ALƆDÓ NÚ XWÉDO LƐ | MƐJITƆ́ZƆ́
Lee Mɛjitɔ́ lɛ Sixu Xlɛ́ Ali Vǐ Yetɔn lɛ Gbɔn É
Nǔ e a ɖó na tuùn é
Ðò aca ɖé lɛ mɛ ɖò égbé ɔ, vǐ lɛ nɔ ɖó kancica syɛnsyɛn ɖé xá mɛjitɔ́ yetɔn lɛ tawun, lobo nɔ ba alixlɛ́mɛ lɛ ɖò ye gɔ́n. Ðò aca ɖevo lɛ mɛ ɔ, vǐ lɛ nɔ yì ba alixlɛ́mɛ ɖò gbɛ̌ yetɔn lɛ gɔ́n.
Nǔ enɛ nɔ zɔ́n bɔ vǐ lɛ nɔ xò alixlɛ́mɛ mɛjitɔ́ yetɔn lɛ tɔn nyi kɛ́n. Nǔgbo ɔ, nú vǐ lɛ wá jɛ winnyawinnya jí ɔ, mɛjitɔ́ lɛ nɔ lin ɖɔ vǐ emitɔn lɛ kún sɔ́ nɔ mɔ yɛ ɖò ta emitɔn ó. É ka kpaca mɛ ǎ! Nú vǐ lɛ ɖò gbɛ̌ dó xá vǐ ɖevo lɛ wɛ ɔ, é nɔ cí ɖɔ ye nɔ ɖò yeɖée lɛ kplɔ́n wɛ, mɛjitɔ́ yetɔn lɛ wɛ ka ɖó na wà mɔ̌.
Etɛwu é ka nɔ bɔwǔ nú yɔkpɔvu lɛ sɔmɔ̌ bɔ ye nɔ vɛ́ kpo gbɛ̌ yetɔn lɛ kpo hú mɛjitɔ́ yetɔn lɛ? Ð’ayi hwɛjijɔ e bɔ d’ewu lɛ é wu.
Wemaxɔmɛ. Nú vǐ lɛ jɛ hwenu zán ɖó kpɔ́ xá gbɛ̌ yetɔn lɛ jí hugǎn ɔ, ye nɔ vɛ́ kpo gbɛ̌ yetɔn lɛ kpo kaka bɔ hweɖelɛnu ɔ, ye nɔ sɔ́ ayi ɖó nǔ e gbɛ̌ yetɔn lɛ nɔ lin dó ye wu lɛ é jí hú ee mɛjitɔ́ yetɔn lɛ nɔ lin dó ye wu é jí. Enɛ nɔ wá syɛn bǐ hwenu e vǐ lɛ wá huzu mɛ winnyawinnya é.
Hwenu ma zán ɖó kpɔ́. Ðò xwédo gegě mɛ ɔ, vǐ lɛ nɔ lɛkɔ wá xwé vɔ́ gbè, boya mɛjitɔ́ yetɔn lɛ sixu ko yì azɔ̌mɛ.
Aca mɛ winnyawinnya lɛ tɔn. Nú ye wá winnya ɔ, aca enɛ e nɔ wá má ye bǐ é nɔ sísɛ́ ye bɔ ye nɔ sɔnǔ, ɖɔ xó, bo wà nǔ ɖó alɔkpa ɖé mɛ winnyawinnya ɖevo lɛ ɖɔhun. Ye nɔ sɔ́ ayi ɖó nǔ e gbɛ̌ yetɔn lɛ nɔ lin dó ye wu lɛ é jí hú ee mɛjitɔ́ yetɔn lɛ nɔ lin dó ye wu é jí.
Ajɔ̌jijla. Tuto ajɔ̌wiwa tɔn lɛ nɔ sɔnǔ nú nǔɖe lɛ kpo ayiɖeɖayǐ ɖé lɛ kpo dó mɛ winnyawinnya lɛ kɛɖɛ kanta. Enɛ nɔ zɔ́n bɔ vǐ lɛ kpo mɛjitɔ́ lɛ kpo sɔ́ nɔ dó gbè ɖokpo ɔ ǎ. Akɔwé Robert Epstein wlan ɖɔ: “Enyi aca mɛ winnyawinnya lɛ tɔn bú ɔ, é na zin ajɔ̌xwé ɖaxó gegě dɛ́.” a
Nǔ e a sixu wà é
Nǔ kancica e ɖò hwi kpo vǐ towe lɛ kpo tɛntin é ni syɛn.
