KĨLUNGU KYA 6
Kwĩthĩwa na Syana Nĩkũtumaa Mũtwaano Ũalyũka
“Syana nĩ ũtiĩwa kuma kwa Yeova.”—Savuli 127:3
Ĩla asyai makwata kana nĩmatonya kwĩthĩwa na ũtanu mwingĩ, ĩndĩ kana kau no katume methĩwa na maũndũ maingĩ mũno ma kwĩka. Wamina kwĩthĩwa na kana, no ũsengʼe kũmanya kana no nginya wĩyumye na ũitũmĩa ĩvinda yingĩ kũea kana kau. O na ĩngĩ, moalyũku ma mwĩĩ o vamwe na kwaĩwa nĩ too, nĩ maũndũ matonya kũtuma mũtwaano wenyu wĩthĩwa na mathĩna. Wĩ na ũla ũtwaanĩte nake nĩmwaĩle kwĩka moalyũku mana nĩ kana mwĩthĩwe mũtonya kũea kana kenyu, na mũisũvĩa mũtwaano wenyu. Ũtao wa Mbivilia ũtonya kũmũtetheesya ata kũthĩnĩkĩa maũndũ asu?
1 ELEWA ŨNDŨ KWĨTHĨWA NA KANA KŨTONYA KŨALYŨLA MAŨNDŨ
ŨNDŨ MBIVILIA YAĨTYE: “Wendo nĩwũmĩĩasya, na nĩwĩkaa moseo.” O na ĩngĩ wendo “ndwĩmanthĩaa syĩndũ, o na ndũthataa.” (1 Akolintho 13:4, 5) Ĩla kĩveti kyakwata kana, ti ũsengyʼo kwona kĩlĩko kyakyo kyonthe kĩisyoka kananĩ kau. Ũu nũtonya kũtuma mũũme wakyo ona ta kĩte na vata nake. Kwoou kĩveti kĩyaĩle kũeka kana kau katume kyũlwa nĩ mũũme. Kyeethĩwa na wũmĩĩsyo na tei, nĩkĩtonya kũmũtetheesya mũũme ewʼe e wa vata, na e na kĩanda nthĩnĩ wa kũea kana kau.
Mbivilia yaĩtye: “Inywʼĩ aũme, ĩkalai na iveti syenyu kwĩanana na ũmanyi.” (1 Vetelo 3:7) Nũseo mũndũũme akaelewa kana kĩveti nĩkĩtũmĩaa vinya wakyo mwingĩ kĩyĩea kana. Kwoou, nũndũ kĩveti kyaku kĩ na kana kĩkũea, nĩkĩtonya kwĩthĩwa na maũndũ maito kĩlĩkonĩ, kĩkewʼa kĩ kĩnou mũno, kana kĩ kĩtũlĩku ngoo. Mavinda angĩ nĩkĩtonya kũũthatĩa. Ĩndĩ o na ũu weethĩwa, ndũkewʼe woo nũndũ ũla ‘wũmĩĩasya kũthata e kavaa kwĩ ũla wĩ na ũtonyi.’ (Nthimo 16:32) Tata ũkĩelewe, na ũikĩtetheesya vala kĩkwenda ũtethyo.—Nthimo 14:29.
ŨNDŨ ŨTONYA KWĨKA:
-
Mũndũũme: Ndwaĩle kũekanĩsya kĩveti kyaku na kana. Nũseo ũkakĩtetheesya o na ethĩwe nĩ ũtukũ. Nĩwaĩle kũekana na maũndũ amwe nĩ kana ũkwate ĩvinda ya kwĩthĩwa na kĩveti kyaku na kana
-
Kĩveti: Ĩla mũũme waku ũkwenda ũkũtetheesya, ndũkalee. O na ethĩwa ndeĩka ũndũ vaĩle, ndũkamũtũle mũtĩ, ĩndĩ mũtetheesye o nesa amanye ũndũ ũtonya kwĩka
2 LŨLŨMĨĨLYAI NGWATANĨO YENYU
ŨNDŨ MBIVILIA YAĨTYE: “Makeethĩwa mwĩĩ ũmwe.” (Mwambĩlĩlyo 2:24) O na ethĩwa yu mwĩ na kana, lilikanai kana mwĩ o “mwĩĩ ũmwe.” Tatai ũndũ mũtonya nĩ kana mwĩthĩwe na ngwatanĩo ndũmu.
