Un piskizador skrebe kel-li na se livru: a “Si bu ta kridita ma Bíblia é Palavra di Deus pa ómis li na téra, nton kel-li krê fla ma Deus sta ta pâpia ku nos. . . . Si bu relijion ta afeta tudu bu vida, nton língua [di Bíblia] ten ki ser kel ki bu ta pâpia na bu dia-dia.”

Kes algen ki ta ama Palavra di Deus ta konkorda ku kel-li. Es ta kridita di tudu korason ma ‘tudu ki sta na Skritura ben di Deus i el ta sirbi pa inxina, pa koriji, pa poi kuzas na kaminhu, pa disiplina ku justisa’. (2 Timóteo 3:16) Bíblia é ka sô un livru antigu. El é ‘bibu i el ten puder’ di djuda-nu rezolve kes prubléma ki ta kontise na dia-dia. (Hebreus 4:12) Má, pa un algen lé kel livru sagradu li i aplika-l na se vida, el ten ki sta traduzidu na un língua ki pesoas ta pâpia na dia-dia, asi pa tudu algen pode le-l i ntende-l.

Kes algen ki ta ama Palavra di Deus sta kontenti ku lansamentu di Traduson di Mundu Novu di livru di Mateus na língua kabuverdianu. Tistimunhas di Jeová lansa kel traduson di Bíblia li na dia 25 di setenbru di 2022. Kel traduson li é modérnu, klaru i izatu. El ta djuda-nu ntende Palavra di Deus na língua kabuverdianu di un manera ki nu ka ta pode ntendeba antis. Má, talvês bu pode pergunta ken ki é responsável pa kel traduson di Bíblia li.

Nbóra Traduson di Mundu Novu di livru di Mateus pode ser un kuza novu pa kes algen ki ta pâpia língua kabuverdianu, na verdadi el ta izisti désdi 1950. Na kel ténpu, Sociedade Torre de Vigia de Bíblias e Tratados, lansa Traduson di Mundu Novu, na inglês. Kel sosiadadi li é un sosiadadi internasional di Bíblia ki dja ten txeu ténpu ta lansa Bíblia. Sentinéla di 15 di setenbru di 1950, fla: “Kes ómi ki faze párti di kel kumison ki traduzi kel Bíblia, fla ma ses dizeju. . . é pa ningen ka sabe es é kenha, nen es ka krê pa ses nómi podu na kel Bíblia sikrê es sta bibu ô dipôs ki es móre. Obijetivu di kel traduson é da glória pa nómi di kel Deus verdaderu.”

Na anu 1961, lansadu Traduson di Mundu Novu di Bíblia konplétu. I nbóra nu ka sabe nómi di kes tradutor ti dia di oji, nu ka ten dúvida kal ki éra ses obijetivu i ma es tinha txeu amor pa Palavra di Deus. Kel párti di aprizentason di kel traduson di 2013 fla: “Pamodi nu ta rekonhese ma mensaji di Bíblia é inportanti, nu disidi faze un otu traduson ki ta ruspeta mensaji di Bíblia. Nu sabe ma é un responsabilidadi txeu inportanti traduzi mensaji di Bíblia di un manera izatu. . . . Nos obijetivu é ka sô faze un traduson ki é fiel, má ki é klaru i fásil di lé.”

Ti dia di oji, na mundu interu dja fazedu uns 245 milhon di kópia di Traduson di Mundu Novu interu ô sô un párti, na 238 língua. Kuzê ki kes algen ki le-l dja odja?

Jizus inxina se disiplus pa ora si: “Nos Pai ki sta na séu, pa bu nómi ser santifikadu.” (Mateus 6:9) Na Bíblia nu ta odja ma nómi di Deus é Jeová i el ta parse uns 7 mil bês. (Êxodo 3:15; Salmo 83:18) Dipôs di mórti di kes apóstlu, kes sigidor di Jizus kumesa ta ivita uza nómi di Deus sima txeu judeu tanbê dja staba ta faze. (Atos 20:29, 30; 1 Timóteo 4:1) Alguns di kes algen ki ta kopiaba pártis di Skritura Gregu kumesa ta troka nómi di Deus, Jeová, i poi palavras ki siginifika “Deus” i “Sinhor”.

Kumison di Traduson di Mundu Novu torna poi nómi Jeová na kes livru di Mateus ti Apokalipse, b i gósi el ta parse la 237 bês. Es ka faze kel mudansa li sô pamodi es kreba, má es faze txeu piskiza. Pur izénplu, Lukas 4:18 ta uza kes mésmu palavras ki sta na Isaías 61:1. Na kel testu orijinal, na ebraiku, nómi Jeová ta parse na kel versíklu di Isaías. Pur isu, na Traduson di Mundu Novu na Lukas 4:18, ta fla: “Spritu di Jeová sta riba mi, pamodi el skodje-m pa N pâpia notísia sábi pa kes póbri.”

