1. Ányị Ohe à tị́ ju anchẹ nyamwụ ọngịrị lụka onyogo?

 ỤPWỤ ỊGỌGỌ kaa chabwọ nya angị la ọmyịmyị lala angịlẹ kị la ọngịrị ọtụka-ọtụka. Ma, ọ́ kaa laa lala o-ri ị la ọngịrị ụka wuu ka. Ọ-chụ pwokwita, ọ la Adịrahụ iDevidi lala o-ri nyị la ọngịrị “ya ẹta yeji gidigbaaa lala ọgbọdọ” ụka ọhẹ, ma ụka ọkịla ọ tị ya ọwa nyị “da apwụ hụ amẹ.” (Eje. 30:7) Ịlẹhị lẹ, ịSamsịn kaa la ọngịrị ọtụka-ọtụka ụka ká olegu nya Ohe á ja kpọọ họ ụkụrwọ, ọ jẹ́ nyori kori kọ ri ọngịrị o-bwu ẹga nya Ohe Oluhye ka, ọ ka “la dẹwụ-dẹwụ lala angịkịla.” (Angị. 14:5, 6; 16:17) IJihova ya ọngịrị ha alẹng ị-la ọmyịmyị ịwẹ à du kị la ọngịrị pwụ ọlịịwẹ lẹ.

2. Ịyẹ tị́ du ká ọlẹrụ ịPọlụ ya ọwa nyị la dẹwụ-dẹwụ bala ọ-la ọngịrị? (2 Ala ịKọrịntị 12:9, 10)

² Ọlẹrụ ịPọlụ myọnụ nyori ọwa nyị baba nya ọngịrị o-bwu ẹga nya iJihova ịnyịnyị. (Wa 2 Ala ịKọrịntị 12:9, 10.) Jaabwọ kọ la ẹ-ẹga nya iru nyahị, ịPọlụ la akama nya ịnyịrọ ọ-la ogogo ka. (Gal. 4:13, 14) Ọ kaa lujwo họọ nyọka họ ang ọnyịịla ụka ọhẹ ịnyịnyị. (Rom. 7:18, 19) Ụka ọhẹ ji kọ dọmwụ kaa chị uko nya ẹla ọlẹ kọ ka họ tọọ. (2 Kọr. 1:8, 9) Kpọkpọọkpọ, ụka ká ịPọlụ á la dẹwụ-dẹwụ, ọ kaa la ọngịrị lẹ. Ányị ọ tịị bwu la ịnyị? IJihova ya ọngịrị ọlẹ ká ịPọlụ la ka họọ. Ọ họ ịPọlụ la ọngịrị.

3. Ịtọ ẹla iyina ahị tị́ ka wẹ ẹ-ẹpwụ nya ang ọjẹ́jẹ ọlẹ?

³ IJihova myọnụ nyọka juhi ọngịrị ịnyịnyị. (1 Pit. 5:10) Ma, áhị ka yahị guru nyori ahị ka ye ọngịrị ọọwa la ọ-họ ụkụrwọ ọhẹ-lọhẹ ka lẹ ka. Nyọka chụ pwokwita, injini à kaa ya ọngịrị ha imoto du kọ jẹ́-ẹ rụnyẹ lẹ. Ma ọngọ pọọ ka ya ẹta ba ẹga  ọ-kpọọ rụnyẹ ene kọ ka jẹ. Ịnyịnyị-ịnyịnyị, iJihova nwụlanọ nyọka ya ọngịrị ọlẹ kahị baba hahị, ma ahị ka hu ẹta-ẹdịyẹ ịhyẹ pyii nyọka yé apyobwuna bwu ụwa. Ịyẹ iJihova à tị́ họ nyọka juhi ọngịrị? Ịyẹ ahị tị́ baba nyọka họ kahị ka jẹ́-ẹ yé ọngịrị ọọwa? Ahị ka yé ọwẹwẹ nya ịtọ ẹla ịwẹ bwula ọ-kụ ẹhị yẹ abwọlẹ ká iJihova ju ọlọmwụ iJona, iMeri ịnịna nya iJisọsị, bala ọlẹrụ ịPọlụ ọngịrị. Ahị ka yẹ ịnyịnyị jaabwọ ká iJihova wẹẹ ju anchẹ nyamwụ ọngịrị a-agbẹyị ọ-la ịnyịnyị alẹ.

