1, 2. Mposa ya Petro ezalaki nini ntango Yesu azalaki kosakola na Kapernaume, kasi likambo nini esalemaki?

PETRO azalaki kotalatala na motema likoló bilongi ya bato oyo bazalaki koyoka Yesu. Ezalaki na sinagoga ya Kapernaume. Ndako ya Petro ezalaki na engumba yango; esika oyo azalaki kosala mosala na ye ya koboma mbisi ezalaki mpe wana, na bokula ya Mbu ya Galile; baninga na ye mingi, bandeko na ye mpe baninga na ye ya mosala bazalaki kofanda na engumba yango. Na ntembe te, Petro azalaki na mposa makasi ete bato ya engumba na ye bátalela Yesu ndenge ye atalelaki ye, bázwa mpe esengo ya koyoka makambo oyo etali Bokonzi ya Nzambe na monɔkɔ ya moteyi oyo aleki bateyi nyonso. Kasi, esalemaki bongo te.

² Bato mingi batikaki koyoka. Bamosusu bazalaki koimaima polele, bazalaki koboya makambo oyo Yesu azalaki koloba. Kasi, likambo oyo etungisaki Petro mingi koleka, ezali nde ndenge oyo bayekoli mosusu ya Yesu basalaki. Bilongi na bango ezalaki lisusu te komonisa ete bazali na esengo ya koyeba mpe ya kokanga ntina ya solo. Sikoyo, emonani ete balɛmbi nzoto, kutu basilikaki. Bato mosusu bakómaki koloba polele ete maloba ya Yesu ezali makasi. Lokola balingaki koyoka lisusu te, balongwaki na sinagoga​—batikaki mpe kolanda Yesu.​—Tángá Yoane 6:60, 66.

3. Kondima ya Petro esalisaki ye mbala mingi asala nini?

³ Ezalaki ntango moko ya mpasi mpo na Petro mpe bantoma mosusu. Petro akangaki mpenza ntina te ya makambo oyo Yesu alobaki mokolo yango. Na ntembe te, akokaki komona ntina oyo maloba ya Yesu ekokaki kobɛtisa libaku, soki balimboli yango te. Kasi, Petro akosala nini? Ezalaki mbala ya liboso te bosembo na ye epai ya Nkolo na ye emekama; elingaki mpe kozala mbala ya nsuka te. Tótala ndenge oyo kondima ya Petro esalisaki ye alonga mikakatano yango mpe atikala sembo.

4, 5. Na ndenge nini Yesu azalaki kosala makambo oyo bato bazalaki kozela te?

⁴ Mbala mingi, Petro azalaki kokamwa makambo ya Yesu. Mbala  na mbala, Nkolo na ye azalaki kosala mpe koloba makambo oyo bato bazalaki kozela te. Mokolo moko liboso, Yesu aleisaki bankóto ya bato na ndenge ya likamwisi. Mpo na yango, balingaki kokómisa ye mokonzi. Kasi, akamwisaki bato mingi na ndenge abendaki nzoto mpe asɛngaki bayekoli na ye bámata na masuwa mpe bákende na Kapernaume. Wana bayekoli bazalaki na kati ya mai na butu, Yesu akamwisaki bango lisusu na ndenge atambolaki likoló ya mbonge ya Mbu ya Galile, mpe apesaki Petro liteya ya ntina mingi na oyo etali kondima.

⁵ Na ntɔngɔ, bamonaki ete ebele ya bato balandaki bango pembenipembeni ya laki. Kasi, emonanaki ete eloko oyo etindaki bato yango ezalaki nde mposa ya komona Yesu abimisa lisusu bilei na ndenge ya likamwisi, kasi ezalaki te mposa ya koyeba makambo ya Nzambe. Yesu apamelaki bango mpo na ezaleli wana ya koluka kaka biloko ya mokili. (Yoa. 6:25-27) Lisolo yango ekobaki na sinagoga ya Kapernaume, epai Yesu alobaki lisusu likambo oyo bato bazalaki kozela te, ntango azalaki koluka koteya likambo moko ya ntina mingi, kasi oyo ezalaki mpasi mpo na kondima.

6. Yesu apesaki ndakisa nini, mpe bato oyo bazalaki koyoka ye basalaki nini?

⁶ Yesu alingaki te ete bato báya epai na ye kaka mpo aleisa bango. Alingaki báyeba ete Nzambe akoki kopesa bango bomoi ya seko kaka soki bandimeli mbeka ya Yesu mpe balandi ndakisa na ye. Na yango, apesaki ndakisa moko, amikokanisaki na mana, limpa oyo eutaki na likoló na mikolo ya Moize. Ntango bato mosusu baboyaki kondima yango, asalelaki ndakisa ya kosimba motema, alobaki ete esengelaki kolya mosuni na ye mpe komɛla makila na ye mpo na kozwa bomoi. Ezalaki na esika yango nde bato bakómaki koimaima polele. Bamosusu balobaki ete: “Liloba oyo ezali makasi; nani akoki koyoka yango?” Bayekoli mingi ya Yesu bazwaki ekateli ya kotika kolanda ye. *​—Yoa. 6:48-60, 66.

7, 8. (a) Likambo nini Petro akangaki naino ntina te na oyo etali mokumba ya Yesu? (b) Eyano nini Petro apesaki na motuna oyo Yesu atunaki bantoma?

⁷ Petro akosala nini? Na ntembe te, ye mpe atungisamaki mpo na maloba ya Yesu. Akangaki naino ntina te ete Yesu asengelaki kokufa mpo akokisa mokano ya Nzambe. Atako bongo, Petro alukaki nde kosala lokola bayekoli wana ya bongolabongola oyo batikaki kolanda Yesu mokolo wana? Te; likambo moko ya ntina ekesenisaki Petro na bato wana. Ezalaki nini?

