တၢ်နီၤဖး ဃိး
ယွၤအဘီအမုၢ်န့ၣ် မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်
-
လံာ်စီဆှံ ပာ်ဖျါဝဲ ယွၤအဘီအမုၢ် အဂ့ၢ်ဒ်လဲၣ်.
-
ယွၤအဘီအမုၢ်န့ၣ် ကမၤဝဲ တၢ်မနုၤလဲၣ်.
-
ဘီမုၢ်အံၤ ကမၤလၢပှဲၤထီၣ် ယွၤအတၢ်ဘၣ်သးလၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢလၢဆၢကတီၢ်ဖဲလဲၣ်.
၁. ခဲအံၤ ပကကတိၤသကိး တၢ်ထုကဖၣ်လၢ အဟူထီၣ်သါလီၤ မနုၤလဲၣ်.
ပှၤအကကွဲၢ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်န့ၣ် သ့ၣ်ညါဝဲ ကစၢ်အတၢ်ထုကဖၣ် ဂ့ၤဂ့ၤဘၣ်ဘၣ်လီၤ. တၢ်အံၤမ့ၢ် တၢ်ထုကဖၣ်ဟူထီၣ်သါလီၤ လၢအမ့ၢ် ယ့ၣ်ၡူးအနီၢ်ကစၢ်ဒၣ်ဝဲ သိၣ်လိတ့ၢ်ဝဲ ဒ်တၢ်ထုကဖၣ်ဒိဂ့ၤ အသိးန့ၣ်လီၤ. တၢ်ထုကဖၣ်အံၤန့ၣ် အခီပညီအိၣ်ဒိၣ်မးလီၤ, ပမ့ၢ်ဆိကမိၣ်နီၤဖး တၢ်ထုကဖၣ်အံၤအကျါ တၢ်ဂ့ၢ်သၢမံၤန့ၣ် ကမၤစၢၤပှၤဒ်သိး ပကသ့ၣ်ညါအါထီၣ်ဘၣ် တၢ်ဂ့ၢ်လၢ လံာ်စီဆှံသိၣ်လိတၢ် အမ့ၢ်အတီတဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
၂. တၢ်ဂ့ၢ်သၢမံၤလၢ ယ့ၣ်ၡူးသိၣ်လိ အပျဲၢ်တဖၣ်လၢ ကဃ့ဘါထုကဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ် မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.
၂ တၢ်ထုကဖၣ်ဒိဂ့ၤအံၤ အခီၣ်ထံးန့ၣ် ယ့ၣ်ၡူးသိၣ်လိ ပှၤဒိကနၣ်တၢ်ဖိတဖၣ် ဒ်အံၤလီၤ– “မၤသးဒ်န့ၣ်ဒီး ဘါထုကဖၣ်တၢ်ဒ်အံၤ, ‘အိၣ်လၢမူခိၣ်ပပၢ်ဧၢ, မ်နမံၤဘၣ်တၢ်ပာ်စီဆှံတက့ၢ်. နဘီနမုၢ်န့ၣ်မ်အဟဲတက့ၢ်. ဒ်လၢမူခိၣ်အသိးန့ၣ် မ်တၢ်မၤအသးလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢစ့ၢ်ကီး ဖဲဒၣ်နသးတက့ၢ်.’” (မးသဲ ၆:၉-၁၃) တၢ်ဃ့သကွံၢ်ကညး သၢမံၤအံၤ အခီပညီမ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.
၃. ဘၣ်ဃးဒီးယွၤအဘီအမုၢ်န့ၣ် အလီၢ်အိၣ်လၢ ပကဘၣ်သ့ၣ်ညါ တၢ်မနုၤလဲၣ်.
၃ ဘၣ်ဃးဒီးယွၤအမံၤမ့ၢ် ယဟိဝၤန့ၣ် ပမၤလိသ့ၣ်ညါဘၣ်လံ အါမးလံန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဃးဒီး ယွၤအတၢ်ဘၣ်သး—ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိအဂီၢ် ကစၢ်မၤဝံၤတ့ၢ်တၢ်ဒီး ကမၤဒံးတၢ်တဖၣ်—န့ၣ်ပမၤလိဘၣ်လံ ဖဲအကြၢးန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ဖဲယ့ၣ်ၡူးစံးဝဲလၢ ပဘၣ်ဃ့ထုကဖၣ်လၢ “နဘီနမုၢ်န့ၣ် မ်အဟဲတက့ၢ်” န့ၣ်အဲၣ်ဒိးယၢၤဖျါထီၣ်ဝဲ တၢ်မနုၤလဲၣ်. ယွၤအဘီအမုၢ်န့ၣ် မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်. ဘီမုၢ်အတၢ်သူၣ်ထီၣ်န့ၣ် ကမၤစီဆှံယွၤအမံၤဒ်လဲၣ်. ဘီမုၢ်အတၢ်သူၣ်ထီၣ်ဒီး ယွၤအတၢ်အဲၣ်ဒိး ကလၢပှဲၤထီၣ်န့ၣ် ဘၣ်ထွဲလိာ်သးဒ်လဲၣ်.
ယွၤအဘီအမုၢ်စံးတၢ်န့ၣ်
၄. ယွၤအဘီအမုၢ် စံးတၢ်န့ၣ် မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်, ဘီမုၢ်အံၤအစီၤပၤ မ့ၢ်မတၤလဲၣ်.
၄ ယွၤအဘီအမုၢ်စံးတၢ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်ပၢတၢ်ပြးတမံၤလၢ ယဟိဝၤ ကစၢ်ယွၤသူၣ်ထီၣ်ဒီး ဃုထၢထီၣ်ဝဲ စီၤပၤန့ၣ်လီၤ. ယွၤအဘီအမုၢ်အစီၤပၤန့ၣ် မ့ၢ်မတၤလဲၣ်. မ့ၢ်ဒၣ်ယ့ၣ်ၡူးခရံာ်လီၤ. စီၤပၤလၢအမ့ၢ် ယ့ၣ်ၡူးန့ၣ် ဒိၣ်န့ၢ်ကယဲၢ် ဟီၣ်ခိၣ်စီၤပၤအဂၤခဲလၢာ် ဒီးဘၣ်တၢ်ကိးအီၤလၢ “စီၤပၤတဖၣ်အစီၤပၤ, ကစၢ်တဖၣ်အကစၢ်” န့ၣ်လီၤ. (၁ တံၤမသ့း ၆:၁၅) ကစၢ်အစိကမီၤန့ၣ် ဒိၣ်န့ၢ်ထီန့ၢ်ဒံး ပှၤပၢတၢ်လၢအဂ့ၤကတၢၢ်, ကယဲၢ်ဟီၣ်ခိၣ်စီၤပၤ တဂၤလၢ်လၢ်န့ၣ်လီၤ.
