Bo Me Tunga Banzo ya Kimfumu 3000 na Nigeria
Na kilumbu ya Mposo, Marsi 1, 2014, bantu 823 yina vandaka na kiese vukanaka na Nzo ya Balukutakanu ya Nene ya Bambangi ya Yehowa na Mbanza Benin sambu na kusepela na diambu yai ya nene. Banda na mvu 1999, ntangu ngidika ya kutunga Banzo ya Kimfumu na bansi ya bunsukami yantikaka, Bambangi ya Yehowa me tungaka Banzo ya Kimfumu 3000 na Nigeria.
Lukutakanu yina tubilaka na bunkufi disolo ya kisalu yina bo salaka sambu na kupesa mabundu ya Nigeria bisika ya lusambu banda na bamvu 1920. Na luyantiku, bo vandaka kusadila banzo ya bantu to kufutila banzo. Kisika ya ntete kibeni ya me zabana yina bo vandaka kusadila kaka sambu na balukutakanu ya Bambangi ya Yehowa kele nzo mosi yina bo tungaka na mbanza Ilesa, pene-pene ya mvu 1935. Na kati ya mvu 1938 mpi 1990, ntalu ya mabundu yelaka bambala 200; yo vandaka 14 mpi yo kumaka 2 681; mingi na kati na yo vandaka kukuka ve kuzwa bisika ya kusala balukutakanu. Banzo ya Kimfumu ya nkaka vandaka ti mabundu sambanu. Na bisika ya nkaka, ntalu ya bantu na balukutakanu vandaka mingi kibeni sambu na nzo yina; bantu ya nkaka vandaka kutelama na nganda mpi kulanda balukutakanu na bafenetre. Na ntangu yina, mabundu mingi vandaka kaka kuvukana na banzo ya bantu mpi na basuku ya banzo-nkanda.
Na 1990, biro ya filiale ya Bambangi ya Yehowa yantikaka kupesa maboko na kutunga banzo; bo vandaka kudefisa bampangi mbongo na nsadisa ya Makabu Sambu na Nzo ya Kimfumu. Na 1997, Bakomite ya Kutunga Banzo na Kitini Mosi ya Insi sadisaka dezia mabundu 105 na kutunga to kuyidika banzo na bo. Na bamvu 1997 tii 1999, bo tungaka banzo 13, mpi bo bakaka kiteso ya bilumbu na kati ya 7 mpi 15 sambu na kumanisa konso nzo.
Ata bo vandaka kutunga nswalu mutindu yina, yo fwanaka ve sambu na kulungisa bampusa ya Bambangi ya Yehowa ya Nigeria yina ntalu na bo vandaka kaka kukuma mingi. Na Aprili 1998, biro ya filiale monaka nde bo kele ti mfunu ya Banzo ya Kimfumu 1114 na insi ya mvimba.
Ntangu yandi bakaka ndinga na lukutakanu yina salamaka na Mbanza Benin, mpangi Don Trost, mpangi ya Komite ya Filiale ya Nigeria, zabisaka bawi nde: “Yo vandaka kisalu ya nene! Beto vandaka kudiyula, ‘Inki mutindu beto ta manisa yo?’” Banda na 1999, ngiufula yina bakaka mvutu ntangu Bimvuka ya Kutunga Banzo ya Kimfumu yina me salama na bantu sambanu to nana kumaka kusadisa mabundu na insi ya mvimba. Bo vandaka kusadila bapula ya kukonda mindondo, mpi bo vandaka kutunga kiteso ya banzo 17 konso ngonda na nsungi ya bamvula 14 yina me luta.
Na nima ya kusikisa bawi sambu na mambu yina bo salaka, Mpangi Trost monisaka nde kisalu ya kusala kele kaka mingi. Na mvu 2013, bantu kuluta 8000 yikamaka na ntalu ya Bambangi ya Yehowa na Nigeria. Yandi tubaka nde: “Sambu na kulungisa mpusa yina, beto ta vanda ti mfunu ya Banzo ya Kimfumu 100 konso mvula.” Na 2013, beto vandaka ti Bambangi ya Yehowa 351000 na Nigeria mpi mabundu kuluta 5700.