ŨNDŨ MĨVOTHI YAKU ĨTŨMĨAWA
Ala Matewʼaa Mayũlĩte
ĨTUKŨ 1, MWEI WA 7, 2022
Yeova Ngai endaa andũ onthe memanyĩsye ĩũlũ wake na Ũsumbĩ wake wa ĩtunĩ, o na ethĩwa maũndũ moo maĩlye ata. (1 Timotheo 2:3, 4) Nũndũ wa ũu, Ngũsĩ sya Yeova nĩsyumĩthasya Mbivilia na syĩndũ ingĩ sya kwĩmanyĩsya Mbivilia itonya kũtũmĩwa nĩ andũ aingĩ ũndũ vatonyeka, o vamwe na ala matewʼaa. Kwa wʼo, ũseũvyo witũ nĩwumĩthĩtye mavuku maingĩ kwa nzĩa ya vitio a matũmĩĩte kĩthyomo kya ala matewʼaa, na mekĩte ũu kwa ithyomo mbee wa 100! Yo tumĩthasya na tũkanyaĩĩkya ata mavuku na syĩndũ ingĩ sya kwĩmanyĩsya? Na nĩ maendeeo meva twĩkĩte kũvika vu?
Vitio sya Kĩthyomo kya Ala Matewʼaa Iseũvawʼa Ata?
Ikundi sya ũalyũli ĩũlũ wa nthĩ nĩsyo ialyũlaa mavuku na vitio sya ala matewʼaa. Nĩmekaa ũkunĩkĩli nĩ kana maelewe nesa vyũ kĩla mekwenda kũalyũla. Ĩtina wa ũu, nĩmetĩkĩlanaa nzĩa ĩla nzeo matonya kũalyũla ũvoo ũsu na kĩthyomo kya ala matewʼaa. Mamina kwĩka ũu, nĩmalekotiaa kĩu mekwĩkaa. Yu tũĩ, timũ 60 nialyũlaa syĩndũ sya kwĩmanyĩsya Mbivilia na kĩthyomo kya ala matewʼaa ĩvinda yonthe, nasyo timũ ingĩ 40 nialyũlaa mavinda kwa mavinda.
Ĩvinda ĩvĩtu, kũmya vitio na kĩthyomo kya ala matewʼaa nĩkwatũmĩaa mbesa mbingĩ. Kamela na syĩndũ ingĩ sya kũseũvya vitio syatesawa mbesa mbingĩ kwĩ ũmũnthĩ. O na ĩngĩ, vitio syalekotiawa kasũmbanĩ ka mwanya (studio), na kwoou yaĩ no nginya twake tũsũmba twitũ, na mavinda amwe twatũngĩĩaa mwako ũtwĩe o vo. Ndola mbee wa 30,000 b nĩsyatũmĩawa tũyĩsa kũtwʼĩka nĩtwakwata kyonthe kĩla kĩkwendeka nĩ kana timũ yambĩĩe kũalyũla.
Nĩ kana tũtũmĩe mĩvothi nesa vyũ, ũseũvyo witũ nĩwĩkĩĩte kĩthito ũkwate nzĩa syĩ laisi sya kũtethya na kwaĩlangya wĩa wa ũalyũli. Na nũndũ wa ũu, tũtũmĩaa syĩndũ nzeango sya matukũ aa na ĩte sya mbesa mbingĩ. Vandũ va kũtũmĩa tũsũmba twa mwanya twa kũlekotia, timũ sya ũalyũli no itũmĩe kĩndũ kĩtawa green screen kwa kũvaka langi wa ngilinĩ ũkũtanĩ kana kwĩkĩa kĩtambaa kya langi wa ngilinĩ ũkũtanĩ, na ĩndĩ iilekoti vitio movisinĩ moo. Yĩla vekwendeka andũ kauta ma kũlekotiwa, ana-a-asa na eĩtu-a-asa no malekoti ilungu syoo me movisinĩ moo kana me o mũsyĩ kwoo; ti nginya mathi kasũmbanĩ ka mwanya.
