Ano ang Pagkabanhaw?
Ang sabat sang Biblia
Sa Biblia, ang tinaga nga gin-translate “pagkabanhaw” naghalin sa Griego nga a·naʹsta·sis, nga nagakahulugan sing “pagbangon” ukon “pagtindog liwat.” Ang tawo nga ginbanhaw nagbangon sa kamatayon, kag nabuhi subong amo gihapon nga persona.—1 Corinto 15:12, 13.
Bisan pa ang tinaga nga “pagkabanhaw” wala sa Hebreo nga Kasulatan, nga ginatawag man Daan nga Testamento, ginatudlo sini ang pagkabanhaw. Halimbawa, paagi sa propeta nga si Oseas, nagpromisa ang Dios: “Gawaron ko bala sila sa gahum sang Sheol? Tubson ko bala sila sa kamatayon?”—Oseas 13:14; Job 14:13-15; Isaias 26:19; Daniel 12:2, 13.
Diin banhawon ang mga tawo? Ang iban nga tawo banhawon sa langit kag magagahom sila subong hari kaupod sang Cristo. (2 Corinto 5:1; Bugna 5:9, 10) Ginatawag ini sang Biblia nga “nahauna nga pagkabanhaw” kag “mas temprano nga pagkabanhaw.” Ginapakita sining mga ekspresyon nga may ikaduha pa nga pagkabanhaw. (Bugna 20:6; Filipos 3:11) Ining ikaduha nga pagkabanhaw diri sa duta, diin ang kalabanan sang banhawon magakabuhi sing malipayon.—Salmo 37:29.
Paano banhawon ang mga tawo? Ginhatagan sang Dios si Jesus sang gahom sa pagbanhaw. (Juan 11:25) Banhawon ni Jesus “ang tanan nga yara sa handumanan nga mga lulubngan,” kag ibalik niya sa kada isa ang identidad sini, personalidad, kag handumanan. (Juan 5:28, 29) Ang mga banhawon sa langit makabaton sang espiritu nga lawas, samtang ang mga banhawon sa duta hatagan sang pisikal kag mapagros nga lawas.—Isaias 33:24; 35:5, 6; 1 Corinto 15:42-44, 50.
Sin-o ang pagabanhawon? Suno sa Biblia, “may pagkabanhaw sang mga matarong kag mga di-matarong.” (Binuhatan 24:15) Nalakip sa mga matarong ang mga matutom pareho nanday Noe, Sara, kag Abraham. (Genesis 6:9; Hebreo 11:11; Santiago 2:21) Ang mga di-matarong naman amo ang mga wala nahatagan sing kahigayunan nga makatuon parte sa mga talaksan sang Dios amo nga wala nila ini mahimo.
Pero, ang mga sobra gid kalaut kag wala na sing paglaum nga magbag-o indi na pagbanhawon. Kon mapatay sila, matigayon nila ang wala katapusan nga kalaglagan kag indi na gid mabanhaw.—Mateo 23:33; Hebreo 10:26, 27.
San-o matabo ang pagkabanhaw? Ang Biblia nagsiling nga ang pagkabanhaw sa langit matabo sa tion sang presensia sang Cristo, nga nagsugod sang 1914. (1 Corinto 15:21-23) Samtang ang pagkabanhaw naman sa duta matabo sa Isa ka Libo ka Tuig nga Paggahom ni Jesucristo, kon ang duta mahimo na nga paraiso.—Lucas 23:43; Bugna 20:6, 12, 13.
Ngaa rasonable ang pagpati sa pagkabanhaw? Sa Biblia, may detalyado nga rekord sang siam ka pagkabanhaw, nga ang kada isa may mga nakasaksi. (1 Hari 17:17-24; 2 Hari 4:32-37; 13:20, 21; Lucas 7:11-17; 8:40-56; Juan 11:38-44; Binuhatan 9:36-42; Binuhatan 20:7-12; 1 Corinto 15:3-6) Pero, talalupangdon gid ang pagbanhaw ni Jesus kay Lazaro, kay apat ka adlaw na ini nga napatay kag ginhimo ni Jesus ini nga milagro sa atubangan sang madamo nga tawo. (Juan 11:39, 42) Bisan ang mga nagapamatok kay Jesus indi makapanghiwala sini, gani nagplano na lang sila nga patyon si Jesus kag si Lazaro.—Juan 11:47, 53; 12:9-11.
Ginapakita sang Biblia nga masarangan sang Dios kag gusto gid Niya nga banhawon ang mga patay. Narekord sa iya wala sing limitasyon nga memorya ang mga detalye parte sa kada tawo nga iya banhawon paagi sa iya wala sing tupong nga gahom. (Job 37:23; Mateo 10:30; Lucas 20:37, 38) Masarangan sang Dios nga magbanhaw, kag gusto gid niya ini himuon! Sa paglaragway sang pagkabanhaw, ang Biblia nagsiling parte sa Dios: “Magahandum ka sa binuhatan sang imo mga kamut.”—Job 14:15.
Sala nga mga pagpati parte sa pagkabanhaw
Sugidsugid: Ang pagkabanhaw amo ang pag-updanay liwat sang kalag kag lawas.
Kamatuoran: Ginatudlo sang Biblia nga ang kalag amo ang bug-os nga persona, indi isa ka bahin nga wala nagakapatay. (Genesis 2:7; Ezequiel 18:4) Ang persona nga nabanhaw wala nag-upod liwat sa iya kalag, kundi gintuga sia liwat subong buhi nga kalag.
Sugidsugid: Ang iban nga tawo banhawon kag laglagon man dayon.
Kamatuoran: Ang Biblia nagasiling nga “ang mga nakahimo sang malaut” makatigayon sing “pagkabanhaw para sa paghukom.” (Juan 5:29) Pero, hukman sila base sa ila himuon pagkatapos sila mabanhaw, indi sa ila hinimuan antes sila napatay. Si Jesus nagsiling: “Ang mga patay makabati sang tingog sang Anak sang Dios kag ang mga nagapamati magakabuhi.” (Juan 5:25) Ang mga ngalan sang “mga nagapamati” ukon nagatuman, sa mga butang nga ila nabatian pagkatapos sila mabanhaw isulat sa “linukot sang kabuhi.”—Bugna 20:12, 13.
Sugidsugid: Kon banhawon ang isa ka persona, matigayon niya ang amo gihapon nga lawas antes sia napatay.
Kamatuoran: Kon mapatay ang isa ka persona, ang iya lawas madunot.—Manugwali 3:19, 20.