1. ¿Mbaʼéichapa oñeñandu Marta, ha mbaʼérepa?

 MARTA haʼetévaicha ohechapáva gueteri mbaʼéichapa oñemoinge iñermánope pe sepultúrape ha oñemboty itápe pe entráda. Haʼe ningo ombyasyeterei upe oikóva, ha ni ndogueroviaséi ojapomaha cuatro día iñermáno ohayhuetéva omano hague. Marta hasẽháre oiko Lázaro omano guive, ha umi hénte oho hógape okonsola hag̃ua chupe ha iñermánape.

2, 3. a) ¿Mbaʼéichapa oñeñandúne raʼe Marta ohechárõ guare Jesúspe? b) ¿Mbaʼépa ohechauka Marta heʼi vaʼekue?

² Cuatro día Lázaro omano haguépe, Jesús og̃uahẽ avei oúvo Betániape, ha Marta oikuaávo upéva oho ohug̃uaitĩ chupe. Jesús ningo Lázaro amigoite kuri, ha oĩrire hendivekuéra ikatu vaʼerãmoʼã omonguera chupe. Marta ohechávo Jesúspe, omomanduʼa jey chupe Lázarore ha oñepyrũ jey hasẽ. Péro Jesús ohechauka chupe ontendeha mbaʼéichapa oñeñandu, ha upéva tuicha ombopyʼaguapy Mártape. Jesús oipytyvõ avei chupe ojerovia mbarete hag̃ua Ñandejárare ha ani hag̃ua hesarái oñemoingove jeytaha umi omano vaʼekuépe. Upévo Marta heʼi Jesúspe: “Che aguerovia nde haʼeha pe Cristo, Ñandejára Raʼy, pe ojeʼe vaʼekue outaha ko múndope” (Juan 11:27).

³ Marta ningo peteĩ kuña ojerovia mbaretéva Ñandejárare. Ha noñeñeʼẽguasúiramo jepe hese la Bíbliape, ikatu ñaaprende chugui heta mbaʼe omombaretétava ñande jerovia. Péro ñahesaʼỹijo mboyve iñehémplo, jahechami mbaʼérõ guarépa oñeñeʼẽ ñepyrũ hese la Bíbliape.

 4. ¿Máva mávapa rakaʼe Marta ermanokuéra, ha mbaʼéichapa ojogueraha hikuái Jesús ndive?

⁴ Ñepyrũrã, jahechami mbaʼépa oiko raʼe Betániape. Upérõ Lázaro hesãi gueteri ha oúta kuri ovisita chupekuéra Jesucristo, pe kuimbaʼe iñimportantevéva ha ohayhuetereíva hikuái. Lázaro oiko vaʼekue peteĩ ógape iñermanakuéra ndive, Marta ha María. Oĩ heʼíva Marta haʼe hague pe ijypykue. ¿Mbaʼérepa? Haʼepaite oñenkargágui opa mbaʼére ojeho jave ojevisita chupekuéra ha avei oñemoĩ rupi héra raẽve oñeñeʼẽ jave mbohapyvévare (Juan 11:5). Ndajaikuaái ningo Lázaro térã iñermanakuéra omendápa raʼe upe rire, péro jaikuaa porã mbohapyvéva Jesús amigoite hague. Jesús opredikárõ guare Judéape heta oĩ vaʼekue oñembohory ha oñemoĩ mbaretéva hese. Péro oiméne oñeñandu porã ha ipyʼaguapy opyta jave Lázaro ha iñermanakuéra rógape.

5, 6. a) ¿Mbaʼérepa Marta heta ombaʼapo Jesús ovisitátarõ guare chupekuéra? b) ¿Mbaʼépa María ojapo Jesús og̃uahẽrõ guare hogapekuéra?

