MARÍA oñeñandu vaieterei anga ha oñesũ voi pe yvýpe ha hasẽ. Haʼe ohecha mbaʼéichapa imembymi hetaitéma osufri, ha haʼetévaicha chupe ohendupáva gueteri mbaʼéichapa ipyahẽ asy. Upeichaháguinte, de diakue rei, pe yvága oñepyrũ iñypytũmba ha pe yvy oryryipa (Mateo 27:45, 51). Oiméne María ohechakuaa raʼe upépe Jehová ohechaukaseha enterovépe mbaʼéichapa haʼe oñeñandu avei ohechávo Itaʼýra Jesús omano.

Upe rire, pe tiémpo hesakãmba jey ohóvo Jesús oñemosaingo haguépe, upe lugár ningo héra Gólgota térã “Akãngue Renda”. María katu osegi anga hasẽ imemby omano haguére (Juan 19:17, 25). Katuete haʼe opensáne raʼe heta mbaʼére upe moméntope. Oiméne imanduʼa haʼe ha José oguerahárõ guare Jesúspe onase ramóme Jerusalén témplope. Upérõ peteĩ proféta tujami, hérava Simeón, heʼi vaʼekue heta mbaʼe iporãitereíva upe mitãre, péro heʼi avei Maríape peteĩ día haʼe oñandutaha peteĩ espáda puku oikuturamoguáicha chupe ikorasõ mbytetépe (Lucas 2:25-35). Ha María ohasávo upe situasión ijetuʼuetéva ontende sapyʼa upe proféta heʼi vaʼekue chupe.

Ojeʼéva voi ndaiporiha ótra kósa hasyvéva peteĩ sýpe g̃uarã omanóramo imemby. Upéva ningo ñane enemígo voi, ha entéronte ombyasyeterei oĩramo omanóva (Romanos 5:12; 1 Corintios 15:26). Péro, ¿ikatúne piko jagueropuʼaka upeichagua sufrimiénto? María ehémplo ñanepytyvõta jahechakuaa hag̃ua mbaʼéichapa jajeroviáramo ikatu jagueropuʼaka umi situasión ijetuʼuetéva. Jahechamína mbaʼépa oiko vaʼekue Jesús oñepyrũrõ guare opredika ha omanombotaitépe, ha mbaʼépa María ojapo upérõ.

Jahechamína mbaʼépa oiko raʼe Jesús orekópe 30 áñorupi. Upérõ María ohendu mbaʼéichapa Nazarétpe umi hénte oñeʼẽjoa Juan el Bautista rehe, ha omombeʼu hikuái ojerure asyha umi héntepe oñarrepenti hag̃ua. Jesús upépe ohechakuaa oñepyrũma vaʼerãha opredika, ha María ohechakuaa avei upéva (Mateo 3:1, 13). Péro ijetuʼuetereíta kuri María ha imembykuérape Jesús ohejáramo chupekuéra. ¿Mbaʼérepa?

Amalisia upérõ María ména, José, omanóma. Ha oiméramo upéicha añete, haʼe oikuaa porãma mbaʼéichapa jasufri omanóramo peteĩ jahayhúva. * Avei Jesús haʼe pe ijypykue ha oiméne haʼe oñenkarga raʼe pe negósio rehe José omano rire. Upe tiémpope oñehenóima vaʼekue voi chupe “pe karpintéro” ha ndahaʼevéima “pe karpintéro raʼy”. Oiméne haʼe oñangareko raʼe isy ha iñermanokuérare, oĩva séisrupi (Mateo 13:55, 56; Marcos 6:3). * Ikatu oime Jesús omboʼe raʼe oikóvo Santiágope ombaʼapo hag̃ua avei karpinteríape, haʼe oiméne upe onase vaʼekue Jesús rire. Upéicharõ jepe ijetuʼúta hendivekuéra Jesús ohóramo. María ohasáma voi heta mbaʼe ipohýiva, ha koʼág̃a oñepresentávo chupe ko situasión ikatu oime ojepyʼapy raʼe. Péro oĩ peteĩ mbaʼe iñimportánteva jaikuaa: ¿Mbaʼéichapa haʼe orreaksiona oikuaárõ guare Jesús haʼemaha pe Mesías térã  Cristo? Peteĩ istória omombeʼúva la Biblia ñanepytyvõta jaikuaa hag̃ua upéva (Juan 2:1-12).

