CHAPIT DE
Li “t ap mache avèk vrè Dye a”
1, 2. Ki gwo travay Noye ak fanmi l t ap fè, e ki difikilte yo te jwenn?
NOYE drese kò l pou l detire do l k ap fè l mal. Imajine l ki chita sou yon gwo bout bwa e li deside fè yon ti kanpe tou kout nan travay l ap fè a. Li leve je l pou l gade kokennchenn lach y ap bati a. Goudwon y ap fè a byen cho e l ap bay yon vye sant. Li ka tande bri zouti y ap itilize pou travay bwa yo. Kote Noye chita a, li ka wè pitit gason l yo k ap travay di nan plizyè pati nan chapant lach la. Sa fè plizyè dizèn ane depi Noye, madanm li, pitit gason l yo ak madanm yo ap travay di sou pwojè sa a. Yo gentan fè yon bon valè travay, men, yo ret anpil travay toujou.
2 Tout moun nan zòn nan te panse Noye ak fanmi l fou. Plis travay konstriksyon lach la t ap vanse, se plis moun yo t ap bat plezi sou Noye ak fanmi l ki te kwè ap gen yon gwo delij kote dlo t apral kouvri tout tè a. Pou moun yo, delij Noye pa t sispann anonse a te sanble ak pawòl tafya, pawòl moun fou. Yo pa t ka konprann poukisa yon moun ta gaspiye lavi l ak lavi fanmi l pou l fè yon travay moun fou konsa. Sepandan, Jewova, Bondye Noye a, pa t wè Noye menm jan ak lòt moun yo.
3. Nan ki sans Noye t ap mache avèk Bondye?
3 Bib la di: “Noye t ap mache avèk vrè Dye a.” (Li Jenèz 6:9.) Ki sa sa vle di? Sa pa vle di Bondye te mache sou tè a oubyen Noye te monte nan syèl la. Sa vle di pito Noye te obeyi Bondye, li te fè tout sa Bondye te mande l fè e li te renmen Bondye anpil. Se kòmsi Noye ak Jewova t ap mache ansanm tankou de bon zanmi. Plizyè syèk annapre, men sa Bib la di sou Noye: “Grasa lafwa li te genyen an, li te kondane monn nan.” (Ebre 11:7). Kòman li te fè sa? Ki leson nou ka aprann nan fason l te montre l gen lafwa?
Yon moun ki san repwòch nan yon monn mechan
4, 5. Nan epòk Noye a, kòman bagay yo te kontinye vin pi mal?
4 Noye te leve nan yon monn kote moun ki mechan yo t ap vin pi mal toujou. Moun yo te mechan depi nan epòk Enòk la, gran granpapa Noye, yon lòt moun ki te jis e ki te mache ak Bondye. Jen. 5:22; 6:11; Jid 14, 15). Ki sa k te pase ki fè bagay yo te vin malouk konsa?
Enòk te fè konnen t ap gen yon jou jijman pou mechan yo. Nan epòk Noye a, te vin gen plis mechanste sou tè a toujou. An reyalite, dapre Jewova, tè a te fin pouri, li te chaje ak moun k ap fè vyolans (5 Te vin gen yon gwo pwoblèm pami zanj yo, pitit Bondye yo. Gen youn ladan yo ki te deja vire do bay Jewova. Lefètke l te bay manti sou Bondye e l te pouse Adan ak Èv peche, li te vin Satan Ledyab. Nan epòk Noye a, gen lòt zanj ankò ki te rebele kont Jewova. Yo te kite plas yo nan syèl la e yo te desann sou tè a. Zanj sa yo te pran fòm moun epi yo te marye ak bèl medam sou tè a. Zanj ògeye sa yo, ki te rebèl e ki te wè tèt yo sèlman, te gen move enfliyans sou lèzòm. — Jen. 6:1, 2; Jid 6, 7.
