СӘРА хәбата хԝә хьлаз дькә у зур дьбә ль рʹе дьньһерʹә. Хӧламед ԝе, бьн рʹебәрйа ԝеда, бь шабун у рʹьнд дьхәбьтьн, чьмки Сәра жи хәбатһьз ә. Бьдә бәр чʹәʹве хԝә кӧ ча Сәра пʹәрчʹе ԛәльши дьдьру, дь чадьреда йе кӧ мала ԝан бу. Әԝ парчʹә кӧ жь пʹосте пез бу, ида гәләк машийа бу, чьмки гәләк сала бәр баране у тәʹве бу. Сәрайа вәстийайи, дәсте хԝә мьз дьдә кӧ еш ле дәре. У әве йәке дькьрә бира ԝе, кӧ әԝана ида чьԛас ԝәхт бь жийина хәриби дьжин. Нивро зу дәрбаз бу у тәʹри дәстпедькә бькʹәвә әʹрде. Бәрбанге Сәрайе Бьраһим * ԝәʹре дькә у ньһа бәре әваре жи чʹәʹве ԝе ль рʹийа ԝи йә. У чахе әԝ дурва дьвинә кӧ Бьраһим те, бәшәра ԝе хԝаш дьбә.

Ида гәләк ԝәхт дәрбаз бу ча Бьраһим, малбәта хԝәйә мәзьн чʹәме Фәратрʹа бьр һʹәта Кәнане. Сәрайе бь һазьрбун пьштгьрийа мере хԝә дькьр дь ве рʹевитийа дьрежда кӧ ԝанарʹа нәнас бу. Әԝе заньбу кӧ Бьраһим гәрәке ԛьрара Йаһоԝа бинә сери жь кʹижани ԝе зӧрʹәт у щьмәʹтәк пешда бе. Ле ԛьрара Хԝәде һьндава Сәрайе чьбу? Әԝ безӧрʹәт бу у ньһа жи әԝ ида 75 сали йә. Дьбә кӧ әԝ бәрхԝәдькʹәт: «Һʹәта кӧ әз жьна Бьраһим ьм у безӧрʹәт ьм, гәло ча созе Хԝәде дькарә бе сәри?» Хәмгинийа Сәрайе у һәстед ԝе, фәʹмдари нә.

Дьԛәԝьмә әм жи щар-щара хәмгин дьбьн, кӧ чь чах созед Хԝәде ԝе бенә сери. Һеса нинә сәбьр кьн хут чахе әм һивийе нә, кӧ созед Хԝәде бен сери. Чь әм дькарьн һин бьн жь баԝәрийа ԝе кʹӧлфәта амьн?

Малбәта Бьраһим, тʹәзәда жь Мьсьре вәгәрʹийа бун (Дәстпебун 13:1-4). Әԝана чадьред хԝә сәре чʹийе данин, алийе рʹоавайе жь Бәйтʹеле йан Лузе, чаԝа кӧ щьмәʹта Кәнани әԝ нав дькьрьн. Жь ви бьльндщийи, Сәрайе дькарьбу Әʹрде Создайи рʹьнд бьдита. Ль ԝьр гӧндед Кәнанийа һәбун у рʹийед ӧса, бь кʹижани кӧ базьрган дәрбази ԝәлате дур дьбун. Ле йәкә әԝ нә ԝәк ԝәлате Сәрайе бу. Сәра ль Урда мәзьн бьбу, ль бажарәки Мезопотамйайе, йе кӧ жь 1,900 километра жь ԝана дур бу. Бажаре хԝәда Сәрайе гәләк мәрьвед хԝә һиштьбу у әв бажарәки пешдачуйи бу бь базара у аршвершийе тʹьжә. Әԝе ӧса жи маләкә баш һишт бь диԝар у банийа ԛәԝи, кʹидәре кӧ һәла һе лулед аве һәбун. Әм ньзаньн, ле дьбәкә әԝе бь кʹәсәр ль рʹоавайе дьньһерʹи у мала ԝейә зарʹотийе дькʹәтә бира ԝе.

