“Kubeba ya klima mekuma kivonza. Ntoto mekuma kisika yina bantu lenda vuanda diaka ve.”—The Guardian.

 Bantu kena kukutana na mambu ya mpasi yina bau mosi mekukibimisina. Bantu yankaka ya sianse kendimaka ti bisalu ya bantu nde mesala ti tamperatire ya ntoto beba. Kubeba ya tamperatire mesoba klima mpe yamebimisa mambu ya mpasi. Na kifuani:

•   Kubuelama ya mambu metadila klima, na kifuani shalere ya ngolo, kuyuma ya maza, mipepe ya ngolo, yina kebimisaka kufuluka ya maza mpe kupela ya bamfinda.

•   Baglase ya nene yina kevuandaka na nord ya ntoto kena kukuma maza.

•   Kubuelama ya maza ya banzadi.

 Kubeba ya klima kena kunata bampasi na bisika nionso ya ntoto. Na manima ya kutubila mambu yina monanaka na babuala 193, lapolo mosi ya New York Times monisaka ti: “Ntoto kena kulomba lusadusu (SOS).” Lokola kusoba ya klima kena kusala ti bantu mingi kufua mpe bamona mpasi, OMS tubilaka yau lokola “diambu ya nene yina kena kutungisa mavimpi ya bantu.”

 Nzokande, beto kele na mfunu ya kuvuanda na kivuvu samu na bilumbu kena kuiza. Biblia samunaka mambu yina beto kena kumona bubu yayi, yina kena kumonisa mfunu yina beto lenda tudila Nzambi ntima ti yandi kesala mpe mambu yina yandi kesala samu na kupesa beto luzingu ya kiese na bilumbu kena kuiza.

 Ee. Kubeba ya tamperatire ya ntoto yina mesoba klima kele na nguizani na mambu yina Biblia samunaka samu na ntangu na beto.

 Mbikudulu: ‘Na bilumbu ya nsuka bantangu ya mpasi mpe ya mikakatano kevuanda. Samu bantu kevuanda bantu yina kekukizolaka, bantu yina kezolaka mbongo, . . . bantu yina mekondua kukuikama, . . . bantu yina kezolaka ve kusala na nguizani, . . . bantu yina ketekaka bayankaka, bantu ya yintu ngolo.’ 2 Timoteo 3:1-4.

 Biblia samunaka bikadulu ya bantu yina kena kusala ti klima beba. Baguvernema mpe bakompani ya mumbongo ketulaka mambote ya mumbongo na bau na kisika ya ntete na kisika ya kukanisa luzingu ya bantu na bilumbu kena kuiza. Ata kana bakena kusosa kusala kintuadi samu na kubaka solision, bakekokaka ve kuvuanda na dikanisi kaka mosi samu na mambu yina bafueti sala na diambu metadila kubeba ya tamperatire ya ntoto ya mvimba.

 Mbikudulu yango kena kumonisa ti beto fueti kanisa ve ti bantu kesoba bikadulu na bau mpe bakebongisa ntoto. Kutu, Biblia metuba ti bantu yina kemonisaka kikadulu ya kimuyimi ‘kesala diaka yimbi kuluta.’—2 Timoteo 3:13.

 Biblia memonisa ti Yehova a Nzambi, Mvangi na beto, kebakaka ntoto kisika na beto ya kuvuanda mpe bantu yina kevuanda kuna na mfunu. Beto tadila kaka baverse tatu ya Biblia yina kena kumonisa ti Nzambi kesala diambu.

1.  1. Nzambi ‘salaka ve [ntoto] samu na mpamba, kasi yandi salaka yau samu bantu zinga kuna.’—Yezaya 45:18.

    Nzambi kekokisa lukanu na yandi samu na ntoto. (Yezaya 55:11) Yandi ketala ve ti yabebisama to yavuanda diaka ve na bantu.

2.  2. ‘Kasi bantu ya kumikitisa kebaka ntoto, mpe bakemona mpenza kiese na kiyenge mingi. Bantu ya lunungu kebaka ntoto, mpe bakezinga mvula na mvula na zulu na yau.’—Nkunga 37:11, 29.

    Nzambi mepesa nsilulu ti bantu kezinga na ntoto samu na mvimbamvimba mpe na kiyenge.

3.  3. ‘Kasi bantu ya yimbi, bakekatula bau na ntoto.’—Bingana 2:22.

    Nzambi mepesa nsilulu ti yandi kekatula bantu yina kena kutatamana kusala mambu ya yimbi, yavuanda bantu yina kena kubebisa ntoto.

 Yinki mutindu Nzambi kekokisa bansilulu na yandi samu na ntoto? Yandi kesala yau na nzila ya guvernema mosi yina keyadila yinza ya mvimba, guvernema yango kele Kimfumu ya Nzambi. (Matayo 6:10) Kimfumu yango keyadila ntoto banda na dizulu. Yakelomba ve yandi sala luwawanu na baguvernema ya bantu samu na diambu metadila ntoto mpe bisika yina bantu kevuandaka. Ya kedika, Kimfumu ya Nzambi kebaka kisika ya baguvernema ya bantu.—Daniele 2:44.

 Kimfumu ya Nzambi kele nsangu mosi ya mbote samu na bantu nionso mpe samu na kisika yina bantu kevuandaka. (Nkunga 96:10-13) Beto tadila yina Yehova Nzambi kesala na nzila ya Kimfumu na yandi.

•   Kubongisa bisika ya kuvuanda yina bantu mebebisa

   Yina Biblia metuba: ‘Dezere mpe ntoto ya kuyuma keyangalala, mpe ntoto ya zelozelo vuanda na kiese mpe yakebimisa bafololo lokola safran.’—Yezaya 35:1.

   Yina yazola monisa samu na bilumbu kena kuiza: Yehova kebongisa ntoto, ata bisika yina bantu bebisaka ngolo.

•   Yandi kevuanda na kilendo na zulu ya mambu metadila klima

   Yina Biblia metuba: ‘[Yehova] kekitisaka mupepe ya ngolo; bavage ya nzadi-mungua kekumaka niee.’—Nkunga 107:29.

   Yina yazola monisa samu na bilumbu kena kuiza: Yehova kele na kilendo na zulu ya bima nionso. Bantu keniokuama diaka ve na mambu metadila klima.

•   Yandi kelonga bantu kutanina ntoto

   Yina Biblia metuba: ‘Munu kepesa nge mayele ya kubakusa mambu mbotembote mpe munu kelonga nge nzila yina nge fueti kuenda.’—Nkunga 32:8.

   Yina yazola monisa samu na bilumbu kena kuiza: Yehova pesaka bantu kiyekua ya kutanina ntoto. (Kuyantika 1:28; 2:15) Yandi kelonga beto mutindu ya mbote ya kukokisa kiyekua yango mpe kuzinga na nguizani na nsemono na yandi.