6. Ki move enfliyans Nefilim yo te genyen sou moun sou tè a, e ki sa Jewova te deside fè?
6 Anplis de sa, lefètke zanj sa yo te pran fi sou tè a pou madanm yo, sa ki pa t natirèl, yo te vin fè pitit ki pa t nòmal. Wotè pitit sa yo ak fòs yo te genyen an pa t nòmal. Nan Bib la, yo rele pitit sa yo Nefilim. Non sa a vle di “moun k ap lage moun atè”. Etandone Nefilim yo te renmen mache bat moun, yo te fè sitiyasyon an vin pi makawon sou tè a. Li pa difisil pou n konprann rezon ki fè Kreyatè a te di: “Lèzòm t ap fè anpil mechanste sou tè a, e tout tandans ki te nan kè yo se fè sa ki mal toutan.” Jewova te pran desizyon pou l detwi monn mechan sa a nan 120 an. — Li Jenèz 6:3-5.
7. Ki sa k te fè l difisil pou Noye ak madanm li pwoteje pitit gason yo te genyen yo kont move enfliyans ki te gen nan epòk yo a?
7 Imajine jan sa te difisil pou moun leve yon fanmi nan yon *. Paran sa yo te rive pwoteje pitit gason yo kont move enfliyans ki te toutotou yo. An jeneral, tigason toujou renmen wè moun ki sanble ak “jeyan” epi ‘tout moun konnen’, e se konsa Nefilim yo te ye. Li te ka pa posib pou Noye ak madanm li anpeche pitit yo tande tout sa jeyan yo t ap fè. Men, yo te ka anseye pitit yo laverite sou Jewova, yon Bondye ki rayi tout kalite mechanste. Yo te bezwen ede pitit gason yo konprann vyolans ak rebelyon ki t ap fèt sou tè a te fè Jewova mal anpil. — Jen. 6:6.
monn konsa! Men, Noye te rive fè sa. Li te gen yon bon madanm ki t ap ede l. Apre Noye te gen 500 an, li te vin gen twa pitit gason ak madanm li: Sèm, Kam ak Jafèt8. Jodi a, kòman paran ki saj yo ka imite Noye ak madanm li?
8 Jodi a, paran yo ka byen konprann sa Noye ak madanm li te andire. Menm jan ak epòk Noye a, jodi a monn nan chaje ak vyolans e li chaje ak rebelyon. Souvan, vil yo konn plen ak gang ki gen anpil delenkan ladan yo. Menm pwogram yo fè pou timoun piti ka chaje ak vyolans. Paran ki saj yo fè tout sa yo kapab pou yo ede pitit yo goumen kont move enfliyans sa yo, lè yo aprann yo Jewova se yon Bondye lapè e li gen pou l detwi tout moun k ap fè vyolans (Sòm 11:5; 37:10, 11). Li posib pou paran yo aprann pitit yo fè sa k bon menmsi n ap viv nan yon monn mechan. Noye ak madanm li te rive fè sa. Pitit gason yo te vin bon moun e yo te marye ak fi ki te dispoze mete volonte Jewova, vrè Dye a, an premye nan lavi yo.
“Fè yon lach”
9, 10. a) Ki lòd Jewova te bay Noye ki te chanje lavi l? b) Ki sa Jewova te fè Noye konnen sou fason pou l te bati lach la ak rezon ki fè l te dwe bati l?
9 Yon jou, lavi Noye te chanje nèt. Jewova te pale ak Noye, sèvitè li renmen anpil la, e li te esplike l objektif li genyen pou l detwi monn li t ap viv ladan l lan. Bondye te bay Noye lòd sa a: “Fè yon lach ak bwa gra.” — Jen. 6:14.