Nǔ e Biblu ɖɔ é: “Xó elɔ lɛ e xà nú we wɛ un ɖè égbé dìn lɛ ka na nɔ ayixa towe mɛ. A na kplɔ́n ye vǐ towe lɛ. Ayijinjɔn wɛ a ɖè ɖò xwé towe gbè oo, ali jí wɛ a ɖè bo ɖò yiyi wɛ oo, ayimlɔmlɔ wɛ a ɖè oo, fɔ́n wɛ a fɔ́n oo, a na nɔ ɖò xó ɖɔ d’ewu wɛ.”—Sɛ́nflínmɛ 6:6, 7.
Gbɛ̌ lɛ sixu nyí xɔ́ntɔn vǐ towe lɛ tɔn, amɔ̌, ye sixu xlɛ́ ali ye hwi mɛjitɔ́ ɔ ɖɔhun ǎ. Wɛnɖagbe ɖé ɖíe: Ényɔ́watɔ́ lɛ ɖɔ ɖɔ vǐ gegě kpo mɛ winnyawinnya gegě kpo nɔ sí mɛjitɔ́ yetɔn lɛ, bo nɔ ba na nyɔ́ nukún yetɔn mɛ. Enyi hwi kpo vǐ towe lɛ kpo vɛ́ ganji ɔ, ye na nɔ mɔ yɛ ɖò ta nú we hú gbɛ̌ yetɔn lɛ.
“A sixu zán hwenu kpo vǐ towe lɛ kpo ɖò nǔ e mi nɔ wà gbè bǐ gbè lɛ é kɔn, é sixu nyí nǔɖiɖa, ayǐjlaɖó, kaka jɛ wemaxɔmɛzɔ́ lɛ jí. Mi nɔ d’ayihun ɖó kpɔ́: d’aji, xò ludo, sipáa, kpɔ́n fímu alǒ telée xá vǐ towe lɛ. Ma lin ɖɔ ‘táan gegě’ jɛn é na byɔ ó. É byɔ hwenu gboo cobonu hwi kpo vǐ towe lɛ kpo na vɛ́ ǎ!”—Lorraine.
Ma nú vǐ towe lɛ ni nɔ dó gbɛ̌ xá gbɛ̌ yetɔn lɛ kɛɖɛ ó.
Biblu ɖɔ: “Yɔkpɔvu ɔ, xlonɔnú wɛ é nɔ wà; bǎ wɛ ka nɔ wlí ayi dó xomɛ n’i.”—Nǔnywɛxó 22:15.
Xomɛ nɔ hun mɛjitɔ́ gegě, nú vǐ yetɔn lɛ ɖó xɔ́ntɔn gegě ɔ nɛ. Amɔ̌, nú vǐ ɔ na bo tlɛ ɖó xɔ́ntɔn sukpɔ́ ɔ, é lɛ́ ɖó hudo xɔ́ntɔn ɖěɖee ɖó xwè vovo bo na d’alɔ ɛ bɔ é na zin lɛ é tɔn. Gbɛ̌ lɛ sixu na alixlɛ́mɛ e sín hudo mɛ winnyawinnya ɖé ɖó é è lee mɛjitɔ́ wanyiyinɔ ɖé sixu bló gbɔn, b’ɛ na fɛ́wǔ é ǎ.
“Gbɛ̌ e vǐ ɖé ɖó lɛ é sixu tuùn nǔɖe lɛ, amɔ̌ ye tuùn gbɛxó ɖě, mɔ nǔ ɖě kpɔ́n, alǒ ɖó nǔnywɛ e na d’alɔ vǐ ɖevo lɛ bɔ ye na wá gbeta ɖagbe lɛ kɔn é ǎ. Nú vǐ lɛ xwedó alixlɛ́mɛ mɛjitɔ́ yetɔn lɛ tɔn ɔ, ye nɔ sù, bo nɔ lɛ́ zin sɔgbe xá xwè e ye ɖó é.”—Nadia.
Nǎ alixlɛ́mɛ e nǔnywɛ kpé é.
Biblu ɖɔ: “A dó nǔnywɛtɔ́ há ɔ, a na huzu nǔnywɛtɔ́.”—Nǔnywɛxó 13:20.
Enyi vǐ towe lɛ na bo tlɛ wá nyí mɛxo ɔ, ye sixu ɖu lè hwenu zinzan ɖó kpɔ́ xá we tɔn tawun. Nyǐ kpɔ́ndéwú ɖagbe nú ye.
“Mɛjitɔ́ lɛ wɛ ɖó na nyí kpɔ́ndéwú ɖagbe hugǎn ɔ nú vǐ yetɔn lɛ. Nú è kplɔ́n vǐ lɛ ɖɔ ye ni nɔ wlí yɛ̌yi nú mɛjitɔ́ yetɔn lɛ, bo lɛ́ sí ye ɔ, vǐ lɛ nɔ jló na cí ye ɖɔhun.”—Katherine.
a È ɖè sín wema Teen 2.0—Saving Our Children and Families From the Torment of Adolescence mɛ.