Ti Umuna nga Ar-ari 20:1-43
20 Inummong ni Ari Ben-hadad+ ti Siria+ ti intero nga armadana agraman ti 32 pay nga ari ken dagiti kabalio ken karuaheda. Napan ket pinalawlawanna+ ti Samaria+ ken ginubatna dayta.
2 Kalpasanna, nangibaon kadagiti mensahero a mapan ken Ari Ahab+ ti Israel iti siudad ket impaibagana: “Daytoy ti kinuna ni Ben-hadad,
3 ‘Kukuak dagiti pirak ken balitokmo, kasta met ti kapintasan kadagiti assawam, ken dagiti annakmo a lallaki.’”
4 Insungbat ti ari ti Israel: “Maitunos iti saom, apo ari, kukuanak ken ti amin nga adda kaniak.”+
5 Di nagbayag, nagsubli dagiti mensahero ket kinunada: “Daytoy ti kinuna ni Ben-hadad, ‘Impaibagak kenka: “Itedmonto kaniak dagiti pirak, balitok, assawa, ken annakmo.”
6 Ngem ibaonkonto kenka dagiti adipenko iti kastoy nga oras inton bigat. Sukimatendanto a naimbag ti balaymo ken dagiti balay dagiti opisialmo, ket agawen ken alaendanto ti amin a napateg kenka.’”
7 Iti kasta, pinaayaban ti ari ti Israel ti amin a panglakayen iti daga ket kinunana: “Pangngaasiyo ta usigen ken panunotenyo ta kayatnatayo a didigraen daytoy a tao, ken kiniddawna nga alaen dagiti assawa ken annakko, dagiti pirak ken balitokko, ket saanak a nagkedked.”
8 Insungbat ti amin a panglakayen ken dagiti umili: “Dimo ipalubos, ken dika umanamong.”
9 Kinunana ngarud kadagiti mensahero ni Ben-hadad: “Ibagayo iti apo ari, ‘Aramidek ti amin a kiniddawmo iti adipenmo idi damo, ngem diak kabaelan nga aramiden daytoy a banag.’” Iti kasta, pimmanaw dagiti mensahero ket indanonda kenkuana ti kinuna ni Ahab.
10 Impaibaga manen ni Ben-hadad: “Dusaendak koma dagiti dios no diak dadaelen ti Samaria. Nakaad-adu ti soldadok nga uray la saan nga umanay ti tapok ti Samaria a rakemen ti tunggal maysa kadakuada!”
11 Insungbat ti ari ti Israel: “Ibagayo kenkuana, ‘Saan pay a nangrugi ti gubat isu a dika agpangas a kasla nangabakkan.’”+
12 Apaman a nangngegna daytoy a sungbat, bayat nga umin-inum a kaduana dagiti ari iti toldada,* kinunana kadagiti adipenna: “Agsaganakayo a makigubat!” Iti kasta, nagsaganada a manggubat iti siudad.
13 Ngem adda propeta nga immasideg ken Ari Ahab+ ti Israel ket kinunana: “Daytoy ti imbaga ni Jehova, ‘Nakitam kadi daytoy nakadakdakkel nga armada? Itedko ida kenka ita nga aldaw, ket maammuamto a siak ni Jehova.’”+
14 Insaludsod ni Ahab: “Asinonto ti usarem?” Insungbatna: “Daytoy ti kinuna ni Jehova, ‘Usarekto dagiti katulongan dagiti prinsipe kadagiti probinsia.’”* Dinamagna: “Asinonto ti mangirugi iti gubat?” Insungbatna: “Sika!”
15 Gapuna, binilang ni Ahab dagiti katulongan dagiti prinsipe kadagiti probinsia, ket agdagupda iti 232. Kalpasanna, binilangna ti amin nga Israelita a lallaki, 7,000 amin.
16 Rimmuarda iti tengnga ti aldaw bayat nga agbarbartek ni Ben-hadad kadagiti tolda* a kaduana ti 32 nga ari a tumultulong kenkuana.