Inywʼĩ iveti, matũngĩei aũme menyu mũvea nũndũ wa kũmũtetheesya. Ndeto syenyu sya kũmatũngĩa mũvea nitonya ‘kũmavosya.’ (Nthimo 12:18) Nenyu aume, itavyei iveti syenyu kana nĩmũsyendete na mwĩ vata nasyo. Tavya kĩveti kyaku kana nũtanĩthawʼa nĩ maũndũ ala kĩkaa kĩsũvĩe mũsyĩ.—Nthimo 31:10, 28.
Mbivilia yaĩtye: “Mũndũ o na wĩva ndakamanthe kwĩuna mwene ĩndĩ kĩla mũndũ namanthe kũuna ũngĩ.” (1 Akolintho 10:24) Mavinda onthe ĩkaa maũndũ ala matonya kũuna ũla ũtwaanĩte nake. Manthai ĩvinda ya kũea ngewa, mũtũmĩe ndeto sya kwĩkĩana vinya, na mũyĩthĩwa mwĩyũmbanĩtye kwĩthukĩanĩsya. Ndũkethĩawe ũyĩsũanĩa o we mwene maũndũnĩ ma kũmanyana kĩ-mwĩĩ, vandũ va ũu ĩthĩawa ũisũanĩa mavata ma ũla ũngĩ. Mbivilia yaĩtye: “Mũikavatane ene kwa ene, ate o yĩla mwĩwʼanĩte kwĩka ũu.” (1 Akolintho 7:3-5) Kwoou, neeneai ũndũ ũsu mũte kũvithana kĩndũ. Mweethĩwa na wũmĩĩsyo na mũyĩeleanwa, ngwatanĩo yenyu ĩkeethĩwa yĩ ndũmu.
ŨNDŨ MŨTONYA KWĨKA:
-
Manthai ĩvinda mwĩthĩwe vandũ mwĩ o elĩ
-
Ĩka tũmaũndũ tũtonya kũmwonyʼa ũla ũtwaanĩte nake kana nũmwendete. Kwa ngelekanyʼo, no ũmũtũmĩe mesengyi nguvĩ, kana ũkamũetee kamũthĩnzĩo
3 KŨMANYĨSYA KANA KAKU
ŨNDŨ MBIVILIA YAĨTYE: “Kuma wĩ kana kanini nĩweesĩ maandĩko matheu, ala matonya kũĩvya kũvika ũtangĩĩo.” (2 Timotheo 3:15) Vanga ũndũ waĩle kwĩka nĩ kana ũmanyĩsye kana kaku. Kana kethĩawa katonya kwĩmanyĩsya o na katanamba kũsyawa. Kwoou o na kate kasyae, no kamanye wasya waku na ũndũ ũkwĩwʼa. Ũu wĩonanyʼa kana no wambĩĩe kũkasomea kuma ke kanini. O na vala no kethĩwe kate kũelewa nĩ kĩla ũũkasomea, ũu nũtonya kũkatetheesya keĩthĩwa kayendeewʼa nĩ kũsoma keana.
Ndũkasũanĩe kana kaku nĩ kanini mũno ũndũ katatonya kũelewa ĩla ũũneena ĩũlũ wa Ngai. Eka kewʼe ũimũvoya Yeova. (Kũtũngĩlĩlwa Kwa Mĩao 11:19) O na ĩla ũũthaũka nako, neena ĩũlũ wa syĩndũ ila Ngai wũmbĩte. (Savuli 78:3, 4) O ũndũ kana kaku kaendeee kwĩana, nowʼo kaendeeaa kũmanya kana nũmwendete Yeova, na ũu ũituma o nako kamwenda.
ŨNDŨ ŨTONYA KWĨKA:
-
Mũvoye Yeova aũnenge ũĩ wa kũmanyĩsya kana kaku
-
Tũngĩlĩĩla ndeto na maũndũ ala ma vata ũkwenda kana kaku kemanyĩsye kuma ke kanini