Дина хԝә бьдьн кӧ паши ԝе йәке 2,000 сал шунда Паԝлосе шанди жь бина бәр Хԝәде чь ньвиси. Дәрһәԛа баԝәрийа Сәрайе у Бьраһим әԝи гот: «У һәгәр бона ԝи ԝәлати бир банина жь кʹидәре кӧ әԝ дәркʹәтьбун, мәщала ԝан ԝе һәбуйа вәгәрʹийана ԝьр» (Ибрани 11:8, 11, 15). Нә Сәра, нә жи Бьраһим бь дьлтәнгийе нәдьфькьрин дәрһәԛа жийина хԝәйә бәре. Һәрге  ԝана бьһишта кӧ фькьред ӧса щәм ԝана пешда бен, ԝе бьхԝәстана вәгәрʹнә мал. Ле һәрге әԝана пашда вәгәрʹийана Уре, ԝе жь дәсте хԝә бәрдана әԝ ԛәдрәки муһим, кӧ Йаһоԝа ԝанарʹа соз дабу. У һәмьки мәйе ԝана нас нәкьра. Ле дәԝсе әм дьвиньн кӧ мәсәла ԝанә баԝәрийе, дь Кʹьтеба Пирозда һатийә ньвисаре у дьле милйона мәрьва дьгьрә.

Дәԝса кӧ бь кʹәсәр рʹожед бәре бькьра бира хԝә, Сәрайе ль пеш дьньһерʹи. Әԝе бәрдәԝам дькьр пьштгьрийа мере хԝә дькьр у али ԝи дькьр чадьра тʹоп кьн, бь һʹәму һәйԝанед хԝә, щийе дьн щивар бьн у у паше тʹәзәда чадьре вәкьн. Әԝе тәйах дькьр бәр һʹәму чәтьнайа у гӧһастьна кӧ рʹасти ԝе дьһатьн. Йаһоԝа тʹәзәда созе хԝә Бьраһимрʹа ԝәкʹьланд, ле дәрһәԛа Сәрайе диса жи тʹӧ тьшт нәгот! (Дәстпебун 13:14-17; 15:5-7).

Ахьрийе Сәрайе сафи кьр Бьраһимрʹа хәбәр дә дәрһәԛа ԝе йәке, чь кӧ жь һьше ԝе дәрнәдькʹәт. Бьдә бәр чʹәʹве хԝә, кӧ бь чь дьли әԝ мере хԝәрʹа дьбежә: «Ва йә Хӧдан зарʹанин пʹара мьн нәдайә». Паше әԝе жь мере хԝә хԝәст ԝәки әԝ бь аликʹарийа щарийа ԝе Һащәре, бьбә баве зарʹа. Һәла бьфькьрә чьԛас ԝерʹа зор бу әве йәке жь мере хԝә бьхԝазә. Сәва мә дьбәкә әв рʹәщакә әʹщеб ә, ле ԝан чаха әв тьштәкә нормал дьһатә һʹәсабе, кӧ мер жьна дӧда бьстинә йан жи щарийе, сәва кӧ зӧрʹәта ԝи һәбә. * Гәло дьбә кӧ Сәра дьфькьри, ԝәки һʹәма ӧса ԛьрара Хԝәде дәрһәԛа зӧрʹәте Бьраһим ԝе бе сери? Чь жи һәбу әԝ һазьр бу ԛӧрбанәкә нәһеса бькә. Гәло Бьраһим чь гот? Әм дьхуньн кӧ әԝи «гӧрʹа Сәрайийе кьр» (Дәстпебун 16:1-3).

Гәло, Йаһоԝа Сәра һелан кьр, кӧ ԛӧрбанәкә ӧса бькә? На. Сафикьрьна ԝе әʹйан кьр, кӧ әԝе бь ньһерʹандьна мәрьвайи сәр ве пьрсе дьньһерʹи. Әԝе тʹьре кӧ Хԝәде ԛьрар кьрьбу, ԝәки әԝ тәли-тәнгийада бә у әԝ нә жи дькарьби бьда һʹәсабе хԝә кӧ Хԝәде ԝе щурʹәки майин әве пьрсе сафи кә. Сафикьрьна Сәрайе тʹәне еш у дьлтәнги жерʹа ани. Ле диса жи әве сафикьрьне да кʹьфше, кӧ Сәра йәкә хԝәһʹьз нибу. Иро гәләк мәрьв нет-хԝәстьнед хԝә датиньн пешийа һʹәму тьшти, ле Сәра бь рʹасти жи мәсәләки чьԛас баш ә. Һәрге әм жийина хԝәда нет-хԝәстьнед Хԝәде пешийа хԝәстьнед хԝә датиньн, ӧса әм чʹәʹв дьдьнә баԝәрийа Сәрайе.

