Ԝә Заньбу?
Ԝәʹде бәре, мәһ у сал чаԝа дьһатьнә һʹәсабкьрьне?
БОНА Ибранийед кӧ Әʹрде Создайида дьжитьн, сал бь шьхӧле бещәркьрьна әʹрде у чандьне дәстпедьбу, демәк Илон у Щотмәһеда.
Жь бәр кӧ һәр йәк жь 12 мәһед сала һиве тʹәне жь 29 йан 30 рʹожи йә, сала һиве жь сала тәʹве кьнтьр ә. Сәва кӧ сала һиве у сала тәʹве ԝәк һәв бьн, щурʹә-щурʹә метод дьданә хәбате. Мәсәлә, чәнд рʹож дькарьн бен зедәкьрьне, йан жи мәһәк дькарә пешийа дәстпека сала дьн бе зедәкьрьне. Бь аликʹарийа системәкә ӧса, салнә′ма ль гора дәмсалед чандьн йан бәрһәвкьрьне дьһатә сазкьрьне.
Ле рʹожед Муса пʹехәмбәрда, Хԝәде хьзмәткʹаред хԝәрʹа готьбу кӧ сала религи гәрәке мәһа Абибеда (Нисан жи те навкьрьне), демәк бьһаре дәстпебә (Дәркʹәтьн 12:2; 13:4). Щәжьна кӧ ве мәһеда дьһатә дәрбазкьрьне бь тʹопкьрьна щәһва гьредайи бу (Дәркʹәтьн 23:15, 16).
Зандар Емил Счурер кʹьтеба хԝәда ӧса дьбежә: «Ԛәйдә бона зедәкьрьна мәһа, гәләк һеса бу. Щәжьна Дәрбазкьрьне, йа кӧ гәрәке ԝәʹде һива тʹьжә мәһа Нисанеда (14 Нисане) бьһата дәрбазкьрьне, һәртʹьм гәрәке бькʹәта паши рʹожа бьһаре кӧ дьрежайа шәв у рʹоже ԝәк һәв ә . . . Ләма, гава мәрьва хьлазийа сале дьдит кӧ Щәжьна Дәрбазбуне ԝе бькʹәта тʹәрихәкә пешийа ԝе рʹоже, фәрман дьһатә дайине кӧ пешийа мәһа Нисане, мәһәк [демәк мәһа 13] бе зедәкьрьне («The History of the Jewish People in the Age of Jesus Christ»).
Шәʹдед Йаһоԝа рʹожа Шива Хӧдан ль гора ве методе һʹәсаб дькьн. Ль гора салнәʹмайа Ибрани, Шива Хӧдан 14 Нисане те дәрбазкьрьне. Щьватед сәр тʹәмамийа дьнйайерʹа пешда те әʹламкьрьне кӧ әв рʹож ль гора салнәʹма иройин дькʹәвә кʹижан рʹоже. *
Ле Ибранийа жь кʹӧ заньбу һәла мәһәк кʹәнге хьлаз дьбу у мәһа дьн кʹәнге дәстпедьбу? Иро, салнәʹмайед нәшьркьри у әләктроник һәнә, ләма һʹәсабкьрьна ве йәке һеса йә. Ле ԝәʹде бәре ӧса һеса нибу.
Һена Нӧһда, дьрежайа мәһәке 30 рʹож бу (Дәстпебун 7:11, 24; 8:3, 4). Паше, бал Ибранийа, дьрежайа мәһәке йан 29 рʹож йан жи 30 рʹож бу, чьмки мәһ ԝи чахи дәстпедьбу, гава һива ну хӧйа дьбу.
Щарәке, һьм Даԝьд һьм Йонатʹан ӧса готьбу: «Сьбе Щәжна Һива Ну йә» (1 Самуйел 20:5, 18, ИМ). Жь ван готьна те фәʹм кьрьне кӧ ԛьрʹна 11-да Б.Д.М., мәһ пешда дьһатьнә һʹәсабкьрьне. Гәло хәлԛ жь кʹӧ заньбу кӧ мәһа ну ԝе кʹәнге дәстпебә? Ль гора Мишнайе, (колексийонәкә әʹдәт у ԛанунед дәвки йед Щьһуйа), дәрһәԛа ве йәке информасийайе дьдә. Чахе Щьһу жь дилтийа Бабилоне вәгәрʹийанә ԝәлате хԝә, Щьвина Гьрәгьра (диԝана Щьһуйайә бьльнд), һʹәфт мәһед кӧ щәжьн дьһатьнә дәрбазкьрьне, рʹожа 30-да йа мәһе ль һәв тʹоп дьбун. Ԝе рʹоже, ԝана сафи дькьр кӧ мәһа дьн ԝе кʹәнге дәстпебә. Гәло чаԝа?
Меред кӧ шәв щийед бьльнд дәр-дора бажаре Оршәлиме нобәдари дькьрьн, ль әʹзмана дьньһерʹин. Гава ԝана һива ну дьдит, ԝана зу хәбәр дьшандә Щьвина Гьрәгьра. Һәгәр Щьвина Гьрәгьра баԝәр бун кӧ епʹещә избати һәнә кӧ һива ну һатийә дитьне, ԝана дәстпека мәһәкә тʹәзә әʹлам дькьр. Ле һәгәр һива ну рʹуйе мьж у әʹԝьрада хӧйа нәдьбу, Щьвина Гьрәгьра әʹлам дькьр кӧ әв мәһ 30 рʹож ә. Паше, мәһа ну дәстпедьбу.
Ль гора Мишнайе, сафикьрьна Щьвина Гьрәгьра бь сайа агьрәки дьһатә әʹламкьрьне,
кʹижан кӧ дәрва бажаре Оршәлимеда сәр Чʹийайе Зәйтʹуне дьһатә вехьстьне. Бажаред дьн жи, әв әʹламәти бь сайа агьред кӧ ль сәр щийед бьльнд ведьхьстьн, педьһʹәсийан. Гәләк сала шунда, әʹламәтийа тʹәзә дәрһәԛа мәһа ну ида бь сайа хәбәрвана дьһатә бәлакьрьне. Бь ви щурʹәйи, Щьһуйед ль Оршәлиме, ль ԝәлате Исраеле у ль щийед дур заньбу, кӧ мәһәкә тʹәзә кʹәнге дәстпедьбу, у һәр кәси дькарьбу щәжьна ԝәʹдәкида дәрбаз кьра.Бона һе зедә әʹламәтийа дәрһәԛа ве йәке кӧ мәһ, щәжьн у дәмсалед Ибрани чаԝа һәвва гьредайи бун, жере чаргоше бьньһерʹьн.
^ Бьньһерʹә «Бьрща Ԛәрәԝьлийе» йа 15 Сьбате, сала 1990, рʹупʹ. 15, у «Пьрсед Хԝәндәвана» йа 15 Һʹәзиране, сала 1977.