Kada mag-away kamo nga mag-asawa, nagahabuyanay kamo sing masakit nga mga tinaga. Nangin kinaandan na ini sa inyo amo nga daw “normal” na lang ini nga paagi sang inyo pag-istoryahanay.

Kon nagakatabo ini sa inyo, mabag-o pa ninyo ini. Pero, dapat ninyo anay binagbinagon kon ano gid ang rason kag kon ngaa makabenepisyo kamo kon maghimo kamo sing pagbag-o.

Gindak-an nga pamilya. Madamo nga bana kag asawa ang nagdaku sa mga pamilya nga masakit mag-istoryahanay. Mahimo nga ilugon sang isa sa ila ukon nila nga duha ang ginahimo sang ila mga ginikanan.

Impluwensia sang kalingawan. Ginapakita sang komedya sa mga pelikula ukon TV nga kaladlawan ang pagpang-insulto, gani pamatyag sang mga tumalan-aw daw indi man ini malain kundi makahalam-ot pa gani.

Kultura. May mga nagapati nga ang “matuod nga lalaki” kuno dapat nagadominar kag ang mga babayi naman dapat maisog para indi sila pagdaugdaugon. Kon mag-away ang mag-asawa nga may amo sini nga prinsipio, mahimo kabigon nila ang isa kag isa subong kaaway, gani ang ila ginahambal makasakit imbes nga makapaayo.

Bisan ano man ang rason, ang masakit nga mga tinaga mahimo bangdan sang pagbulagay kag sang pila ka balatian. May mga nagasiling pa gani nga ang mga tinaga mas masakit sangsa mga inumol. Halimbawa, ang isa ka asawa nga ginasakit sang iya bana sa hambal kag sa pisikal nagsiling: “Para sa akon, mas mabudlay batason ang pagpang-insulto. Mas pilion ko pa nga sumbagon sangsa hambalan sing masakit.”

Ano ang puede ninyo himuon kon ginaguba na sang masakit nga paghambalanay ang inyo pag-asawahay?

Magpakita sing empatiya. Ibutang ang imo kaugalingon sa lugar sang imo tiayon, kag imadyina kon ano ang ginabatyag niya sa imo ginhambal. Kon posible, dumduma ang isa ka sitwasyon nga nasakitan ang imo tiayon sa imo ginhambal. Indi magpokus sa kon ano ang imo ginhambal, kundi sa kon ano ang iya ginbatyag. Puede mo bala maislan sing mainayuhon nga mga tinaga ang imo masakit nga ginpanghambal? Ang Biblia nagasiling: “Ang mahomok nga panalabton nagapalugpay sang kasingkal, apang ang matigdas nga polong nagapaibwal sang kaakig.”—Hulubaton 15:1.

Iluga ang nagarespetuhanay nga mga mag-asawa. Kon naimpluwensiahan ka sang indi maayo nga paagi sang pag-istoryahanay, mangita sing maayo nga halimbawa. Panilagi kon paano nagaistoryahanay ang mga mag-asawa nga nagakabagay gid ilugon.—Prinsipio sa Biblia: Filipos 3:17.

Dumduma ang inyo nabatyagan sang una. Ang masakit nga panghambal masami nga indi lang sa baba nagahalin, kundi sa tagipusuon. Gani, tinguhai nga mangin positibo pirme ang imo pagtamod kag balatyagon sa imo tiayon. Dumduma ang malipayon ninyo nga mga tion. Tan-awa ang daan ninyo nga mga piktyur. Ano sadto ang nagapakadlaw sa inyo? Ano gid anay ang nanamian ninyo sa isa kag isa?—Prinsipio sa Biblia: Lucas 6:45.

Isugid ang imo ginabatyag. Sa baylo nga suknaan ang imo tiayon, sugiri sia kon ano ang epekto sa imo sang iya ginhambal. Halimbawa, mahimo nga mas positibo ang resulta kon magsiling ka, “Kon nagaplano ka nga wala anay ako ginapamangkot, pamatyag ko indi ako importante sa imo,” sangsa magsiling nga, “Pirme ka lang amo sina, wala mo gid ko ya ginapamangkot antes ka magplano!”—Prinsipio sa Biblia: Colosas 4:6.

Mag-untat kon kinahanglanon. Kon mainit na ang inyo pag-istoryahanay kag daw indi na ninyo mapunggan ang inyo baba, mas maayo nga mag-untat na lang kamo anay istorya. Sa masami, wala sing malain kon maghalin lang anay kag mag-istoryahanay ugaling liwat kon kalmado na kamo.—Prinsipio sa Biblia: Hulubaton 17:14.