၅. ယွၤအဘီအမုၢ် ကအိၣ်ပၢတၢ်ဖဲလဲၣ် ဒီးကပၢတၢ်မနုၤလဲၣ်.
၅ ယွၤအဘီအမုၢ်အံၤ ကအိၣ်ပၢတၢ်ဖဲလဲၣ်. မ့မ့ၢ်ဒ်န့ၣ်ဒီး ယ့ၣ်ၡူးကအိၣ်လၢတၢ်လီၢ်ဖဲလဲၣ်. နကသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်လၢ နမၤလိဘၣ်လၢ ယ့ၣ်ၡူးဘၣ်တၢ် မၤသံအီၤလၢ သ့ၣ်ဖျၢၣ်ထူၣ်အလိၤ ဒီးဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤ အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. ဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤဝံၤ တယံာ်ဘၣ်ဒီး ကစၢ်က့ၤထီၣ်ဝဲဆူ မူခိၣ်လီၤ. (မၤတၢ် ၂:၃၃) လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ယွၤအဘီအမုၢ်န့ၣ် ကအိၣ်လၢမူခိၣ်လီၤ. တၢ်န့ၣ်လံာ်စီဆှံ ကိးအီၤလၢ ‘မူခိၣ်ဘီမုၢ်’ လီၤ. (၂ တံၤမသ့း ၄:၁၈) ယွၤအဘီအမုၢ်န့ၣ် အိၣ်လၢမူခိၣ် သနာ်က့ ကပၢဟီၣ်ခိၣ်လီၤ.—လီၣ်ဖျါ ၁၁:၁၅.
၆, ၇. တၢ်မနုၤ ဒုးကဲထီၣ်ယ့ၣ်ၡူးလၢ စီၤပၤလၢအလီၤဆီ တဂၤလဲၣ်.
၆ တၢ်မနုၤ ဒုးကဲထီၣ်ယ့ၣ်ၡူးလၢ စီၤပၤလၢအလီၤဆီတဂၤလဲၣ်. တၢ်ဂ့ၢ်တၢတမံၤန့ၣ် မ့ၢ်လၢ ကစၢ်န့ၣ် တသံလၢၤနီတဘျီဘၣ်လီၤ. လံာ်စီဆှံထိၣ်သတြီၤဝဲ ယ့ၣ်ၡူးဒီး ဟီၣ်ခိၣ်စီၤပၤတဖၣ်, ဒီးကိးဝဲကစၢ်လၢ “ပှၤလၢအသံ တသ့ဘၣ်တဂၤဃီ, လၢအအိၣ်ဝဲ ဆိးဝဲလၢတၢ်ကပီၤလၢ ပှၤသုးဘူးအသးဆူအအိၣ် တကဲဘၣ်” န့ၣ်လီၤ. (၁ တံၤမသ့း ၆:၁၆) တၢ်အံၤအခီပညီအိၣ်လၢ ယ့ၣ်ၡူးမၤတၢ်ဂ့ၤခဲလၢာ်န့ၣ် ကအိၣ်ဂၢၢ်အိၣ်ကျၢၤ လီၤထူလီၤယိာ်လီၤ. အါန့ၢ်အန့ၣ် ယ့ၣ်ၡူးကမၤဝဲ တၢ်ဂ့ၤအဒိၣ်အမုၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
၇ ဆိကမိၣ်ကွၢ် လံာ်စီဆှံဝံအတၢ်စံးပာ်အံၤလၢ ဘၣ်ဃးဒီး ယ့ၣ်ၡူးန့ၣ်တက့ၢ်– “ဒီးယွၤအသးကအိၣ်ဘှံးလၢအလိၤ, တၢ်ကူၣ်သ့ဒီး တၢ်သူၣ်ဆးသးဆးအသး, တၢ်ကူၣ်လိာ်ဒီး တၢ်အစိအကမီၤအသး, တၢ်သ့ၣ်ညါအသး, ဒီးတၢ်ပျံၤယွၤအသးလီၤ. ဒီးကမုာ်လၤတၢ်လၢ တၢ်ပျံၤယွၤအပူၤ, ဒီးတစံၣ်ညီၣ်ဘၣ်တၢ်ဒ် တၢ်လၢအထံၣ်လၢအမဲာ် အသိးဘၣ်န့ၣ်, ဒီးတစံၣ်ညီၣ်တဲာ်ဘၣ်တၢ်ဒ် တၢ်လၢအနၢ်ဟူလၢအနၢ်အသိးဘၣ်. ဒီးကစံၣ်ညီၣ်ပှၤဖှီၣ်ဖိယာ်ဖိလၢတၢ်တီ, ဒီးကစံၣ်ညီၣ်တဲာ်ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိလၢ အဘၣ်နးဘၣ်ဖှီၣ်လၢ တၢ်လိၤလီၤ.” (ဝံယၡါယၤ ၁၁:၂-၄) တၢ်ကတိၤတဖၣ်အံၤန့ၣ် ပာ်ဖျါဝဲလၢ ယ့ၣ်ၡူးကမ့ၢ် ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတဖၣ် အစီၤပၤလၢ အတီအလိၤဒီး သးကညီတၢ်န့ၣ်လီၤ. နလိၣ်ဘၣ် တၢ်ပၢတၢ်ပြးကစၢ် ဒ်သိးအံၤတဂၤ တမ့ၢ်ဘၣ်ဧါ.
၈. မတၤကပၢတၢ်ဒီး ယ့ၣ်ၡူးလဲၣ်.