⁵ Marta imbaʼerechakuaa ha ojapo ikatúva guive oñatende porã hag̃ua imbohupáre. Haʼe ningo iguapaiterei ha otrahina ápe ha pépe, koʼýte oiméne Jesús ovisitátarõ guare chupekuéra. Haʼe oprepara voi heta tembiʼu hepa jepéva ikatu hag̃uáicha Jesús ha umi omoirũva chupe oñeñandu porã. Upe tiémpope oñemombaʼeterei vaʼekue umi visítape ha ojerresivi porã vaʼerã chupekuéra. Por ehémplo, og̃uahẽvo peteĩ mbohupa, pe ogajára osaluda ha ohetũ chupe, oipeʼa chupe isandália, ombojepyhéi ha upéi omoĩ iñakãre aséite hyakuã asýva (elee Lucas 7:44-47). Ojeprepara voi chupe umi lugár iporãvéva oke hag̃ua ha umi tembiʼu hevéva hoʼu hag̃ua.

⁶ Marta ha María oreko hetaiterei mbaʼe ojapo vaʼerã.  María rehe ojeʼémi ohenduseveha oñeñeʼẽvo Ñandejárare ha omboguapyveha ijehe umi mbaʼe oikóva. Ñepyrũrã oiméne oipytyvõ raʼe iñermánape hembiapópe, péro Jesús og̃uahẽrõ guare oheja reíma Mártape. Upe tiémpope umi rrelihión omoakãva oapoʼi kuñanguérape, Jesús katu ndaupeichaiete. Haʼe orrespetaiterei kuñanguérape ha og̃uahẽ riremínte oaprovecháma upe oportunida oñeʼẽ hag̃ua Ñandejára Rréinore chupekuéra ha entéro umi oĩvape upépe. Haʼe ningo ikatupyryeterei voi oporomboʼe hag̃ua ha upévare María ojapysaka kyreʼỹ Jesús rehe, ha ni michĩmi ndojavýi umi mbaʼe omboʼéva.

7, 8. ¿Mbaʼérepa Marta ipochyete raʼe, ha mbaʼépa ojapo upévare?

⁷ Oiméne Marta orrenegaiterei raʼe iñermána ohejapaite haguére hiʼári umi tembiapoita. Haʼe otrahina ápe ha pépe, okosina ha oprepara heta mbaʼe iñinvitadokuérape g̃uarã. Koʼýte otimbopa pochýgui ohechávo iñermána oguapy hína ha noipytyvõi chupe. Ikatu voi oime osuspira jepi ha omaña vai hese. ¡Hasýta voi ningo Marta ojapopa hag̃ua opa mbaʼe haʼeño!

⁸ Upéi Marta, okapu hag̃uáichama oĩ, noaguantavéi sapyʼa ha oñeʼẽjoko Jesúspe heʼívo: “Che Ruvicha, ¿nderehechái piko che ermána ohejapaiteha che ári la tembiapo? Eréna chupe tachepytyvõmi” (Luc. 10:40). Marta ohaʼarõ kuri Jesús ojaʼo Maríape ha omondo chupe ojapo jey hag̃ua hembiapo.

9, 10. a) ¿Mbaʼépa Jesús heʼi Mártape? b) ¿Mbaʼérepa jaʼekuaa Jesús nopensái hague vyroreiha umi mbaʼe Marta ojapóva?

⁹ Péro Jesús osẽ heʼi chupe: “Marta, Marta, rejepyʼapyeterei hína heta mbaʼére. Nañaikotevẽi ningo hetaiterei mbaʼe, síno peteĩnte. María katu oiporavo pe iporãvéva ha ndojepeʼamoʼãi chugui” (Luc. 10:41, 42). Oiméne ningo Marta nohaʼarõiete raʼe Jesús ombohovái chupe upéicha, ha heta tapicha oleéva ko rreláto noimoʼãiete avei upéva. Péro, ¿mbaʼépa Jesús omboʼese vaʼekue Mártape?  ¿Heʼisépa raʼe chupe omboykeha hína Ñandejárape ha vyroreinteha umi mbaʼe ojapóva?

