“Wala sing gusto makig-abyan sa akon sang elementarya ako, kag nasakitan gid ako sini. Gani sang hayskul ako, ginbag-o ko ang akon hitsura kag batasan, pero indi para sa akon kaayuhan. Desperado gid ako amo nga nagpadaug ako sa pag-ipit sang katubotubo, para lang manamian sa akon ang akon mga kaeskwela.”—Jennifer, 16. *

Problema mo man bala ang pag-ipit sang katubotubo? Kon amo, mabuligan ka sini nga artikulo kon paano ini maatubang.

Puede maghimo sing malain ang maayo bangod sang pag-ipit sang katubotubo.

“Ang malain nga pagpakig-upod nagapalain sang mapuslanon nga mga batasan.”—1 Corinto 15:33.

“Kon kaisa makahimo kita sang bal-an na naton nga sayop kay luyag gid naton pahamut-an ang iban!”—Dana.

Mahimo nga kita mismo ang nagaipit sa aton kaugalingon.

“Kon luyag ko himuon ang husto, ang malain yari sa akon.”—Roma 7:21.

“Ang matuod, masami nga ako man lang mismo ang nagaipit sa akon kaugalingon, ako ang nagahandum sang mga butang nga ginahambalan kag ginakalangkagan sang akon mga katubotubo.”—Diana.

Mahimo mo ipabugal nga wala ginakontrol sang iban ang imo mga desisyon.

“Hupti . . . ang maayo nga konsiensia.”—1 Pedro 3:16.

“Sang una nabudlayan gid ako nga atubangon ang pag-ipit sang katubotubo, pero subong wala ako nahadlok nga mangin lain kag malig-on sa akon mga desisyon. Wala na sing mas maayo pa sangsa magtulog nga may matinlo nga konsiensia.”—Carla.

Kon ginaipit nga maghimo sing malain, tilawi ang masunod:

Pamensara ang mangin resulta. Pamangkuta ang imo kaugalingon, ‘Ano abi kon himuon ko ini kag madakpan ako? Ano ang hunahunaon sang akon mga ginikanan? Ano ang mangin pagtan-aw ko sa akon kaugalingon?’—Prinsipio sa Biblia: Galacia 6:7.

“Ginapamangkot ako sang akon ginikanan pareho sang, ‘Kon magpadala ka, ano ang mahimo matabo sa imo?’ Ginabuligan nila ako nga makita nga ang pag-ipit sang katubotubo mahimo makapalain sa akon.”—Olivia.

Palig-una ang imo panindugan. Pamangkuta ang imo kaugalingon, ‘Ngaa nagapati ako nga makahalalit gid ini sa akon ukon sa iban?’—Prinsipio sa Biblia: Hebreo 5:14.

“Sang gamay pa ako, nagasiling lang ako nga indi ukon nagasabat sing malip-ot, pero subong mahimo ko na mapaathag kon ngaa himuon ko ukon indi ang isa ka butang. Malig-on ako sa akon panindugan parte sa husto kag sayop. Nagahalin gid ang sabat sa akon, indi sa kon kay sin-o lang.”—Anita.

Hunahunaa kon sin-o ka gid. Pamangkuta ang imo kaugalingon, ‘Ano nga sahi sang pagkatawo ang luyag ko?’ Dayon pamensara ang pag-ipit nga imo ginaatubang kag mamangkot, ‘Ano ang himuon sang amo sini nga tawo sa sini nga sitwasyon?’—Prinsipio sa Biblia: 2 Corinto 13:5.

“Kontento na ako sa kon sin-o ako, indi ako apektado kon ano ang hunahunaon nila sa akon. Kay man, madamo ang luyag magpakig-upod sa kon sin-o gid ako.”—Alicia.

Hunahunaa ang palaabuton. Kon nagaeskwela ka, ang mga tawo nga luyag mo nga manamian sa imo indi mo na makaupod pagligad sang pila ka tuig ukon binulan lang gani.

“Gintan-aw ko ang amon piktyur sang nagaeskwela pa ako, kag indi ko na gani madumduman ang ngalan sang pila ko ka klasmeyt. Pero sang kaupod ko pa sila sa eskwelahan, mas importante pa ang ila pagtamod sangsa akon ginapatihan. Kahalam-utan gid!”—Dawn, 22 na subong.

Maghanda. Ang Biblia nagasiling: “Makahibalo kamo kon ano ang dapat nga pagsabat ninyo sa tagsatagsa.”—Colosas 4:6.

“Kami sang akon manghod nga babayi ginabuligan sang amon ginikanan nga hunahunaon ang pila ka sitwasyon nga mahimo matabo, dayon ginadramadrama namon kon paano ini atubangon, amo nga nakahibalo na kami kon ano ang himuon kon matabo ini.”—Christine.