We Nĩwĩsĩ?
Mũnene wa nguthu ya asikalĩ 100 ma ita sya Lomi atethasya wĩa mwaũ?
Maandĩko ma Kĩkiliki ma Kĩklĩsto nĩmawetete mũnene wa nguthu ya asikalĩ 100 ma Lomi mavinda kauta. Mũnene wa ita ũla wasyaĩĩsyeYesũ ayũawa aĩ wa kyeo kĩu, o ũndũ ũmwe na Kolinelio ũla waĩ wa mbee katĩ wa Andũ-ma-mbaĩ-ingĩ kũtw’ĩka Mũklĩsto. O na mũnene ũla waaĩle kũsyaĩĩsya mũtũmwa Vaulo aikũnwa o vamwe na Yuliusi, ũla wamũtwaie Lomi maĩ o anene ma nguthu ya asikalĩ 100.—Maliko 15:39; Meko ma Atũmwa 10:1; 22:25; 27:1.
Mũnene ũsu wa asikalĩ (centurion) eethĩawa aũngamĩe asikalĩ 50 kũvika 100 ala maendaa na maaũ. Wĩa wake waĩ kũmanyĩsya na kũkany’a asikalĩ ala waũngamĩe, kũsisya ũndũ mekĩĩte ngũa na kũsisya mĩio yoo, na kũmeĩaĩa ĩla maendete kaũnĩ.
Kũũngamĩa nguthu ya asikalĩ 100 nĩkyo kyeo kĩla kĩnene mũno mũsikalĩ waĩ atonya kũkwata. Ala makwataa kyeo kĩu nĩ ala meethĩawa mathũkũmĩte wĩa wa ũsikalĩ kwa ĩvinda ĩasa na me atongoi aseo. Nĩ kana nguthu ya asikalĩ ma Lomi yĩthĩwe ĩtonya kũtethya wĩa nesa na kwa nzĩa ĩla yaĩle, yaĩ no nginya anene asu ma asikalĩ matethye wĩa woo nesa. Livoti ĩmwe yoonanisye kana anene asu “mavinda maingĩ nĩmo meethĩawa me na ũtũĩka na ũmanyi mwingĩ mũno katĩ wa asikalĩ onthe.”
Kĩvathũkany’o kya ioo sya ĩvinda ya tene na sya ũmũnthĩ nĩ kyaũ?
Kĩvathũkany’o na ioo sya ũmũnthĩ, ioo sya ĩvinda ya tene syaseũvaw’a na kyũma kyeethĩawa kĩkũnĩtwe mũsasa kĩkakena vyũ. Nĩvatonyeka ioo isu ikethĩwa syaseũvaw’a na ũthuku, vetha, na thaavu ĩndĩ mũno mũno syaseũvaw’a na bronze. Ioo iwetetwe ĩvinda ya mbee Mbivilianĩ ĩla ĩeema ya Yeova ya kũmbanĩa yaakawa. Ĩeemanĩ yĩu nĩvo vaĩ vandũ va mbee va Aisilaeli va kũthaithĩa. Aka nĩmaumisye ioo sya kwanakavya kĩla kĩndũ kya kũthambĩaa kya ũthuku na ĩtina yakyo. (Kuma 38:8) Nĩvatonyeka ioo isu ikethĩwa syavĩvaw’a nginya ikatweka nĩ kana itũmĩwe wĩanĩ ũsu.
Ioo ila syeethĩiwe kũndũ kũla kwĩnzawa syĩndũ sya tene nthĩ ya Isilaeli, syeethĩiwe syĩ na syĩndũ sya kwĩyanakavya sya aka. Ioo isu syeethĩawa syĩ sya kĩlinge na syĩ na ikwatĩli mbanakavye sya mũtĩ, kyũma, kana iseũvĩtw’e na maeo ma nzou. Ikwatĩli isu syeethĩawa iilyĩ visa wa mũndũ mũka. Ngalĩko ĩla ĩte ngũne mũsasa ndyaanakavaw’a.
Ioo isu sya ĩvinda ya tene iyaetae visa mũtheu ta ioo sya ũmũnthĩ sya ngilasi. Ũndũ ũsu wĩonany’a ũw’o wa ndeto sya mũtũmwa Vaulo ĩla waisye atĩĩ: “Ĩvinda yĩĩ twĩona ta kĩsisyonĩ kĩ menyenyi.”—1 Akolintho 13:12.