Нәфс Чь Те Һʹәсабе?
Щаба Кʹьтеба Пироз
Кʹьтеба Пирозда хәбәра нәфс, сәр зьмане Ибрани те ԝәлгәрʹандьне ча «нефеш» у сәр зьмане Йунани ча «психе». Хәбәра Ибрани рʹастә-рʹаст те ԝәлгәрʹандьне ча «әʹфрина кӧ бина хԝә дькʹьшинә», ле хәбәра Йунани те ԝәлгәрʹандьне ча «әʹфрина сах». a Демәк нәфс әв һәйә мәрьв йан жи һʹәйԝан, нә кӧ тьштәк һьндӧрʹе бәдәнеда, йа кӧ паши мьрьне бәрдәԝам дькә бьжи. Ԝәрен әм дина хԝә бьдьне, чаԝа Кʹьтеба Пироз дьдә кʹьфше, ԝәки нәфса мәрьв әв һәйә хԝәха мәрьв:
Гава Йаһоԝа Хԝәде мәрьве пешьн Адәм әʹфьранд, Кʹьтеба Пирозда те готьне, ԝәки әԝ бу «бинбәрәки сах» (Дәстпебун 2:7). Адәм нә кӧ нәфс станд, ле әԝ хԝәха бу нәфсәки сах, демәк бу мәрьв.
Ль гора Кʹьтеба Пироз нәфс дькарә бьхәбьтә, бьрʹчи бә, нан бьхԝә, гӧрʹа сәрԝеред дәԝләте бькә у дәсте хԝә бьдә щьнйаз. Әв һәр тьшт мәрьв дькарә бькә, нә кӧ пʹарәкә ԝи (Ԛануна Кʹаһинтийе 5:2; 7:20; 23:30; Ԛануна Дӧщари 12:20; Рʹомайи 13:1).
Гәло нәфс дькарә бьмьрә?
Бәле, нәфс дьмьрә. Гәләк рʹезед жь Кʹьтеба Пироз избат дькьн, ԝәки нәфс дьмьрә. Вьра һьнә мәсәлә һатьнә дайине:
«Нәфса кӧ гӧнә дькә ԝе бьмьрә» (Һәзәԛел 18:4, 20, «King James Version»).
Исраела бәреда ль гора ԛануне, мәрьве кӧ гӧне гьран дькьр, әԝ нәфс гәрәке бьһата кӧштьне (Дәркʹәтьн 12:15, 19; Ԛануна Кʹаһинтийе 7:20, 21, 27; 19:8). Ӧса жи дәрһәԛа рʹожа Шәмийе ӧса дьһатә готьне, «кʹе кӧ ԝе бьһʹәрʹьминә гәрәке бе кӧштьне» (Дәркʹәтьн 31:14).
Һьнә рʹезед Кʹьтеба Пирозда, чахе хәбәрдан дьчу дәрһәԛа «щьнйазе мәрьва», ԝи чахи щар-щара дьданә хәбате хәбәра кӧ рʹастә-рʹаст дьһатә һʹәсабе «нәфса мьри» (Ԛануна Кʹаһинтийе 21:11; Жьмар 6:6). Һьнә ԝәлгәрʹандьнед Кʹьтеба Пирозда, ван рʹезада һатьнә хәбьтандьне хәбәред «бәдәна мьри» йан жи «кәсе мьри», ле текста орижиналеда сәр зьмане Ибрани һатийә хәбьтандьне хәбәра «нефеш», демәк нәфс.
«Нәфс» дькарә бе һʹәсабе «жийин»
Кʹьтеба Пирозда хәбәред «нәфс» у «жийин» ԝәк һәв тенә хәбьтандьне. Мәсәлә, кʹьтеба Ибо 33:22-да хәбәра Ибрани «нәфс» («нефеш») һатийә хәбьтандьне ча «жийин». Ӧса жи Кʹьтеба Пирозда те готьне, ԝәки мәрьв дькарә нәфса хԝә бькә ԛәзийе, демәк әʹмьре хԝә бькә ԛәзийе у бьмьрә (Дәркʹәтьн 4:19; Һʹакьмти 9:17; Филипи 2:30).
Әв йәк кӧ хәбәра нәфс бь ви щурʹәйи те хәбьтандьне, али мә дькә фәʹм бькьн Дәстпебун 35:18, кʹидәреда те готьне кӧ гава Рʹаһел дьмьр «әԝе рʹӧһʹе хԝә дьда». Әв гьли-готьн те һʹәсабе, ԝәки мәрьв жийина хԝә дәст дьдә, демәк ӧнда дькә. Һьнә ԝәлгәрʹандьнед Кʹьтеба Пирозда әв гьли-готьн жь Дәстпебун 35:18, те хәбьтандьне ча «бинкʹьшандьна хԝәйә пашьн бәрда» («Good News Translation; New Jerusalem Bible»).
Һинкьрьна кӧ нәфс намьрә жь кʹӧ пешда һат?
Гәләк религийед Мәсиһити әв һинкьрьн нә кӧ жь Кʹьтеба Пироз, ле жь философийа Йунани йа бәре һьлданә. Әнсиклопедийәкеда те готьне: «Ньвисаред Пирозда мәрьв те һʹәсабе ча кәсе тʹәк у дәрһәԛа нәфса кӧ намьрә, йа кӧ бәдәна гӧнәкʹар у рʹьзида нә, тʹӧ тьшт найе готьне. Һинкьрьнед Мәсиһитида һинкьрьна дәрһәԛа кӧ нәфс намьрә, бьн байе философийа Йунанида пешда һат» («Encyclopædia Britannica»).
Хԝәде ԛәбул накә чахе мәрьв һинкьрьнед ԝийә рʹаст, тʹәви философийед мәрьва һәв дьхьн, мәсәлә чаԝа һинкьрьна нәфса кӧ намьрә. Кʹьтеба Пироз тʹәми дьдә: «Һаш жь хԝә һәбьн, нәбә кӧ йәк бь сәрԝахтийа дәрәԝә пʹучʹ дьле ԝә бькә һесир. Әԝ жь әʹдәтед мәрьва у сьхьред ве дьнйайе тен, нә жь Мәсиһ» (Колоси 2:8).
a Фәрһәнгәкеда те готьне, ԝәки гәләк ԝәлгәрʹ хәбәра «нефеш» у «психе» ль гора контексте ԝәлдьгәрʹиньн, у әԝана дьдьнә хәбате хәбәред ӧса ча нәфс, жийин, мәрьв, әʹфрин, бәдән у тьштед майин («The New Brown, Driver, and Briggs Hebrew and English Lexicon of the Old Testament», рʹупʹ. 659, у «Lexicon in Veteris Testamenti Libros», рʹупʹ. 627).