4. Ányị ahị tị́ ka bwu ye ọngịrị bwu ẹga nya iJihova?

⁴ Ụgbẹyị ọhẹ ọlẹ kahị ka yé ọngịrị bwu ẹga nya iJihova ri ọ-ka tụ bọọ ẹ-ẹpwụ nya abwọ ọrịrị. IJihova ka wẹ abwọ ọrịrị nyahị bwula ọ-ya “ọngịrị ọgụgụ ọtụka” nyamwụ hahị. (2 Kọr. 4:7) Ahị ka yé ọngịrị ịnyịnyị kori kahị wa Omyi Ẹla nyamwụ bala o-me irya jwoo. (Eje. 86:11) Ẹrụ nya iJihova ọlẹ kọ wẹẹ du tahị bwu ịBayịbụụ ‘la ọngịrị lụmẹ.’ (Hib. 4:12) Ụka ká raabwọ ha iJihova bala ọ-wa Omyi Ẹla nyamwụ, à ka yé ọngịri ọlẹ ká baba nyọka jẹ́-ẹ bọhụ, chị ọkẹkẹnị kịnyaa, lee ọ-ka jụ ụkụrwọ olujwo họ. Yẹ jaabwọ ká iJihova ju ọlọmwụ iJona ọngịrị lẹẹ wẹẹ.

5. Ịyẹ tị́ du ká ọlọmwụ iJona baba nya ọngịrị?

⁵ Ọlọmwụ iJona baba nya ọngịrị. Ọ rụnyẹ rụ hi ụkụrwọ olujwo ọlẹ ká iJihova ya họọ lẹẹ ene. Ọọwa du ká ọhịhị nyamwụ tụbwọọ ka gwọọ byi ụka ká igbachịwụ ọnyọọngịrị da bala ọ-ya ọhịhị nya angịkịla juwa ẹ-ẹga ọ-la uhi-uhi. Ụka ká angịlẹ kị juwa ẹ-ẹpwụ nya ụmwụ hwoo da ka ẹpwụ nya ihu, iyenyi woo mile. Ụka ọwẹ, iJona ka ju uhi yẹẹyẹẹ nyọlẹ kọ juwa ẹ-ẹpwụ nya iyenyi ọtụka. Ányị a tị́ me irya kọ la iJona? Ọ ya ahị guru nyọka gbu ụ-ụwa? Ọ ka kụ irya myị́ nyori iJihova nyẹẹkpẹ dọọ lẹ? IJona ka chị uko yẹẹyẹẹ.

6. Jaabwọ kị da ụ-ụpwụ nya iJona 2:1, 2, 7, ịyẹ à tị́ ju iJona ọngịrị ụka kọ juwa ẹ-ẹpwụ nya iyenyi?

⁶ Ịyẹ iJona à tị́ họ nyọka yé ọngịrị ẹ-ẹga onwee ọlẹ kọ ji wẹ ụbwọọmwụ-ụbwọọmwụ? Ọ raabwọ. (Wa iJona 2:1, 2, 7.) Ịlẹhị lẹ, iJona á ju ihi nya iJihova ka, ma ọ jẹ́ nyori iJihova nyị ka ke ụrụ wo la abwọ ọrịrị nyamwụ chajị ọ yẹ irya da bala ọ-kpa ịlọmwụ keji. IJona kụ irya ju ẹla ọla Ụpwụ Ịgọgọ ịnyịnyị. Ịyẹ tị́ du kahị ka jẹ́-ẹ ya ịnyị? Omyi ẹla ịhyẹ ịlẹ kị juwa ụ-ụpwụ nya Eje Ọnyịịla kpangga juwa ẹ-ẹpwụ nya abwọ ọrịrị nyamwụ ọlẹ kị da ju ụ-ụpwụ nya iJona egbeju 2. (Ọ-chụ pwokwita, chụ iJona 2:2, 5 kaka pwoku Eje Ọnyịịla 69:1; 86:7.) Ọ la gede-gede nyori iJona jẹ́ ẹla ịlụwa yẹẹyẹẹ. Irya ọ-kụ ju ẹla ịla ịgba ịwẹ lụka nya akama nyamwụ du kọ jẹ́ myị̀myị̀ nyori iJihova ka dọọ ụbwọ. IJihova chọọ da, ọ tị nwụlanọ ụka ohyẹẹkpẹ nyọka họ ụkụrwọ ọlẹ ká iJihova ya họọ.—Jon. 2:10–3:4.