Чәнд ԝәхт шунда паши ԝе йәкә, Һәщар гьран дәркʹәт жь Бьраһим. Жь бо һәмләбуна хԝә, Һәщаре хԝә сәр Сәрайерʹа дьгьрт, у Сәра  «ль бәр чʹәʹва рʹәш бу». Чьԛас чәтьн бу Сәрайа безӧрʹәтрʹа! Бь изна Бьраһим у пьштгьрйа Хԝәде, Сәрайе жь бо тьштәки Һәщар рʹәʹзил кьр. Һәщаррʹа кӧр һатә буйине бь наве Исмайил, пәйра чәнд сал дәрбаз бун (Дәстпебун 16:4-9, 16). Щарәкә дьн чахе Йаһоԝа ԛьрара хԝә әʹйан кьр, Сәра 89 сали бу у Бьраһим жи 99. Гәло ԝана чь әʹламәти жь Йаһоԝа станд?

Диса щарәке Йаһоԝа соз да досте Хԝә Бьраһим, кӧ Әԝ ԝе зӧрʹәта ԝи зедә кә. Хԝәде ӧса жи наве ԝи гӧһаст. Һәта ԝе гаве, әԝ әʹйан бу ча Абрам. Ле Йаһоԝа әԝ нав кьр Бьраһим, чь кӧ те һʹәсабе «Баве Гәләк Мьләта». У ньһа щара пешьн Йаһоԝа нишан кьр, кӧ чаԝа әв йәк Сәрайева жи гьредайи йә. Наве ԝе Сарайи бу, чь кӧ те һʹәсабе йәкә кӧт-кӧтойи у Йаһоԝа наве ԝе дани Сәра, чь кӧ гәләкарʹа нас ә. Ле чьма Хԝәде гот кӧ Сәра ԝе бьбә «Дайка Гәләк Пʹадша»? Йаһоԝа шьроԝәкьр: «Әзе дӧа ль ԝе бькьм у жь ԝе жи кӧрʹәки бьдьмә тә, дӧайе мьне ль ԝе бә у мьләте жь ԝе пешда бен у пʹадшед мьләта жи ԝе же дәрен» (Дәстпебун 17:5, 15, 16).

Пәймана Йаһоԝа дәрһәԛа зӧрʹәта ахьрийе, кӧ гәрәке бьһата у һʹәму мьләт кʹәрәм кьра, гәрәке жь кӧрʹе Сәрайе пешда бьһата! Әԝ нав кӧ Хԝәде сәва кӧрʹе Сәрайе бьжарт, Исһаԛ бу, чь кӧ те һәсабе «Кʹән». Чахе Бьраһим щара пешийе пеһʹәсийа кӧ ль гора ԛьрара Йаһоԝа Сәрайе зарʹ бинә, әԝ «кʹәнийа» (Дәстпебун 17:17). Әԝ һьм әʹщебмайи бу, һьм жи гәләк ша бу (Рʹомайи 4:19, 20). Ле Сәра?

Һьнә ԝәхт шунда паши ԝе йәке се меред хәриб һатьнә бәр чадьра Бьраһим. Ԝәʹде ԛьжә-ԛьжа тәʹве бу, ле Бьраһим у Сәрайа әʹмьрда мәзьн бь ләзә-ләз бәрбь ԝан чун. Бьраһим готә Сәрайе: «Зу бькә се ԝарбеж аре хас бьстьре, нан лехә». Ԝәʹде бәре гәләк шьхӧл дькʹәтә нава меванһʹьзийе. Бьраһим һʹәму шьхӧл нәкьрә стуйе жьна хԝә, ле хԝәха жи бь ләз бәрбь һʹәйԝен чу, голькәкә һʹьлийә рʹьнд гьрт, сәрже кьр у гәләк хԝарьн-ԝәхԝарьн һазьр кьр (Дәстпебун 18:1-8). Бь рʹасти әԝ «мер» мәләкед Йаһоԝа бун! Дьԛәԝьмә әԝ йәк бира Паԝлосе шандида бу чахе әԝи ньвиси: «Меванһʹьзийе бир нәкьн, чьмки һьнәка бь ԝе йәке мьлйакʹәт ԛәбул кьрьн, ле пе нәһʹәсийан» (Ибрани 13:2). Әм жи дькарьн чʹәʹв бьдьнә меванһʹьзийа Бьраһим у Сәрайе.

