1. Ki sa k te gen efè sou kapasite Kayen te genyen pou l pran desizyon avèk sajès, e ki rezilta sa te bay?

KAYEN te devan yon chwa, li te gen yon desizyon pou l pran: Swa l chèche kontwole santiman l genyen ki pouse l fè peche, swa l kite santiman l dirije aksyon l. Kèlkeswa desizyon l ta pran, sa t ap gen konsekans sou tout rès vi l. Nou konnen ki desizyon Kayen te pran. Li pa t pran yon bon desizyon. Desizyon l te pran an ak aksyon ki te mache ak desizyon sa a te lakòz Abèl, yon frè l ki te fidèl, te pèdi lavi l. Epitou, desizyon Kayen an te gen efè sou relasyon l ak Kreyatè l la. — Jen. 4:3-16.

2. Ki enpòtans kapasite pou n chwazi avèk sajès la genyen?

² Nou menm tou nou gen kèk chwa pou n fè ak kèk desizyon pou n pran. Se pa tout desizyon nou pran ki gen rapò ak lavi oswa ak lanmò. Men, anpil nan desizyon nou yo, anpalan de chwa nou fè yo, kapab gen gwo efè sou nou. Kidonk, kapasite nou genyen pou n pran bon desizyon kapab ede n viv yon fason ki plizoumwen kalm e ki pezib, olye pou lavi n ta chaje ak pwoblèm, tètchaje ak desepsyon. — Pwo. 14:8.

3. a) Pou n ka pran desizyon avèk sajès, nan ki sa nou dwe gen lafwa? b) Ki kesyon nou pral egzamine?

³ Ki sa k ap ede n pran desizyon avèk sajès? Se sèten nou  bezwen gen lafwa nan Bondye, nou pa dwe gen dout li dispoze ede nou gen sajès e l kapab fè sa. Mete sou sa, nou bezwen gen lafwa nan Pawòl Jewova a ak nan fason l aji, nou fè konsèy Bondye ban nou yo konfyans. (Li Jak 1:5-8.) Toutpandan n ap pwoche bò kote l e n ap vin gen plis lanmou pou Pawòl li a, nou vin fè jijman l yo konfyans. Konsa, nou vin pran abitid chèche konn sa Pawòl Bondye a di anvan nou pran desizyon. Men, ki jan nou kapab amelyore kapasite nou genyen pou n pran desizyon? Epitou, èske lefètke nou pare pou n pran yon desizyon sa vle di n ap respekte chwa nou fè yo kèlkeswa jan sa ye?

4. Ki chwa Adan te dwe fè, e ki konsekans sa te genyen?

⁴ Depi nan kòmansman istwa lèzòm, gason ak fi te gen desizyon ki enpòtan pou yo pran. Adan te dwe chwazi ant koute Kreyatè l la oswa koute Èv. Li te vle pran yon desizyon, men ki sa w panse konsènan desizyon l te pran an? Madanm li, yo te twonpe, te pouse l fè yon chwa ki pa t bon menm, yon chwa ki te fè l pèdi posiblite pou l viv nan Paradi a e alafen li te pèdi lavi l. E sa se te jis twòkèt la. Nou toujou ap soufri akoz move desizyon Adan te pran an.

5. Poukisa nou dwe sèvi ak kapasite nou genyen pou n pran desizyon?

⁵ Gen moun ki gendwa panse lavi a t ap pi bèl si nou pa t oblije pran desizyon. Èske se sa w panse tou? Pa bliye, Jewova pa t kreye lèzòm pou yo vin tankou wobo, pou yo pa kapab reflechi epi pran desizyon. Anfèt, Bib la anseye nou ki jan pou nou pran desizyon ki gen sajès. Byenke Jewova mande n pou n pran desizyon, se pa pou malè nou li mande n fè sa. Fè yon ti reflechi sou kèk prèv ki montre sa.

6, 7. Devan ki chwa Izrayelit yo te ye, e poukisa l te difisil pou yo pran yon desizyon avèk sajès? (Gade foto ki nan kòmansman atik la.)