¹⁰ Nahániri, Jesús oikuaa porã Marta oñatende porãségui iñinvitadokuérarente ojapoha upéva. Jesús arakaʼeve ndeʼíri ivaiha ojejapo umi tembiʼu hepa jepéva umi visítape g̃uarã, haʼe voi ningo oho vaʼekue upe mboyvemi peteĩ ‘karu guasuhápe’, Mateo ojapórõ guare chupe g̃uarã (Luc. 5:29). ¿Mbaʼérepa upéicharõ Jesús ombohovái raʼe upéicha Mártape? Chupe ningo ndogustáinte kuri mbaʼéichapa Marta ojepyʼapyve okosinátavare térã mbaʼéichapa oñatende porãvéta iñinvitadokuérare ha  ndohechakuaái upe iñimportantevéva. ¿Mbaʼépa hína upéva?

11, 12. ¿Mbaʼéichapa Jesús oñemoñeʼẽ Mártape?

¹¹ Jesús, Ñandejára Raʼy peteĩetéva, oho kuri Marta rógape omboʼe hag̃ua pe añetegua Ñandejáragui. Ndaipóri ningo ambue mbaʼe iñimportantevéva upévagui, ni umi tembiʼu Marta okosináva ni umi ótra kósa opreparáva iñinvitadokuérape g̃uarã. Upévare oiméne Jesús ombyasyeterei ohechávo iñamíga ndoaprovechaiha pe oportunida orekóva omombarete hag̃ua ijerovia. Upéicharõ jepe, haʼe ndoovligái Mártape ou hag̃ua ohendu chupe, síno oheja chupe odesidi mbaʼépa ojapóta. a Péro Jesús ni mbaʼevéicharõ ndeʼimoʼãi Maríape ojavy hag̃ua avei upe oportunida.

¹² Jesús ohechakuaa Marta orrenegaitereiha, upévare pyʼaguapýpe porãnte oñemoñeʼẽ chupe. Dos vése ohenói vevyimi chupe hérarupi ha heʼi chupe natekotevẽiha ‘ojepyʼapyeterei heta mbaʼére’. Marta ningo peteĩ tembiʼu sensillomínte oprepara vaʼerã kuri, ikatu hag̃uáicha itiémpo avei ohendu hag̃ua Jesúspe ha péicha omombarete hag̃ua ijerovia. María oiporavo kuri “pe iporãvéva” odesidívo ohendu Jesúspe, ha haʼe ndoproivimoʼãi chugui upéva.

13. ¿Mbaʼépa ñaaprende Jesús heʼi vaʼekuégui Mártape?

¹³ Heta mbaʼe ikatu ñaaprende Jesús heʼi vaʼekuégui Mártape. Por ehémplo, ndajahejái vaʼerãha mbaʼevete ñandejoko ñaaprendeve hag̃ua Ñandejáragui (Mat. 5:3). Ñande avei ñainvita jave ñande rapichakuérape, iporã ñandepojera ha ñanembaʼerechakuaa hendivekuéra ojapo haguéicha Marta. Péro ndovaléi jajepyʼapyeterei jajapo hag̃ua heta mbaʼe ha umíva káusa ñamboyke  umi mbaʼe iñimportantevéva. Ñañembyaty jave ñane ermanokuérandi, natekotevẽi japrepara peteĩ karu guasu, síno iñimportanteve ñañomokyreʼỹ ha ñamombarete ñande jerovia (elee Romanos 1:11, 12). Sonseramínte jepe jajapóramo jaʼu hag̃ua oñondivepa, ikatu ñañomokyreʼỹ ha jahasa porã ermanokuérandi.

14. ¿Ohendúpa raʼe Marta Jesús konsého?

