MAWONI MA BIBILIA
Gũũtha Kamarĩ
Andũ amwe monaga gũũtha kamarĩ ũrĩ mũthako wa gwĩkenia, no angĩ mawonaga ũrĩ mũtugo ũtarĩ mwega o na hanini.
Hihi nĩ ũru gũũtha kamarĩ?
ŨRĨA ANDŨ MOIGAGA
Andũ aingĩ monaga gũũtha kamarĩ ĩrĩ ta njĩra o ya gwĩkenia, angĩkorũo tu mareka ũguo na njĩra ĩrĩa ĩtĩkĩrĩkĩte nĩ watho. Mbeca iria cionekaga kuuma kũrĩ mĩthemba ĩmwe ya gũũtha kamarĩ ĩrĩa ĩtĩkĩrĩkĩte nĩ watho, ta ciũthi iria irũgamagĩrĩrũo nĩ thirikari, nĩ cihũthagĩrũo gwĩka maũndũ ma kũguna mũingĩ.
ŨRĨA BIBILIA YUGAGA
Bibilia ndĩgwetete ĩmwe kwa ĩmwe ciugo gũũtha kamarĩ. Ona kũrĩ ũguo, nĩ ĩheanaga motaaro maigana ũna marĩa mangĩtũteithia kũmenya mawoni ma Ngai megiĩ gũũtha kamarĩ.
Ũndũ wĩyumĩrĩtie wĩgiĩ kamarĩ, nĩ kũrĩa mbeca ũtanogeire kuuma kũrĩ arĩa mũrotha nao, na ũndũ ũcio nĩ mũgarũ na mũkaana ũyũ wa Bibilia, “Mwĩmenyagĩrĩreei ũkoroku wa mũthemba o wothe.” (Luka 12:15, The Holy Bible in Gĩkũyũ Language) Ũkoroku nĩguo ũtũmaga andũ magucĩrĩrio mũno nĩ gũũtha kamarĩ. Arĩa mothithagia kamarĩ magathagĩrĩria o kũhotana tu, no matiheanaga ũũma wĩgiĩ kũhotana kana kwaga kũhotana kwa mũndũ, tondũ nĩ moĩ atĩ o ũrĩa mũndũ aracumĩkĩra gũtonga mũno, noguo ahũthagĩra mbeca nyingĩ ciũthi-inĩ icio. Handũ ha gũteithia mũndũ etheme ũkoroku-rĩ, gũũtha kamarĩ gũtindĩkagĩrĩria mũndũ kwenda mbia cia na ihenya.
Gũũtha kamarĩ gũtũmaga mũndũ akorũo na mwerekera wa mwĩyendo: kũrĩa mbeca cia arĩa mũrotha nao. O na kũrĩ ũguo, Bibilia ĩkagĩra mũndũ ngoro ‘atigage gwĩcarĩria o maũndũ ma kwĩguna we mwene, tiga o marĩa mangĩguna mũndũ ũrĩa maikaraga nake.’ (1 Akorintho 10:24) Na rĩmwe rĩa Maathani marĩa Ikũmi ma Ngai riugaga ũũ: “Ndũkanacumĩkĩre nyũmba ya mũndũ ũrĩa ũngĩ . . . o na kana kĩndũ gĩake gĩothe.” (Thama 20:17) Rĩrĩa ũrĩa ũrotha kamarĩ aiga ngoro yake harĩ kũhotana, akoragwo agĩtanya kũhota arĩa angĩ nĩguo we agunĩke na mbeca ciao.
Bibilia ningĩ nĩ ĩheanĩte mũkaana wĩgiĩ kuona mũnyaka ta arĩ njĩra ya kĩama ya kũgĩa na irathimo. Thĩinĩ wa Isiraeli ya tene, kwarĩ na andũ maagire wĩtĩkio harĩ Ngai, na makĩambĩrĩria ‘gũthondekera ngai ya mathara metha, o ĩrĩa ĩĩtagwo Mũrehi-Mũnyaka.’ Hihi kwĩrutĩra ta kũu harĩ “ngai ĩrĩa ĩĩtagwo Mũrehi-Mũnyaka” nĩ gwĩtĩkĩrĩkĩte nĩ Ngai? Aca, Ngai aamerire ũũ: “No nĩ gwĩka mwekaga maũndũ marĩa ndonaga me moru, na mũgĩĩthurĩra maũndũ marĩa matangenagia.”—Isaia 65:11, 12.
