Era Yalorawarawa Mera Gole i Norway
ENA vica na yabaki sa oti, erau marautaka voli na bula e Bergen na ikarua ni siti levu e Norway, o Roald kei Elsebeth e dua na veiwatini erau yabaki 40 vakacaca toka ena gauna ya. E rua na luvedrau, na yalewa o Isabel kei na tagane o Fabian. Eratou dau yalodina vakavuvale ena kena qaravi na veika e tuvanaki ena ivavakoso. E qase ni ivavakoso o Roald, o Elsebeth e painia, rau dautukutuku gugumatua tale ga o Isabel kei Fabian.
Ia ena Seviteba 2009, eratou nanuma na vuvale qori me ratou cakava e dua tale na ka—me dua na macawa na nodratou lai vunau ena dua na vanua tuyawa. Eratou mani gole i Nordkyn ena dua na ucunivanua e Finnmark ena vualiku kei Norway, o Roald, Elsebeth kei Fabian a se yabaki 18 ena gauna ya. Eratou lai vunau sara ena koro o Kjøllefjord, ra qai tomani ratou eso tale na mataveitacini era gole yani mera lai vunau ena vanua tuyawa qori. E nanuma lesu o Roald: “Ni keitou se qai yaco yani, dua na ka noqu marau niu a veisautaka na noqu ituvatuva meu rawa ni vakaitavi ena cakacaka lavotaki qo me dua na macawa.” Ia ni voleka ni cava na macawa
ya, sa tekivu veinanuyaka o Roald eso tale na ka. Na cava e yaco?TARO TAWANAMAKI
E tukuna o Roald: “A vakasauri ga na nona taroga o Mario e dua na painia e veiqaravi tiko e Finnmark, ke rawa ni keitou toki ina taoni o Lakselv me keitou lai veivuke ena dua na ivavakoso era tiko kina e 23 na dautukutuku.” E kurabui o Roald ni a sega ni namaka tu na taro qori. E kaya: “Keirau sa dau vakasamataka tu kei Elsebeth na veiqaravi ena vanua e vinakati vakalevu kina na veivuke, ia keirau nanuma me qai caka ya ni rau sa biubiu mai vale na gone.” Ena vica mada ga na siga e vunau voli kina o Roald ena vanua tuyawa qo, a raica rawa nira vinakata na lewenivanua mera vulica na veika me baleti Jiova. Sa kena gauna sara ga qo mera vukei kina—sega ni dua tale na gauna. E nanuma lesu o Roald: “Na taro qori e vakaleqa sara ga noqu lewaeloma, au sega tale ga ni moce rawa ena levu na bogi.” A qai kauti Roald kei na nona vuvale i Lakselv o Mario, rauta na 240 na kilomita ena ceva kei Kjøllefjord. A vinakata o Mario me ratou raica sara ga na vulagi na ivavakoso lailai e tiko ena vanua ya.
Ni ratou yaco i Lakselv, o Andreas e dua vei rau na qase ni ivavakoso e kea a vakasarasarataki ratou na vulagi ena yasayasa ya kei na Vale ni Soqoni. Era marautaki ratou na lewe ni ivavakoso ra qai tukuna vei rau o Roald kei Elsebeth nira na marau dina ke ratou toki yani vakavuvale me ratou lai veivuke ena cakacaka vakaitalatala. A tukuna ena matadredredre o Andreas ni sa veivosakitaka oti tu na cakacaka me rau lai intaviu kina o Roald kei Fabian! Na cava eratou na cakava na vulagi?
VAKATULEWA ME CAKA?