7-8. Ányị ọọnahị ọlẹng ọhẹ bwu Taiwan à tị́ ye ọngịrị lụka nya ịmayẹ?

⁷ Oja nya iJona ka dahị ụbwọ ụka kahị ja chịpwụrụ bwu ẹpwụ nya ịmayẹ datị-datị. Ọ-chụ pwokwita, ọọnahị ọlẹng ọhẹ bwu Taiwan, ká ẹnyị nyamwụ ri Zhiming, b la akama nya ẹdụrụ ọnyọọngịrị ọhẹ. Da ọọwa u-uhye, alugbiyegu nyamwụ kaa kpọọ la ụbwọ ọtịpyọ ọọlajị nyọlẹ kọ kaa gbịgba ha iJihova. Ọ kaa yé ọngịrị bwu ẹga nya iJihova bwula abwọ ọrịrị bala ang ọjẹ́jẹ. Ọ ya nyori: “Ụka ọhẹ kori ká akama á chịm ọgụ, m̀ kaa chuko gbee kam jẹ́-ẹ wu ịlọm kpa nwa kpụ m ka jẹ́ ang la ịlọm ka.” Ma abwọ á chọ́ọ pyẹpyẹ ka. Ọ myịmyị yẹkẹẹ: “Họhẹ-họhẹ, m̀ kaa raabwọ ha iJihova, ọọwa lẹ m kaa ya ang ku arụ kpa wo eje nyahị lẹlẹ. Ụka ọhẹ, m̀ dọmwụ kaa mwu la ọkọ ọkpẹnẹẹ gbee ka ịnyịrọ ka pwọm kpuru. Ọọwa m kaa dọmwụ nya ang ọjẹ́jẹ lẹlẹ.”

 ⁸ Zhiming ye ọngịrị nyọka kpa bọhụ ẹ-ẹpwụ nya iwe-ahụrụ olujwo bwu ang ịlẹ kọ kaa jẹ́ lụka nya ịlọmwụ. Ọ-chụ pwokwita, ụka kị gwoo ịnyịrọ ene kọ wẹẹ hágụ wẹẹ, ọngọ họ utoji ọhẹ byoo nyori ajẹ ịnyịmịla nya ịwọ nyamwụ nyị́ la gbu ka lẹ nyị ka baba nya ịwọ o-go ju. Ma lobyi ọlẹ kọ chịpwụrụ ene nya ẹnẹlẹ kị gu Zhiming ịnyịrọ ene, ọ wa oja nya ọọnahị ọnyang ọhẹ kị gu ịnyịrọ ene ụma nya ịnyamwụ. Ajẹ ịnyịmịla nya ịwọ nya ọọnahị ọnyang ọọwa dọmwụ hi pyịnyẹng gụ́ ịnyamwụ ọwa wẹẹ; ọ́ ye ịwọ ka ma ọ tị jẹ́ hágụ. Oja nya ọọnahị ọọwa ju Zhiming ọngịrị du kọ kpa ọmyịmyị nyamwụ kpọọ.

9. Kori ká ịmayẹ á họ a la dẹwụ-dẹwụ, ịyẹ a tị́ ka jẹ́-ẹ họ? (Yẹ ifoto ịnyịnyị.)

⁹ À chuko nyịlẹhị-ịlẹhị kpụ ọ lujwo hang nyọka ya ẹla ola ọkịlẹtụ nyang ẹ-ẹpwụ nya abwọ ọrịrị ụka ọhẹ lẹ? Lee ịnyịrọ kaa chị́ng pyẹpyẹ kpoye nyọka jẹ́ ang? Jẹ́ nyori iJihova jẹ́ jaabwọ ká iwe-ahụrụ nyang la kpangga. Lẹ kori ká dọmwụ raabwọ kpii wẹwẹ, ọ ka ya ang ọlẹ ká baba kpangga hang. (Efe. 3:20) Kori ká ịnyịrọ ọ-la gogo ka lee ọkịlẹtụ o-kpenyi á du kọ lujwo hang nyọka wa ịBayịbụụ bala ọ-jẹ́ ang bwu ụwa aalẹ, maga ká ke ụrụ wo la ịBayịbụụ bala apwụ ị-da ịBayịbụụ wụlẹ ịlẹ kị kịla ju. À ka jẹ́-ẹ ke ụrụ wo la eje nyahị lee ọ-yẹ ifim ọhẹ bwu jw.org myị́. Bwula ọ-raabwọ ha iJihova bala ọ-mwahị nya ọwẹwẹ nya abwọ ọrịrị nyang ẹ-ẹpwụ nya ịBayịbụụ bala ang nya olegu ịlẹ kọ họ hahị, à wẹẹ wụrụ iJihova ẹpwa nyọka jung ọngịrị.