¹⁴ ¿Ohendúpa raʼe Marta pe konsého Jesús omeʼẽ vaʼekue chupe? Natekotevẽi jaha puku jaikuaa hag̃ua upéva. Apóstol Juan oñepyrũvo omombeʼu Lázaro rembiasakue, heʼi: “Jesús ohayhu Marta, María ha Lázarope” (Juan 11:5). Heta tiémpo rire Jesús oho jey Betániape, ha ojekuaa Marta rehe ndaipochýi ni ndaipyʼarói hague hendive. Upéva rangue, omombaʼeterei upe konsého Jesús omeʼẽ vaʼekue chupe. Upéicha Marta omoĩ avei ehémplo porã enterovépe ha ohechauka ojerovia mbareteha. Ñapensa porãramo, ¡máva voi piko noikotevẽi sapyʼánte ojekorrehi chupe!

15, 16. a) ¿Mbaʼépa Marta ojapo Lázaro hasýrõ guare? b) ¿Mbaʼépa oiko Marta ha María ohaʼarõ aja Jesúspe?

¹⁵ Lázaro hasýrõ guare, Marta oñangarekóne raʼe hese, ha ojapo opa ikatúva iñermáno ojalivia ha okuera jey hag̃ua. Péro a más día hasykatuve. Ára ha pyhare anga oñangareko hikuái Lázaro rehe, péro ni upeichavérõ nomehorái. Heta vése oiméne Marta omañávo iñermánore, imanduʼa umi mbaʼe ohasa vaʼekuére hikuái oñondivepa ha ombyasy anga ohechávo chupe oĩha péicha.

¹⁶ Ohechakuaávo Lázaro ndojerrekuperaiha, umi mokõi iñermána ohenoika Jesúspe. Haʼe upérõ opredika oikóvo mombyry upégui ha dos díapemante ikatúta og̃uahẽ. Upe ohóva Jesús rendápe heʼi chupe: “Karai, hasy ningo ne amígo rehayhuetéva” (Juan 11:1, 3). Marta ha María oikuaa porã Jesús ohayhuetereiha Lázarope ha ojapotaha opa ikatúva oipytyvõ hag̃ua chupe ha upévare oipotaitereíntema Jesús og̃uahẽ. Péro, ohaʼarõ aja hikuái Jesúspe, Lázaro omanóma.

17. ¿Mbaʼérepa Marta oñeñandu vai, ha mbaʼépa ojapo oikuaárõ guare Jesús og̃uahẽmaha oúvo?

 ¹⁷ Marta ha María hasẽ soro anga iñermáno omano haguére, ha oñembyasýramo jepe hikuái, oprepara hetekue omoĩ hag̃ua pe sepultúrape ha orresivi avei umi oúvape okonsola hag̃ua chupekuéra Betániagui ha ambue siudágui. Péro Jesús nog̃uahẽi, ha Marta koʼýte oiméne oñeñandu vai upévare. Upéi, cuatro día Lázaro omano haguépe, Marta oikuaa Jesús og̃uahẽmaha oúvo Betániape. Upévare, oñembyasýramo jepe, opo opuʼã ha oho ohug̃uaitĩ Imboʼehárape heʼiʼỹre mbaʼevete Maríape (elee Juan 11:18-20).

18, 19. ¿Mbaʼépa oguerovia Marta oikotaha katuete, ha mbaʼérepa jaʼekuaa ojerovia mbareteha?

¹⁸ Marta ha María ombyasyeterei Jesús nog̃uahẽi haguére Lázaro omano mboyve. Upévare Marta ohechávo Imboʼehárape, heʼi chupe: “Karai, reimérire koʼápe, che ermáno nomanói vaʼerãmoʼã”. Oñeñandu vaíramo jepe, haʼe ojerovia mbarete ha ndoperdéi la esperánsa, upévare heʼi: “Aguerovia Ñandejára omeʼẽtaha ndéve oimeraẽ mbaʼe rejeruréva chupe”. Upévo Jesús omeʼẽ chupe esperánsa ha omombarete chupe ijerovia, heʼívo: “Ne ermáno opuʼã jeýta” (Juan 11:21-23).