၈ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ လၢခံတမံၤလၢ ဘၣ်ဃးဒီးယွၤအဘီအမုၢ်န့ၣ် မ့ၢ်ဒ်အံၤလီၤ– ယ့ၣ်ၡူးတပၢတၢ်ထဲ တဂၤဧိၤဘၣ်. ပှၤကပၢဃုာ်တၢ်ဒီးအီၤ တဖၣ်အိၣ်ဝဲလီၤ. အဒိ, တၢ်မၢဖိပီလူး စံးဝဲတံၤမသ့း ဒ်အံၤလီၤ– “ပမ့ၢ်ဝံသးစူၤတၢ်ဒီး, ပကကဲဃုာ်စီၤပၤဒီးအီၤ စ့ၢ်ကီးလီၤ.” (၂ တံၤမသ့း ၂:၁၂) မ့ၢ်လီၤ, ကစၢ်ယွၤ ဃုထၢဝဲ ပီလူး, တံၤမသ့းဒီး ပှၤတီပှၤလိၤအဂၤတဖၣ်န့ၣ် ကပၢတၢ်ဒီးယ့ၣ်ၡူးလၢ မူခိၣ်ဘီမုၢ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤကဒိးန့ၢ် တၢ်အခွဲးအယာ်လီၤဆီအံၤန့ၣ် အနီၣ်ဂံၢ်အိၣ်ဆံးအါလဲၣ်.
၉. ပှၤကပၢတၢ်ဒီးယ့ၣ်ၡူး အနီၢ်ဂံၢ်အိၣ်ဆံးအါလဲၣ်. ကစၢ်ယွၤ စးထီၣ်ဃုထၢအဝဲသ့ၣ်လၢ ဆၢကတီၢ်ဖဲလဲၣ်.
၉ ဒ်တၢ်ပာ်ဖျါထီၣ် ဝံၤလံလၢ လံာ်အံၤအတၢ်နီၤဖး ၇ အသိး လၢသးအတၢ်ထံၣ်တခါအပူၤန့ၣ် တၢ်မၢဖိယိၤဟၣ် ထံၣ်ဝဲဒ်အံၤလီၤ– “သိဖိ [ယ့ၣ်ၡူးခရံာ်] ဆၢထၢၣ်လၢ ကစၢၢ်စံယိၣ် [လၢအပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ ကစၢ်မ့ၢ်စီၤပၤလၢမူခိၣ်] အလိၤ, ဒီးပှၤလၢအအိၣ်ဒီးအဝဲဒၣ်အမံၤဒီး အပၢ်အမံၤကွဲးအသးလၢအမဲာ်တူၢ်ခိၣ်န့ၣ်, တကလီၤလွံၢ်ကလးလွံၢ်ကထိ အိၣ်ဒီးအီၤလီၤ.” ပှၤ ၁၄၄,၀၀၀ န့ၣ်မ့ၢ်မတၤတဖၣ်လဲၣ်. ယိၤဟၣ်အနီၢ်ကစၢ်ဒၣ်ဝဲ စံးဝဲဒ်အံၤလီၤ– “ပှၤတဖၣ်န့ၣ်, မ့ၢ်ပှၤလၢအပိာ်သိဖိအခံ, ဖဲအဆှၢအီၤတပူၤလၢ်လၢ်လီၤ. ပှၤတဖၣ်န့ၣ်, မ့ၢ်ပှၤလၢတၢ်ပှ့ၤက့ၤအီၤလၢ ပှၤကညီအကျါ, ဒီးမ့ၢ်တၤသၣ်အဆိလၢ ယွၤဒီးသိဖိအဂီၢ်လီၤ.” (လီၣ်ဖျါ ၁၄:၁, ၄) မ့ၢ်လီၤ, အဝဲသ့ၣ်မ့ၢ် ပှၤပိာ်အခံအတီတဖၣ်လၢ ကစၢ်ဃုထၢပာ်အီၤလီၤဆီ ဒ်သိးကပၢတၢ်ဒီးယ့ၣ်ၡူးခရံာ်လၢ မူခိၣ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်သံဝံၤအလီၢ်ခံ ဂဲၤဆၢထၢၣ် သမူထီၣ်က့ၤဆူ မူခိၣ်အတၢ်အိၣ်မူဒီး “ကပၢတၢ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢ” ဒီးယ့ၣ်ၡူးလီၤ. (လီၣ်ဖျါ ၅:၁၀) အနီၢ်ဂံၢ် ၁၄၄,၀၀၀ ကပှဲၤထီၣ်အဂီၢ် ကစၢ်ယွၤစးထီၣ်ဃုထၢ ခရံာ်ဖိ အတီအလိၤတဖၣ်လၢ တၢ်မၢဖိတဖၣ် အစိၤန့ၣ်လီၤ.
၁၀. ယ့ၣ်ၡူးဒီးပှၤ ၁၄၄,၀၀၀ ကပၢပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိန့ၣ် ဘၣ်မနုၤအဃိ မ့ၢ်တၢ်ကတဲာ်ကတီၤလၢ အိၣ်ဒီးတၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံလဲၣ်.
၁၀ ယ့ၣ်ၡူးဒီးပှၤ ၁၄၄,၀၀၀ လၢကပၢပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်ကတဲာ်ကတီၤလၢ အိၣ်ဒီးတၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံန့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်လၢ ယ့ၣ်ၡူးသ့ၣ်ညါ ဝဲပှၤကညီတဂၤ အတၢ်အိၣ်အသးဒီး တၢ်ကီတၢ်ခဲတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ပီလူးစံးဝဲလၢ ယ့ၣ်ၡူးန့ၣ် “တမ့ၢ်ပှၤလၢ အနၢ်ပၢၢ်စၢၤ ပတၢ်ဂံၢ်စၢ်ဘါစၢ်တသ့ဘၣ် တဂၤန့ၣ်ဘၣ်. မ့ၢ်ပှၤတဂၤလၢ အဘၣ်တၢ်လ့ပစီအီၤလၢ ကျဲကိးဘိဒဲး ဒ်ပဝဲဒၣ်အသိးဘၣ်ဆၣ် အတၢ်ဒဲးဘးတအိၣ်ဘၣ်.” (ဧ့ၤဘြံၤ ၄:၁၅; ၅:၈) ပှၤကပၢဃုာ်တၢ်ဒီး ယ့ၣ်ၡူးတဖၣ်သနာ်က့ ဒ်ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတဖၣ်အသိး အဝဲသ့ၣ် တူၢ်ဘၣ်ဒီး လဲၤခီဖျိဘၣ် တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်လီၤ. အါန့ၢ်အန့ၣ် အဝဲသ့ၣ်ဘၣ်တြီဆၢ တၢ်တလၢပှဲၤဒီး တြီမၤနၢၤ တၢ်ဆူးတၢ်ဆါ အကလုာ်ကလုာ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ တၢ်သဘံၣ်ဘူၣ်တဖၣ်လၢ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတဖၣ် ဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ် ကနၢ်ပၢၢ်ဝဲသပှၢ်ကတၢၢ်လီၤ.