10. Ányị aanahị alẹng bala anyang à tị́ kaa juhi ọngịrị?

¹⁰ IJihova ka kpa aanahị alẹng bala anyang juhi ọngịrị myị́. Ị ka jẹ́-ẹ “hu ẹjẹ ọkpụkpụ” hang ụka ká juwa ẹ-ẹpwụ nya ịmayẹ lee ụka kọ jụng a-abwọ nyọka họ ụkụrwọ olujwo. (Kol. 4:10, 11) Ahị kaa baba nya aligu gụgụụgụ “lụka nya ọbaba.” (Etu 17:17) Ụka kahị la dẹwụ-dẹwụ, aanahị ka jẹ́-ẹ dahị ụbwọ la ang ịlẹ kahị baba, ị ka jẹ́-ẹ kpụ́ụhị ẹjẹ bala o-juhi ọhụ nyọka gbịgba ha iJihova kịnyaa. Kụ ẹhị yẹ abwọlẹ ká iMeri ịnịna nya iJisọsị ye ọngịrị bwu ẹga nya angịkịla lẹẹ wẹẹ.

11. Ịyẹ tị́ du ká iMeri baba nya ọngịrị?

¹¹ IMeri baba nya ọngịrị ọlẹ kọ ka kpa họ  irya nya iJihova. Kụ irya nya abwọlẹ kọ ka lọọ ụka ọlẹ ká olegu-ẹrụ iGebirẹlụ ya ụkụrwọ ọtụka-ọtụka họọ wẹẹ. Ọ́ rwọrụ lẹka; ma, ọ tị ka kpẹnyị. Ọ́ ma ọnyị ene kpụ ọ ka jẹ́ jaabwọ kịị kpa ọnyị lẹka, ma ọ tị ka kpẹhị rịrị ọnyị ọlẹ kọ ka ri iMesaya. Nyọlẹ ká iMeri tị jẹ́ ọlẹng lẹka wẹẹ, ányị ọ tị́ wẹẹ ka wụlẹ ẹlẹwẹ je iJosẹfụ ọngọlẹ kọ wẹẹ ka yoo?—Luk. 1:26-33.

12. Jaabwọ ká iLuku 1:39-45 ya, ányị iMeri à tị́ bwu yé ọngịrị ọlẹ kọ baba?

¹² Ányị iMeri à tị́ bwu ye ọngịrị ọlẹ kọ baba nyọka họ ụkụrwọ ọtụka ọdatị ọwẹ? Ọ kpụnịrọ angịkịla kị ka dọọ ụbwọ. Ọ-chụ pwokwita, o byi iGebirẹlụ nyị ya ẹla u-uhye nya abwọlẹ ká ụkụrwọ ọwẹ ka la je ọwa. (Luk. 1:34) Nyọlẹ kọ nọ pyịnyẹng ị-ịlahị nyọọwa, ọ ka ẹga nya Elisabeti olugbiyegu nyamwụ kọ juwa e-epweji ọhẹ “u-uhye nya ọgbọdọ ọ-ọpyị nya iJudiya.” Ụga ojuju ọọwa ju apyobwuna họọ. Elisabeti da iMeri ọlẹẹkwaa, olegu ịgọgọ tị kpọọ yẹ ọmwụ nya ẹla ọnyịịla-ọnyịịla neeji u-uhye nya ọnyị ọlẹ ká iMeri wẹẹ ka ma. (Wa iLuku 1:39-45.) IMeri ya nyori iJihova nyị “nịra ụbwọ ọnyọọngịrị nyamwụ kpaa” kpa họ ang ịtụka lẹ. (Luk. 1:46-51) IJihova kpa iGebirẹlụ bala Elisabeti ju iMeri ọngịrị.