⁶ Yonfwa Izrayelit nan tan lontan yo te fin tabli nan peyi Bondye te pwomèt la, yo te dwe fè yon chwa ki te trèzenpòtan, yon chwa ki te fondamantal: Swa yo adore Jewova, swa yo adore yon lòt dye (oubyen lòt dye yo). (Li Jozye 24:15.) Sa te ka sanble yon desizyon tou senp. Poutan, chwa yo te gen pou yo fè a te yon chwa ki te gen rapò ak lavi oswa ak lanmò. Souvan pandan epòk jij yo, Izrayelit yo te fè chwa ki montre yo pa t gen sajès. Yo te vire do bay Jewova e yo te adore fo dye (Jij 2:3, 11-23). Yon lòt bò, fè yon ti reflechi sou yon sitiyasyon ki te rive annapre nan istwa pèp Bondye a lè yo te oblije pran yon desizyon. Pwofèt Eli te mete yon chwa ki byen klè devan yo: Swa yo sèvi Jewova, swa yo sèvi fo dye ki rele Baal la (1 Wa 18:21). Eli te blame pèp la paske yo pa t ka pran yon desizyon. Ou ta ka panse se yon chwa tou senp sa te ye paske li toujou saj pou yon moun sèvi Jewova e sa toujou pote byenfè. Anfèt, pa gen okenn moun ki rezonab ki ta dwe santi Baal atire yo oswa ki t ap atache avè l. Malgre sa, Izrayelit yo te “gen de lide”. Avèk sajès, Eli te ankouraje yo chwazi adorasyon ki pi bon an, sètadi adorasyon Jewova a.

⁷ Ki sa k te ka fè l difisil konsa pou Izrayelit yo te pran yon desizyon avèk sajès? Toudabò, li klè yo te pèdi lafwa nan Jewova e yo te refize koute vwa l. Yo pa t chèche gen konesans egzak oswa sajès Bondye bay la, e yo pa t fè Jewova konfyans. Si yo te aji ann amoni ak konesans egzak la sa t ap ede yo pran desizyon avèk sajès (Sòm 25:12). Mete sou sa, yo  te kite lòt moun gen enfliyans sou yo oubyen yo te menm kite yo pran desizyon pou yo. Moun ki pa t ap adore Jewova ki t ap viv nan peyi a te enfliyanse fason Izrayelit yo panse, sa te pouse Izrayelit yo suiv pifò nan moun sa yo. Depi byen lontan Jewova te avèti pèp la yon bagay konsa te kapab rive. — Egz. 23:2.

8. Ki leson enpòtan nou aprann nan istwa pèp Izrayèl la ki gen rapò ak pran desizyon?

⁸ Egzanp nou sot pale de yo pi wo a aprann nou yon leson ki klè. Se nou chak ki gen pou pran desizyon, e chwa ki gen sajès la e ki bon an baze sou bonjan konesans ki nan Bib la. Men sa Galat 6:5 fè n sonje: “Chak moun ap pote pwòp responsablite pa l.” (Nòt). Nou pa dwe bay lòt moun responsablite pran desizyon pou nou. Okontrè, nou dwe aprann konnen sa ki dwat nan je Bondye, e nou dwe chwazi fè sa ki dwat.

9. Poukisa l ka yon danje pou n kite lòt moun pran desizyon pou nou?

⁹ Se yon danje sa ye lè n kite lòt moun chwazi pou nou. Ki jan n ta ka pran nan pyèj sa a? Se lè n kite presyon lòt moun fè sou nou fè n pran yon move desizyon (Pwo. 1:10, 15). Epoutan, kèlkeswa jan lòt moun ta eseye fè presyon sou nou, se responsablite pa nou pou n suiv konsyans nou ki fòme grasa Bib la. Nan anpil ka, si n kite lòt moun pran desizyon pou nou, se kòmsi nou pran desizyon pou n “suiv yo”. Se yon chwa kanmenm, men se yon chwa ki kapab lakòz gwo pwoblèm.

10. Ki avètisman Pòl te oblije bay kretyen Galat yo?

¹⁰ Yon fason klè, apot Pòl te avèti kretyen Galat yo kont danje ki genyen lè yo kite lòt moun pran desizyon pou yo. (Li Galat 4:17.) Gen moun nan kongregasyon an ki te vle pran desizyon pou lòt moun yon fason pou yo te ka fè yo ret lwen apot yo. Poukisa? Moun egoyis sa yo t ap chèche gen gwo pozisyon. Yo te kite limit yo, e yo pa t respekte responsablite lòt kretyen yo te genyen pou yo pran pwòp desizyon pa yo.