ယွၤအဘီအမုၢ်န့ၣ် ကမၤဝဲ တၢ်မနုၤလဲၣ်
၁၁. ဘၣ်မနုၤအဃိ ယ့ၣ်ၡူးစံးဘၣ် အပျဲၢ်တဖၣ်လၢ ကဃ့ထုကဖၣ်ဒ်သိး ယွၤအတၢ်ဘၣ်သး ကလၢပှဲၤထီၣ်လၢ မူခိၣ်န့ၣ်လဲၣ်.
၁၁ ယ့ၣ်ၡူးအပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ်န့ၣ် ကြၢးဃ့ဘါထုကဖၣ်လၢ ယွၤအဘီအမုၢ်ကဟဲအဂီၢ် တကးဘၣ်အမဲာ်ညါ ကစၢ်စံးကဒီးဝဲလၢ အဝဲသ့ၣ်ကြၢးဃ့ထုကဖၣ် စ့ၢ်ကီးလၢ ယွၤအတၢ်ဘၣ်သး “လၢမူခိၣ်အသိးန့ၣ် မ်တၢ်မၤအသးလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢစ့ၢ်ကီး” န့ၣ်လီၤ. ကစၢ်ယွၤအိၣ်လၢမူခိၣ် ဒီးမူခိၣ်ကလူးလၢ အတီတဖၣ်န့ၣ် မၤကစၢ်အတၢ်ဘၣ်အသး ထီဘိလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ပသ့ၣ်ညါဘၣ်ဖဲ လံာ်အံၤအတၢ်နီၤဖး ၃ အပူၤအသိး မူခိၣ်ကလူးလၢ အအၢတဂၤန့ၣ် တမၤကစၢ်အတၢ်ဘၣ်သး လၢၤဘၣ်ဒီး မၤဝဲဒ်သိး အၤဒၣ်ဒီးအံၣ်အု ကမၤတၢ်ဒဲးဘးအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. လံာ်အံၤအတၢ်နီၤဖး ၁၀ အပူၤန့ၣ်, ပကမၤလိဘၣ်ကဒီး လံာ်စီဆှံသိၣ်လိတၢ်လၢ ဘၣ်ဃးဒီး မူခိၣ်ကလူးအအၢလၢ ပသ့ၣ်ညါပာ်လၢ စၤတၣ်မုၣ်ကီၤလံၢ် အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. စၤတၣ်ဒီး ပှၤနီၢ်သးဖိတဖၣ်လၢ ဃုထၢဝဲလၢ ကပိာ်စၤတၣ်အခံ—ကလူးလၢအအၢတဖၣ်—န့ၣ် တၢ်ဟ့ၣ်အခွဲးလၢ ကအိၣ်ဖဲမူခိၣ် တစိၢ်ဖိန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ, ကယဲၢ်ပှၤအိၣ်လၢ မူခိၣ်ခဲလၢာ်န့ၣ် တမၤတၢ်ဘၣ် ကစၢ်ယွၤအသးဘၣ်. တၢ်လဲလိာ်အသးဖဲ ယွၤအဘီအမုၢ် စးထီၣ်ပၢတၢ်အခါန့ၣ်လီၤ. ယ့ၣ်ၡူးလၢအမ့ၢ် စီၤပၤထီၣ်နီသီသီန့ၣ် ဘၣ်ဒုးတၢ်ဒီး စၤတၣ်လီၤ.—လီၣ်ဖျါ ၁၂:၇-၉.
၁၂. ဖဲလီၣ်ဖျါ ၁၂:၁၀ န့ၣ်ပာ်ဖျါဝဲ တၢ်မၤအသး အကါဒိၣ်မနုၤခံမံၤလဲၣ်.
၁၂ တၢ်မၤအသးဒ်လဲၣ်န့ၣ် ဝံအတၢ်ကတိၤလၢ လာ်အံၤပာ်ဖျါဝဲ ဒ်အံၤလီၤ– “တၢ်ကလုၢ်သီၣ်ဖးဒိၣ်လၢမူခိၣ်စံးဝဲဒၣ်, ‘ခဲကနံၣ်အံၤတၢ်အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤ, ဒီးတၢ်အစိအကမီၤ, ဒီးပကစၢ်အဘီအမုၢ်, ဒီးခရံာ်အတၢ်ပၢတၢ်ပြးကဲထီၣ်လံလီၤ. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, ပှၤလၢအပာ်တၢ်ကမၣ်လၢ ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်အလိၤ, လၢအပာ်တၢ်ကမၣ် လၢအလိၤ လၢယွၤအမဲာ်ညါ လၢမုၢ်ဆါဆဲးလၢမုၢ်နၤတဂၤန့ၣ်, ဘၣ်တၢ်တ့ၢ်လီၤကွံာ်အီၤလီၤ.’” (လီၣ်ဖျါ ၁၂:၁၀) မ့ၢ်နပာ်သူၣ်ပာ်သးလၢ အဆၢဖိအံၤ ပာ်ဖျါတၢ်မၤအသး အကါဒိၣ် ဒိၣ်မးခံမံၤန့ၣ်ဧါ. တၢတမံၤ, ယွၤအဘီအမုၢ် လၢယ့ၣ်ၡူးပၢန့ၣ် စးထီၣ်ပၢတၢ်လံန့ၣ်လီၤ. ခံမံၤတမံၤ, စၤတၣ်ဘၣ်တၢ်တ့ၢ်လီၤအီၤဆူ ဟီၣ်ခိၣ်လီၤ.
၁၃. လၢမူခိၣ် စၤတၣ်ဘၣ်တၢ်တ့ၢ်လီၤအီၤ ဝံၤအလီၢ်ခံ တၢ်မနုၤကဲထီၣ်အသးလဲၣ်.