¹⁹ Marta oimoʼã Jesús oñeʼẽha chupe umi mbaʼe oikótavare tenonderãme, upévare heʼi: “Che aikuaa oñemoingove jeytaha chupe pe ára pahápe” (Juan 11:24). ¡Ajépa ojerovia mbaretete! Umi saduséo heʼíramo jepe ndoikomoʼãiha pe ñemoingove jey, Marta oguerovia oikotaha Ñandejára Ñeʼẽ heʼíva (Dan. 12:13; Mar. 12:18). Oikuaa porã avei Jesús omboʼe hague oñemoingove jeytaha umi omano vaʼekuépe ha heta vésema voi ojapoha upe milágro. Péro noimoʼãi omoingove jeytaha peteĩ persónape ojapómava cuatro día omano hague. ¡Marta ndoikuaaiete hína mbaʼépa Jesús ojapóta!

20. ¿Mbaʼérepa Jesús heʼi raʼe “che hína pe ñemoingove jey”, ha mbaʼépa heʼi chupe Marta?

²⁰ Upe rire Jesús omombeʼu chupekuéra Itúva Jehová omeʼẽ hague chupe podér, amo gotyove omoingove jey  hag̃ua umi omano vaʼekuépe. Haʼe heʼi: “Che hína pe ñemoingove jey ha che rupive oikove jey umi hénte”. Upéi Jesús oporandu Mártape: “¿Ndépa reguerovia upéva?”. Haʼe ombohovái chupe: “Che aguerovia”. Marta oikuaa Jesús haʼeha Cristo térã Mesías, avei haʼeha Ñandejára Raʼy ha ou hague ko yvy ape ári, heʼi haguéicha umi proféta yma guare (Juan 5:28, 29; elee Juan 11:25-27).

21, 22. a) ¿Mbaʼéichapa Jesús ohechauka ontendeha mbaʼépa jahasa omano jave peteĩ jahayhúva? b) ¿Mbaʼéichapa oñemoingove jey Lázarope?

²¹ ¿Omombaʼépa Jehová ha Jesús umi ojerovia  mbaretévape Mártaicha? Si, ha umi mbaʼe oiko vaʼekue upe rire ohechauka upeichaha. Marta odipara kuri oho oheka iñermánape. Upe rire, Jesús oñeʼẽvo María ndive, Marta ohechakuaa oguapyetereiha Jesús rehe upe oikóva. Ha ohecha voi hasẽha, oĩramo jepe heta hénte ijerére. Haʼe ombyasyeterei anga iñamígo Lázaro omano haguére. Péicha Marta ohechakuaa Imboʼehára ndokyhyjeiha ohechauka hag̃ua mbaʼéichapa oñeñandu omano haguére iñamígo ohayhuetéva. Upe rire, Marta ohendu Jesús ojerureha ojepeʼa hag̃ua pe ita ombotýva pe sepultúra entráda oĩha iñermáno (Juan 11:28-39).

²² Marta ningo siémpre opensapa voi opa mbaʼére, upévare heʼi Jesúspe Lázaro retekue hyakuãmane hag̃ua ojapómagui cuatro día omano hague. Péro Jesús omomanduʼa chupe: “¿Ndaʼéi piko ndéve raʼe regueroviáramo rehechataha Ñandejára tuichaha?”. Marta ojerovia mbarete rupi ohecha mbaʼépa ikatu ojapo Ñandejára Ipuʼakapáva. Upérõ Jehová omeʼẽ podér Itaʼýrape omoingove jey hag̃ua Lázarope. Oiméne Marta arakaʼeve ndahesaráiri upe oiko vaʼekuégui, haʼe ningo ohendu Jesús heʼívo Lázarope osẽ hag̃ua, avei ohecha mbaʼéichapa iñermáno ojeliapáva télape opuʼã oúvo hendapekuéra. Ohendu avei Jesús heʼívo: “Peipeʼa chugui umi ojejokuaha ha peheja toho”, ha Marta vyʼápe oho María ndive oañuã iñermánope (elee Juan 11:40-44). Opa sapyʼa pe mbaʼe ojopy asyete vaʼekue Mártape. ¡Oiménepa oñeñandu porãite raʼe ohechávo iñermáno oñemoingove jeyha!