Na imatai ga ni ka e tukuna o Fabian: “Au sega ni via toki mai ke.” A sega ni taleitaka qori ni vakasamataka ni na veitalatala kei ira na nona itokani dredre era se ivavakoso vata tu mai ni se gone, ena lai tiko tale ga ena dua na taoni lailai. A se sega tale ga ni vakaotia na nona vulica na veika vakalivaliva. Ia ni tarogi o Isabel (se yabaki 21 ena gauna ya) se cava e nanuma me baleta na toki, a kaya: “Qori sara ga na ka au dau vinakata tu!” Ia e tukuna ena dua na gauna e muri o Isabel: “Niu vakasamataka vakavinaka, au veinanuyaka, ‘E vakasama vinaka beka qo? Au na nanumi ira vakalevu na noqu itokani? Meu sa tiko beka ga ena ivavakoso au lewena tu qo ni rawarawa na ka, au sa matau tale ga kina?’” Na cava e nanuma o Elsebeth me baleta na veisureti e caka qo vei ratou? E kaya: “Au nanuma ni sa solia mai qo o Jiova e dua na neitou ilesilesi vakavuvale, ia au vakasamataka tale ga na neitou vale se qai vakavinakataki ga kei na kena iyaya kece keitou sasagataka voli ena loma ni 25 na yabaki.”
Ni cava na macawa lavotaki ya, eratou lesu i Bergen o Roald kei na nona vuvale, ia eratou nanumi ira tiko ga na mataveitacini e Lakselv, rauta na 2,100 na kilomita na kena yawa. E tukuna o Elsebeth: “Au masu vakalevu vei Jiova, au veitaratara tiko ga kei ira na itokani keitou sotava mai kea ena neimami dau vakau itaba kei na irogo.” E kaya o Roald: “Ena taura na gauna meu qai ciqoma na vakasama ni toki. E dodonu tale ga meu vakasamataka ke rawa ni keitou na lai bula e kea. Na cava me caka me keitou na bula rawa tiko kina? Au masu vakalevu vei Jiova, au veitalanoa tale ga kei ratou na noqu vuvale kei ira na mataveitacini matua.” E nanuma lesu o Fabian: “Na levu ni noqu vakasamataka na vakatulewa qo, au sa qai vakadeitaka ga ni sega ni dua na vuna vinaka meu keitou kua ni toki kina. Niu masu wasoma vei Jiova, e sa qai kaukaua ga na yalo ni via toki.” Vakacava o Isabel? Ena gauna e kila kina ni ratou rawa ni toki, a vakarautaki koya sara ena nona painia rawa ena ivavakoso e lewena. Ni oti e ono na vula na nona painia kei na nona vakayagataka vakalevu na gauna qori me vulica kina vakataki koya na iVolatabu, sa tu vakarau o Isabel me toki.
SASAGA ME RAWATI NA ISAUSAU
Ni kaukaua tiko ga na yalo ni veiqaravi ena vanua e gadrevi vakalevu kina na dautukutuku, eratou sasaga sara na vuvale me ratou rawata na nodratou isausau. A cakacaka vinaka tu o Roald qai dua na ka na nona marautaka qori, ia a kerea me gade mada me dua na yabaki. A qai kerea na nona boso me cakacaka vagauna—rua na macawa me cakacaka, ono na macawa me kua. E kaya o Roald: “E musu sara ga na kequ isau, ia e sega ni vakavuleqa qori.”
E kaya o Elsebeth: “A kerei au o watiqu meu vaqara e dua na vale e Lakselv, me qai redetaki na neitou vale e Bergen. A vinakati kina na gauna kei na sasaga, ia keitou kunea rawa e dua na vale. Ni toso na gauna, erau sa cakacaka vagauna na gone rau qai veivuke ena isau ni kakana kei na veitosoyaki.”