၁၃ တၢ်မၤအသး ခံမံၤအံၤအဃိ တၢ်မနုၤကဲထီၣ်အသးလဲၣ်. ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်မၤအသးလၢမူခိၣ်န့ၣ် ပဖးဘၣ်ဒ်အံၤလီၤ– “မူခိၣ်, ဒီးပှၤအိၣ်လၢအပူၤသ့ၣ်ဧၢ, သးခုတက့ၢ်.” (လီၣ်ဖျါ ၁၂:၁၂) မ့ၢ်လီၤ, မူခိၣ်ကလူးအတီလၢ အိၣ်လၢမူခိၣ်တဖၣ်န့ၣ် သူၣ်ဖှံသးညီဝဲလီၤ, မ့ၢ်လၢ စၤတၣ်ဒီး အကလူးအအၢတဖၣ် တအိၣ်လၢၤဘၣ်ဒီး မူခိၣ်န့ၣ်အိၣ်တ့ၢ်ဒၣ်ထဲ ပှၤလၢအတီဒီး ယဟိဝၤယွၤန့ၣ်လီၤ. မူခိၣ်အိၣ်ဒီး တၢ်ဃူတၢ်ဖိး လၢလၢပှဲၤပှဲၤလံ. ယွၤအတၢ်ဘၣ်အသး လၢမူခိၣ် လၢပှဲၤထီၣ်လံ.
စၤတၣ်ဒီး အတၢ်နါတဖၣ် ဘၣ်တၢ်တ့ၢ်လီၤကွံာ်အီၤအဃိ ဟီၣ်ခိၣ်ဖီခိၣ်ကဲထီၣ် တၢ်အဖှီၣ်န့ၣ်လီၤ. တယံာ်လၢၤဘၣ်ဒီး တၢ်သဘံၣ်ဘူၣ်တဖၣ်အံၤ ကကတၢၢ်လီၤ
၁၄. စၤတၣ် ဘၣ်တၢ်တ့ၢ်လီၤအီၤဆူ ဟီၣ်ခိၣ်အဃိ တၢ်မနုၤကဲထီၣ်အသးလဲၣ်.
၁၄ ဘၣ်ဆၣ်, ဟီၣ်ခိၣ် အတၢ်အိၣ်အသးတခီ မ့ၢ်ဒ်လဲၣ်. လံာ်စီဆှံ စံးဝဲဒ်အံၤလီၤ– “ပှၤအိၣ်လၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢ, ဒီးလၢပီၣ်လဲၣ်ပူၤန့ၣ်, ဘၣ်အဖှီၣ်လီၤ. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, မုၣ်ကီၤလံၢ်သ့ၣ်ညါလၢ အဆၢအကတီၢ်အိၣ်ထဲ တစိၢ်ဖိသတးဒီး, ဟဲလီၤဝဲဆူသုအိၣ်, အိၣ်ဒီးအသးဒိၣ်ထီၣ်ဒိၣ်မးလီၤ.” (လီၣ်ဖျါ ၁၂:၁၂) စၤတၣ်အသးဒိၣ်နးမးလၢ အဝဲဘၣ်တၢ်ဟီထီၣ်ကွံာ်အီၤလၢမူခိၣ် ဒီးအဆၢကတီၢ် အိၣ်တ့ၢ်ဒၣ်ထဲ တစိၢ်ဖိန့ၣ်လီၤ. လၢအတၢ်သးထီၣ်အဃိ ဟီၣ်ခိၣ်ဖီခိၣ် အိၣ်ဒီးတၢ်သူၣ်ကိၢ်သးဂီၤ မ့တမ့ၢ် “တၢ်ဘၣ်အဖှီၣ်” န့ၣ်လီၤ. တၢ်နီၤဖးလၢခံန့ၣ် ပကမၤလိအါထီၣ်ဘၣ် “တၢ်ဘၣ်အဖှီၣ်” တဖၣ်အံၤ အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, ပပာ်တၢ်အံၤလၢ ပသးပူၤဒီး ပသံကွၢ်ဒ်အံၤသ့လီၤ, ယွၤအတၢ်ဘၣ်သး ကလၢပှဲၤထီၣ် လၢဟီၣ်ခိၣ်အဂီၢ် ယွၤအဘီအမုၢ် ကမၤဝဲဒ်လဲၣ်.
၁၅. ယွၤအတၢ်ဘၣ်သး လၢဘၣ်ဃးဒီးဟီၣ်ခိၣ်န့ၣ် မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.
၁၅ သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ် ယွၤအတၢ်ဘၣ်သးလၢ ဘၣ်ဃးဒီးဟီၣ်ခိၣ်န့ၣ် မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်န့ၣ်တက့ၢ်. ပမၤလိတၢ်ဂ့ၢ်အံၤ ဝံၤတ့ၢ်လံဖဲ တၢ်နီၤဖး ၃ န့ၣ်လီၤ. လၢဧ့ၤဒ့ၣ်အပူၤ ကစၢ်ယွၤ ပာ်ဖျါထီၣ် အတၢ်ဘၣ်သးလၢ ဟီၣ်ခိၣ်အဂီၢ်န့ၣ် မ့ၢ်ကမၤကဲထီၣ် ပၤရဒံစူးလၢ အပှဲၤဒီးပှၤကညီအတီအလိၤ အစၢၤအသွဲၣ်လၢ အသံတသ့ဘၣ်လီၤ. စၤတၣ် ဒုးအိၣ်ထီၣ် အၤဒၣ်ဒီးအံၣ်အု အတၢ်ဒဲးဘးအဃိ ဘၣ်ဒိယွၤအတၢ်တိာ်ပာ်လၢ ဘၣ်ဃးဒီးဟီၣ်ခိၣ် ကလၢပှဲၤထီၣ်အဂီၢ် သနာ်က့ အတၢ်တိာ်ပာ်အံၤ တလဲလိာ်အသးဘၣ်. ယွၤအတၢ်တိာ်ပာ်လၢအမ့ၢ် “ပှၤတီပှၤလိၤ န့ၢ်ဘၣ်သါ ထံဧိၤကီၢ်ဧိၤ, ဒီးအိၣ်ဝဲဆိးဝဲ လီၤစိၤလီၤထီလီၤ” န့ၣ်အိၣ်ဒံးဝဲဒၣ်လီၤ. (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၃၇:၂၉) ထဲန့ၣ်ဒီး ယွၤအဘီအမုၢ် ကမၤကဲထီၣ် တၢ်တိာ်ပာ်အံၤန့ၣ်လီၤ. လၢကျဲဒ်လဲၣ်.
၁၆, ၁၇. ဒၤနံးယ့လး ၂:၄၄, ၄၅ န့ၣ်ပာ်ဖျါဝဲ ယွၤအဘီအမုၢ်အဂ့ၢ် တၢ်မနုၤလဲၣ်.