Jesús oho Juan rendápe ojevautisa hag̃ua, ha péicha oiko chugui pe Mesías, térã upe Ñandejára oiporavo vaʼekue (Lucas 3:21, 22). Upéi haʼe oñepyrũ oiporavo umi idisipulorã. Ha mbykýramo jepe itiémpo ojapo hag̃ua pe tembiapo iñimportantetéva, oñemotiémpo avei ohasa porã hag̃ua ihénte ha iñamigokuérandi. Por ehémplo, peteĩ jey oho vaʼekue kasamientohápe Canápe, peteĩ puévlo opytáva 13 kilómetrorupi Nazarétgui, peteĩ sérro gotyo. Upérõ oho isy, idisipulokuéra ha iñermanokuérandi. Upéi, pe fiésta aja, María ohechakuaa oĩha peteĩ provléma, oiméne ohecha raʼe umi nóvio hentekuéra ojepyʼapyha térã oñeʼẽ ñemijoaha hikuái ojupe. ¿Mbaʼépa oiko? ¡Opa la víno! Ha upéva tuichaiterei ñemotĩ umi hudíope g̃uarã, umi omendáva hentekuéra opyta vaietereíta hapichakuéra renondépe ha oñembyaietéta pe kasamiénto. María ojepyʼapy upe oikóvare ha oho oñeʼẽ Jesús ndive.

Heʼi chupe: “Opángo chuguikuéra la víno”. Ndajaikuaái añete mbaʼépa haʼe ohaʼarõ ojapo Jesús, péro haʼe oikuaa imemby ojapotaha heta mbaʼe ijojahaʼỹva ha oipotámane raʼe oñepyrũ upérõ. Haʼete ningo heʼíva Jesúspe: “Che memby, ejapomína álgo ikatúramo”. Péro oiméne ni nohaʼarõi Jesús heʼi chupe: “¿Mbaʼére piko che ajepyʼapýta upévare?”. Heta oĩ heʼíva Jesús ijuruguasu hague isýpe ha ndorrespetaiha chupe heʼívo upéva, péro ndaupéichai. Jesús omomanduʼánte isýpe ndotokaiha chupe odesidi mbaʼépa haʼe ojapóta, síno Itúva Jehová añoite ikatuha odesidi upéva.

María iñarandu ha iñumílde, upévare ohendu porãnte imemby heʼírõ guare chupe upéicha. Ha María ohechakuaáramo jepe Jesús ombyasyha upe oiko vaʼekue, opilla avei ndaikatuveimaha heʼi imembýpe mbaʼépa ojapo vaʼerã, síno haʼéma koʼág̃a ohendu vaʼerã chupe. Upémarõ María osẽ heʼi umi oservívape pe kasamientohápe: “Pejapo opa mbaʼe heʼíva peẽme”. Upe rire Jesús ojapo pe primer milágro: ýgui ojapo umi víno iporãvéva rehegua. Upéicha rupi “idisipulokuéra ojerovia hese”, ha María avei. Koʼág̃a chupe g̃uarã Jesús ndahaʼevéima imembýnte, síno Huvicha ha Isalvadór.

¿Mbaʼépa ikatu tuvakuéra oaprende María ehémplogui? Ndaipóriramo jepe ótro yvypóra omongakuaáva peteĩ mitã perfékto, enterovénte orrekonose vaʼerã peteĩ mbaʼe: ifamília okakuaapa vove ndaikatuvéima otrata chupe peteĩ mitãicha. Ha heta túva ha sy ojaposeʼimi upéva (1 Corintios 13:11). ¿Mbaʼéichapa peẽ tuvakuéra ikatu peipytyvõ pene família okakuaapámavape? Haʼekuéra ohechakuaa vaʼerã peẽ pejeroviaha hesekuéra, peikuaaha iñeʼẽrendutaha hikuái Jehovápe ha haʼe ovendesitaha chupekuéra upévare. Penesinséroramo pene famíliandi, tuicha peipytyvõta chupekuéra. Jesús oagradese vaʼekue isýpe oĩ haguére ijykére ohasárõ guare umi mbaʼe ijetuʼuetéva.

Mateo, Marcos, Lucas ha Juan kuatiañeʼẽ omombeʼúvo umi mbaʼe Jesús ojapo vaʼekue umi tres áño ha seis mése opredikárõ guare, saʼi oñeʼẽ María rehe. ¿Mbaʼérepa? Ñanemanduʼa vaʼerã María ikatu hague iviúdama upe tiémpope, ha upéicha rupi oiméne omongakuaa rakaʼe haʼeño imembykuérape ha nahembyvéima chupe tiémpo omoirũ hag̃ua Jesúspe opa ohohápe opredika hag̃ua (1 Timoteo 5:8). Upéicharõ jepe, haʼe siémpre ojepyʼamongeta umi mbaʼe oaprende vaʼekuére pe Mesíasgui, ha ojapoháicha voi ymaite guive ihentekuéra ndive, haʼe siémpre oho avei rreunionhápe (Lucas 2:19, 51; 4:16).