E kaya o Isabel: “Ni keitou toki ena dua na taoni lailai, e dredre sara ga meu raica e dua na cakacaka me vukei
au ena noqu painia. Au nanuma ena so na gauna ni sa tawayaga na noqu sasaga.” Ia e dau ciqoma na cakacaka vagauna kece e soli vua—ciwa na cakacaka va qori ena imatai ni yabaki—a tokona rawa kina vakailavo o Isabel na nona cakacaka vakapainia. Vakacava o Fabian? “Me rawa niu vakaotia na noqu vulica na veika vakalivaliva, se gadrevi tiko ga meu vuli cakacaka. Au cakava qori e Lakselv. Au pasitaka na noqu veitarogi, vagauna tale ga na noqu cakacaka vaka daunilivaliva.”SALA ERA VAKARABAILEVUTAKA KINA ESO TALE NA NODRA VEIQARAVI
O Marelius kei na watina o Kesia, erau via lai veiqaravi tale ga ena vanua e gadrevi kina vakalevu na dautukutuku. E kaya o Marelius sa yabaki 29 ena gauna qo: “Na ivunau ena soqo ni tikina kei na veitarotarogi me baleta na painia e uqeti au meu vakasamataka meu vakarabailevutaka na noqu veiqaravi.” Ia o Kesia sa yabaki 26 ena gauna qo, a nanuma ni na dredre vua na nona yawa mai vei ira na nona vuvale. E kaya: “Au leqataka niu sa na yawaki ira keimami dau veivolekati.” E cakacaka saumi vakatabakidua o Marelius me saumi kina na ilavo erau dinautaka me baleta na vale. E kaya: “Keirau rawa ni toki ni vukei keirau kina o Jiova, keirau kerea tale ga vakalevu ena masu me vukei keirau ena veisau me vakayacori.” Erau sasagataka mada e liu me levu na gauna erau vakayagataka ena caka vuli iVolatabu. Oti erau volitaka na nodrau vale, rau cegu mai na nodrau cakacaka rau qai toki ena Okosita 2011 ina siti o Alta ena vualiku kei Norway. Me tokona nodrau cakacaka vakapainia e kea, e daunifika tiko o Marelius qai cakacaka ena dua na sitoa o Kesia.
E uqeti rau sara ga o Knut kei Lisbeth, dua na veiwatini erau yabaki 30 vakacaca, na kedra ivolatukutuku ena Yearbook o ira era veiqaravi ena vanua e gadrevi vakalevu kina na dautukutuku ni Matanitu ni Kalou. E kaya o Lisbeth: “Na irogo qori e uqeti keirau sara ga ena veiqaravi e vanuatani, ia au tu suka tale baleta au sega ni vakabauta ni rawa ni cakava ya e dua me vakataki au.” Erau sasagataka ga me rau rawata na nodrau isausau. E kaya o Knut: “Keirau volitaka na rumu (apartment) keirau tiko kina, keirau toki ina nona vale o tinaqu me keirau rawa ni maroroi ilavo. Ena dua na gauna e muri, keirau toki ina dua na ivavakoso vakavalagi e Bergen me dua na yabaki, keirau lai tiko kei tinai Lisbeth me rawa ni keirau kila e vakacava tu na veiqaravi e vanuatani.” Sega ni dede, erau vakadeitaka o Knut kei Lisbeth ni rau rawa ni toki qai kurabuitaki na vanua erau digia—Uganda. Erau dau lesu i Norway ena rua na vula e veiyabaki me rau lai cakacaka. Ni rau cakava qori, e veirauti na ilavo me rau bula rawa tiko kina e Uganda rau qai vunau vakatabakidua ena vo ni gauna ena loma ni dua na yabaki.
“DOU TOVOLEA MADA KA RAICA NI SA YALOVINAKA KO JIOVA”
E yaga vakacava vei ira na vakamacalataki ena ulutaga qo na nodra yalorawarawa mera lai veiqaravi ena so tale na vanua? E kaya o Roald: “E levu cake na gauna keitou marautaka vakavuvale ena vanua tuyawa qo, ni vakatauvatani kei na neitou se tiko mai Bergen. Keitou veivolekati sara vakavuvale. Keirau vakalougatataki tale ga ena neirau raica na nodrau toso vakayalo na luvei keirau.” E tomana: “Keitou sa sega ni leqataka
vakasivia na iyau vakayago. E sega sara ni yaga me vaka keitou dau nanuma tu e liu.”A raica o Elsebeth ni bibi me vulica e dua tale na vosa. Baleta? Na yalava ni ivavakoso e Lakselv e wili kina na koro o Karasjok, ena lomanivanua e nodra itikotiko na Sami—o ira na itaukei ena vualiku kei Norway, Suwiteni, Finland, kei Rusia. Me vakarawarawataka na nona vunau vei ira na itaukei, a vulica kina o Elsebeth na vosa vakaSami. Qo sa rawarawa na nona veitalanoa mada ga ena vosa ya. Vakacava e marautaka tiko na nona cakacaka ena yalava vou? E kaya ena matadredredre: “Sa ono na noqu vuli iVolatabu. Qo ga na vanua au via tiko kina!”