၁၆ ဆိကမိၣ်ကွၢ် ပထံၣ်ဘၣ်ဖဲ ဒၤနံးယ့လး ၂:၄၄ အပူၤဝံအတၢ်ကတိၤတက့ၢ်. ပဖးဘၣ်ဒ်အံၤလီၤ– “ဒီးတၢ်လၢစီၤပၤတဖၣ် အမုၢ်နံၤအတီၢ်ပူၤ, မူခိၣ်အကစၢ်ပာ်လီၤ ဘီမုၢ်တဘီမုၢ် လၢအတဟးဂီၤဘၣ် လီၤထူလီၤယိာ်ဘၣ်. ဒီးဘီမုၢ်န့ၣ်တအိၣ်လီၤတဲာ်ဘၣ်လၢ ပှၤအဂၤတကလုာ်အဂီၢ်ဘၣ်. ကမၤလီၤကလဲ, ဒီးကမၤလၢာ်ကွံာ်ဘီမုၢ်ခဲလၢာ်လီၤ. မ့မ့ၢ်အဝဲန့ၣ်ကအိၣ် လီၤထူလီၤယိာ်လီၤ.” လံာ်စီဆှံအဆၢအံၤ ဘၣ်ဃးဒီးယွၤအဘီအမုၢ်န့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲတၢ်မနုၤလဲၣ်.
၁၇ အဆိကတၢၢ်, တၢ်န့ၣ်ပာ်ဖျါန့ၣ်ပှၤလၢ ယွၤအဘီအမုၢ်န့ၣ် ကအိၣ်ထီၣ်ဖဲ “စီၤပၤတဖၣ်န့ၣ် အမုၢ်နံၤအတီၢ်ပူၤ”, မ့တမ့ၢ် ဘီမုၢ်အဂုၤအဂၤ အိၣ်ဒံးဝဲအကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. ခံမံၤတမံၤ, ပာ်ဖျါန့ၣ်ပှၤလၢ ယွၤအဘီအမုၢ်န့ၣ် ကအိၣ်လီၤထူလီၤယိာ်လီၤ. တၢ်ပၢတၢ်ပြးအဂၤ မနုၤဂ့ၤဂ့ၤ မၤနၢၤအီၤတန့ၣ်ဘၣ်ဒီး နုာ်လီၤပၢတၢ်လၢအလီၢ် တန့ၣ်ဘၣ်. သၢမံၤတမံၤ, ပသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ ယွၤအဘီအမုၢ်ဒီး ဟီၣ်ခိၣ်ဘီမုၢ်တဖၣ်န့ၣ် ကဒုးလိာ်အသးလီၤ. ယွၤအဘီအမုၢ် ကမၤနၢၤတၢ်လီၤ. လၢခံကတၢၢ် တၢ်အံၤကမ့ၢ် တၢ်ပၢတၢ်ပြး ထဲတမံၤဧိၤလၢ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. အခါဖဲန့ၣ် ပှၤကညီတဖၣ်ကမုာ်လၤ ဘၣ်လၢတၢ်ပၢ တၢ်ပြးအဂ့ၤကတၢၢ်လၢ အဝဲသ့ၣ် သ့ၣ်ညါဘၣ်တ့ၢ်ဝဲအကျါန့ၣ်လီၤ.
၁၈. ယွၤအဘီအမုၢ်ဒီး ဟီၣ်ခိၣ်အံၤအစီၤပၤတဖၣ် ကဒုးတၢ်ဒုးလၢခံကတၢၢ် အမံၤမ့ၢ် မနုၤလဲၣ်.
၁၈ လံာ်စီဆှံပာ်ဖျါဝဲ ယွၤအဘီအမုၢ်ဒီး ဟီၣ်ခိၣ်အံၤအစီၤပၤတဖၣ် ကဒုးတၢ်လၢ တၢ်ဒုးလၢခံကတၢၢ်အဂ့ၢ် အါမးန့ၣ်လီၤ. အဒိ, အဝဲသိၣ်လိပှၤလၢ ဒ်တၢ်အကတၢၢ်ဘုးထီၣ်အသိး တၢ်ဝံတၢ်နါတဖၣ်န့ၣ် ကရၤလီၤတၢ်ကတိၤ ကဘျံးကဘျၣ် ဒ်သိးကလီဝဲ “စီၤပၤလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢခဲလၢာ်” အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်တိာ်ပာ်မနုၤအဂီၢ်လဲၣ်. မ့ၢ် “ဒ်သိးအကဒုးအိၣ်ဖှိၣ်ရိဖှိၣ်အီၤ [စီၤပၤတဖၣ်] ဆူတၢ်ဒုးတၢ်ယၤ ဘၣ်ဃးဒီးယွၤလၢ အသ့တၢ်လၢာ်အနံၤဖးဒိၣ်” အဂီၢ်လီၤ. ဟီၣ်ခိၣ်အစီၤပၤတဖၣ်န့ၣ် ကအိၣ်ဖှိၣ်ရိဖှိၣ်သကိးဖဲ “တၢ်လီၢ်တတီၤလၢ အဘၣ်တၢ်ကိးအီၤလၢ ဧ့ၤဘြံၤအကျိာ်လၢ အၢ်မက့းဒိၣ်န့ၣ်လီၤ.” (လီၣ်ဖျါ ၁၆:၁၄, ၁၆, ခစ) ဒ်အဆၢဖိခံဆၢအံၤ ပာ်ဖျါဝဲအသိး ဟီၣ်ခိၣ်အစီၤပၤတဖၣ်ဒီး ယွၤအဘီအမုၢ် အတၢ်ဒုးလၢခံကတၢၢ်န့ၣ် ဘၣ်တၢ်ကိးအီၤလၢ အၢ်မက့းဒိၣ်လီၤ.
၁၉, ၂၀. ဆၢကတီၢ်ခဲအံၤ ယွၤအတၢ်တိာ်ပာ် တလၢပှဲၤထီၣ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢအဂီၢ် တၢ်မနုၤတြီဃာ်အီၤလဲၣ်.