17 Idi immuna a rimmuar dagiti katulongan dagiti prinsipe kadagiti probinsia, nagbaon a dagus ni Ben-hadad kadagiti mensahero. Kinunada kenkuana: “Adda lallaki a rimmuar manipud Samaria.”
18 Iti kasta, kinunana: “No umayda makikappia, tiliwenyo ida a sibibiag; ket no umayda rumaut, tiliwenyo latta ida a sibibiag.”
19 Ngem idi rimmuarda iti siudad—dagiti katulongan dagiti prinsipe kadagiti probinsia ken dagiti armada a sumursurot kadakuada—
20 pinatayda dagiti kalabanda. Kalpasanna, nagtalaw dagiti Siriano,+ ket kinamat ida ti Israel, ngem nakalibas ni Ari Ben-hadad ti Siria a nakasakay iti kabalio a kaduana ti dadduma a kumakabalio.
21 Ngem rimmuar ti ari ti Israel ket pinapatayna dagiti nakasakay kadagiti kabalio ken karuahe, ket nakaad-adu ti napapatayna a Siriano.
22 Kalpasanna, immasideg ti propeta+ ket kinunana iti ari ti Israel: “Mapanka, papigsaem ti pakinakemmo ken panunotem ti aramidem,+ ta inton rugrugi ti sumaganad a tawen,* umaynakanto rauten ti ari ti Siria.”+
23 Kinuna dagiti adipen ti ari ti Siria: “Ti Diosda ket Dios ti bambantay isu nga inabakdatayo. Ngem no makilabantayo kadakuada iti patag, abakentayto ida.
24 Aramidem met daytoy: Ikkatem ti amin nga ari+ iti saadda ket suktam ida kadagiti gobernador.
25 Kalpasanna, mangummongka* iti armada a kas kaadu ti napukawmo nga armada, kasta met ti bilang dagiti kabalio ken karuahe. Makilabantayo kadakuada iti patag ket sigurado nga abakentayto ida.” Gapuna, impangagna ti balakadda ket kasta ti inaramidna.
26 Iti rugrugi ti tawen,* inummong ni Ben-hadad dagiti Siriano ket napanda idiay Afek+ tapno makigubatda iti Israel.
27 Naayaban met dagiti Israelita ken naikkanda iti taraon, ket rimmuarda a makigubat. Idi nagkampoda iti sanguanan dagiti Siriano, kasda la dua a babassit a pangen ti kalding, idinto ta sinaknapan dagiti Siriano dayta a lugar gapu iti kaaduda.+
28 Kalpasanna, immasideg ti adipen ti pudno a Dios ket kinunana iti ari ti Israel: “Daytoy ti imbaga ni Jehova, ‘Gapu ta kinuna dagiti Siriano: “Ni Jehova ket Dios ti bambantay, saan a Dios dagiti patag,” itedkonto kenka daytoy nakadakdakkel nga armada,+ ket maammuanyonto a siak ni Jehova.’”+
29 Agsinnango idi ti nagkampuan dagiti Israelita ken dagiti Siriano iti pito nga aldaw, ket iti maikapito nga aldaw, nangrugi ti gubat. Adda 100,000 a Siriano a soldado a napapatay dagiti Israelita iti maysa nga aldaw.
30 Nagkamang ti dadduma iti siudad ti Afek.+ Ngem narba ti pader ket natupakan ti 27,000 a lallaki a natda. Nagkamang met ni Ben-hadad iti uneg ti siudad, ket naglemmeng iti maysa a makin-uneg a kuarto.