Nĩ ma, kũndũ kũmwe thĩinĩ wa thĩ, mbeca iria ciũnganagio kuumana na gũũtha kũrĩa gwĩtĩkĩrĩtio nĩ watho, nĩ cihũthagĩrũo kũrĩhĩra gĩthomo, ũthii wa na mbere, na maũndũ mangĩ ma kũguna mũingĩ. No ũhũthĩri wa mbeca icio ndũcenjagia njĩra ĩrĩa cionekire nayo—kũgerera maũndũ marĩa matindĩkagĩrĩria andũ gũkoroka na gũkorũo na mwĩyendo, na kũgĩa na mwĩcirĩrie wa kuona kĩndũ matanogeire.
“Ndũkanacumĩkĩre nyũmba ya mũndũ ũrĩa ũngĩ . . . o na kana kĩndũ gĩake gĩothe.”— Thama 20:17.
Mũthaaki wa kamarĩ angĩgĩa na moimĩrĩro marĩkũ moru?
ŨRĨA BIBILIA YUGAGA
Bibilia ĩtũheaga mũkaana ũyũ: “Andũ arĩa mendaga gũtonga-rĩ, nĩ kũgũa magũaga magerio-inĩ o na mũtego-inĩ, magathũkio nĩ merirĩria maingĩ ma ũrimũ, o marĩa mathũkagia andũ, namo makamaninũkia magatũma more biũ o ta mahorokerete thĩinĩ wamo.” (1 Timotheo 6:9) Gũũtha kamarĩ kwĩhocetie harĩ ũkoroku, naguo nĩ mũru ũũ atĩ Bibilia nĩ ĩgwetete “ũkoroku” hamwe na mĩtugo ĩngĩ ĩbatiĩ gwĩthemwo biũ.—Aefeso 5:3, Holy Bible in Gĩkũyũ-Biblica, 2013
Tondũ muoroto wa kamarĩ nĩ ũtonga wa na ihenya, gũũtha kamarĩ gũkũragia wendi wa mbeca—ũndũ ũrĩa Bibilia ĩgwetete atĩ nĩguo “kĩhumo kĩa maũũru ma mĩthemba yothe.” Kwenda mbeca no gũtuĩke ũndũ ũrĩa ũrĩtongoragia ũtũũro wa mũndũ, na gũtũme akorũo na mĩtangĩko, na wĩtĩkio wake harĩ Ngai ũthũke. Na njĩra ya mũhaano, Bibilia ĩtaaragĩria atĩ arĩa magwĩte mũtego-inĩ wa kwenda mbeca “nĩ gwĩtheca methecete ngoro na kĩeha kĩingĩ.”—1 Timotheo 6:10.
Gũkoroka kũrehaga kwaga kũiganĩra, gũgatũma andũ maiguage ta mataraiganwo nĩ mbeca iria me na cio, na makaaga gĩkeno. “Mũndũ ũrĩa wendaga betha-rĩ, ndarĩ hingo akaigania betha; o nake ũrĩa wendaga indo nyingĩ ndarĩ hingo akaiganwo nĩ wongereri.”—Kohelethu 5:10.
Andũ milioni nyingĩ arĩa magucagĩrĩrio nĩ gũũtha kamarĩ, mekoraga mũtego-inĩ matangĩhota kwĩruta na ihenya. Thĩna ũyũ nĩ ũnyitĩte andũ aingĩ. Kwa ngerekano, kwĩgeragĩrio atĩ thĩinĩ wa Amerika (U.S.) tu, andũ milioni nyingĩ marĩ thĩinĩ wa guo.
Thimo ĩmwe yugaga atĩ: “Igai rĩngĩgwatwo na mũhiũhũko [ũkoroku] kĩambĩrĩria, marigĩrĩrio marĩo matingĩtuĩka marathime.” (Thimo 20:21) Thĩna ũcio wa gũũtha kamarĩ, ũikĩtie andũ aingĩ mathirĩ-inĩ o na nginya kũhara, gũgatũma aingĩ morũo nĩ mawĩra mao, ihiko, na arata. Kũhũthĩra motaaro ma Bibilia no gũteithie mũndũ etheme moimĩrĩro moru marĩa moimanaga na gũũtha kamarĩ, marĩa mangĩhutia ũtũũro wake o hamwe na gĩkeno gĩake.
“Andũ arĩa mendaga gũtonga-rĩ, nĩ kũgũa magũaga magerio-inĩ o na mũtego-inĩ, magathũkio nĩ merirĩria maingĩ ma ũrimũ, o marĩa mathũkagia andũ, namo makamaninũkia magatũma more biũ o ta mahorokerete thĩinĩ wamo.”—1 Timotheo 6:9.