၁၉ ခီဖျိလၢ အၢ်မက့းဒိၣ်န့ၣ် ယွၤအဘီအမုၢ် ကမၤကဲထီၣ် တၢ်မနုၤလဲၣ်. က့ၤဆိကမိၣ်ကွၢ် ယွၤအတၢ်တိာ်ပာ်လၢ ဘၣ်ဃးဒီးဟီၣ်ခိၣ်န့ၣ်တက့ၢ်. ယဟိဝၤယွၤ တိာ်ပာ်ဝဲလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ပၤရဒံစူးအပူၤန့ၣ် ကပှဲၤဒီး ပှၤတီပှၤလိၤ, ပှၤအလၢအပှဲၤ အစၢၤအသွဲၣ်လၢ အဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ကစၢ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ခဲအံၤဆၢကတီၢ်န့ၣ် တၢ်တကဲထီၣ်အသး ဒ်န့ၣ်အဂီၢ် တၢ်မနုၤတြီဃာ်အသးလဲၣ်. တၢတမံၤ, ပတၢ်ဒဲးဘးအိၣ်အဃိ ပဘၣ်ဆူးဘၣ်ဆါဒီး ပဘၣ်သံလီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, ဒ်ပမၤလိသ့ၣ်ညါဘၣ် ဝံၤတ့ၢ်လံဖဲ တၢ်နီၤဖး ၅ အသိး ပကအိၣ်မူဘၣ် လီၤထူလီၤယိာ်အဂီၢ် ယ့ၣ်ၡူးတူၢ်သံအသးလၢ ပဂီၢ်လီၤ. နကသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ် တၢ်ကတိၤတဖၣ်လၢ ဘၣ်တၢ်ကွဲးနီၣ်ဖဲ လံာ်ယိၤဟၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ– “ယွၤအဲၣ်ဟီၣ်ခိၣ်ဖိ တုၤအဟ့ၣ်လီၤကွံာ် အဖိခွါအိၣ်တဂၤဃီ, ဒ်သိးကယဲၢ်ပှၤလၢ အစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤအီၤ တဂၤလၢ်လၢ်န့ၣ်, အသုတဟးဂီၤတဂ့ၤဒီး, ကန့ၢ်ဘၣ်တၢ်မူအထူအယိာ်လီၤ.”—ယိၤဟၣ် ၃:၁၆.
၂၀ တၢ်တြီမၤတံာ်တာ် လၢခံတမံၤမ့ၢ် ပှၤအါဂၤ မၤတၢ်အၢတၢ်သီတဖၣ် အဃိလီၤ. အဝဲသ့ၣ် လီတၢ်, ကွဲန့ၢ်လွဲန့ၢ်တၢ်, ဒီးမၤတၢ်ကလုာ်ကလိၤလီၤ. ဒီးတအဲၣ်ဒိးမၤ ယွၤအတၢ်ဘၣ်သးဘၣ်. ပှၤလၢအမၤ တၢ်အၢတၢ်သီတဖၣ်န့ၣ် ကဘၣ်တၢ်မၤဟးဂီၤကွံာ်အီၤလၢ ယွၤအတၢ်ဒုး အၢ်မက့းဒိၣ် အတီၢ်ပူၤန့ၣ်လီၤ. (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၃၇:၁၀) ဘၣ်ဆၣ် တၢ်ဂ့ၢ်လၢခံတမံၤလၢ ယွၤအတၢ်တိာ်ပာ် လၢဟီၣ်ခိၣ် တလၢပှဲၤထီၣ်န့ၣ် မ့ၢ်လၢပှၤပၢတၢ်တဖၣ်န့ၣ် တဆီၣ်ထွဲဝဲလၢ ပှၤကမၤယွၤအတၢ်ဘၣ်သး အဃိန့ၣ်လီၤ. ပှၤပၢတၢ်အါမးတဖၣ်န့ၣ် အစိကမီၤတအိၣ်ဘၣ်, အသူၣ်အၢသးသီဒိၣ်မးလီၤ, မ့တမ့ၢ် မၤတၢ်တတီတလိၤလီၤ. လံာ်စီဆှံ ပာ်ဖျါဝဲ ဖျိဖျိဖျါဖျါ ဒ်အံၤလီၤ– “ပှၤပၢပှၤဂၤလၢ အတၢ်အၢအဂီၢ်လီၤ.”—စံၣ်တဲၤတဲလီၤ ၈:၉.
၂၁. ဘီမုၢ်န့ၣ် ကမၤလၢပှဲၤထီၣ် ယွၤအတၢ်တိာ်ပာ်ဒ်လဲၣ်.
၂၁ အၢ်မက့းဒိၣ် ဝံၤအလီၢ်ခံ ပှၤကညီတဖၣ် ကအိၣ်လၢ တၢ်ပၢတၢ်ပြး ထဲတခါဧိၤလၢအမ့ၢ် ယွၤအဘီအမုၢ် အဖီလာ်န့ၣ်လီၤ. ဘီမုၢ်အံၤ ကမၤယွၤအတၢ်ဘၣ်သးဒီး ကဟဲစိာ်န့ၢ်ပှၤ တၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤလီၤလးတဖၣ် အါမးလီၤ. အဒိ, ကတြူာ်ကွံာ်ဝဲ စၤတၣ်ဒီး အတၢ်နါတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. (လီၣ်ဖျါ ၂၀:၁-၃) ဒ်သိး ပှၤတီပှၤလိၤတဖၣ် တဆူးတဆါဒီး အသုတသံလၢၤတဂ့ၤအဂီၢ် ကသူဝဲ ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်ပှ့ၤက့ၤ အစိကမီၤန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အလီၢ်, ကအိၣ်မူဘၣ်လီၤထူလီၤယိာ်လၢ ယွၤအဘီအမုၢ် အတၢ်ပၢအဖီလာ်န့ၣ်လီၤ. (လီၣ်ဖျါ ၂၂:၁-၃) ကမၤလဲလိာ်ကွံာ် ဟီၣ်ခိၣ်ဆူ ပၤရဒံစူးလီၤ. လၢတၢ်အံၤအဃိ, ယွၤအဘီအမုၢ်အံၤ ကမၤလၢပှဲၤယွၤအတၢ်ဘၣ်သးလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ဒီး ကမၤစီဆှံယွၤအမံၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်အံၤအဲၣ်ဒိးစံးဝဲတၢ်မနုၤလဲၣ်. အဲၣ်ဒိးစံးဝဲလၢ, လၢခံကတၢၢ်န့ၣ် ကယဲၢ်ပှၤအိၣ်လၢ ယွၤအဘီအမုၢ် အတၢ်ပၢဖီလာ်န့ၣ် ကမၤလၤကပီၤ ယဟိဝၤအမံၤလီၤ.
