مازمۇنعا ٶتۋ

قۇ‌دايدىڭ قانشا اتى بار؟‏

قۇ‌دايدىڭ قانشا اتى بار؟‏

كيە‌لى كىتاپتىڭ جاۋابى

قۇ‌دايدىڭ وزىنە لايىق ٴ‌بىر عانا ە‌سىم بار.‏ ە‌ۆرە‌يشە ول יהוה دە‌پ جازىلادى،‏ ال قازاق تىلىندە «ە‌حوبا» دە‌پ دىبىستالادى a‏.‏ قۇ‌داي ٶزىنىڭ يشايا دە‌گە‌ن پايعامبارى ارقىلى:‏ «مە‌ن ە‌حوبامىن.‏ بۇ‌ل —‏ مە‌نىڭ ە‌سىمىم»،‏—‏ دە‌گە‌ن (‏يشايا 42:‏8‏)‏.‏ ە‌حوبا دە‌گە‌ن ە‌سىم كيە‌لى كىتاپتىڭ كونە قولجازبالارىندا شامامە‌ن 7000 رە‌ت قولدانىلادى.‏ وندا بۇ‌ل ە‌سىم «قۇ‌داي»،‏ «جاراتقان يە» سياقتى لاۋازىمدار مە‌ن كىسى اتتارىنىڭ قاي-‏قايسىسىنان دا ٴ‌جيى كە‌زدە‌سە‌دى b‏.‏

ە‌حوبانىڭ باسقا دا اتتارى بار ما؟‏

كيە‌لى كىتاپتا قۇ‌دايدىڭ ٴ‌بىر عانا ە‌سىمى اتالعانىمە‌ن،‏ ونىڭ كوپتە‌گە‌ن لاۋازىمدارى دا قولدانىلادى.‏ تومە‌ندە كە‌لتىرىلگە‌ن لاۋازىمدار ە‌حوبانىڭ بولمىسىن ٴ‌تۇ‌رلى قىرىنان كورسە‌تە‌دى.‏

لاۋازىم

كيە‌لى كىتاپتاعى تارماقتار

ماعىناسى

اللاھ

 

اراب تىلىندە‌گى «اللاھ» دە‌گە‌ن ٴ‌سوز —‏ «قۇ‌داي» دە‌گە‌ندى بىلدىرە‌تىن لاۋازىم عانا.‏ كيە‌لى كىتاپتىڭ كە‌يبىر اۋدارمالارىندا «اللاھ» ٴ‌سوزى «قۇ‌داي» دە‌گە‌ن لاۋازىمنىڭ ورنىنا قولدانىلادى.‏

الفا جانە ومە‌گا

ايان 1:‏8؛‏ 21:‏6؛‏ 22:‏13

‏«العاشقى مە‌ن سوڭعى»،‏ «باسى جانە اياعى» دە‌گە‌ندى بىلدىرە‌دى.‏ بۇ‌ل لاۋازىم ە‌حوباعا دە‌يىن ە‌شقانداي قۇ‌داي بولماعانىنا جانە ودان كە‌يىن دە بولمايتىنىنا نۇ‌سقايدى (‏يشايا 43:‏10‏)‏.‏ الفا جانە ومە‌گا —‏ گرە‌ك الىپبيىندە‌گى ٴ‌بىرىنشى جانە سوڭعى ارىپتە‌ر.‏

اكە

ماتاي 6:‏9

ٶمىر بە‌رۋشى.‏

الە‌منىڭ ٵمىرشىسى

مۇ‌سانىڭ 1-‏جازباسى 15:‏2

بۇ‌كىلالە‌مدىك بيلىگى بار.‏

اسكە‌رباسى ە‌حوبا

يشايا 1:‏9؛‏ ريمدىكتە‌رگە 9:‏29

سانسىز كوپ پە‌رىشتە‌نى باستاپ الىپ جۇ‌رە‌دى.‏

باعۋشى

ٴ‌زابۇ‌ر 23:‏1

وزىنە قۇ‌لشىلىق ە‌تە‌تىن ادامداردىڭ قامىن جاسايدى.‏

باقىتتى قۇ‌داي

تىموتە‌گە 1-‏حات 1:‏11

وعان قۋانىش پە‌ن باقىت ٴ‌تان (‏ٴ‌زابۇ‌ر 104:‏31‏)‏.‏

دۇ‌عالاردى تىڭداۋشى

ٴ‌زابۇ‌ر 65:‏2

وزىنە سە‌نىممە‌ن ايتىلعان دۇ‌عالاردىڭ ٴ‌بارىن تىڭدايدى.‏

ە‌جە‌لدە‌ن بار ٴ‌تاڭىر يە

دانيال 7:‏9،‏ 13،‏ 22

ونىڭ باستاماسى بولماعان.‏ ول ە‌شكىم دە،‏ ە‌ش نارسە دە پايدا بولماي تۇ‌رىپ بار بولعان (‏ٴ‌زابۇ‌ر 90:‏2‏)‏.‏

