Mga Sekreto sang Kalipay sa Pamilya
Hupti ang Katutom sa Imo Tiayon
Siling sang asawa: “Madugaydugay ko na nga natalupangdan nga naglas-ay na sa akon ang akon bana nga si Michael, kag wala na niya ginasapak ang amon kabataan. * Nagbag-o sia sang may Internet na kami, kag suspetsa ko nagatan-aw sia sang pornograpiya. Isa ka gab-i sang nagakatulog na ang kabataan, ginpatu-ad ko sia, kag gin-ako niya nga nagatan-aw sia sing pornograpiya sa mga Web site. Nasaklaw gid ako. Indi ako makapati nga nagakatabo ini sa akon. Wala na ako sing salig sa iya. Ang malain pa kay sining karon lang, may nangaluyag sa akon nga kaupod ko sa trabaho.”
Siling sang bana: “Nadiskobrehan kasan-o lang ni Maria nga akon asawa ang retrato sa akon kompyuter kag ginsuknaan niya ako tuhoy sa sini. Sang gin-ako ko nga pirme ako nagatan-aw sa pornograpiko nga mga Web site, naakig gid sia. Nahuya gid ako kag ginkonsiensia. Abi ko maguba na ang amon pag-asawahay.”
ANO sa banta mo ang natabo sa kaangtanan nanday Michael kag Maria? Mahimo hunahunaon mo nga ang problema gid ni Michael amo ang pagtan-aw sing pornograpiya. Apang narealisar ni Michael nga ang rason gid gali kon ngaa ginahimo niya ini amo nga indi sia matutom sa iya asawa. * Sang ginkasal sanday Michael kag Maria, nagpaabot sila nga saluhan nila ang gugma kag kalipay. Apang kaangay sang madamo nga mag-asawa, samtang nagaligad ang tion, amat-amat nga naghuyang ang ila kaangtanan kag naglas-ay sila sa isa ka isa.
Nagabatyag ka bala nga nagahuyang ang inyo kaangtanan samtang nagaligad ang mga tinuig? Luyag mo bala nga magbakod ini liwat? Kon amo, dapat mahibaluan mo ang sabat sa tatlo ka pamangkot: Ano ang buot silingon nga mangin matutom sa tiayon? Ano ang makaguba sini? Kag ano ang imo himuon agod magbakod pa gid ang kaangtanan ninyo nga magtiayon?
Ano ang Katutom?
Ano ang buot silingon sang katutom sa tiayon? Madamo ang nagasiling nga ginakabig nila ini nga obligasyon. Halimbawa, ang mag-asawa mahimo nga mag-upod gihapon bangod na lang sa ila kabataan ukon bangod may obligasyon sila sa Dios, nga amo ang Nagtukod Genesis 2:22-24) Siempre pa makadalayaw ini nga mga rason kag makabulig nga mangin malig-on ang pag-asawahay kon may mga problema. Apang agod magmalipayon, kapin pa sa pagbatyag lamang sing obligasyon ang kinahanglanon sang magtiayon.
sang pag-asawahay. (Gindesinyo ni Jehova nga Dios ang pag-asawahay agod magmalipayon gid ang magtiayon. Gintuyo niya nga ang lalaki “magkalipay sa [iya] asawa” kag dapat higugmaon sang asawa ang iya bana. Sa pihak nga bahin, dapat pabatyagon sang bana nga ginahigugma niya ang iya asawa subong sang iya kaugalingon. (Hulubaton 5:18; Efeso 5:28) Agod mahimo ini sang mag-asawa, dapat may pagsalig sila sa isa kag isa. Importante man nga ang ila pag-abyanay mangin mapinadayunon. Kon may pagsalig sa isa kag isa ang mag-asawa kag panikasugan nila nga mangin suod sila nga mag-abyan, magabakod pa gid ang ila relasyon. Matigayon nila ang suod gid nga kaangtanan nga ginalaragway sang Biblia nga daw subong bala nga ang duha ka tawo “isa ka unod.”—Mateo 19:5.
Busa ang katutom sa tiayon mapaanggid sa misklada nga nagapapag-on sa mga hollow block sang mabakod nga balay. Ang misklada human sa balas, semento, kag tubig. Sing kaanggid, ang katutom ginahuman sang obligasyon, pagsalig, kag pag-abyanay. Ano ang mahimo magpahuyang sa katutom sang mag-asawa sa isa kag isa?
Ano ang mga Problema?