O na ĩngĩ, nĩtũseũvĩtye vulongulamu sya kombiũta ila itetheeasya aalyũli wĩanĩ woo. Maendeeo asu matumĩte timũ sya ũalyũli itũmĩa nyusu ya ĩvinda yĩla inatũmĩaa kũmĩthya ĩvuku ya kĩthyomo kya ala matewʼaa navu tene. Ana-a-asa nĩmatũngaa mũvea mũno nũndũ wa maendeeo asu. Mwana-a-asa wĩtawa Alexander aĩtye: “Yu vitio sya kĩthyomo kya ala matewʼaa syumĩthawʼa kaingĩ kwĩ navu tene. Kĩu kĩndanĩthasya mũno. Nĩloelaa vitio isu kĩla mũthenya.”
Matukũnĩ, tũtũmĩaa ĩtheo wa ndola 5,000 kũmbanyʼa syĩndũ syonthe ila syendekaa nĩ timũ ya ũalyũli. Nũndũ wa ũu, nĩtũvotete kũmĩthya vitio sya ala matewʼaa ithyomonĩ mbingangĩ.
Vitio sya Kĩthyomo kya Ala Matewʼaa Inyaĩĩkawʼa Ata?
Timũ yamina kũlekoti ĩvuku ya kĩthyomo kya ala matewʼaa, vitio ĩsu yĩthĩawa yaĩle kũvikĩa ala me na vata nayo. Navu tene twaumĩthasya kaseti sya vitio na DVD, ĩndĩ syatũmĩaa mbesa, ĩvinda, na vinya mwingĩ. Ĩtina wa ũu, syatwaawa kambuninĩ ite sya ũseũvyo nĩ kana ikaumĩthwʼe kovi. Mũthya, kaseti na DVD nĩsyanyaĩĩkĩawʼa ikundi. Mwakanĩ wa 2013 wĩ wʼoka, twatũmĩie mbee wa ndola 2,000,000 kũmĩthya DVD sya kĩthyomo kya ala matewʼaa.
Ala matewʼaa nĩmatũngie mũvea mũno nũndũ wa vitio isu. Ĩndĩ kũtũmĩa vitio isu kũyaĩ laisi, nũndũ kaseti na DVD syaendeee kwongeleka. Mavinda amwe, DVD iana ũna nĩsyatũmĩawa kũlekoti ĩvuku o yĩmwe ya Mbivilia. Mwana-a-asa wĩtawa Gilnei wĩkalaa Brazil aĩtye: “Kĩla ĩvinda twenda kũsoma mũsoa Mbivilianĩ, yaĩ no nginya tũmanthe kaseti ĩla yĩ na kĩlungu kĩu tũkwenda, na ĩndĩ twamĩkwata tũimantha mũsoa ũla tũkwenda. Mwa ũsu waĩ wĩa mwingĩ mũno.” Nake mwĩĩtu-a-asa wĩtawa Rafayane, ũla watũmĩaa DVD sya ala matewʼaa, aĩtye: “Kwĩmanyĩsya Mbivilia mwene kwaĩ mĩnoo mũno. Twakuaa ĩvinda yingĩ tũimantha mũsoa wa Mbivilia kana kwĩka ũkunĩkĩli.” Yĩla ana-a-asa na eĩtu-a-asa meũthi ũtavanyʼa, makothaa kũkua DVD kana kaseti na maiithaũkĩa televiseninĩ sya ala mekwendeewʼa. O na ana-a-asa amwe nĩmakuaa masinĩ syoo sya kũthaũka DVD. Vatavĩtĩte ĩvinda yĩasa, masinĩ syĩ na kĩoo sya kũthaũka DVD nĩsyambĩĩe kũkwatĩkana, na ana-a-asa aingĩ nĩmambĩĩie kũitũmĩa. Bobby, ũla wĩkalaa Amelika, aĩtye: “Ethĩwa nĩwamina kũneenea mũsoa mũna na nũkwenda kũneneea ũngĩ, yai no nginya wĩkĩe DVD ĩngĩ. Kĩu kyakuaa ĩvinda yingĩ na kyatumaa tũtatũmĩa Mbivilia mũno ũtavanyʼanĩ.