23. ¿Mbaʼépa ojapose Jehová ha Jesús, ha mbaʼépa jajapo vaʼerã Ñandejára ñanevendesi hag̃ua?

²³ Ko istória oĩva Ñandejára Ñeʼẽme ohechauka porã añetehápe oñemoingove jeytaha umi omano vaʼekuépe, ha tuichaiterei ñanembopyʼaguapy jaikuaávo upéva (Job 14:14, 15). Jehová ha Itaʼýra Jesús ojapose heta mbaʼe porã umi isiérvo ojerovia mbaretéva rehehápe, ojapo haguéicha Marta, María ha Lázaro rehe. Ñande avei jajeroviáramo ñande pyʼaite guive, haʼekuéra ojapo haguéicha, Jehová tuicha ñanevendesíta.

24. ¿Mbaʼérõ guarépa la Biblia oñeʼẽ jey Marta rehe?

²⁴ La Bíbliape oñeñeʼẽ jeývo Marta rehe omombeʼu umi mbaʼe oiko vaʼekue Jesús ojejukataha semánape. Jesús oikuaa umi mbaʼe ijetuʼuetéva ohaʼarõva hína chupe, upéicha rupi oho jey iñamigokuéra rendápe Betániape. Upégui haʼe oguata tres kilómetro oho hag̃ua Jerusalénpe. Upérõ Jesús ha Lázaro osena Simón pe ilépra vaʼekue rógape, ha upépe la Biblia oñeʼẽ jey Marta rehe heʼívo: “Marta oservi chupekuéra” (Juan 12:2).

25. ¿Mbaʼérepa tuicha oipytyvõ kongregasiónpe umi ermána osegíva Marta ehémplo?

²⁵ La Biblia oñeʼẽ ñepyrũvo Mártare ohechauka ombaʼapoha hína ha ipahaite oñeʼẽvo hese upéichante avei, haʼe vyʼápe oservi vaʼekue hapichakuérape. ¡Ajépa iguapaite! Koʼág̃arupi kongregasiónpe oĩ avei heta ermána ojoguáva chupe, iguápa, ipojera ha ojerovia mbaretéva Ñandejárare. Haʼekuéra ojerovia rupi ipyʼaite guive, ojapo opa ikatúva oporopytyvõ hag̃ua kongregasiónpe. Marta katuete osegíne raʼe ojerovia mbarete ha upéva oiméne oipytyvõ raʼe chupe ombohovái porã hag̃ua opa mbaʼe ohasáva.

26. ¿Mbaʼéichapa Mártape oipytyvõ ijerovia?

²⁶ Upe riremínte, Marta ohecha kuri mbaʼéichapa umi tekove rovamokõi ojuka Jesúspe, Imboʼehára ohayhuetévape. ¡Oiménepa ombyasyete raʼe upéva! Ndaʼareiete haʼekuéra voi ojukase kuri Lázarope, oĩ rupi heta ojeroviáva Jesús rehe oñemoingove jey haguére chupe (elee Juan 12:9-11). Tiémpo rire, Marta, María ha Lázaro omano avei. Ndajaikuaáiramo jepe mbaʼéichapa ni arakaʼépa omano hikuái, jaʼekuaa Marta ojerovia mbarete rupi ogueropuʼaka hague opa mbaʼe. ¡Ajépa ehémplo porãite ñandéve g̃uarã!