ە‌ڭ كيە‌لى قۇ‌داي

ناقىل سوزدە‌ر 9:‏10

جاراتىلىستاردىڭ بارلىعىنان الدە‌قايدا كيە‌لى (‏قۇ‌لىقتىلىق جاعىنان كىرشىكسىز تازا)‏.‏

جارتاس

ٴ‌زابۇ‌ر 18:‏2،‏ 46

قاۋىپسىز پانا جانە قۇ‌تقارۋشى.‏

يە

ٴ‌زابۇ‌ر 135:‏5

قوجايىن.‏

كىم بولعىم كە‌لسە،‏ سول بولامىن

مۇ‌سانىڭ 2-‏جازباسى 3:‏14

ٶز ماقساتىنا جە‌تۋ ٷشىن كىم بولۋ قاجە‌ت بولسا،‏ سول بولادى.‏ بۇ‌ل لاۋازىم مۇ‌سانىڭ 2-‏جازباسى 3:‏15 تە كە‌لتىرىلگە‌ن قۇ‌داي ە‌سىمىنىڭ ماعىناسىن تۇ‌سىنۋگە كومە‌كتە‌سە‌دى.‏

قۇ‌داي

مۇ‌سانىڭ 1-‏جازباسى 1:‏1

سانالى جاراتىلىستار قۇ‌لشىلىق ە‌تە‌تىن قۇ‌دىرە‌تتى تۇ‌لعا.‏ ە‌ۆرە‌ي تىلىندە‌گى كوپشە تۇ‌ردە‌گى «ە‌لوحيم» ٴ‌سوزى ە‌حوبانىڭ ۇ‌لىلىعىنا،‏ دارە‌جە‌سى مە‌ن سالتاناتىنا نۇ‌سقايدى.‏

قۇ‌داي تاعالا

ٴ‌زابۇ‌ر 47:‏2؛‏ دانيال 7:‏18،‏ 27

ە‌ڭ جوعارى دارە‌جە‌لى تۇ‌لعا.‏

قۇ‌دايلاردىڭ قۇ‌دايى

مۇ‌سانىڭ 5-‏جازباسى 10:‏17

ول كە‌يبىرە‌ۋلە‌ر تابىناتىن «تۇ‌ككە تۇ‌رعىسىز قۇ‌دايلاردان» الدە‌قايدا جوعارى تۇ‌ر (‏يشايا 2:‏8‏)‏.‏

قۇ‌دىرە‌تى شە‌كسىز قۇ‌داي

مۇ‌سانىڭ 1-‏جازباسى 17:‏1

ٴ‌شە‌كسىز قۇ‌دىرە‌تكە يە.‏ بۇ‌ل لاۋازىم كيە‌لى كىتاپتىڭ ٴ‌تۇ‌پنۇ‌سقاسىندا جە‌تى رە‌ت كە‌زدە‌سە‌دى.‏

قۇ‌مىراشى

يشايا 64:‏8

قۇ‌مىراشىنىڭ بالشىقپە‌ن نە ىستە‌يمىن دە‌سە دە ٶز ە‌ركى.‏ سول سياقتى قۇ‌داي دا جە‌كە‌لە‌گە‌ن ادامدار مە‌ن حالىقتارعا ٵمىر جۇ‌رگىزۋگە قۇ‌قىلى (‏ريمدىكتە‌رگە 9:‏20،‏ 21‏)‏.‏

قۇ‌ن وتە‌ۋشى

يشايا 41:‏14

يسا ٴ‌ماسىحتىڭ تولە‌م قۇ‌رباندىعى ارقىلى ادامزاتتىڭ قۇ‌نىن وتە‌پ،‏ كۇ‌نا مە‌ن ولىمنە‌ن قۇ‌تقارىپ قالدى (‏جوحان 3:‏16‏)‏.‏

قۇ‌تقارۋشى

يشايا 45:‏21

قاۋىپ-‏قاتە‌ردە‌ن جانە جويىلۋدان امان ساقتايدى.‏

ماڭگىلىكتىڭ پاتشاسى

ايان 15:‏3

ونىڭ بيلىگى بۇ‌عان دە‌يىن بولعان،‏ بولا دا بە‌رە‌دى.‏

وزىنە قالتقىسىز بە‌رىلۋدى تالاپ ە‌تە‌تىن قۇ‌داي

مۇ‌سانىڭ 2-‏جازباسى 34:‏14

ول وزىنە‌ن باسقا تاڭىرلە‌ردىڭ بولۋىنا توزبە‌يدى.‏

ۇ‌لى جاراتۋشى

ٴ‌زابۇ‌ر 149:‏2؛‏ يشايا 40:‏28

بارلىق نارسە‌نى جاراتقان (‏ايان 4:‏11‏)‏.‏

ۇ‌لى تالىمگە‌ر

يشايا 30:‏20،‏ 21

پايدالىنى ۇ‌يرە‌تىپ،‏ باعىت-‏باعدار بە‌رە‌دى (‏يشايا 48:‏17،‏ 18‏)‏.‏

ە‌ۆرە‌ي جازبالارىنداعى جە‌رلە‌ردىڭ اتاۋلارى

كيە‌لى كىتاپتا كە‌زدە‌سە‌تىن كە‌يبىر جە‌ر اتاۋلارىنىڭ قۇ‌رامىندا قۇ‌دايدىڭ ە‌سىمى بار.‏ ٴ‌بىراق ولار قۇ‌دايدىڭ لاۋازىمدارىنا جاتپايدى.‏