Чахе йәк жь мәләка, Бьраһимрʹа ԝәкʹьланд созе Хԝәде кӧ ԝе Сәрайерʹа кӧрʹ бьбә, ԝи чахи Сәра чадьрда бу у гӧһ дьда ԝан. Фькьра ԝе йәке кӧ әʹмьре ԝейи мәзьнда ԝерʹа зарʹ бьбә, ӧса ле әʹщебмайи кьр, кӧ кʹәне ԝе һат у әԝе гот: «Ве мәзьнайа хԝәда әзе чи хԝә ша бьм, кӧ хԝәйе мьн жи иди йәки кал ә?» Мәләк ньһерʹандьна Сәрайе рʹаст кьр у жерʹа гот: «Гәло тьштәки чәтьн бона Хӧдан һәйә?» Сәра һьнәки тьрсийа у дәстпекьр хԝә рʹаст дәрхә, у әв тьштәкә нормал бу. Сәрайе гот: «На, әз нә кʹәнийамә». Мәләк щаба ԝе да: «На, тӧ кʹәнийайи» (Дәстпебун 18:9-15).

Гәло кʹәне Сәрайе дьда кʹьфше, кӧ баԝәрийа ԝе кем бу? На! Кʹьтеба Пироз дьбежә: «Бь баԝәрийе Бьраһим, кӧ заньбу Сәрайе зарʹ нәдани, әԝе ԛәԝата бәре зька станд у ԝе мәзьнайийа ԝида зарʹәк ԝирʹа бу. Чьмки баԝәр кьр, кӧ йе ԝирʹа соз дайә амьн ә» (Ибрани 11:11). Сәрайе Йаһоԝа нас дькьр; әԝе заньбу кӧ Әԝ дькарә һʹәму созед хԝә бинә сери. Бь рʹасти жи мә һʹәмуйарʹа баԝәрийа ви щурʹәйи лазьм ә. Ԝе аԛьлайи бә һәрге әм һе рʹьнд Йаһоԝа Хԝәде нас кьн. Ӧса әме бьвиньн кӧ баԝәрийа Сәрайе рʹаст бу. Йаһоԝа бь рʹасти жи амьн ә у ԝәʹде хԝәда созед хԝә тинә сери. Әԝ дькарә созед хԝә ӧса бинә сери, кӧ мә әʹщебмайи кә, йан бьдә кʹәнандьнә!

Сәра 90 салийа хԝәда гьһиштә нета хԝә, чь кӧ әԝ һаԛас сал һьзрәт бу. Әԝе, кӧрʹ мере хԝәйи һʹьзкьрира ани! Бьраһим наве зарʹоке дани Исһаԛ, демәк «Кʹән», чаԝа кӧ Хԝәде готьбу. Дә бьдьн бәр чʹәʹве хԝә, кӧ чаԝа Сәра шабуна дькʹәнә у дьбежә: «Хԝәде әз дамә кʹәнандьне, кʹижанед кӧ бона мьн бьбьһен, әԝе жи тʹәви мьн бькʹәньн» (Дәстпебун 21:6). Әԝ пʹешкʹеш кӧ  Йаһоԝа бь кʹәрәмәти дабу ԝе, шабунәкә мәзьн ԝерʹа дьани һʹәта мьрьна ԝе. Һьм жи әве йәке щабдарийа мәзьн кьрә стуйе Сәрайе.

Чахе Исаԛ пенщ сали бу, малбәте мәсрәфәкә мәзьн вәкьр бона ԝи, чьмки зарʹок жь шир һатә бьрине. Ле һʹәму тьшт баш нибу. Әм дьхуньн ԝәки Сәрайе «дина хԝә дайе», кӧ кӧрʹе Һәщаре бь наве Исмайил, тьштед нәбаш дькә. Исмайиле 19 сали тʹьме ԛәрфе хԝә Исаԛе бьчʹук дькьр. Әԝ лаԛьрди нибу. Һьнә ԝәʹдә шунда Паԝлосе шанди кьред Исмайил нав кьр ча пәйкʹәтьн. Сәрайе кьред Исмайил дит у фәʹм кьр, кӧ жийина кӧрʹе ԝе бьн ԛәзийеда нә. Сәрайе рʹьнд заньбу кӧ Исаԛ нә кӧ тʹәне кӧрʹ ә сәва ԝе; ле әԝ кәсе муһим бу кʹижани кӧ Йаһоԝа кʹьфш кьр сәва кӧ ԛьрара хԝә бинә сери. Ләма жи әԝ бь мерхасийе тʹьжә бу у дьлә хԝә Бьраһимрʹа вәкьр. Әԝе жь мере хԝә хԝәст, кӧ Һәщар тʹәви кӧрʹе хԝә Исмайил, ԝана бьһельн һәрʹьн (Дәстпебун 21:8-10; Галати 4:22, 23, 29).

