GINDESINYO BALA INI?
Ang Ikasarang sang Pilot nga Balyena sa Pagtinlo sang Iya Panit
Problema gid ang mga tagimtim kag iban pa nga organismo sa dagat nga nagatubo sa kasko sang mga barko. Nagapahinay ini sa dalagan sang barko, gani mas magasto ini sa gatong, kag kinahanglan patakason para limpyuhan kada pila ka tuig. Gani ginatinguhaan sang mga sientipiko ang natural nga paagi sang paglimpyo.
Binagbinaga: Ginapakita sang mga pagtuon nga ang malaba sing sirik nga pilot nga balyena (Globicephala melas) may ikasarang sa paglimpyo sang iya panit. Ang iya panit puno sing mga raya sang tama ka pino nga mga kudolkudol, amo nga indi ini matapikan sang mga tagimtim. Sa ulot sining mga kudolkudol puno sing daw danlak nga makapatay sing mga lumot kag bakterya. Ini nga balyena nagapagua liwat sing danlak kada maghiluno ini.
Ining ikasarang sang balyena gusto gid ilugon sang mga sientipiko para sa mga kasko sang barko. Sang una, may klase sing pinta nga ginagamit para indi magtapik ang mga tagimtim kag mga lumot. Pero ang kalabanan sini nga pinta gindumilian kay makahalit ini sa dagat. Ang solusyon sang mga researcher amo nga kulapan ang kasko sang barko sang daw iskren nga metal. Sa idalom sini may raya sang mga buho nga nagapagua sing kemikal nga indi makahalit sa dagat. Ini nga kemikal nagadamol kag daw nagadanlak kon ara na sa dagat, kag daw panit ini nga nagakulap sa bilog nga kasko sang barko. Sa ulihi, ining daw panit nga nagadamol sing 0.03 ka pulgada, amat-amat nga makakas dala ang mga organismo nga nagatapik sa sini. Dayon mapagua naman sang kemikal nga magakulap sa kasko sang barko.
Base sa mga eksperimento, bangod sini nga paagi mga isa ka gatos gid ka pilo nga mas diutay ang nagatapik nga tagimtim kag lumot sa barko. Bentaha gid ini sa mga kompanya sang mga barko kay daku ang gasto kon patakason ang barko para limpyuhan.
Ano sa banta mo? Ang ikasarang sang pilot nga balyena sa pagtinlo sang iya panit resulta bala sang ebolusyon? Ukon gindesinyo ini?