•  Usisaa ang imo kaugalingon

•  Ngaa kinahanglan ko ang laygay?

•  Paano ko batunon ang laygay?

•  Ang ginasiling sang iban

 Kon kaisa, tanan kita kinahanglan laygayan, para mapanami pa gid ang aton obra ukon mangin mas maayo ang aton batasan. Binagbinaga ang masunod nga sitwasyon.

1.  ● Ginsilingan ka sang imo maestro nga ginpadalian mo lang ang imo project. “Dapat nag-research ka sing maayo,” siling niya.

    Ano ang imo reaksion?

   1.   Indi pagsapakon. (‘Kontra lang ’ko sang akon maestro.’)

   2.   Batunon ini. (‘Sundon ko ang iya laygay sa masunod nga project.’)

2.  ● Ginsaway ka ni mama mo nga galinapta lang ang imo kuarto—bisan pa bag-o ka lang ’kapaninlo.

    Ano ang imo reaksion?

   1.   Indi pagsapakon. (‘Indi lang sia pirme kontento.’)

   2.   Batunon ini. (‘Wala ko gid man guro matinluan sing maayo.’)

3.  ● Ginsilingan ka sang imo manghod nga wala sia nanamian sa imo kay ginamandaran mo lang sia pirme.

    Ano ang imo reaksion?

   1.   Indi pagsapakon. (‘Ngaa laygayan niya ’ko, mas palamandar pa sia gani sangsa akon.’)

   2.   Batunon ini. (‘Basi indi gid man maayo ang pagtratar ko sa iya.’)

 Ang iban nga pamatan-on daw indi mo mahambalan kay nagasunggod dayon kon laygayan. Amo ka man bala sina? Kon huo, daku gid ang madula sa imo! Ngaa? Kay kon batunon mo ang laygay, daku gid ang mabulig sini sa imo indi lang subong kundi asta sa pagdaku mo.

•   Kay indi ka perpekto. Ang Biblia nagasiling: “Kita tanan makasala sing madamong beses.” (Santiago 3:2, footnote) Gani, kinahanglan naton tanan sing laygay.

   “Ginadumdom ko pirme nga kita tanan indi perpekto kag makasala gid. Gani kon ginalaygayan ako, ginatinguhaan ko nga sundon ini kag ginalikawan nga indi na pagsuliton ang sala.”—David.

•   Kay may mahimo ka pa. Ang Biblia nagasiling: “Tudloi ang maalam nga tawo, kag sia magamaalam pa gid.” (Hulubaton 9:9, Ang Biblia sang Philippine Bible Society) Maayo gid ang epekto sa imo kon batunon mo ang laygay.

   “Sang una, indi ko gusto laygayan. Kay pamatyag ko, kalain gid sa akon. Pero subong ginabaton ko na ini kag nagapangayo pa gani ako sing laygay. Gusto ko mabal-an kon ano pa gid ang mahimo ko para mangin mas maayo.”—Selena.

 Siempre, OK lang kon ikaw ang nagapangayo sing laygay. Pero lain naman nga istorya kon wala mo ginapangayo ang laygay. “Naglalain gid ako kag nagsunggod,” siling ni Natalie, sang ginhatagan sia sing card nga nagaunod sing pila ka laygay nga wala niya ginpangayo. “Grabe na tinguha ko, tapos laygayan pa ko!”

 Natabo na bala ini sa imo? Kon huo, ano ang himuon mo sa sunod?

•   Mamati.

   Ang Biblia nagasiling: “Ang tawo nga maalamon nagahalong sa iya ginahambal, kag ang tawo nga may paghangop magapabilin nga kalmado.” (Hulubaton 17:27) Indi magsaligbat kon ginaistorya ka. Kag indi magpadasudaso sa paghambal, kay basi hinulsulan mo ini sa ulihi!

   “Kon laygayan ako, ka-defensive sa akon. Dapat pamatian ko ang laygay kag tinguhaan nga himuon ang mas maayo sa sunod.”—Sara.

•   Magpokus sa mensahe indi sa nagahatag sini.

   Kon kaisa, basi gusto mo man nga ipakita sa nagalaygay sa imo ang iya mga kaluyahon. Pero mas maayo nga sundon ang laygay sang Biblia nga “mangin maabtik sa pagpamati, mahinay sa paghambal, indi dali maakig.” (Santiago 1:19) Sa masami, may punto man ang nagalaygay sa imo. Indi pagbalewalaa ang dapat mo mabatian bangod lang indi mo gusto ini pamatian.

   “Sang una, pirme ako nagapangakig kag nagasiling, ‘OK a, bal-an ko na ’na,’ kon laygayan ako sang akon mga ginikanan. Pero kon pamatian ko sila kag sundon ang ila laygay, maayo gid ang resulta.”—Edward.

•   Mangin balanse sa imo pagtamod sa imo kaugalingon.

   Kon laygayan ka, indi man buot silingon nga malain ka na. Ginapakita lang sini nga may kakulangan ka, pareho man sa iban. Bisan ang nagalaygay sa imo kinahanglan man laygayan. Ang matuod, ang Biblia nagasiling: “Wala sing matarong nga tawo sa duta nga nagahimo pirme sing maayo.”—Manugwali 7:20.

   “Ginlaygayan ako sang akon abyan kag pamatyag ko indi ko ini kinahanglan. Ginpasalamatan ko sia, pero naglain ang buot ko sa iya. Pero sang ulihi narealisar ko nga insakto man ang ginlaygay niya sa akon. Salamat gid sa iya laygay kay nakita kon ano ang dapat ko bag-uhon nga wala ko tani natalupangdan.”—Sophia.

•   Himua nga goal nga mangin maayo ka pa gid.

   Ang Biblia nagasiling nga “ginabaton sang maalamon ang pagtadlong.” (Hulubaton 15:5) Kon batunon mo ang laygay, indi na maglain ang imo buot kag mapokus ka sa mga dapat mo pauswagon. Magplano kon paano mo ini himuon, kag i-monitor ang imo nahimo sa sulod sang pila ka bulan.

   “Kon ginabaton mo ang laygay, ginapakita mo nga tampad ka man. Kay dapat tampad ka nga batunon ang imo mga sala, mangayo sing pasaylo, kag tinguhaan nga himuon ang mas maayo.”—Emma.

 Ang punto: Ang Biblia nagasiling: “Ang mga tawo nagatuon sa iban nga tawo, subong nga ang salsalon nagapatalom sang salsalon.” (Hulubaton 27:17, Maayong Balita nga Biblia) Ang laygay makabulig sa imo, indi lang subong kundi asta sa pagdaku mo.