Ikatu voi oime María oĩ rakaʼe pe sinagógape Nazarétpe Jesús oleérõ guare umi profesía ojeskrivi  vaʼekue yma ha oñekumplíva hína hese. ¡Oiménepa ovyʼaite raʼe ohendúvo imemby heʼi upéva! Péro katuete hasýne avei chupe ohechávo oĩha heta ndojeroviáiva imembýre ha ojukaséva voi katu chupe (Lucas 4:17-30).

Ha ndahaʼéi upéva añónte, Juan 7:5 omombeʼu María membykuéra ndojeroviái hague Jesús rehe. Upe téxto heʼi voi: “Iñermanokuéra ndojeroviái hese”. Jesús oreko vaʼekue avei dos ermánarupi, péro la Biblia nomombeʼúi mbaʼépa haʼekuéra opensa rakaʼe Jesús rehe. Oiméne María ombyasy asy rakaʼe ifamiliakuéra ndojeroviái haguére haʼéicha. Upéicharõ jepe, haʼe oñehaʼã iñeʼẽrendu Ñandejárape, ha ojapo avei opa ikatúva oipytyvõ hag̃ua ifamíliape ojerovia hag̃ua, péro arakaʼeve ndojopýi chupekuera upearã.

Peteĩ jey, opárupi oheka Jesúspe ihentekuéra, ha umíva apytépe oiméne rakaʼe avei iñermanokuéra. ¿Maʼerãpa? Haʼekuéra oguerahase jey Jesúspe hógape, pórke heʼi hese hikuái itavyraimaha (Marcos 3:21, 31). María arakaʼeve nopensái upéva Jesús rehe, upéicharõ jepe omoirũ imembykuérape oheka aja Jesúspe. Oiméne ojapo upéicha jahecha noipytyvõipa chupekuéra ojerovia hag̃ua Jesús rehe. Péro haʼekuéra ohecháramo jepe mbaʼéichapa Jesús oporomboʼe ha umi milágro ojapóva, lomímonte ndojeroviái hese. Upépe oiméne María ojepyʼapyvéntema ha oñeporandu: “¿Mbaʼe piko ikatúne oipytyvõve chupekuéra okambia hag̃ua?”.

¿Ha ndépa mbaʼéicha reñeñandu nde rogapýpe? ¿Ne hentekuérapa ndosegíri avei pe rrelihión nde resegíva? Upéicharõ tuicha nemokyreʼỹta María ehémplo, haʼe siémpre ojerovia mbarete vaʼekue. Haʼe nopensái vaʼekue ihentekuéra nokambiaveimaha, upéva rangue siémpre oreko esperánsa hesekuéra. María oipota vaʼekue ohechakuaa hikuái mbaʼéichapa ikatu javyʼa ha jaiko pyʼaguapýpe jaservíramo Ñandejárape. Avei María siémpre ohechauka vaʼekue Jesúspe oĩha ijykére. ¿Ohechagaʼúpa raʼe imembýpe osẽ rire hógagui opredika hag̃ua? ¿Opensápa iporãvetanteha kuri Jesús opyta hendive hógape? Oiméramo jepe opensa umi mbaʼe, arakaʼeve ndohechaukái upéva. Haʼe vyʼápe omokyreʼỹ Jesúspe osegi hag̃ua ojapo Itúva rembipota. Ha nde, ¿remokyreʼỹpa avei ne famíliape omotenonde meme hag̃ua Ñandejárape?

¿Mbaʼépa ohupyty María ojerovia haguére Jesús rehe? Jehová siémpre ovendesi umi hembiguái ojeroviávape ipyʼaite guive. María ohupyty vaʼekue hetaiterei mbaʼe porã Ñandejáragui (Hebreos 11:6). Epensamíntena mbaʼeichaitépa oiméne ovyʼa rakaʼe ohendu jave Jesús diskúrso, térã ótro omombeʼúvo chupe mbaʼéichapa imemby oporomboʼe oikóvo.

María ohendúvo umi ehémplo Jesús oiporúva, oiméne opensa Jesús imanduʼaha umi mbaʼe ohecha vaʼekuére imitãme. Peteĩ ehémplope Jesús oñeʼẽ kuri peteĩ kuñakarai oitypeívare hóga ha oheka porã otopa jey peve peteĩ monéda de pláta okañy vaʼekue chugui. Oñeʼẽ avei mokõi kuña omolinávare hína, ha peteĩ omyendývare peteĩ lámpara ha ohupi yvate. Oiméne María imanduʼa yma Jesús imitãme oĩmi hague ijykére ha omaña hese ojapo jave umi mbaʼe ogapypegua, ha koʼág̃a oiporu hína umíva ehémploramo (Lucas 11:33; 15:8, 9; 17:35). Ha Jesús heʼírõ guare “che júgo napendeforsamoʼãi ha che kárga ivevýi”, oiméne omomanduʼa Maríape yma José omboʼérõ guarére Jesúspe mbaʼéichapa ojapo vaʼerã peteĩ júgo ani hag̃ua olastima umi animálpe (Mateo 11:30). Katuete María ojepyʼamongeta ha ovyʼa pe priviléhio ijojahaʼỹva Jehová omeʼẽ vaʼekuére chupe: omongakuaa ha omboʼe pe mitã oikótavape  chugui pe Mesías. Oiméne María ovyʼaiterei ohendúvo mbaʼéichapa pe mboʼehára guasu oiporu umi ehémplo isensíllova omboʼe hag̃ua umi mbaʼe iñimportánte ha oipytyvõtava umi héntepe.