جە‌ر اتاۋى

كيە‌لى كىتاپتاعى تارماقتار

ماعىناسى

ە‌حوبا-‏يرە

مۇ‌سانىڭ 1-‏جازباسى 22:‏13،‏ 14

‏«ە‌حوبا قاجە‌تىڭدى بە‌رە‌دى».‏

ە‌حوبا-‏نيسسي

مۇ‌سانىڭ 2-‏جازباسى 17:‏15

‏«ە‌حوبا مە‌نىڭ بە‌لگى باعانام».‏ ونىڭ حالقى قاناتىنىڭ استىنان قورعانىش پە‌ن كومە‌ك تابا الادى (‏مۇ‌سانىڭ 2-‏جازباسى 17:‏13—‏16‏)‏.‏

ە‌حوبا-‏شالوم

بيلە‌ر 6:‏23،‏ 24

‏«ە‌حوبا —‏ تاتۋلىق».‏

قۇ‌دايدىڭ ە‌سىمىن ٴ‌بىلۋ جانە قولدانۋ نە‌گە ماڭىزدى؟‏

  • قۇ‌داي ادامداردى ٶزىنىڭ ە‌حوبا دە‌گە‌ن ە‌سىمىن بىلسە ە‌كە‌ن دە‌يدى.‏ سول سە‌بە‌پتە‌ن دە ول كيە‌لى كىتاپتا مىڭداعان رە‌ت ٶزىنىڭ ە‌سىمىن جازدىرتقان (‏مالاحي 1:‏11‏)‏.‏

  • يسا ٴ‌ماسىح قۇ‌دايدىڭ ە‌سىمىنىڭ ماڭىزدىلىعىنا كوپ رە‌ت نازار اۋدارعان.‏ مىسالى،‏ ول ە‌حوبا قۇ‌دايعا:‏ «سە‌نىڭ ە‌سىمىڭ كيە‌لى تۇ‌تىلسىن!‏»—‏ دە‌پ دۇ‌عا ە‌تكە‌ن (‏ماتاي 6:‏9؛‏ جوحان 17:‏6‏)‏.‏

  • قۇ‌دايدىڭ ە‌سىمىن ٴ‌بىلۋ جانە قولدانۋ —‏ قۇ‌دايمە‌ن دوس بولۋ ٷشىن جاسالاتىن العاشقى قادام (‏ٴ‌زابۇ‌ر 9:‏10؛‏ مالاحي 3:‏16‏)‏.‏ قۇ‌دايمە‌ن دوس بولعان ادامدار مىنا ۋادە‌نىڭ ورىندالۋىن كورە‌دى:‏ «ول مە‌نى جاقسى كورگە‌ندىكتە‌ن،‏ مە‌ن ونى قۇ‌تقارامىن.‏ ە‌سىمىمدى بىلگە‌ندىكتە‌ن‏،‏ ونى قورعايتىن بولامىن» (‏ٴ‌زابۇ‌ر 91:‏14‏)‏.‏

  • كيە‌لى كىتاپتا بىلاي دە‌پ جازىلعان:‏ «كوپتە‌گە‌ن «قۇ‌دايلار» مە‌ن «يە‌لە‌ر» بار،‏ سول سياقتى كوكتە دە،‏ جە‌ردە دە «قۇ‌داي» دە‌پ اتالاتىندار بار» (‏قورىنتتىقتارعا 1-‏حات 8:‏5،‏ 6‏)‏.‏ ٴ‌بىراق وندا جالعىز شىنايى قۇ‌داي ە‌حوبا دە‌گە‌ن ە‌سىممە‌ن اجىراتىلادى (‏ٴ‌زابۇ‌ر 83:‏18‏)‏.‏

a ە‌ۆرە‌ي ٴ‌تىلىنىڭ كە‌ي ماماندارى قۇ‌دايدىڭ ە‌سىمى «ياحۆە» دە‌پ دىبىستالاتىنىن ايتادى.‏

b ‏«ياح» دە‌گە‌ن قۇ‌داي ە‌سىمىنىڭ قىسقا ٴ‌تۇ‌رى كيە‌لى كىتاپتا 50 رە‌ت كە‌زدە‌سە‌دى:‏ 26 رە‌ت جە‌كە ٶزى،‏ ال 24 رە‌ت «الليلۋيا» (‏ماعىناسى «ياحتى ماداقتاڭدار»)‏ ٴ‌سوزىنىڭ قۇ‌رامىندا (‏ايان 19:‏1‏)‏.‏