10 Lach la pa t yon gwo batiman jan kèk moun panse sa. Li pa t gen ni gouvènay, ni kal batiman e anba l pa t won. Li te tankou yon gwo bwat. Jewova te di Noye ki gwosè egzakteman lach la t ap ye, jan l te dwe fè lach la ak fason l te dwe kouvri l ak goudwon anndan kou deyò. Poukisa li te mande l fè sa? Men rezon li te bay Noye: “M ap detwi tout sa ki gen souf lavi a nan yo anba syèl la nan yon delij m ap fè sou tè a. Tout sa k sou tè a ap peri.” Sepandan, Jewova te bay Noye enstriksyon sa a: “Ou dwe antre nan lach la ansanm ak pitit gason w yo, madanm ou ak madanm pitit gason w yo.” Noye te dwe antre nan lach la ak tout kalite bèt. Se sèlman moun ak bèt ki anndan lach la ki t ap ka sove! — Jen. 6:17-20.
11, 12. Ki kokenchenn travay Noye te gen pou l fè, e kòman l te reyaji devan travay sa a?
11 Noye te gen yon gwo travay pou l fè. Lach la t ap gwo anpil: li t ap mezire 134 mèt longè, 22 mèt lajè ak 13 mèt wotè. Lach la te pi gwo lontan pase kèlkeswa gwo batiman jodi a ki fèt an bwa. Èske Noye te rale kò l dèyè pou l pa fè travay la? Èske l t ap plenyen oswa èske l pa t fè travay la jan Jewova te mande l fè l la yon fason pou travay la te ka pi fasil pou li? Men repons Bib la bay: “Noye te fè tout sa Bondye te ba l lòd fè. Se egzakteman sa l te fè.” —12 Travay sa a te dire plizyè dizèn ane, petèt ant 40 e 50 an. Noye ak fanmi l te gen pyebwa pou yo koupe, gwo bout bwa pou yo rale e pou yo fann, e yo te gen pou travay bwa sa yo epi kole yo ansanm. Lach la te dwe gen twa etaj ak plizyè chanm ladan l. Li te dwe gen yon pòt sou kote. Sanble toutotou kouvèti lach la te gen fenèt. Do lach la te gen fòm dodàn, konsa dlo pa t ap ka rete sou li. — Jen. 6:14-16.
13. Ki bagay nan travay Noye a ki te ka pi difisil pase bati yon lach, e ki jan moun yo te reyaji?
13 Pandan ane yo t ap pase e yo t ap bay lach la fòm, ala kontan Noye dwe te kontan dèske fanmi l te ede l! Te gen yon lòt bagay ankò nan travay la ki te ka yon pi gwo defi pase bati yon lach. Bib la fè n konnen Noye te yon “moun ki t ap preche sa ki jis”. (Li 2 Pyè 2:5.) Konsa, li te met kouraj sou li, li te pran devan pou l te fè moun ki t ap viv nan epòk sa a, yon epòk ki te chaje ak mechanste, konnen lavi yo te an danje. Kòman moun yo te reyaji? Plizyè ane annapre, Jezi Kris te pale de epòk sa a, li te di moun yo “pa t remake anyen”. Li te fè konnen moun yo te tèlman okipe nan regle aktivite moun fè chak jou, tankou manje, bwè ak marye, yo pa t bay mesaj Noye a regle anyen pou yo (Mat. 24:37-39). Sandout, te gen anpil moun ki t ap pase Noye ak fanmi l nan rizib. Petèt, te ka gen kèk moun ki te menase Noye, ki te opoze avè l oswa ki te menm eseye fè l sispann bati lach la.
14. Jodi a, ki sa fanmi ki kretyen yo ka aprann nan men Noye ak fanmi l?
14 Malgre tout sa, Noye ak fanmi l pa t janm bay legen. Menm lè Noye ak fanmi l t ap viv nan yon monn kote moun yo te panse bati yon lach se te yon travay ki raz, yon travay moun fou, yon travay ki pa gen sans, Noye ak fanmi l te kontinye fè travay Bondye te ba yo fè a fidèlman. Jodi a, fanmi ki kretyen yo ka aprann anpil bagay nan fason Noye ak fanmi l te demontre lafwa. Anfèt, n ap viv nan epòk Bib la rele “dènye jou” sistèm sa a (2 Tim. 3:1). Jezi te di epòk pa nou an t ap menm jan ak epòk Noye te bati lach la. Antanke kretyen, l ap bon pou n sonje Noye lè moun nan monn nan ap meprize nou, lè y ap pase n nan rizib oswa y ap pèsekite nou akoz mesaj n ap preche a. Nou pa premye moun ki gen pou fè fas ak jan de pwoblèm sa yo.
