DUA na marama rairai totoka ena Tokalau e Loma o Sera. Raitayaloyalotaka mada nona duri tu ena lomadonu ni vale rau vakaitikotiko kina kei na watina o Eparama. * Qori na vanua a tauyavu kina nodrau bula vakavuvale, qai levu na ka totoka erau marautaka e keri. Vakacava e matararawa o Sera ni veiraiyaki voli e loma ni vale? Ni dau vosa o Sera, e lako vata kei na rairai ni matana. Kena ibalebale ena laurai levu e matana ke rarawataka e dua na ka.

Erau vakaitikotiko e Uri, na koro vutuniyau e levu kina na matai, dauveivoli, kei ira era maqosa ena cakacaka ni liga. E levu na ka rau taukena o Sera kei Eparama. E vakanananu vakalevu o Sera qai sega ni okata nona vale e Uri me vanua ga e maroroi vinaka kina nodrau iyau. E vakasamataka o Sera na veika rarawa kei na veika vinaka rau sotava ena vale ya, vaka kina na nodrau dau masu wasoma vua na nodrau Kalou o Jiova. Sa rauta me taleitaka na vanua qori.

Ia e yalorawarawa o Sera me biuta na ivakarau ni bula sa matau kina. Sa rairai yabaki 60 toka ena gauna qori, e sega ni kila na veika ena sotava ena vanua ena toki kina. De dua ena sega ni lesu i Uri ni vakasamataki na leqa e rawa ni yaco kei na ituvaki dredre ena sotavi. Na cava mada e vakavuna na veiveisau e yaco ena nona bula? Na cava eda vulica ena nona vakabauta?

A rairai susu e Uri o Sera. Sa sega tale ni dua na ka e vo ena korolevu qori nikua. Ia ena gauna i Sera, era dau kele ena Uciwai na Uferetisi na nodra waqa na dauveivoli ra qai kauta yani na iyaya mai na veivanua tu yawa. E dau osooso na gaunisala, na vanua ni volivolitaki kei na ikelekele ni waqa. Vakasamataka mada na gauna e tubu cake tiko kina o Sera, kei na levu ni tamata e kila ena yasayasa qori. Era kilai koya vinaka tale ga na lewenivanua e Uri ni yalewa rairai totoka, qai levu na wekana e kea.

E kilai ena iVolatabu o Sera ena dei ni nona vakabauta, ia e sega ni vakabauta na kalou vula e qaravi e Uri. Era tara na lewenivanua e Uri e dua na vale cecere e loma ni koro me qaravi kina na kalou vula. Ia o Sera e qaravi Jiova na Kalou dina. E sega ni tukuna na iVolatabu na sala e vakabauta kina o Sera ni dau qaravi matakau o tamana. Ni toso na gauna a vakawatitaki Sera o Eparama, rau veisivi ena tini na yabaki. * (Vakatekivu 17:17) A qai kilai o Eparama me “tamadra kece na vakabauta.” (Roma 4:11) Nodrau dau veidokai, veivosaki wasoma, kei na nodrau cakacaka vata vakaveiwatini ena ituvaki dredre e sotavi e vakavuna me dei nodrau bula vakawati. E veivuke tale ga vakalevu ena nodrau bula vakawati na nodrau lomana na Kalou.

E lomani watina vakalevu o Sera, rau qai lai  vakaitikotiko volekati ira na wekadrau e Uri. Ni toso na gauna e basika e dua na ituvaki rarawataki e kaya na iVolatabu ni “a yava o Serai, e sega ni vakaluveni.” (Vakatekivu 11:30) E sega ni rawarawa na ituvaki kei Sera ni vakasamataki na ivakarau vakavanua ena gauna ya, ia e yalodina tiko ga vua na nona Kalou kei na watina. Me vaka ni sa mate na tamai Loti rau sa okati koya me vaka ga na luvedrau, ratou bula vata voli me yacova na gauna e sotavi kina e dua na ituvaki e veisautaka sara ga nodratou bula.

E gole yani o Eparama vei Sera ena levu ni nona marau. E sega ni vakabauta vakadua o Eparama na ka e yaco. Sa qai vosa oti ga vua na Kalou rau dausokaloutaka, e rairai vua ni vakayagataka na agilosi! Vakasamataka mada na nona wanonovi watina toka o Sera qai taroga: “Na cava e kaya? Tukuna mai!” De dua a dabe o Eparama me vakasamataka vinaka na ka me tukuna, oti sa qai vakasavuya na itukutuku i Jiova: “Mo lako tani mai na nomu vanua, biuti ira na wekamu mo lako ina vanua au na vakaraitaka vei iko.” (Cakacaka 7:2, 3) Erau vakasamataka vakabibi na ka e tukuna vei rau o Jiova, me rau biuta na nodrau vanua kei na kena ivakarau ni bula, me rau veitokiyaki! Cava e nanuma o Sera ena itukutuku qori? E vakaraici koya matua o Eparama. De dua e veinanuyaka ke na tokoni koya o Sera se sega ena veisau levu sa vakarau yaco.