11. Ki jan n ka ede lòt moun lè y ap pran desizyon?

 ¹¹ Pòl te bay yon bèl egzanp anrapò ak respekte dwa frè l yo genyen pou yo sèvi ak libète yo genyen pou yo deside a. (Li 2 Korentyen 1:24.) Jodi a, lè ansyen yo ap bay konsèy sou kesyon kote se chak moun ki dwe pran yon desizyon, yo dwe suiv modèl sa a. Yo kontan pataje enfòmasyon ki soti nan Bib la avèk lòt moun ki nan twoupo a. Menm lè sa a, ansyen yo veye pou yo kite chak frè ak sè pran pwòp desizyon yo. Se yon bagay ki lojik paske se moun ki pran desizyon an k ap responsab sa k rive. Men yon leson enpòtan: Nou kapab montre n enterese nan ede lòt moun e nou ka atire atansyon yo sou prensip oswa konsèy ki baze sou Bib la. Aktout sa, yo gen dwa ak responsablite pou yo pran pwòp desizyon yo. Lè yo fè sa avèk sajès, yo jwenn byenfè. Sa klè, nou dwe evite tout tandans pou n ta panse nou gen dwa pran desizyon pou lòt frè ak sè.

12, 13. Poukisa se yon danje pou n annik suiv kè nou lè n fache oubyen lè n dekouraje?

¹² Men sa yon filozofi oswa yon pwovèb ki popilè di: Fè sa kè w di w. Men, sa ka yon danje lè yon moun fè sa. Epitou, nan yon sans, sa pa ann amoni ak sa Bib la di. Labib avèti nou pou n pa kite kè nou ki enpafè oswa santiman nou kontwole nou lè n ap pran desizyon (Pwo. 28:26). Mete sou sa, gen istwa nan Bib la ki montre move konsekans sa genyen lè yon moun fè sa kè l di l. Pwoblèm nan sèke, “kè” lèzòm ki enpafè “pi trèt pase tout lòt bagay, e li pa bon menm”. (Jer. 3:17; 13:10; 17:9; 1 Wa 11:9.) Kidonk, ki sa k ka rive n si n annik fè sa kè n di n?

¹³ Antanke kretyen, kè nou enpòtan, paske nou jwenn lòd pou n renmen Jewova ak tout kè nou e pou n renmen pwochen nou menm jan nou renmen tèt nou (Mat. 22:37-39). Men, vèsè nou te site nan paragraf anvan an montre danje ki genyen lè n kite santiman nou kontwole panse nou ak aksyon nou. Pa egzanp, ki sa k ka rive si n pran desizyon lè n fache? Petèt nou konn repons lan si n te deja fè sa (Pwo. 14:17; 29:22). Oubyen, èske n ap kapab pran bonjan desizyon nan moman nou dekouraje (Nonb 32:6-12; Pwo. 24:10)? Sonje Pawòl Bondye a montre sajès ki genyen lè n vin “esklav Lalwa Bondye”. (Wom. 7:25.) Li klè, santiman nou kapab twonpe nou byen fasil si n kite l domine nou lè n gen desizyon enpòtan pou n pran.

14. Ki jan n fè konnen li ka kòrèk pou yon moun chanje desizyon li te pran?

¹⁴ Nou bezwen pran desizyon avèk sajès. Sepandan, sa pa vle di nou dwe refize chanje yon desizyon nou te fin pran. Gendelè, l ap pi bon pou n rekonsidere yon desizyon nou te pran e petèt menm chanje l. Gade ki egzanp Jewova kite pou nou anrapò ak moun Niniv yo nan epòk Jonas la. “Lè vrè Dye a te wè sa yo te fè a, jan yo te kite move chemen yo te pran yo, li te chanje lide konsènan malè li te di l ap lage sou yo a, e li pa t lage malè a sou yo.” (Jon. 3:10). Apre Jewova te fin wè jan moun Niniv yo te repanti e yo te chanje fason yo te wè bagay yo, li te chanje desizyon l te pran an. Lè l te fè sa a, li te montre li rezonab, li gen imilite ak konpasyon. Mete sou sa, menm lè Bondye an kòlè, li pa konn pran desizyon san reflechi, jan anpil moun abitye fè sa.

