقدّس میخوانیم که داوود و یوناتان هر دو به شروع ماه اشاره کردهاند و گفتهاند: ««فردا عید ماه نو است.» (۱سمو ۲۰:۵، ۱۸) پس ظاهراً در دوران آنها یعنی قرن یازدهم پیش از میلاد، شروع ماه از پیش محاسبه میشده است. اما مردم عادی اسرائیل چطور میدانستند چه زمانی ماه آغاز میشود؟ در کتاب میشنا که شامل کل قوانین شفاهی و رسوم یهودیان است اطلاعاتی آمده. طبق این کتاب ظاهراً بعد از بازگشت یهودیان از اسارت در بابِل، تعیین و اعلام آغاز ماه وظیفهٔ سَنهِدرین، شورای عالی یهود بوده است. طی هفت ماه که عیدها برگزار میشد، این شورا در سیامین روز هر ماه گرد هم میآمدند. آنان وظیفه داشتند آغاز ماه بعد را مشخص کنند. بر چه اساسی چنین میکردند؟
مردانی از نقاطِ مرتفعِ اطراف اورشلیم برای رؤیت هلال ماه نو آسمان شب را نگاه میکردند. آنها پس از دیدن هلال ماه سریع شورای سَنهِدرین را با خبر میکردند. اگر این شورا تشخیص میداد که شواهد کافی در دست است، آغاز ماه را اعلام میکرد. حال اگر هوا ابری یا مهآلود بود چطور؟ این شورا ماه را ۳۰ روزه اعلام میکرد و ماه بعد آغاز میشد.
اما تصمیم سَنهِدرین چطور به مردم اسرائیل اعلام میشد؟ در میشنا آمده که آتشی بر کوه زیتون، نزدیک اورشلیم روشن میشد و از این طریق مردم از آغازِ ماه جدید با خبر میشدند. در دیگر مناطق مرتفع اسرائیل نیز آتش روشن میکردند و به این شکل همهٔ اسرائیلیان از آغاز ماه با خبر میشدند. بعدها برای رساندن این خبر به مردم پیامرسانانی فرستاده میشد. پس یهودیان اورشلیم، همین طور دیگر مناطق اسرائیل، حتی مناطق دورافتاده از آغاز ماه جدید آگاه میشدند. به این شکل همگی عیدها را در موسمش همزمان برگزار میکردند.
برای درک بهتر این که ماههای عبری، عیدها و فصول چگونه به هم مرتبطند جدولی تهیه شده است.
a The History of the Jewish People in the Age of Jesus Christ