13. Ụbwọ ọdada ọlanyị ọọnahị ọnyang ọhẹ bwu Bolivia à tị́ yé nyọlẹ kọ họ ká aanahị jẹ́ akama ọlẹ kọ la?

¹³ Lala iMeri, ahụ ịnyịnyị ka jẹ́-ẹ ye ọngịrị bwu ẹga nya aanahị ịla ọjịra-jịra. Ọọnahị ọnyang ọhẹ bwu Bolivia, ká ẹnyị nyamwụ ri Dasuri, baba nya ọngịrị ọlịnyị. Ụka ká adamwụ jụ ẹdụrụ ọhẹ ọlẹ kị jẹ́ utoji nyamwụ ka, kị tị yoo nọ uube-utoji, Dasuri ya ụbwọ kpa ịlọmwụ nyọka kpẹhị rịrọọ. (1 Tim. 5:4) Ọọwa á ri ẹla ọ-chịkpẹẹ lụmẹ ka. Ọọnahị ọwẹ yẹkẹẹ: “Ụka lụmẹ-lụmẹ ọ kaa lam lala o-ri am nyị́ ka kịnyaa myị́ kaka.” Ọ bịlẹ ká angịkịla ka dọọ ụbwọ? Ọ́ họ ịnyị lụka nya ọgbanyẹ ka. Ọ myịmyị yẹkẹẹ: “Ḿ tịtọ nyọka hu olo chụ aanahị ka. M̀ kaa kụ irya nyori ‘iJihova à ri ọngọlẹ kọ ka ya ụbwọ ọdada ọlẹ kam baba ham lẹ.’ Ma m̀ wẹ ka yẹ nyori m̀ wẹẹ ma uya ta akama nyam ụbwọọm nyọlẹ kam chị ịlọm ebwo hi angịkịla.” (Etu 18:1) Dasuri cheje nyọka da ụpwụ ka ye iwe-ahụrụ nyamwụ je aligu nyamwụ ịmanyị-ịmanyị. Ọ yẹkẹẹ: “Ọnụ-ụ́ ka jẹ́-ẹ ya jaabwọ ká aanahị ịla ọjịra-jịra jum ọhụ kaka ba ka. Ị kpa ang oriri bam wẹ ube-utoji bala ọ-wa ụpwụ ịgọgọ ịlẹ kị ka kpụm ẹjẹ jum. Ọ kaa kpịpyọ yẹẹyẹẹ nyọka jẹ́ nyori á la ụbwọọng ka. Ahị ri alugbiyegu nya iJihova—ugbiyegu ọlẹ kọ nwụlanọ nyọka ya ụbwọ chịng, je ida balang ẹ-ẹpwụ nya akama, bala ọ-tụ ẹwụ tang.”

14. Ịyẹ tị́ du kahị ka ye ụbwọ ọdada nya angịgbahị nya ọjịra-jịra myị?

¹⁴ Ụgbẹyị ọhẹ ọlẹ ká iJihova kaa ya ọngịrị hahị kaa bwu ẹga nya angịgbahị nya ọjịra-jịra. Ị ri āhị ịlẹ ká iJihova kaa kpa juhi ọngịrị bala ọ-họ kahị ka la ịlọhị. (Ayị. 32:1, 2) Lẹ ụka ká uko á ja chịng lụmẹ, maga ká ya je angịgbahị nya ọjịra-jịra. Kori kị tịtọ nyọka dang ụbwọ, maga ká ye myị la ọkẹkẹnị. IJihova ka jẹ́-ẹ kpaa jung ọngịrị.

15. Ẹhị ọrịrịị-rịrị nya ẹlịyẹ à tị́ kaa myị angịnyị nya ịKịrayịsị wuu lẹhị?

¹⁵ Ẹhị ọrịrịị-rịrị ọlẹ ká ịBayịbụụ ya hahị kaa juhi ọngịrị. (Rom. 4:3, 18-20) Angịnyị nya ịKịrayịsị ịhyẹ la ẹhị ọrịrịị-rịrị nyọka hịhị gboyi myị́ oyi e-epwoohe, angịkịla tị ka hịhị ám̀ odehe ụka kọ ka ri ịparadayịsị. Ẹhị ọrịrịị-rịrị nyahị kaa juhi ọngịrị nyọka bọhụ ẹ-ẹpwụ nya ịmayẹ, kpa ẹrụ ọnyịịla pyẹ, bala ọ-ka họ ụkụrwọ ịdatị-datị ẹ-ẹpwụ nya ọjịra-jịra. (1 Tẹs. 1:3) Ẹhị ọrịrịị-rịrị ọwọwa à ju ọlẹrụ ịPọlụ ọngịrị lẹ.