E tukuna o Fabian sa dua tiko na painia kei na dauveiqaravi ena ivavakoso, ni rau veivuke kei Isabel ena nodratou vakayaloqaqataki e tolu na itabagone ena ivavakoso vou me ratou vakaitavi tale ena veika e tuvanaki ena ivavakoso. Eratou sa gugumatua tiko nikua na tolu na itabagone qori ena cakacaka vakaitalatala. Erau sa papitaiso sara e le rua rau qai painia veivuke ena Maji 2012. Dua vei ratou na itabagone qori sa tekivu me malumalumu vakayalo, qai vakavinavinakataki rau o Fabian kei Isabel ena nodrau vukei koya me “kaukaua tale vakayalo.” E kaya o Fabian: “E tarai au sara ga na ka e tukuna ya. Dua dina na ka marautaki ni o vukea e dua!” E kaya o Isabel: “Ena ilesilesi qo, au sa ‘tovolea dina au qai raica ni vinaka o Jiova.’” (Same 34:8) E tomana: “E totoka tale ga na veiqaravi ena vanua qo!”
Erau sa bula rawarawa ga o Marelius kei Kesia, ia sa vakainaki vakalevu na nodrau bula. Sa 41 ena gauna qo na dautukutuku ena ivavakoso e Alta rau a toki kina. E tukuna o Marelius: “Niu rai lesu, e veivakayaloqaqataki dina na noqu raica na veisau levu sa yaco ena neirau bula. Keirau vakavinavinaka vei Jiova ni keirau rawa ni qaravi koya ena vanua qo me keirau painia. E sega ni tukuni rawa na marau keirau vakila.” E tomana o Kesia: “Au vulica meu nuitaki Jiova vakatabakidua, e karoni keirau vinaka tale ga o koya. Au raica tale ga ni noqu sa yawa mai vei ira na wekaqu e vukei au meu vakamareqeta na gauna keimami dau marautaka vata tu. Au sega ni bau veivutunitaka na noqu vakatulewa.”
Vakacava o Knut kei Lisbeth erau tiko mai Uganda? E kaya o Knut: “E taura na gauna me keirau qai vakamatauni keirau ina ituvaki ni vanua kei na itovo vakavanua. Keirau dau sotava ena so na gauna na leqa ni wai, livaliva, kei na kete, ia keirau rawa ni caka vuli iVolatabu ena kena levu ga e rawa!” E kaya o Lisbeth: “E taura ga e veimama na aua meda gole mai na vanua keirau tiko kina ina yalava e se sega ni bau vunautaki kina na itukutuku vinaka. Ia ni keirau gole yani e keri, keirau raici ira na lewenivanua nira wili iVolatabu tiko ra qai kerea me keirau vakavulici ira. E sega ni tukuni rawa na neirau marau ena nodra vakavulici ena iVolatabu o ira na tamata yalomalumalumu va qori!”
Sa wacava na nona marau na noda iLiuliu o Karisito Jisu, ni raica tiko mai lomalagi na kena sa vakayacori tiko e veiyasa i vuravura na cakacaka vakavunau a tekivuna! Io, era dau marautaka dina na tamata kece ni Kalou na nodra yalorawarawa mera vakayacora na ivakaro i Jisu mera “vakavulici ira na lewe ni veivanua kece ga mera . . . tisaipeli.”—Maciu 28:19, 20.