Ang katutom nagakinahanglan sing daku nga panikasog kag pagsakripisyo sa kaugalingon. Dapat nga mangin handa ka pirme nga unahon ang luyag sang imo tiayon. Apang bisan pa indi na uso karon nga magpaumod kag unahon ang iban ukon maghatag nga wala nagapaabot sing balos, pamangkuta ang imo kaugalingon, ‘Pila ka maiyaiyahon nga tawo nga nakilal-an ko nga nangin madinalag-on sa ila pag-asawahay?’ Mahimo nga pila lang kon may ara gid man. Ngaa? Ang isa ka maiyaiyahon nga tawo mahimo nga indi mangin matutom sa iya tiayon kon kinahanglan sia magsakripisyo, ilabi na kon wala gid sia sing makuha bisan diutay lang sa mga pabor nga ginahatag niya. Kon wala sing katutom, mahimo maglas-ay sila sa isa kag isa bisan pa daw ano katam-is sadto sang ila paghigugmaanay.
Prangka nga ginabaton sang Biblia nga kinahanglan sing daku nga panikasog ang pag-asawahay. Ini nagasiling nga “ang minyo nga tawo nagakabalaka sa mga butang sang kalibutan, kon paano niya matigayon ang kahamuot sang iya asawa,” kag nga “ang minyo nga babayi nagakabalaka sa mga butang sang kalibutan, kon paano niya matigayon ang kahamuot sang iya bana.” (1 Corinto 7:33, 34) Ang masubo pa kay bisan ang mga tiayon nga indi maiyaiyahon, kon kaisa indi makatalupangod sa ginakabalak-an ukon mga sakripisyo sang ila tiayon. Kon magpakita sing apresasyon ang magtiayon sa kada isa, kuntani malikawan nila ang “kapipit-an sa unod” sa ila pag-asawahay.—1 Corinto 7:28.
Agod mangin madinalag-on ang inyo pag-asawahay sa maayo man ukon sa mabudlay nga mga tinion, dapat nga tamdon mo ini nga isa ka permanente nga kaangtanan. Paano mo mapalambo ini nga panimuot, kag paano mo mapalig-on ang imo tiayon nga mangin matutom sa imo?
Kon Paano Ka Mangin Matutom sa Imo Tiayon
Ang isa ka sekreto amo ang pagsunod sa laygay sang Pulong sang Dios, ang Biblia. Para sa “imo kapuslanan” kag sang imo tiayon kon himuon mo ini. (Isaias 48:17) Binagbinaga ang duha lang ka tikang nga sarang mo himuon.
1. Unaha ang imo tiayon.
‘Pat-ura ninyo ang mas importante nga butang,’ sulat ni apostol Pablo. (Filipos 1:10) Sa panulok sang Dios, tuman gid ka importante kon paano nagapakig-angot sa kada isa ang mag-asawa. Ang bana nga nagapadungog sa iya asawa padunggan man sang Dios. Kag ang asawa nga nagatahod sa iya bana may “daku nga balor sa mga mata sang Dios.”—1 Pedro 3:1-4, 7.
Daw ano ka importante sa imo ang inyo
pag-asawahay? Sa masami kon may importante ka nga hilikuton, madamo nga tion ang imo ginahinguyang sa sini. Pamangkuta ang imo kaugalingon: ‘Daw ano kadamo nga tion ang ginhinguyang ko sa akon tiayon sang nagligad nga bulan? Ano ang akon ginhimo agod mabatyagan gihapon sang akon tiayon nga mag-abyan pa kami?’ Kon wala ka na nagahinguyang sing tion sa imo tiayon, mahimo nga indi sia magpati nga matutom ka sa iya.Nagapati bala ang imo tiayon nga matutom ka sa iya? Paano mo ini mahibaluan?
TILAWI INI: Isulat sa papel ang lima ka butang: kuarta, trabaho, pag-asawahay, kalingawan, kag mga abyan. Butangi sing numero ang listahan suno sa ginahunahuna mo nga prioridad sang imo tiayon. Pangabaya sia nga maglista man. Kon matapos na kamo, magbayluhanay kamo sing listahan. Kon nagabatyag ang imo tiayon nga wala ka nagahinguyang sing bastante nga tion sa iya, binagbinaga ninyo kon ano ang inyo bag-uhon agod magbakod liwat ang inyo kaangtanan. Pamangkuta man ang imo kaugalingon, ‘Ano ang akon himuon agod mangin interesado pa gid ako sa mga butang nga importante sa akon tiayon?’
2. Likawi ang tanan nga sahi sang pagluib.
Si Jesucristo nagsiling: “Ang tagsatagsa nga padayon nga nagatulok sa isa ka babayi nga may kaibog sa iya nakapanghilahi na sa iya sa tagipusuon niya.” (Mateo 5:28) Kon maghulid ang isa sa indi niya tiayon, maguba gid ang pag-asawahay, nga siling sang Biblia mangin rason sa pagdiborsio. (Mateo 5:32) Apang subong ginapakita sang ginsiling ni Jesus, ang malaut nga handum sang isa madugay na nga yara sa iya tagipusuon antes aktual sia nga manghilahi. Ang pagpalambo pa lang sining sayop nga handum isa na ka sahi sang pagluib.