ယွၤအဘီအမုၢ် ကမၤတၢ်လၢ ဆၢကတီၢ်ဖဲလဲၣ်
၂၂. ယွၤအဘီအမုၢ်န့ၣ် တသူၣ်ထီၣ်အသးဖဲ ယ့ၣ်ၡူးအိၣ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်အဆၢကတီၢ်, မ့တမ့ၢ် ဖဲကစၢ်ဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤ တဘျီဃီန့ၣ် ပသ့ၣ်ညါဘၣ်ဒ်လဲၣ်.
၂၂ ဖဲယ့ၣ်ၡူးစံးဘၣ် အပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ်လၢ ကဘၣ်ဃ့ထုကဖၣ်လၢ “နဘီနမုၢ်န့ၣ် မ်အဟဲတက့ၢ်” အဆၢကတီၢ်န့ၣ် ဖျါလၢ ဘီမုၢ်အံၤ တသူၣ်ထီၣ်အသးဖဲ ဆၢကတီၢ်ဖဲန့ၣ် အခါဘၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲယ့ၣ်ၡူးက့ၤထီၣ်ဆူ မူခိၣ်အဆၢကတီၢ်န့ၣ် ဘီမုၢ်သူၣ်ထီၣ်အသးလံဧါ. တသူၣ်ထီၣ်ဒံးဘၣ်. ယ့ၣ်ၡူးသမူထီၣ်က့ၤဝံၤအလီၢ်ခံ ပ့းတရူးဒီး ပီလူးခံဂၤလၢာ်န့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ ဝံအတၢ်စံးပာ်လၢအမ့ၢ် စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၁၀:၁ အပူၤ “ယွၤစံးဘၣ်ယကစၢ်, ‘ဆ့ၣ်နီၤလၢ ယစုထွဲတုၤယပာ်နဒုၣ်နဒါလၢ နခီၣ်ယီၢ်လီၢ်န့ၣ်တက့ၢ်’” အံၤလၢပှဲၤထီၣ်လၢ ယ့ၣ်ၡူးန့ၣ်လီၤ. (မၤတၢ် ၂:၃၂-၃၅; ဧ့ၤဘြံၤ ၁၀:၁၂, ၁၃) ဘၣ်အိၣ်ခိးတၢ် အဆၢကတီၢ်အိၣ်ဝဲလီၤ.
ယွၤအဘီအမုၢ် အတၢ်ပၢအဖီလာ်န့ၣ် ဒ်ယွၤအတၢ်တိာ်ပာ် လၢပှဲၤထီၣ်လၢမူခိၣ်အသိး ကလၢပှဲၤထီၣ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်လီၤ
၂၃. (က) ယွၤအဘီအမုၢ်စးထီၣ် ပၢတၢ်လၢ ဆၢကတီၢ်ဖဲလဲၣ်. (ခ) တၢ်နီၤဖးလၢ ခံန့ၣ်ပကဆိကမိၣ်သကိး တၢ်ဂ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.
၂၃ ဘၣ်ခိးဝဲ ဆံးယံာ်လဲၣ်. နံၣ်ကယၤ ၁၉ ဒီး ၂၀ အတီၢ်ပူၤန့ၣ်, လံာ်စီဆှံကၠိဖိလၢ အိၣ်ဒီးတၢ်သးတီတဖၣ်န့ၣ် ဂံၢ်ဒွးဝဲလၢ ဘၣ်ခိးတၢ်အဆၢကတီၢ်အံၤန့ၣ် လၢာ်ကွံာ်ဖဲ ၁၉၁၄ နံၣ်န့ၣ်လီၤ. (ဘၣ်ဃးဒီး မုၢ်နံၤမုၢ်သီအံၤန့ၣ် ကွၢ်တၢ်ပိာ်ထွဲ, လံာ်ကဘျံးပၤ ၂၁၅-၈ န့ၣ်တက့ၢ်.) တၢ်မၤအသးလၢ စးထီၣ်ဖဲ ၁၉၁၄ နံၣ်န့ၣ် မၤဂၢၢ်ကျၢၤဝဲ လံာ်စီဆှံကၠိဖိလၢ အသးတီတဖၣ် အတၢ်ဂံၢ်တၢ်ဒွးန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်အမ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. လံာ်စီဆှံဝံအတၢ်ကတိၤတဖၣ် လၢပှဲၤထီၣ်ဖဲ ၁၉၁၄ နံၣ်န့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ခရံာ်ကဲထီၣ်စီၤပၤလၢ မူခိၣ်ဒီး ကစၢ်ယွၤ အမူခိၣ်အဘီအမုၢ်န့ၣ် စးထီၣ်ပၢတၢ်လံန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ပအိၣ်မူဘၣ်ဖဲ တၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ စၤတၣ်အဂီၢ် အိၣ်တ့ၢ်ဒၣ် “တစိၢ်ဖိ”အပူၤ န့ၣ်လီၤ. (လီၣ်ဖျါ ၁၂:၁၂; စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၁၀:၂) ပစံးလီၤတံၢ်လီၤဆဲးသ့လၢ တယံာ်လၢၤဘၣ်ဒီး ယွၤအဘီအမုၢ်န့ၣ် ကမၤလၢပှဲၤထီၣ် ယွၤအတၢ်ဘၣ်သးလၢ ဟီၣ်ခိၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်အံၤ နထံၣ်လၢအမ့ၢ် တၢ်သးခုကစီၣ်ဧါ. နနာ်လၢတၢ်အံၤမ့ၢ် တၢ်အမ့ၢ်ဧါ. တၢ်နီၤဖးလၢခံန့ၣ် ကမၤစၢၤပှၤ ဒ်သိးပကသ့ၣ်ညါ လံာ်စီဆှံ သိၣ်လိတၢ်အမ့ၢ်အတီလၢ ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤ တဖၣ်အံၤန့ၣ်လီၤ.
တၢ်ဂ့ၤအဂၤလၢ နကဘၣ်သး
ဘၣ်ဃးဒီးပှၤ
ဘၣ်မနုၤအဃိ ဘၣ်မၤလိလံာ်စီဆှံလဲၣ်—အထီ
လံာ်စီဆှံမၤစၢၤ ပှၤလၢအကကွဲၢ်တဖၣ် ဒ်သိးကသ့ၣ်ညါဝဲ တၢ်သံကွၢ်လၢ အရ့ဒိၣ်တဖၣ်အံၤအတၢ်စံးဆၢလီၤ