“Antre nan lach la”
15. Lè Noye te prèske gen 600 an, ki moun nan fanmi l ki te mouri?
15 Apre plizyè dizèn ane yo te fè ap travay, lach la te prèske fini. Lè Noye te prèske gen 600 an, gen moun nan fanmi l ki te mouri. Lamèk, papa l, te mouri *. Senkan annapre, Metouchela, papa Lamèk, granpapa Noye, te mouri tou lè l te gen 969 an. Dapre Bib la, li se moun ki te viv pi lontan sou tè a (Jen. 5:27). Ni Metouchela ni Lamèk te viv nan menm epòk ak Adan, premye moun ki te viv sou tè a.
16, 17. a) Nan ane Noye te gen 600 an an, ki nouvo mesaj Bondye te ba li? b) Esplike ki bagay enpresyonan Noye ak fanmi l te wè.
16 Nan ane Noye te gen 600 an an, Bondye te ba l yon nouvo mesaj, li te di l: “Antre nan lach la, ou menm ak tout moun lakay ou.” Lè sa a, Bondye te di Noye fè tout kalite bèt antre nan lach la, pran sèt nan chak bèt ki pwòp yo k ap itil nan adorasyon l ap ba li a epi pran de nan chak lòt bèt yo. — Jen. 7:1-3.
17 Wè Noye te wè tout bèt sa yo k ap antre nan lach la te dwe Jen. 7:9.
yon bagay enpresyonan. Li te ka wè bèt yo k ap vini pa santèn depi byen lwen. Gen sa ki t ap mache, gen sa ki t ap vole, ranpe, gen lòt ki t ap balanse sou de bò, e gen sa ki t ap mache tou dousman. Te gen tout kalite bèt. Yo pa t menm gwosè, yo pa t gen menm fòm, gen sa ki te dou, e gen sa ki pa t dou. Nou pa bezwen imajine jan Noye t ap goumen pou l mete bèt sovaj yo nan kaj oswa pou l chèche metrize yo pou yo ka antre anndan lach la. Bib la fè konnen “yo tout te antre nan lach la al jwenn Noye”. —18, 19. a) Ki rezònman nou ka fè ak moun ki gen dout sou istwa Noye a? b) Ki jan sajès Jewova parèt nan fason l te deside sove lavi bèt li te kreye yo?
18 Gen moun ki pa fin kwè sa te fèt vre e ki ka ap mande: ‘Ki jan yon bagay konsa te rive fèt? E ki jan tout bèt sa yo te rive viv anpè nan yon espas fèmen konsa?’ Fè yon ti reflechi: Èske l enposib pou Kreyatè linivè a gen kontwòl sou bèt li kreye yo, e pou l menm donte yo pou l fè yo vin dou si sa nesesè? Sonje se Jewova ki te fann lanmè Wouj la an de e pi devan li te fè solèy la rete an plas. Èske Bondye pa t ka fè tout sa yo rapòte nan istwa Noye a? Wi, li te kapab fè sa, e se sa l te fè!
19 Se vre, Bondye te ka chwazi sove bèt li te kreye yo yon lòt fason. Men, avèk sajès li te fè yon fason pou n sonje, depi lontan, se lèzòm li te bay responsab pran swen tout kreyati vivan sou tè a (Jen. 1:28). Jodi a, anpil paran sèvi ak istwa Noye a pou yo fè pitit yo konnen Jewova bay moun ak bèt li te kreye yo anpil valè.