16. Ịyẹ tị́ du ká ọlẹrụ ịPọlụ baba nya ọngịrị?

 ¹⁶ ỊPọlụ baba nya ọngịrị. Ẹ-ẹpwụ nya ileta ọlẹ kọ da kịla ala ịKọrịntị, ọ chụ ịlọmwụ kaka pwoku ẹja-ọpyị ọlẹ kọ jẹ́-ẹ bene. Ị ‘tọọ beji kpalị-kpalị,’ ọ la “ịwẹẹ ọdada,” ọ “la ọ-tụ pyịpyị,” ị tị ‘hwoo mileji’ ịnyịnyị. (2 Kọr. 4:8-10) ỊPọlụ da ẹlẹwẹ ụka nya ogu-ẹdịyẹ ọhata nya ẹrụ ọnyịịla ọ-kpa pyẹ nyamwụ. Nyọlẹ kọ tị da ẹlẹwẹ kpá, ọ ju ka ẹpwụ nya iwe-ahụrụ ilujwo ịkịla myịmyị wẹẹ. Lụka ohyẹẹkpẹ nya ogu-ẹdịyẹ ọọwa, alagbụrụ gba mịlọọ, ị woo tụ ju ube, ọ tụbwọọ byi enyi, ị tị woo ju agba ịnyịnyị.

17. Jaabwọ ká 2 Ala ịKọrịntị 4:16-18 ya, ịyẹ à tị́ ju ịPọlụ ọngịrị nyọka bọhụ ẹ-ẹpwụ nya ịmayẹ?

¹⁷ ỊPọlụ ye ọngịrị ba ọhụ myị́ chajị ọ ya ẹhị rịrị u-uhye nya ẹhị ọrịrịị-rịrị ọlẹ kọ la. (Wa 2 Ala ịKọrịntị 4:16-18.) Ọ byi ala ịKọrịntị nyori kori ká ọngịrị ọla ugbinyịrọ nyọwa nyị́ ja “chụ hi ịnyịnyịịnyị” wẹwẹ, ọkịlẹtu nyị́ ka kpụ ọwa enyi chajị nyọọwa ka. ỊPọlụ ya ẹhị rịrị ka ijuju nyamwụ. Ẹhị ọrịrịị-rịrị nya ọhịhị ọmyịmyị-ka olepwoohe ọlẹ kọ la ri “ogbo o-gbe oyi myị́ oyi o-ju ọchụ me-ka” ẹ-ẹga nyamwụ, du ká akama ọhẹ-lọhẹ kọ chịpwụrụ bwu á ryoo ẹla ka. ỊPọlụ kaa kụ irya u-uhye nya ẹhị ọrịrịị-rịrị ọwẹ, ọọwa tị du kọ kaa “ye ọngịrị onyeewe bwu ẹga nya Ohe Oluhye ẹnẹnẹẹnụ.”

18. Ányị ẹhị ọrịrịị-rịrị à tị́ ju Tihomir bala alugbiyegu nyamwụ ọngịrị?

