ỊMána à ri ang oriri ọlẹ ká ala Isirẹlụ kaa ri gụgụ ẹ-ẹpwụ nya ẹka 40 ọlẹ kị juwa u-ugbileji lẹ. (Ehe. 16:35) IJihova ya ikpekpile-ẹwa haa ụka imiiye. (Ehe. 16:12, 13; Ọwa. 11:31) Ma, ala Isirẹlụ la ang oriri ụma ịkịla ka ri pyịnyẹng.

Ọ-chụ pwokwita, ụka ọhẹ iJihova kaa kpa angịnyị nyamwụ ka “ẹga kị ka jẹ-ẹ̀ chịkụ,” kọ ri ẹga ọlẹ kị ka yé enyi nwà bala ang oriri. (Ọwa. 10:33) Ẹga ọlịnyị ọhẹ ri Elim. “Ágbụ nya enyi iwo kụrụ imiiye bala ịmwụ nya ịrị iwo irwiye (70) juwa ụ-ụwa.” Ọ lala o-ri ịrị ịịwa nyị ri ụma ịlẹ kị kaa wụrụ nya date. (Ehe. 15:27) Ụpwụ ọlẹ ká ẹnyị nyamwụ ri Plants of the Bible ya nyori ụma nya ọrị ọwẹ, kọ “kaa bwu ẹ-ẹga lụmẹ-lụmẹ, . . . à ri ang ọlẹ kị jẹ́-ẹ yé ri gụ́ u-ugbileji lẹ. Ị jẹ́-ẹ kpa họ ang oriri, ida, bala ẹga ọ-nọ une ha uku ịmanyị tị́ nya angịnyị.”

Ọ la gede-gede nyori ala Isirẹlụ kaa chị kụ ẹ-ẹga ọnyịịla ọlịịwẹ kị kaa wụrụ alẹ nyị Feiran, kọ ri ụpa nya Wadi Feiran. a Wadi ọọwa kọ ri ọkpọọ nya ọ̀bá, “la udiyo lala ịmayịlị 81, ọ tị ri ọhẹ lẹpwụ nya ịlẹ kị la udiyo, há ụhị, bala o-ri ọlẹ kị jẹ́ gụ́ wuu ị-ịSayịnayị,” jaabwọ ká ụpwụ ọlẹ kị wụrụ nya Discovering the World of the Bible ya. Ụpwụ ọọwa myịmyị yẹkẹẹ: “Kori ká ọngịnyị á jẹ lala ịmayịlị 28 bwu ẹga ọlẹ ká ọkpọọ ọọwa gbachị ihu, ọ ka yẹ ẹga ọ-há ụhị ọhẹ ọlẹ kị wụrụ nya Feiran Oasis. Oasis ọọwa la udiyo lala ịmayịlị 3, ọ tị lala apatẹ 2,000 ka uhye nya ẹga ọlẹ ká enyi ọla ihu kaa myị̀ ba ịnyịnyị. Ịrị lụmẹ ụ-ụwa, ụ́hị nyamwụ tị du ká angịnyị kaa wụrọọ nya iku nya Idẹn nya iSayịnayị. Ẹ-ẹpwụ nya ẹka ụnọ ịmanyị tị́, iru nya angịnyị kaa wẹ ẹgẹwẹ ọọlajị nya ịrị ịlẹ kị juwa.”

Ụka ká ala Isirẹlụ wẹẹ rụ bwu Ijipiti, ị kpa ọrụ nya ang ọ-kpa họ ịkaa ọlẹ kị wọọ la enyi, udiyo ị-kpa họ ịkaa. Ọ tị chịkpẹẹ myị́ kị ka kpa ajẹ nya amẹ bala ere ịnyịnyị. Ẹlịlẹhị tị ri, ang ịlẹ kị kpa ba ịlaa á ka jẹ́-ẹ kpaa tata ka. Ị kpa “iru nya ogu nya iyo ileji” ba ịlaa rụ ịnyịnyị. (Ehe. 12:34-39) Ma nyọlẹ ká iwe-ahụrụ ọla ugbileji á há nwà ka wẹẹ, iru ojuju nya iyo ileji nyaa ịịwa ka chụ hi yẹẹyẹẹ. Ịhyẹ nyaa ka ri ang oriri haa myị́. Ị tị ka dọmwụ ya iyo ịkịla kiliya ha ihye nya ịnịịkịla myị́. b  (Ụkụr. 7:39-43) Kpọkpọọkpọ, ala Isirẹlụ la iyo ileji ịhyẹ. Ahị ka jẹ́ ẹlẹwẹ bwu ẹpwụ nya ẹla ọlẹ ká iJihova byi angịnyị nyamwụ ụka kị bịrị ehile nyamwụ, yẹkẹẹ: “Anyị nyanụ ka ga tụ ugbileji-ugbileji ọlẹ da lala angịgbikpịlọ ẹ-ẹpwụ nya ẹka iwo ine gbẹgbịlẹ.” (Ọwa. 14:33) Lẹ ọ chịkpẹẹ nyori ị yé enyi-ẹmẹ nya iyo ịịwa nwa bala o-ri iyo nyaa, nanana nyori ang ịwẹ á ka kpa angịnyị ịlẹ kị ju iru lala uku ịta ẹ-ẹpwụ nya ẹka 40 myị́ ka. c

Ale iyo ileji nyaa à tị́ kaa yé amẹ ri bala o-yé enyi nwà? d Lụka ọkẹkpẹ lẹ, enyi ọlẹ kọọ do kaa lụmẹ kpụ amẹ ka bwu u-ugbileji gụ́ ọlẹẹlẹẹ myị́. Ụpwụ nya Insight on the Scriptures, Volume 1, ya nyori ẹka 3,500 kam kẹkpẹ, “enyi kaa ji o-oye nya ẹga ká ala Isirẹlụ kụ gụ́ abwọlẹ kọ la lụka ọlẹẹlẹẹ. Ahị jẹ́ ịnyị chajị nya iru nya ikpokpo ịchọrụ ịlụwa ịlẹ ká ọ̀bá nya enyi kaa ji ịnọ ene-ene.” Ọ tị lịnyị odu lẹ, ugbileji ọwẹ ri ẹga ọtịpyọ ọlẹ kọ la uhi-uhi. (Ehile. 8:14-16) Ó ri enyi ọlẹ ká iJihova ya haa bwula ụkụrwọ ẹbyẹbyị ka ịnọ, ala Isirẹlụ bala iyo ileji nyaa ka ta ayịreji gbang-gbang.—Ehe. 15:22-25; 17:1-6; Ọwa. 20:2, 11.

IMosisi byi ala Isirẹlụ nyori iJihova nyị kpaa la ịmána chajị kị ka jẹ́ nyori ‘ịịkaa ọlam-ọlam ọlẹ oriri kem ọngịnyị à kaa kpa hị ka ma, ọngịnyị ehe kaa hị bwula ẹla myị ẹla ká iJihova ya.’—Ehile. 8:3.