15. Ki sa k ta ka fè n chanje yon desizyon nou te pran?

 ¹⁵ Gendelè, li ta bon pou n retounen sou yon chwa nou te fè oswa sou yon desizyon nou te pran. Nou ta ka fè sa lè sitiyasyon yo vin chanje. Pafwa, Jewova te chanje desizyon l te pran lè sitiyasyon yo te chanje (1 Wa 21:20, 21, 27-29; 2 Wa 20:1-5). Oubyen, nouvo enfòmasyon nou vin genyen ka ban nou bonjan rezon pou n chanje yon desizyon. Yo te bay wa David enfòmasyon ki pa t kòrèk sou Mefibochèt, pitit pitit Sayil. Annapre, lè David te vin gen bon enfòmasyon an, li te chanje desizyon l te pran an (2 Sam. 16:3, 4; 19:24-29). Pafwa, li ka saj pou n fè menm bagay la.

16. a) Site kèk konsèy ki kapab ede n pran desizyon avèk sajès. b) Poukisa nou dwe konsidere desizyon nou te pran nan tan lontan yo e ki jan n dwe fè sa?

¹⁶ Pawòl Bondye a konseye n pou n pa prese lè n gen yon desizyon enpòtan pou n pran (Pwo. 21:5). Lè nou pran tan pou n byen reflechi sou tout sa ki gen nan yon desizyon, n ap gen plis posiblite pou n reyisi (1 Tes. 5:21). Anvan yon chèf fanmi pran yon desizyon, li dwe pran tan pou l fè rechèch nan Bib la ak nan piblikasyon ki baze sou Bib la, e l dwe konsidere opinyon lòt moun nan fanmi an. Sonje Bondye te ankouraje Abraram pou l te koute sa madanm li te gen pou l di l (Jen. 21:9-12). Epitou, ansyen yo dwe pran tan pou yo fè rechèch. E si yo se moun ki rezonab, ki konn limit yo, yo pap pè pou lòt moun pa manke respè pou yo si ta vin gen nouvo enfòmasyon enpòtan ki montre yo ta dwe rekonsidere yon desizyon yo te pran. Yo dwe dispoze chanje fason yo panse ak desizyon yo te pran lè sa nesesè, e l ap bon pou nou tout suiv egzanp sa a. Sa ka fè gen lapè ak lòd nan kongregasyon an. — Tra. 6:1-4.

17. Ki jan n ka rive pran desizyon pi byen?

¹⁷ Gen desizyon ki pi gwo pase yon lòt. Pi gwo desizyon yo ka mande pou yon moun reflechi plis e pou l priye plis, sa ki kapab pran tan. Gen kretyen ki dwe deside si y ap marye e ak kiyès y ap marye. Yon lòt gwo desizyon ki ka fè n jwenn anpil benediksyon se ki jan e ki lè n ap antre nan sèvis aplentan. Nan ka sa yo, li enpòtan pou n gen yon konfyans total Jewova kapab ban nou direksyon avèk sajès, e se sa l fè (Pwo. 1:5). Se sa k fè, li enpòtan anpil pou n konsidere Bib la kòm pi bon sous konsèy e pou n chèche direksyon nan men Jewova nan lapriyè. Epitou, nou bezwen sonje Jewova kapab ban nou kalite nou bezwen pou n pran desizyon ki ann amoni ak volonte l. Lè w gen desizyon enpòtan pou w pran, pran abitid mande tèt ou: ‘Èske desizyon sa a ap bay prèv mwen renmen Jewova? Èske l ap fè fanmi m gen lajwa ak lapè? Èske l ap montre mwen gen pasyans ak bonte?’

18. Poukisa Jewova vle nou pran pwòp desizyon nou?

¹⁸ Jewova pa fòse n renmen l e l pa fòse n sèvi l. Se nou menm k ap chwazi. Ann amoni ak libète li ban nou pou n deside a, li respekte responsablite ak dwa nou genyen pou n “chwazi nou menm” si n ap sèvi l oubyen si n pap sèvi l (Joz. 24:15; Ekl. 5:4). Men, li vle nou aji ann amoni ak lòt desizyon nou pran ki baze sou konsèy li bay. Grasa lafwa nou gen nan fason Jewova aji ak nan prensip li bay avèk bonte yo, nou kapab pran desizyon ki saj e nou kapab montre nou se moun ki djanm nan tout sa n ap fè. — Jak 1:5-8; 4:8.