Kel manera di traduzi li ta djuda leitoris odja diferénsa entri Jeová Deus i se Fidju Jizus Kristu. Pur izénplu, txeu traduson di Bíblia ta traduzi Mateus 22:44 asi: “Sinhor fla nha Sinhor.” (King James Version) Má, kenha ki sta pâpia ku kenha? Na verdadi, kel versíklu li sta uza kes mésmu palavra ki sta na Salmo 110:1, ki na kel testu orijinal, na ebraiku, ta fla nómi di Deus. Pur isu, Traduson di Mundu Novu ta traduzi Mateus 22:44 asi: “Jeová fla nha Sinhor”. Kel diferénsa entri Jeová Deus i se Fidju, Jizus, é ka sô un kuza ki nu debe sabe. (Markus 13:32; João 8:17, 18; 14:28) Nu meste ntende diferénsa entri es dretu, pa nu pode ganha salvason. Atos 2:21, ta fla: ‘I tudu algen ki invoka nómi di Jeová ta ser salvu.’

Tradutoris toma txeu kuidadu pa es traduzi palavras gregu di manera izatu i fiel. Má omésmu ténpu es uza palavras sinplis i modérnu. Pur izénplu, Traduson di Mundu Novu sforsa pa djuda-nu ntende kuzê ki kes vérbu gregu krê fla. Txeu língua di gósi ta uza vérbus na ténpu pasadu, prezenti ô futuru. Na gregu, vérbus tanbê ta mostra modi ki un kuza sta fazedu: si el sta fazedu na kel momentu, si dja el tirmina di fazedu ô si inda el sta ta fazedu. Pur izénplu, odja palavras di Jizus na Mateus 6:33. Na gregu, vérbu “buska” ta da ideia ma é un kuza ki ta kontinua. Manera ki traduzidu ta djuda-nu ntende midjór kuzê ki Jizus krê flaba: “Pur isu, nhos kontinua ta buska Reinu i justisa di Deus primeru, i nhos ta dadu tudu kes otu kuza.” Tanbê Mateus 7:7 ta fla: “Nhos kontinua ta pidi i nhos ta dadu, nhos kontinua ta djobe i nhos ta atxa, nhos kontinua ta konku i nhos ta abridu pórta.” — Romanos 1:32; 6:2; Gálatas 5:15.

Lansamentu di livru di Mateus na língua kabuverdianu é sô komésu. Dja fazedu planu pa traduzidu Bíblia interu. Má, kes algen ki sta ba le-l pode ten sertéza ma traduson na língua kabuverdianu ta ser klaru i izatu sima na inglês?

Klaru ki sin. Kel-li é pamodi Grupu Enkaregadu di Óbra di Tistimunhas di Jeová ki ta orienta trabadju di traduson. Es disidi ma traduson di Bíblia ta ser un trabadju di ekipa. (Provérbios 11:14) Pur isu kriadu ekipas di traduson na txeu párti di mundu. Un dipartamentu ki txoma Sirvisus di Traduson kriadu na Sédi Mundial di Tistimunhas di Jeová pa djuda kes ekipa, pa responde perguntas di tradutoris, i pa djuda pa Traduson di Mundu Novu na otus língua sta di akordu ku kunpanheru. Tanbê, fazedu un prugrama di konputador ki txoma Watchtower Translation System pa djuda tradutoris di Bíblia. Un di kes kuza ki el ta faze, é djuda tradutoris odja modi ki kada palavra na ebraiku ku gregu traduzidu na inglês. I kel-li é un bon feraménta, pamodi el ta djuda tradutoris odja ki palavras ki es pode uza na ses língua. Kel prugrama li sinplifika kel grandi trabadju di ekipas di traduson di Bíblia. Tanbê, el ta djuda traduzi Traduson di Mundu Novu di manera klaru, sima na inglês. Má bu pode ten sertéza ma é algen ki ta faze traduson, é ka un prugrama di konputador.

Nu ta insentiva-u pa bu lé Traduson di Mundu Novu di livru di Mateus. Bu pode le-l na internet ô na aplikativu JW Library. Tanbê, bu ta ba gosta txeu di manera ki el sta organizadu. El ten un tipu di létra ki é klaru i fásil di lé. El ten kel párti “Asuntus di livru” ki ta djuda-u ten un ideia di kuzê ki kada livru ta pâpia di el, i tanbê el ta djuda-u atxa más faxi kes testu di Bíblia ki é más konxedu. Tanbê el ten un “Disionáriu di palavras di Bíblia”. Más inportanti inda, óras ki bu ta lé kel Bíblia li, bu pode ten sertéza ma el ta pasa kel mensájen di Deus di manera izatu, na língua ki bu ta pâpia na bu dia-dia.

Disionáriu di palavras di Bíblia: El ten un lista di palavras ki bu ta atxa na Bíblia i el ta fla kal ki é ses siginifikadu.