¹⁸ Ọọnahị ọlẹng ọhẹ bwu Bulgaria ká ẹnyị nyamwụ ri Tihomir, ye ọngịrị bwula ẹhị ọrịrịị-rịrị ọlẹ kọ la. Ẹka ịmanyị-ịmanyị kẹkpẹ, Zdravko ọnyịnamwụ ochiche ọlẹng keji a-ang ọrụnyẹ kpụ o gbu. Ụka kam chẹẹ lẹ, ma ọjụjụ nya ẹlẹwẹ á myị hi Tihomir lẹka. Nyọka jẹ́-ẹ bọhụ, ọwa bala alugbiyegu nyamwụ kụ irya u-uhye nya abwọlẹ ká owuleji bwula igu ka la. Ọ yẹkẹẹ: “Ọ-chụ pwokwita, ahị ya ẹla u-uhye nya ẹga ọlẹ kahị ka tọ Zdravko, ang oriri ọlẹ kahị ka kpụ họọ, angịlẹ kahị ka wụrụ wẹ ọhụhụ ọhọhẹ-họhẹ ọlẹ kahị ka họ ụka kọ ka tịrẹkpẹ, bala ẹla ọlẹ kahị ka ya joo u-uhye nya ahyẹẹnụ ihyẹẹkpẹ.” Tihomir ya nyori irya ọ-kụ u-uhye nya ẹhị ọrịrịị-rịrị ọlẹ kị  la nyị kaa ju ugbiyegu nyọwa ọngịrị nyọka bọhụ kịnyaa bala ọ-ka godayị gbe ụka ọlẹ ká iJihova ka wule ọọnamwụ eji.

19. Ịyẹ a tị́ ka jẹ́-ẹ họ nyọka ju ẹhị ọrịrịị-rịrị nyang ọngịrị? (Yẹ ifoto ịnyịnyị.)

¹⁹ Ányị a tị́ ka bwu ju ẹhị ọrịrịị-rịrị nyang ọngịrị? Kori ká la ẹhị ọrịrịị-rịrị nyọka hịhị gboyi myị́ oyi odehe, maga ká jẹ́ ang u-uhye nya abwọlẹ ká ịBayịbụụ chabwọ nya ịParadayịsị, ká kụ irya jwoo. (Ayị. 25:8; 32:16-18) Me irya ju abwọlẹ ká ọhịhị ka la odehe onyeewe. Kụ irya ká juwa odehe onyeewe lẹ wẹẹ. Owo à tị́ wẹẹ yẹ? Anụ nya ịyẹ a tị́ wẹẹ wo? Ányị ọ tị́ lang? Nyọka jẹ́-ẹ kụ irya yẹẹyẹẹ jaabwọ kọ ka la, yẹ ifoto ịla apwụ nyahị ịlẹ kị kaa mẹjẹ jaabwọ ká ịparadayịsị ka la lee yẹ ifim nya eje lala ịlẹ kị ri Odehe Onyeewe, O Ji Ọnaabwọ Lẹ, lee Imagine the Time. Kori kahị kaa kụ irya u-uhye nya odehe onyeewe ụka myị́ ụka, akama nyahị ka lahị lala “akama ọlụka o-kpii.” (2 Kọr. 4:17) Ẹhị ọrịrịị-rịrị ọlẹ ká iJihova ya hang ka jung ọngịrị nyọka bọhụ ẹ-ẹpwụ nya ịmayẹ.

20. Kori kahị dọmwụ la ịlọhị dẹwụ-dẹwụ wẹwẹ, ányị ahị tị́ ka bwu ye ọngịrị?

²⁰ Ụka kahị la ịlọhị dẹwụ-dẹwụ wẹwẹ, Ohe ka họ “ahị ka la ọkụrụ-kụrụ.” (Eje. 108:13) IJihova họ ang ịlẹ kahị baba nyọka jẹ́-ẹ ye ọngịrị bwu ẹga nyamwụ ene-ene lẹ. Lẹ ụka ká baba nya ụbwọ ọdada nyọka jụ ụkụrwọ ọlẹ kị ya hang họ, nyọka bọhụ ẹ-ẹpwụ nya ọmayẹ, lee ọ-ka chị ọkẹkẹnị kịnyaa, ya je iJihova ẹ-ẹpwụ nya abwọ ọrịrị o-bwu ọkịlẹtụ, ká bịlọọ nyọka kpang ụgbẹyị bwula ịBayịbụụ ọjẹ́jẹ nya ịlọng. Ụka ká aanahị ịla ọjịra-jịra á jung ọhụ, maga ká ye myị. Kụ irya u-uhye nya ẹhị ọrịrịị-rịrị nyang ụka myị́ ụka. Ọọwa lẹ, ‘Ohe Oluhye à ka kpa ọngịrị ẹbyẹbyị ọtụka nyamwụ jung ọngịrị, chajị ká ka jẹ́-ẹ juwa kpa ọkẹkẹnị ọchịchị ọtụka la ugbodu ojuju pwụ ọbaba nya akama ọyẹyẹ nyang wuu myị́ lẹlẹ.’—Kol. 1:11.