BULIG PARA SA PAMILYA | GINIKANAN
Kon Paano Mangin Maayo nga Tatay
Ano ang responsibilidad sang isa ka tatay?
Antes matawo ang inyo bata. Kon maayo ka nga bana subong labanlaban nga mangin maayo ka man nga tatay sa ulihi. Ang libro nga Do Fathers Matter? nagsiling:
“Ang isa ka tatay nga nagaupod sa iya nagabusong nga asawa para magpamakal sang ila mga kinahanglanon, nagaupod sa iya asawa kon magpa-check up ini sa doktor, kag nagatan-aw sang fetus sa ultrasound ukon nagapamati sa heartbeat sini mahimo gid nga mangin isa ka maayo nga bana kag tatay kon matawo na ang ila bata.”
“Indi ko gusto nga magbatyag ang akon asawa nga nagaisahanon lang sia samtang nagabusong sia, gani ginahimo ko ang bisan ano nga kinahanglan para makabulig. Updanay pa kami gani nga nagplastar sang kuarto sang amon baby. Na-enjoy gid namon ini nga tion samtang nagahulat kami sa paggua sang amon baby.”—James.
Prinsipio sa Biblia: “[Pangitaa] ninyo indi lamang ang inyo personal nga kaayuhan, kundi ang iya man sang iban.”—Filipos 2:4.
Pagkatapos matawo ang inyo bata. Mangin malapit ka sa inyo bata kon hampangon mo kag kuguson sia pirme. Magbulig man sa pag-atipan sa iya. Ang imo pagbulig bilang amay may daku gid nga epekto samtang nagadaku ang inyo bata. Ang imo ginahimo nagapakita nga palangga mo sia.
“Himua ang ginahimo sang inyo bata. Maghampang upod sa iya. Dugsinga sia, kag indi mahadlok nga kadlawan ka sang imo bata. Tandai nga sa imo una nga matun-an sang inyo bata kon ano ang pagpalangga.”—Richard.
Prinsipio sa Biblia: “Ang mga anak palanublion halin kay Jehova; ang bunga sang tiyan isa ka padya.”—Salmo 127:3.
Samtang nagadaku ang inyo bata. Ginapakita sang mga research nga ang mga bata nga close sa ila tatay mas maayo sa klase, mas malipayon, kag mas gamay ang tsansa nga mag-drugs sila ukon maghimo sang malain. Gani hatagi gid sang tion para mangin malapit ka sa inyo bata.
“Ginsilingan ako sang akon bata nga ang pinakama-miss niya kon maghalin na sia sa balay amo ang amon pag-istoryahanay samtang nagabiyahe ukon nagakaon. Kis-a wala ko ginapaabot nga maistoryahan namon ang importante gid nga mga butang. Nagakatabo ini bangod pirme kami nagaistoryahanay.”—Dennis.
Prinsipio sa Biblia: “Padayon nga bantayi sing maayo nga ang inyo paglakat indi kaangay sang indi maalam kundi sang maalam nga mga tawo.”—Efeso 5:15, 16.
Ngaa espesyal ang responsibilidad sang isa ka tatay?
Sa masami, ginapaabot nga responsibilidad sang mga tatay nga maghatag sang materyal nga mga kinahanglanon kag proteksionan ang pamilya. Samtang ginapaabot naman nga ang mga nanay mas madali palapitan kag amo ang magaatipan sa emosyonal nga kinahanglanon sang ila mga bata. (Deuteronomio 1:31; Isaias 49:15) Sa iban nga pamilya, nagabayluhanay kon kaisa ini nga mga responsibilidad. Pero siling sang mga researcher importante gid ang papel sang nanay kag sang tatay para mangin maayo ang pagdaku sang mga bata. a
Gin-istorya sang isa ka researcher parte sa pamilya, nga si Judith Wallerstein, ang iya mismo eksperiensia nga nagapakita sini nga punto. Sia nagsiling: “Sang ang amon 12 anyos nga bata nga babayi nabungguan sang salakyan, gusto niya nga si Tatay niya ang mag-upod sa iya sa ambulance kay bal-an niya nga mas may ikasarang ini nga proteksionan sia. Pero sang ara na sia sa ospital, gusto niya nga ako naman ang mabantay sa iya bilog nga adlaw para indi sia pagkulbaan.” b
“Lain gid ang proteksion nga mahatag sang tatay sa pamilya kag mahimo nga indi ini mahatag sang nanay. Pero, manami naman magpalangga ang mga nanay kay mabatyagan sang mga bata nga naintiendihan gid sila. Gani kinahanglan gid nga magbuligay ang nanay kag ang tatay.”—Daniel.
Prinsipio sa Biblia: “Anak ko, pamatii ang disiplina sang imo amay, kag indi pagsikwaya ang pagtudlo sang imo iloy.”—Hulubaton 1:8.
Ang matun-an sang bata nga babayi sa iya tatay
Bilang tatay, importante nga tudluan mo ang imo bata nga babayi kon paano sia dapat tratuhon sang mga lalaki. Matun-an niya ini sa duha ka paagi:
Sa pagpanilag kon paano mo ginatratar ang iya nanay. Kon ginapalangga mo kag ginarespeto ang imo asawa, makita sang imo bata nga babayi ang mga kinaiya nga importante kon magpili na sia sang iya pamanahon sa ulihi.—1 Pedro 3:7.
Sa pagpanilag kon paano mo sia ginatratar. Kon ginarespeto mo ang imo bata nga babayi, ginatudluan mo sia nga respetuhon man ang iya kaugalingon. Makita man niya kon paano sia dapat tratuhon sang iban nga mga lalaki.
Pero kon pirme mo na lang sia ginasaway, maganubo ang iya pagtan-aw sa iya kaugalingon. Bangod sini, mahimo nga mangita sia sang iban nga lalaki nga magapabatyag sa iya nga may pulos sia, pero mahimo nga indi maayo ang intension sini nga mga lalaki sa iya.
“Ang bata nga babayi nga ginapalangga kag ginasuportahan sang iya tatay indi dalidali maluyag sa isa ka lalaki nga wala sang mga kinaiya sang isa ka maayo nga bana.”—Wayne.