20. Ki travay Noye ak fanmi l dwe t ap fè nan dènye semèn anvan delij la?
20 Jewova te di Noye nan sèt jou ap gen yon delij sou tout tè a.
Fanmi Noye dwe te gen anpil aktivite nan moman sa a. Imajine travay yo te gen pou yo fè, tankou mete tout bèt yo nan lach la, byen stoke manje pou bèt yo ak fanmi an epi antre ak tout sa yo ta bezwen. Petèt, madan Noye ansanm ak bèlfi l yo, ki te marye ak Sèm, Kam ak Jafèt, te ka okipe nan mete tout sa yo te bezwen pou yo viv nan lach la.21, 22. a) Sa k fè n pa dwe sezi dèske moun yo nan epòk Noye a pa t bay anyen enpòtans? b) Ki lè moun yo te sispann pase Noye ak fanmi l nan rizib?
21 E lòt moun ki te la yo menm? Malgre yo te wè aklè jan Jewova te beni Noye ak aktivite l t ap fè yo, yo te toujou “pa t remake anyen”. Li enposib pou moun yo pa t wè tout bèt sa yo ki t ap antre nan lach la. Men, sa pa ta dwe fè n sezi lefètke yo pa t bay tout bagay sa yo regle anyen pou yo. Jodi a tou, moun yo pa remake prèv ki montre aklè n ap viv nan dènye jou yo. Jan apot Pyè te anonse sa, gen moun k ap pase nou nan rizib e k ap moke moun k ap suiv avètisman Bondye bay yo. (Li 2 Pyè 3:3-6.) Sandout, se menm bagay la yo te fè Noye ak fanmi l tou.
22 Ki lè yo te sispann pase Noye ak fanmi l nan rizib? Bib la fè konnen apre Noye ak fanmi l fin antre ansanm ak bèt yo nan lach la, “Jewova te fèmen pòt la”. Si moun ki te konn pase Noye ak fanmi l nan rizib yo te la lè sa a, sandout aksyon sa a te fè yo fèmen bouch yo. E si yo pa t fè sa, gwo lapli ki t ap tonbe a dwe te fè yo fèmen bouch yo. Lapli a te tonbe san rete e tout tè a te vin ranpli ak dlo, jan Jewova te di sa. — Jen. 7:16-21.
23. a) Ki jan n fè konnen Jewova pa t kontan detwi mechan yo nan epòk Noye a? b) Poukisa li saj pou n chèche vin gen lafwa menm jan ak Noye?
23 Èske Jewova te pran plezi pou l detwi mechan sa yo? Non (Eze. 33:11)! Okontrè, li te ba yo posiblite pou yo chanje fason y ap mennen lavi yo. Èske yo te ka rive fè sa? Fason Noye te viv la bay repons lan. Lefètke l te mache ak Jewova e l te fè tout sa Jewova te ba l lòd fè, li te montre l posib pou moun chape vivan anba delij la. Nan sans sa a, grasa lafwa l, li te kondane moun nan epòk pa l la e sa te montre aklè jis nan ki pwen jenerasyon sa a te mechan. Lafwa l te genyen an te ede li menm ak fanmi l sove. Si w chèche vin gen menm lafwa ak Noye, w ap rive sove ni tèt ou, ni moun ou renmen yo. Menm jan ak Noye, ou ka mache ak Jewova tankou w ap mache ak yon bon zanmi. E amitye sa a ka dire pou toutan!
^ § 7 Nan epòk sa yo, moun te konn viv pi lontan pase jodi a. Li klè, rezon an se paske yo te pi pre pèfeksyon ak fòs Adan ak Èv te genyen anvan yo te peche.
^ § 15 Lamèk te rele pitit gason l lan Noye, petèt sa vle di “Repo” oubyen “Konsolasyon”, e li te pwofetize Noye t ap reyalize sa non l vle di a paske l t ava soulaje lèzòm anba tout travay di y ap fè sou tè Bondye te lage malediksyon sou li a (Jen. 5:28, 29). Lamèk te gentan mouri anvan sa l te anonse a reyalize. Petèt manman Noye, frè l yo ak sè l yo te mouri nan delij la.