Agod mahuptan mo ang katutom sa pag-asawahay, manumpa nga indi gid magtan-aw sang pornograpiya. Bisan ano pa ang isiling sang iban, hilo sa pag-asawahay ang pornograpiya. Talupangda kon ano ang ginpabutyag sang isa ka asawa kon magtan-aw ang iya bana sing pornograpiya: “Siling sang akon bana nagapanami pa gid kuno sang amon kaangtanan ang paglantaw sing pornograpiya. Apang ginapabatyag lamang ako sini nga wala sing pulos kag indi ko sia mapaayawan. Grabe ang akon hibi kon magtan-aw sia sini.” Masiling mo bala nga ginapabakod sining bana ang iya kaangtanan sa iya asawa, ukon ginapaluya lamang niya ini? Sa banta mo magapahapos bala ini sa iya asawa nga unungan
sia? Ginakabig bala niya ang iya asawa nga pinakasuod nga abyan?Ginpabutyag sang matutom nga bana nga si Job nga mainunungon sia sa iya asawa kag sa iya Dios paagi sa ‘pagpakigkatipan sa iya mga mata.’ Determinado sia nga indi ‘magtolok sa ulay.’ (Job 31:1) Paano mo mailog si Job?
Magluwas sa paglikaw sa pornograpiya, dapat bantayan mo ang imo tagipusuon gikan sa indi nagakaigo nga pagpakigsuod sa tuhay nga sekso. Matuod nga madamo ang nagasiling nga indi makahalalit sa pag-asawahay ang magpaduding sa tuhay nga sekso. Apang ang Pulong sang Dios nagapaandam: “Ang tagiposoon malimbongon labaw sa tanan nga butang, kag lakas gid kadunut; sin-o bala ang makahibalo sini?” (Jeremias 17:9) Gintunto ka na bala sang imo tagipusuon? Pamangkuta ang imo kaugalingon: ‘Sin-o gid ang akon ginahatagan sing atension pirme, ang akon bala tiayon ukon ang isa nga tuhay sing sekso? Sin-o ang akon una nga ginasugiran sang maayong balita, ang akon bala tiayon ukon ang iban? Ano ang reaksion ko kon hambalan ako sang akon tiayon nga indi pirme makig-angot sa isa nga tuhay sing sekso? Maakig bala ako, ukon magbag-o dayon?’
TILAWI INI: Kon nabatyagan mo nga daw nahulog ang imo buot sa iban, kon mahimo pa lang likawi sia. Makig-angot lamang sa iya kon kinahanglanon gid. Indi paghunahunaa nga mas maayo sia sangsa imo tiayon. Sa baylo, talupangda ang maayo nga mga kinaiya sang imo tiayon. (Hulubaton 31:29) Dumduma ang mga rason kon ngaa naluyag ka gid anay sa imo tiayon. Pamangkuta ang imo kaugalingon, ‘Matuod gid bala nga nagbag-o na ang akon tiayon ukon wala ko lang ginatalupangod ang iya maayo nga mga kinaiya?’
Magmatumato
Sanday Michael kag Maria, nga ginsambit na, namat-od nga mangayo sing laygay kon paano maatubang ang ila mga problema. Siempre, ang pagpangayo sing laygay una lamang nga tikang. Apang bangod handa sila nga atubangon ang problema kag nangayo sing bulig, ginpakita gid nanday Michael kag Maria nga luyag nila mag-unungay, kag handa sila nga maninguha sing lakas agod magmadinalag-on ang ila pag-asawahay.
May problema man ukon wala ang inyo pag-asawahay, dapat mahibaluan sang imo tiayon nga luyag mo gid mangin madinalag-on ang inyo pag-updanay. Maghimo sing nagakaigo nga mga tikang agod makumbinsi mo ang imo tiayon sa sini. Handa ka bala nga himuon ini?
^ par. 3 Ginbag-o ang mga ngalan.
^ par. 5 Bisan bana ang halimbawa diri nga nagatan-aw sing pornograpiya, ang asawa nga nagahimo sini indi man matutom sa iya bana.
PAMANGKUTA ANG IMO KAUGALINGON . . .
-
Ano nga mga hilikuton ang akon buhinbuhinan agod makahinguyang pa gid ako sing dugang nga tion sa akon tiayon?
-
Ano ang akon himuon agod pasaligon ang akon tiayon nga matutom ako sa iya?