31 Gapuna, kinuna dagiti adipenna: “Nadamagmi a manangngaasi* dagiti ari ti Israel. Pangngaasim ta palubosannakami nga agbidang iti nakersang a lupot ken agbarabad iti tali ket mapankami iti ari ti Israel. Bareng ispalenna ti biagmo.”*+
32 Gapuna, nagbidangda iti nakersang a lupot ken nagbarabadda iti tali, ket napanda iti ari ti Israel sa kinunada: “Kinuna ni adipenmo a Ben-hadad, ‘Pangngaasim ta ispalennak.’” Insungbatna: “Sibibiag pay kadi? Isu ket kabsatko.”
33 Imbilang dayta dagiti adipen kas nasayaat a pagilasinan ket dagus nga imbilangda dayta kas pangngeddeng ti ari, isu a kinunada: “Kabsatmo ni Ben-hadad.” Gapuna, imbagana: “Inkay alaen.” Iti kasta, rimmuar ni Ben-hadad a mapan kenkuana, ket pinagluganna iti karuahe.
34 Kinuna kenkuana ni Ben-hadad: “Isublikto dagiti siudad nga innala ni amak ken ni amam, ket mabalinmonto ti mangibangon kadagiti paglakuam* idiay Damasco, kas iti inaramid ni amak idiay Samaria.”
Insungbat ni Ahab: “Maitunos iti daytoy a tulagan, wayawayaanka.”
Gapuna, nakitulag kenkuana sa pinalubosanna a pumanaw.
35 Iti bilin ni Jehova, kinuna ti maysa kadagiti annak dagiti propeta*+ iti kaduana: “Pangngaasim ta kabilennak.” Ngem saanna a kinayat.
36 Gapuna, kinunana kenkuana: “Gapu ta saanmo nga impangag ti timek ni Jehova, maysa a leon ti mangpatayto kenka apaman a pumanawka ditoy.” Idi nakapanawen, dinarup ti maysa a leon ket pinatayna ti propeta.
37 Nakasabat iti sabali pay a lalaki ket kinunana: “Pangngaasim ta kabilennak.” Gapuna, kinabil ti lalaki ket sinugatanna.
38 Kalpasanna, pimmanaw ti propeta ket inurayna ti ari iti igid ti kalsada ken nagpammarang babaen ti panangbarabadna kadagiti matana.
39 Idi lumabas ti ari, imbaga ti propeta: “Napan daytoy adipenmo iti paggugubatan, ket adda lalaki a nangyeg kaniak iti sabali a lalaki sa imbilinna, ‘Bantayam daytoy a lalaki. No makalibas, ta biagmo* ti kasukatna,+ wenno agbayadka iti maysa a talento* a pirak.’
40 Bayat nga adu ti ar-aramiden daytoy adipenmo ditoy ken idiay, nakalibas ti lalaki.” Gapuna, kinuna ti ari ti Israel: “Dayta ti dusam, inukommon ti bagim.”
41 Inikkatna a dagus ti barabad kadagiti matana, ket nailasin ti ari ti Israel nga isu ket maysa kadagiti propeta.+
42 Kinunana iti ari: “Daytoy ti imbaga ni Jehova, ‘Gapu ta pinalubosam a makalibas ti lalaki nga imbagak a masapul a madadael,+ ti biagmo ti kasukat ti biagna,*+ ken ti ilim ti madadael imbes a ti ilina.’”+
43 Iti kasta, nagawid idiay Samaria+ ti ari ti Israel a nakamisuot ken naliday.
Footnotes
^ Wenno “abong-abongda.”
^ Wenno “masakupan a distrito.”
^ Wenno “abong-abong.”
^ Kayatna a sawen, ti sumaruno a primavera.
^ Lit., “mangbilangka.”
^ Kayatna a sawen, iti primavera.
^ Wenno “napudno ti ayat.”
^ Wenno “kararuam.”
^ Wenno “mangpilikanto kadagiti kalsada.”
^ Ti “annak dagiti propeta” ket mabalin a tumukoy iti maysa a pagsanayan dagiti propeta wenno grupo dagiti propeta.
^ Wenno “kararuam.”
^ Wenno “kararuana.”
