“To whedelẹnu n’nọ penugo nado deanana odẹ́ ṣie, amọ́ to ojlẹ devo lẹ mẹ n’nọ to hodọ poun ma tin nulẹnpọn!”—James.

 “Eyin n’to nuhà n’nọ dọho ma tin nulẹnpọn, podọ eyin n’sọ voawu n’nọ dọho zẹjlẹgo. Enẹwutu to paa mẹ, n’nọ ṣihodọ whelẹponu.”—Marie.

 Biblu dọmọ: “Miyọ́n de wẹ odẹ́ yin” podọ, “Lehe miyọ́n pẹvi de ko pé nado dozò zungbo daho de do sọ!” (Jakọbu 3:5, 6) Be hodidọ towe lẹ nọ hẹn we biọ nuhahun mẹ wẹ ya? Eyin mọ wẹ, hosọ ehe gán gọalọna we.

•  Naegbọn n’nọ ṣihodọ?

•  Nọ deanana odẹ́ towe

•  Nuhe ogbẹ́ towe lẹ nọ dọ

 Mapenọ-yinyin. Biblu dọmọ: “Mímẹpo wẹ nọ ṣinuwa whlasusu. Eyin mẹde ma nọ ṣinuwa to ohó mẹ, omẹ pipé de wẹ ewọ.” (Jakọbu 3:2) Na mapenọ-yinyin gbẹtọ tọn wutu, e ma yin afọ kẹdẹ wẹ mí nọ ṣì ze, amọ́ mí sọ nọ ṣihodọ.

 “To whenue e yindọ apọ̀n po odẹ́ mapenọ po wẹ n’tindo, nulunu wẹ e na yin na mi nado dọ dọ n’sọgan deanana yé to aliho pipé mẹ.”—Anna.

 Ohó susu didọ. Biblu dọmọ: “Eyin ohó sù, nuṣiwa ma nọ hán.” (Howhinwhẹn lẹ 10:19) Mẹhe nọ dọho susu—bo nọ dotoai vude lẹ—nọ saba hẹn homẹgble mẹdevo lẹ gbọn hoṣidọ dali.

 “Mẹhe yin nuyọnẹntọ hugan to ohọ̀ de mẹ ma nọ to hodọ whelẹponu. Jesu wẹ yin nuyọnẹntọ hugan he nọ aigba ji pọ́n, ṣogan to whedelẹnu e nọ nabọẹ.”—Julia.

 Mẹṣanko. Biblu dọmọ: “Ohó he yè ma lẹnnupọn whẹpo do dọ nọ taidi ohísọmẹ.” (Howhinwhẹn lẹ 12:18) Apajlẹ ohó he yè ma lẹnnupọn do dọ tọn dopo wẹ mẹṣanko—enẹ wẹ hogbe sinsinyẹn he yè yizan nado de mẹdevo lẹ pò. Mẹhe nọ ṣanmẹko lẹ sọgan dọ dọ, “Fànfún dọ n’te poun!” Amọ́, winyandido mẹdevo lẹ ma yin whẹho nukiko tọn. Biblu dọna mí dọ ‘mẹzunzun ni dẹn do mí gọna nuylankan lẹpo.’—Efesunu lẹ 4:31.

 “N’nọ tẹnpọn nado do nukiko namẹ bo nọ dọ fànfún—yèdọ jẹhẹnu he nọ dekọtọn do mẹṣanko mẹ, ehe nọ saba dọ̀n mi biọ nuhahun mẹ.”—Oksana.

 Pinplọn nado deanana odẹ́ towe sọgan nọma bọawu, amọ́ nunọwhinnusẹ́n Biblu tọn lẹ sọgan gọalọ. Di apajlẹ, lẹnnupọndo dehe bọdego lẹ ji.

 “Mì dọhona mìde do ayiha mẹ . . . bo gbọṣi abọẹ.”—Salmu lẹ 4:4.

 To whedelẹnu gblọndo he nọ yọ́n hugan wẹ nado nabọẹ. Yọnnu jọja de he nọ yin Laura dọmọ: “Numọtolanmẹ he n’nọ tindo to whenue n’to homẹgble sọgan nọma yin dehe n’na tindo to godo mẹ. Eyin n’wá gọ̀ biọ dee mẹ, homẹ ṣie nọ hùn dọ n’ma dọ nude he na wá vẹna mi.” Eyin a tlẹ nabọẹ na nukunwhiwhe kleun de enẹ sọgan zọ́n bọ a ma na ṣihodọ.

 “Be e ma yin otó wẹ nọ whlé ohó pọ́n dile odẹ́ nọ dọ́ núdùdù pọ́n do ya?”—Jobu 12:11.

 A sọgan de dewe sọn awubla susu mẹ eyin a nọ lẹnnupọndo nuhe to ayiha mẹ na we ji po kanbiọ ehelẹ po:

•   Be nugbo wẹ ya? Be e na do homẹdagbe hia ya? Be dandan wẹ ya?—Lomunu lẹ 14:19.

•   Numọtolanmẹ tẹwẹ n’na tindo eyin mẹde dọ mọ na mi?—Matiu 7:12.

•   Be e na do sisi hia pọndohlan mẹdevo lẹ tọn ya?—Lomunu lẹ 12:10.

•   Be e sọgbe nado dọ ẹ to ninọmẹ ehe mẹ ya?—Yẹwhehodọtọ 3:7.

 “Mì nọ gbọn whiwhẹ dali pọ́n mẹdevo lẹ dọ yé yiaga hú mì.”—Filipinu lẹ 2:3.

 Ayinamẹ enẹ na gọalọna we nado wleawuna linlẹn dagbe gando mẹdevo lẹ go, ehe na zọ́n bọ a na nọ deanana odẹ́ towe bosọ lẹnnupọn whẹpo do dọho. Eyin a dọho he hẹn homẹgble mẹdevo bọ whenu tlẹ ko yì do, whiwhẹ na gọalọna we nado vẹvẹna mẹlọ—podọ nado yawu wàmọ dile e yọnbasi do! (Matiu 5:23, 24) Enẹgodo, magbe nado domẹplọnlọ dewe go nado nọ deanana odẹ́ towe.