Naashin na wayuu ekirajaakana süchiirua sukuwaʼipa tü mürütkalüirua, shiyaawata aaʼu tü etkat süka shiʼichi, toolole, jierüle jee jamüle saaʼin tü wane etkalüirua. Shikirajünüle wanee erü eesü süpüla saatüin seejuu kousüla, wonpa otta droga. Süpüla nütüjaainjatüin saaʼu wanee wayuu tü kasa alatakat nüʼütpünaa niʼrüinjatü shia, akatsaʼa tü etkalüirua shiyaawatüin shia süka tü shiʼichikat, müsü shiʼrakai saaʼin tü kasakalüirua süka shiʼichi.

 Jülüjaa paaʼin tüü: Keʼichishaatasü maʼin tü etkalüirua suulialeʼeya wayuu. Saashin Instituto Nacional de Normalización y Tecnología chakat chaa Estados Unidos, eesü süpüla naaʼalüin seejuu wanee kasa wanee erü jaʼitairü saʼakain shia wanee billón kasa. Tia müsü aka saaʼin wooʼulaküle seʼejü wanee cuchara joʼuuchon suukala saʼaka wanee piscina miyoʼu maʼin.

 ¿Jamüsüche keʼichishaanaka maʼin tü etkat?

•   Süka chüʼlüin waneepia tü shiʼichikat, saatamaatüin seejuu wanee kasa.

•   Shiʼichiruʼupünaa wanee erü katatüsü eere süsanalüin joutai otta eere saatüin seejuu wanee kasa. Wanaa sümaa süsanalüin wanee erü, ekerotusü tü joutaikat shiʼiruʼupünaa otta shiiyaawatamaatüin saaʼu seejuu wanee kasa.

•   Eesü süpüla saatüin seejuu wanee kasa wanee erü jaʼitairü kaʼyatüin shia maʼaka saaʼin 130 centímetros. Akanasaʼa na wayuukana naatüin seejuu wanee kasa pejere naʼanaain maʼaka saaʼin 5 centímetros.

•   Alanaʼaleesia suulia 50 células süpülajatka saatüin seejuu wanee kasa wanee erü suulia tü eekat nünain wanee wayuu.

 Shiyaawata aaʼu wanee erü kasain aainjünüin aka wanee kasa saatüle seejuu tia. Jamüshijaʼa wanee wayuu, naatüin seejuu wanee kerasü, akatsaʼa wanee erü saatüin seejuu kasain ejitünüin saʼaka tia kerasükat.

 Shiyaawatamaata aaʼu wanee erü wanee kasa saatapa seejuu sutuma wanee kasa eeka sünain shikiisholoin. Naashin waneinnua wayuu suluʼujeejanakana wanee fundación kanüliaka Pine Street, eere shikirajaanüin achiirua tü ayuuliikat Cáncer. Alanaʼaleesia shiʼichi tü etkat süpüla ayaawataa seejuu wanee kasa suulialeʼeya waneirua kasa eeka saaʼu tü mmakat. Nakumajeein na cientiificokana waneirua kasa makat aka saaʼin shiʼichi tü etkat süpüla shiyaawatüin koʼusüla, wonpa, contrabando otta waneirua ayuulii maʼaka saaʼin tü cáncerkat.

 ¿Jamüsü saaʼin pümüin? ¿Aleinjatche sukuwaʼipa shiʼichi tü etkat nukumajataapa shia Maleiwa?