Гәло Бьраһим чь кьр? Әм дьхуньн: «Әв готьна һьндава кӧрʹе ԝи Исмайилда, гәләки гьран ль сәр Бьраһим рʹуньшт». Әԝи Исмайил һʹьз дькьр у ԝирʹа һеса нибу сафи кә. Ле Йаһоԝа зәлал һʹәму тьшт дьдит, ләма жи Әԝи сафикьрьна ве пьрсе һьлда дәсте Хԝә. Әм дьхуньн: «Ле Хԝәде готә Бьраһим: «Бьра әԝ готьна бона кӧрʹьке тә у щарийа тә ль сәр тә гьран рʹунәни, чь кӧ Сәрайе тәрʹа готийә гӧһдарийа готьна ԝе бькә, чьмки зӧрʹәта тәйе Исһаԛда бе навкьрьне ». Йаһоԝа ӧса жи Бьраһим да баԝәркьрьне, кӧ Һәщар у зарʹок ԝе бехофийеда бьн, у Әԝе сәва ԝан хәм бькә. Бьраһиме амьн гӧһ да (Дәстпебун 21:11-14).

Сәра бона Бьраһим, рʹасти жи жьнәкә баш у кʹомәкдарәкә лайиԛ бу. Әԝ нәчу кӧ Бьраһимрʹа тʹәне хәбәр дә. Ле әԝе дит ԝәки проблем һәйә, чь кӧ малбәт у ахьрийа ԝанва гьредайи йә. Ләма жи әԝе дьле хԝә бь тʹәмами мере хԝәрʹа вәкьр. Әв найе һʹәсабе, кӧ әԝе пе хәбәрдана хԝәйә вәкьри ԛәдьре мере хԝә нәгьрт. Пәтрусе шанди чаԝа мерәки зәԝьщи, хԝәхә һьнә ԝәхт шунда дәрһәԛа Сәрайе гот, кӧ әԝ жьнәкә баш ә йа кӧ ԛәдьр-сийанәта мере хԝә занә (1 Корьнтʹи 9:5; 1 Пәтрус 3:5, 6). Бь рʹасти һәрге Сәрайе дәрһәԛа ве пьрсе хԝә кәр кьра, бь ԝе йәке әԝе ԛәдьре мере хԝә ԝе нәгьрта, чьмки әв йәк гәләк хьраб дькарьбу сәр тʹәмамийа малбәте һʹӧкӧм кьра. Сәрайе бь һʹьзкьрьн гот әԝ, чь кӧ гәрәке бьһата готьне.

Гәләк кʹӧлфәт чʹәʹв дьдьнә мәсәла Сәрайе. Бь мәсәла ԝе, әԝана һин дьбьн ԛәдьре малхед хԝә бьгьрьн у бь нәрми дьле хԝә ԝанарʹа вәкьн. Дьԛәԝьмә һьнә кʹӧлфәт щарна дьхԝазьн, кӧ Йаһоԝа ԝәк дәрәща Сәрайе дәԝса ԝан пьрсәке сафи кә. Чь жи һәбә әԝана жь Сәрайе баԝәрийе, һʹьзкьрьне у сәбьркьрьне һин дьбьн.

Рʹаст ә Йаһоԝа хԝәха сәр Сәрайе гот «Дайка Гәләк Пʹадша», ле Сәра һивийе нибу кӧ мәрьв ль сәр ԝе, ԝәк сәр Ханьма Пʹадша бьньһерʹьн. Фәʹмдари йә кӧ чахе 127 салийа хԝәда әԝ мьр, чьма Бьраһим һаԛас «сәр Сәрайе гьрийа у шина ԝе кьр» * (Дәстпебун 23:1, 2). Әԝи гәләк бира һʹьзкьрйа хԝәйә дәлал дькьр. Бе шьк Йаһоԝа Хԝәде жи бира ԝе кʹӧлфәта амьн дькә. У әԝ дьхԝазә диса ле ԝәгәрʹинә жийине, сәр әʹрде щьнәте. Ахьрийа пʹьрʹ баш у бь шабуне тʹьжә һивйа Сәрайе у ӧса жи ԝан һʹәму мәрийа нә, йед кӧ чʹәʹв дьдьнә баԝәрийа ԝе (Йуһʹәнна 5:28, 29).