Ena rairai ka vou vei keda na vakatulewa e vinakati me cakava o Sera. De dua eda na kaya, ‘E se bera vakadua ni kerei au na Kalou se o watiqu meu cakava e dua na ka va qori!’ Ia dua na gauna ena vinakati meda cakava kece na vakatulewa va qori. Eda bula tu ena vuravura e vakaliuci kina na iyau, gagadre, kei na tiko vinaka vakayago. Ia e uqeti keda na iVolatabu meda vakaliuca na veika vakayalo, meda cakava na ka e vinakata na Kalou, sega ni veika e baleti keda ga. (Maciu 6:33) Nida vakasamataka na ka e cakava o Sera, e vinaka meda taroga, ‘Na cava au na vakatulewataka meu cakava?’

Ni vakavakarau tiko o Sera ena ilakolako, e veiciciyaki nona vakasama se iyaya cava me kauta kei na kena me biu tu mai. Ena sega ni rawa ni vakavodoki na iyaya lelevu ena asa kei na kameli, ena sega tale ga ni kauta na iyaya ena vakadredretaka na veitokiyaki. Kena ibalebale ena rairai volitaka se veisoliyaka e levu na iyaya. Sa na biu tu mai na ivakarau ni bula totoka rau dau marautaka tu e Uri, me vaka na gole ina makete se lai voli witi, lewenimanumanu, vuata, isulu, kei na so tale na iyaya.

E rairai dredre vei Sera me biuta na nona vale. Ke  tautauvata na nodrau vale kei na vale totoka era kunea na dauvakekeli e Uri, ia sa na biuta kece tu mai qori o Sera ena gauna e toki kina. Eso na vale e kune e 12 se sivia na kena rumu, e vakapaipo ni wai, e toka tale ga na kena waivure. Eso mada ga na vale lalai e kaukaua vinaka na dokana, na lalaga, kei na kena isogo ni katuba. Vakacava ena kaukaua tale ga va qori na valelaca me rawa ni veitaqomaki mai na manumanu kila ena gauna ya me vaka na laione, lepate, bea kei na olifa?

Vakacava o ira na wekana? Ena rairai dredre toka vua na ivakaro ni Kalou me ‘lako tani mai na nona vanua, qai biuti ira na wekana.’ E yalewa yalomalua qai dauloloma o Sera. E dau volekati ira na tacina, ganena, vugona kei ira kece na wekana. Sa na rairai vakasamataka tu o Sera nira na sega ni sota tale, ia e sega ni vakalaiva qori me vakayalolailaitaki koya me kua kina ni toki.

E yalodina tu ga o Sera ena gauna dredre qori qai tomana tiko ga nona vakavakarau ena nodratou ilakolako. Ena gole vata kei rau o Eparama kei Sera na peteriaki o Tera, sa voleka ni yabaki ruanadrau. (Vakatekivu 11:31) E macala ga ni na ogaoga vakalevu o Sera ena kena vakarautaki na veika me baleti tamana. Ena veitomani tale ga ena ilakolako qo o Loti. Eratou na vakaraitaka kece nodratou talairawarawa vua na Kalou ni ratou “biuta nodra vanua na kai Kalitia.”—Cakacaka 7:4.

Eratou gole taumada i Karana ena vuaira ni Uferetisi, rauta ni 960 na kilomita na kena yawa mai Uri. Eratou a toka vakalailai ena vanua qori ni sa rairai tautauvimate o Tera, sa sega ni rawa ni tomana tale na ilakolako. Eratou mani toka ga e keri me yacova nona mate ni sa yabaki 205. Ni bera ni tomani na ilakolako, a vosa tale vei Eparama o Jiova qai kaya me biubiu mai na vanua ya me gole ina vanua ena vakaraitaka vua. E yalataka tale ga vua na Kalou: “Au na cakava mo matanitu levu.” (Vakatekivu 12:2-4) Ena gauna ratou biubiu kina mai Karana, sa yabaki 75 o Eparama qai yabaki 65 o Sera. Ni rau se sega ni vakaluveni, ena vakayacori vakacava vei Eparama na yalayala ni Kalou? Vakacava ena taura e dua tale na yalewa me watina? De dua e vakasamataka tale ga na tikina qori o Sera ni dau kena ivakarau vua e dua ena gauna ya me vica na watina.

Eso tale era veitomani ena ilakolako. E tukuna na iVolatabu ni gauna ratou biubiu kina o Eparama, e levu sara na iyau kei na ‘dauveiqaravi e rawata mai Karana.’ (Vakatekivu 12:5) Erau rairai tukuna vei ira na dauveiqaravi qori o Eparama kei Sera na ka erau vakabauta. Era kaya eso ena gauna makawa nira kai veimatanitu na dauveiqaravi era sa mai tomani Eparama kei Sera ena qaravi Jiova. Na dei ni vakabauta i Sera e uqeti koya me vunautaka vei ira eso tale na ka me baleta na nona Kalou kei na nona inuinui. E vinaka meda vakasamataka vakabibi qori nida bula tu qo ena gauna sa sega kina na vakabauta kei na inuinui. Ni o vulica e dua na ka vinaka mai na iVolatabu, vakacava o na wasea vei ira eso tale?