Péro María arakaʼeve noñemombaʼeguasúi umi mbaʼére, haʼe siémpre iñumílde. Jesús ndoikói vaʼekue avei oguerochichĩeterei Maríape ni ndeʼíri oñemombaʼeguasu vaʼerãha chupe. Peteĩ jey, peteĩ kuña osapukái Jesúspe: “¡Ajépa ovyʼaiténe pe kuña ndereko vaʼekue hetepýpe!”. Péro Jesús heʼi chupe: “Nahániri, ovyʼa guei umi ohendúva Ñandejára Ñeʼẽ ha ojapóva” (Lucas 11:27, 28). Upéicha avei, umi hénte heʼírõ guare Jesúspe isy ha iñermáno ohekaha hína chupe, haʼe heʼi chupekuéra oimeraẽ ojapóva Ñandejára rembipota, haʼeha hína isy térã iñermáno. ¿Ipochýpa raʼe María heʼi haguére upéicha Jesús? Nahániri. Oiméne haʼe ohechakuaa raʼe Jesús omboʼesenteha umi héntepe iñimportanteveha ñamombaʼeguasu Ñandejárape ha ñamotenonde chupe ñane hentekuérape rangue (Marcos 3:32-35).

Hasy ningo ñamombeʼupa hag̃ua mbaʼeichaitépa María ombyasy ohechávo imemby heta osufri ha oñemosaingo pe yvyráre omano hag̃ua. Apóstol Juan oĩ vaʼekue avei hendive upérõ, ha haʼe omombeʼu María opyta hague oñemboʼy “pe yvyra Jesús oñemosaingoha ypýpe”. Avave ndaikatúi oipeʼa chupe upégui, haʼe opyta imemby ykére ipahaite peve. Upérõ Jesús omaña hese, ha osufri asýramo jepe oñeʼẽ hag̃ua, ojerure Juánpe oñangarekomi hag̃ua chupe isýre. ¿Mbaʼérepa haʼe ojerure upéva Juánpe, orekóramo jepe iñermáno? Jesús oikuaa iñermanokuéra ndojeroviaiha hese ha upévare ojerure peteĩ idisípulope oipytyvõ hag̃ua Maríape. Péicha Jesús ohechauka umi kuimbaʼe oservíva Ñandejárape oñangareko vaʼerãha ihentekuérare, ha koʼýte oipytyvõ vaʼerãha chupekuéra ojerovia mbarete hag̃ua Ñandejárare (Juan 19:25-27).

Jesús omanórõ guare, María ohechakuaa oñekumpliha hese pe profesía heʼíva haʼe oñandutaha ojekuturamoguáicha chupe peteĩ espáda pukúpe. Haʼe ombyasyeterei imemby omano hague, péro ndaikatúi ni ñañeimahina mbaʼeichaitépa ovyʼa tres día haguépe, ohechávo oñemoingove jey chupe. Upe rire Jesús ojechauka kuri avei iñermáno Santiágope, oiméne haʼe oĩrõ guare haʼeño (1 Corintios 15:7). Upéva opokoiterei Santiágore ha umi ótro iñermánore avei, ¿mbaʼérepa jaʼe upéva? Hechos 1:14 heʼi unos kuánto día haguépe haʼekuéra ohóma hague avei isýndi rreunionhápe, oñemboʼe meme hag̃ua oñondivepa. Jahechaháicha, haʼekuéra oaseptáma iñermáno haʼeha pe Mesías. Ha ndahaʼéi upéva añónte, mokõi iñermáno, hérava Santiago ha Judas, oskrivi mokõi lívro oĩva la Bíbliape.

Koʼápe oñeñeʼẽ ipahaite María rehe, ha oñemombeʼu haʼe oĩha ermanokuérandi ha oñemboʼeha hína. ¡Ajépa ehémplo porãite ñandéve g̃uarã! María ojerovia mbarete rupi ikatu vaʼekue oaguanta umi mbaʼe ijetuʼuetéva, oikutu asýva chupe peteĩ espádaicha, ha avei ohecha mbaʼéichapa Jehová tuicha ovendesi chupe. Ñande avei jajeroviáramo haʼéicha, ikatúta ñaaguanta oimeraẽ mbaʼe vai jahasáva ko múndo añáme ha jahecháta mbaʼéichapa Jehová ñanevendesi.