Mwakanĩ wa 2013, ũseũvyo wa Yeova nĩwaumisye vulongulamu ya JW Library Sign Language, ĩla ĩtetheeasya ana-a-asa na eĩtu-a-asa kũmya na kũthaũka vitio simũnĩ na tambuletinĩ. Vulongulamu ĩsu yaumiwʼe ya mbee vyũ kwondũ wa kĩthyomo kya ala matewʼaa kya Amelika. Na ĩndĩ mwakanĩ wa 2017, yaĩ ĩtonya kwĩkĩwa ithyomo syonthe sya ala matewʼaa. Ana-a-asa na eĩtu-a-asa nthĩ yonthe nĩmatanie mũno. Mwana-a-asa wa Brazil wĩtawa Juscelino aĩtye: “Mwa o na ndyaĩkĩĩaa! Nasũanĩaa ũndũ Nzama Ĩla Ĩtongoesye yendete andũ ala matewʼaa na ũndũ yendaa tũendeee kũima kĩ-veva, o ta andũ ala angĩ. Natanie mũno, na vulongulamu ĩsu yambĩkĩie vinya nĩmanyĩasye Mbivilia mũnango.”
Ũmũnthĩ, tumĩthasya vitio syonthe sya ala matewʼaa kwa nzĩa sya matukũ aa na tũisyĩkĩa kĩsesenĩ kitũ na vulongulamunĩ ya JW Library Sign Language. Nũndũ wa ũu, vitio sya ala matewʼaa nĩsyaalyũlawa, ikalekotiwa, na ikanyaĩĩkwʼa kavindanĩ kakuvĩ kwĩ navu tenange vala syakuaa myei kana myaka. Eka ũu, ithyomo mbingĩ sya ala matewʼaa syumĩthasya mavuku o ĩvinda yĩmwe na sya ala mewʼaa.
Kwoona maelesyo ma ana-a-asa na eĩtu-a-asa amwe matewʼaa. Mwĩĩtu-a-asa wĩtawa Klízia aĩtye: “Nĩ ũseũvyo ũngĩ wĩva ũthĩnĩkĩaa ala matewʼaa mũno wĩana ũu, na wĩthĩawa wĩyumĩtye kũmanenga lĩu wa kĩ-veva kwa nzĩa yĩ laisi ũu? Vai kĩndũ o na kĩmwe ĩũlũ wa nthĩ kĩtonya kũelekanwʼa na maũndũ ala ũseũvyo wa Yeova ũtwĩkaa.” Nake Vladimir aĩtye: “Vitio isu indĩkĩĩthasya kana Yeova nũthĩnĩkĩaa ala matewʼaa o ũndũ ũthĩnĩkĩaa ala mewʼaa.”
Kaingĩ, vitio sya ala matewʼaa syĩthĩwa syaĩtye ũu: “Ĩvuku yĩĩ yumĩtye ta kĩlungu kĩmwe kya wĩa wa kũmanyĩsya Mbivilia nthĩ yonthe ũla ũtetheeawʼa na mĩvothi ya ngoo ya kwenda.” Nĩtũtũngaa mũvea mũno nũndũ wa mĩvothi yenyu, ĩla yumawʼa kwĩsĩla donate.pr2711.com. Mĩvothi ĩsu nĩtumaa tumĩthya Mbivilia na syĩndũ ingĩ sya kwĩmanyĩsya Mbivilia kwondũ wa andũ onthe, o vamwe na ala matewʼaa.