Nira takosova oti na Uferetisi ena rauta na ika14 ni Naisani 1943 B.G.V., era gole sobu ina ceva ni vanua e yalataka o Jiova. (Lako Yani 12:40, 41) Raitayaloyalotaka mada ni veiraiyaki voli o Sera qai qoroya na totoka ni vanua kei na draki. E rairai tale vei Eparama o Jiova volekata na vunikau lelevu e More mai Sikemi, qai kaya: “Au na solia na vanua qo vua na nomu kawa.” Io, ena rogo vinaka sara ga vei Eparama na vosa na “kawa”! E rairai nanuma lesu kina o Eparama na ka e tukuna o Jiova ena were o Iteni, ni na basika e dua na kawa ena vakarusai Setani. Sa tukuna oti tale ga vei Eparama o Jiova ni na tubu nona kawa me dua na matanitu, era na vakalougatataki ena vukuna na tamata e veiyasa i vuravura.—Vakatekivu 3:15; 12:2, 3, 6, 7.

Ia e sega ni galala nona vuvale mai na veika dredre. Kena ivakaraitaki, a yaco na dausiga ena vanua o Kenani qai kauti ratou sobu nona vuvale o Eparama ina ceva volekati Ijipita. E kidava o Eparama ni rawa ni yaco na leqa ena vanua qori, e kaya sara vei Sera: “Yalovinaka, rogoci au! Au kila ni o sa rui marama totoka. O koya gona, nira raici iko na kai Ijipita era na kaya sara ga, ‘Qo na watina.’ Era na qai vakamatei au, ia era na vakabulai iko.  Yalovinaka mo kaya ni o ganequ, me lako vinaka vei au, au na vakabulai kina.” (Vakatekivu 12:10-13) Na cava e kerea kina qori o Eparama?

Eda na rairai nanuma ni lasulasu se rerere o Eparama me vaka ga era tukuna eso. Ia erau veiganeni dina o Eparama kei Sera, qai tiko na vuna vinaka e qaqarauni kina o Eparama. Erau kila ni bibi duadua na vakayacori ni inaki ni Kalou, oya me basika mai na yatukawa i Eparama na kawa yalataki. Sa rauta me qaqarauni o Eparama. Ni laurai vata qori kei na veika era kunea na dauvakekeli, era dau kovei ira na yalewa vakawati na iliuliu kei Ijipita qai vakamatei ira na watidra. Sa rauta me vuki totolo o Eparama, qai yalorawarawa o Sera ni muria na ka e kaya o watina.

Sega ni dede a basika sara e dua na ituvaki sa namaka voli mai o Eparama. Era qoroya na turaga ni vanua i Fero na totoka kei Sera ni vakatauvatani kei na nona yabaki ni bula. Era lai tukutuku sara vei Fero, qai vakarota o Fero me kau yani vua o Sera! Dua na ka na rarawa i Eparama kei na nona rere o Sera. Ia a qaravi vinaka o Sera qai sega ni vakalolomataki ena gauna a kau kina vei Fero. E nanuma o Fero me rawai Sera ena levu ni iyau e taukena, oti me veitalanoa kei “ganena” me vakawatitaki Sera.—Vakatekivu 12:14-16.

Raitayaloyalotaka mada nona sarava tu mai na katubaleka ni vale vakatui o Sera na veibuca kei Ijipita. De dua ena vakasamataka ni sa tu ena dua na vale vinaka, totoka na kakana, na kena ivakarau ni bula e tautauvata tale ga kei na bula vutuniyau a rairai susugi kina mai Uri. Sa wacava na marau i Setani ke biuti watina o Sera me vakawatitaki Fero! Ia a sega ni cakava qori o Sera. E yalodina tiko ga vei watina, nona vakawati, kei na nona Kalou. E bibi mera vakaraitaka na yalodina vata ga qori na veiwatini ena vuravura torosobu qo! Vakacava o rawa ni vakatotomuria na yalodina i Sera ena nomu veimaliwai kei ira na wekamu se itokani?

E sega ni lekaleka na liga i Jiova me veitaqomaki, ni a vakalaiva me tauvimate o Fero kei ira na nona lewenivuvale. Ni kila o Fero ni wati Eparama o Sera, e kauti koya lesu vei watina qai kerei Eparama kei ira kece nona vuvale mera biuti Ijipita. (Vakatekivu 12:17-20) Dua na ka na marau i Eparama ni sa lesu yani nona daulomani! Nanuma ni tukuna o Eparama vei Sera: “Au kila ni o sa rui marama totoka.” Ia e dua tale na ka e qoroya vakalevu o Eparama mai na irairai kei Sera, e rawa ni tukuni ni uasivia na kena totoka. Qori na vinaka ni lomai Sera, na ka e vakamareqeta o Jiova. (1 Pita 3:1-5) Meda saga kece mada ga me vinaka na lomada. Meda vakatotomuria tale ga na vakabauta i Sera nida vakaliuca na veika vakayalo, wasea na veika me baleta na Kalou vei ira eso tale, qai muria tiko ga na ivakatagedegede ni Kalou ena gauna mada ga eda temaki kina.