⁸ Yesu abalukaki epai ya bantoma na ye mpe atunaki bango ete: “Bino mpe bolingi kokende te, boye te?” (Yoa. 6:67) Alobaki na bango nyonso 12, kasi Petro nde ayanolaki. Ezalaki kosalema bongo mbala mingi. Mbala mosusu Petro azalaki mokóló na bango. Ezala  bongo to te, ye nde azalaki koloba mingi kati na bango; mbala mingi Petro azalaki kokakatana te koloba makambo oyo azalaki kokanisa. Na mbala oyo, likambo oyo azalaki kokanisa ezalaki maloba kitoko mpe oyo etiká nsango ete: “Nkolo, tokokende epai ya nani? Yo ozali na maloba ya bomoi ya seko.”​—Yoa. 6:68.

9. Ndenge nini Petro atikalaki sembo epai ya Yesu?

⁹ Maloba yango esimbi motema na yo te? Kondima oyo Petro azalaki na yango epai ya Yesu esalisaki ye akolisa ezaleli moko ya ntina mingi: bosembo. Petro amonaki polele ete Yesu azali Mobikisi kaka moko oyo Yehova apesaki mpe ete Yesu abikisaki na nzela ya maloba na ye​—mateya na ye na ntina na Bokonzi ya Nzambe. Petro ayebaki ete atako ezalaki na makambo oyo azalaki kokanga ntina na yango te, ezalaki na esika mosusu te oyo akokaki kokende mpo Nzambe andima ye mpe azwa bomoi ya seko.

10. Ndenge nini tokoki lelo oyo komekola bosembo ya Petro?

¹⁰ Yo mpe omonaka bongo? Likambo ya mawa, bato mingi na mokili balobaka ete balingaka Yesu, kasi bazalaka sembo te epai na ye. Mpo na kotikala mpenza sembo epai ya Kristo, tosengeli kolinga mateya na ye, lokola Petro. Tosengeli koyekola yango, kokanga ntina na yango, mpe kosalela yango na bomoi na biso​—ata soki eyokani te na makambo oyo tozalaki kolikya to oyo tolingaka. Tokoki kolikya kozwa bomoi ya seko oyo Yesu alingi ete tózwa kaka soki tomonisi bosembo.​—Tángá Nzembo 97:10.

11. Yesu amemaki bayekoli na ye wapi? (Talá mpe maloba na nse ya lokasa.)

¹¹ Mwa moke nsima ya ntango wana oyo makambo mingi esalemaki, Yesu amemaki bantoma na ye mpe bayekoli mosusu na mobembo na ngámbo ya nɔrdi. Nsɔngɛ ya Ngomba Heremone, oyo etondi na nɛjɛ, mosika na ndelo ya nɔrdi ya Mokili ya Ndaka, ezalaki na ntango mosusu komonana ata banda na Mbu ya Galile. Mokemoke, ngomba yango ezalaki komonana likoló koleka, wana bazali kopusana mpe komata na nzela oyo ememi na bamboka oyo ezali pembeni ya Kaisaria ya Filipe. * Na esika wana ya kitoko, esika bazalaki komona eteni monene ya Mokili ya Ndaka na ngámbo ya sudi, Yesu atunaki bayekoli na ye motuna moko ya ntina.

12, 13. (a) Mpo na nini Yesu alingaki koyeba soki bato bakanisaka ete azali nani? (b) Ndenge nini Petro amonisaki kondima ya solosolo na maloba oyo ayebisaki Yesu?

¹² Atunaki bango boye: “Ebele ya bato bazali koloba ete ngai nazali nani?” Tokoki komona na makanisi ndenge Petro azalaki kotala  miso ya Yesu, ndenge azalaki koyoka lisusu boboto ya Nkolo na ye mpe mayele mingi oyo azalaki na yango. Yesu azalaki na mposa ya koyeba soki bato bakanisaka ete azali nani. Bayekoli ya Yesu bayanolaki na motuna yango, bazongelaki mwa makanisi ya libunga oyo bato mingi bazalaki na yango mpo na Yesu. Kasi, Yesu alingaki koyeba makambo mosusu. Baninga na ye ya motema bazalaki mpe na mabunga yango? Atunaki bango boye: “Bongo bino bolobi ete ngai nazali nani?”​—Luka 9:18-20.

¹³ Na mbala oyo mpe, Petro aumelaki te koloba. Alobaki polele, na mpiko, likambo oyo ezalaki na mitema ya bato mingi oyo bazalaki wana. Alobaki ete: “Ozali Kristo, Mwana ya Nzambe ya bomoi.” Tokoki komona ndenge Yesu amungamungaki mpo na komonisa ete asepeli na Petro mpe apesaki ye longonya ya solosolo. Yesu ayebisaki Petro ete ezali Yehova Nzambe, kasi moto te, nde amonisaki polele solo wana ya ntina mingi epai ya bato oyo bazalaki na kondima ya solosolo. Petro asosolaki moko na makambo minene oyo Yehova amonisaki naino te tii wana: Masiya, to Kristo oyo alakamaki banda kala!​—Tángá Matai 16:16, 17.

14. Mikumba nini ya minene Yesu apesaki Petro?

¹⁴ Kristo yango azalaki moto oyo esakweli moko ya kala ebengaki libanga oyo batongi-ndako bakobwaka. (Nz. 118:22; Luka 20:17) Lokola azalaki kokanisa bisakweli ya ndenge wana, Yesu amonisaki ete Yehova akotya lisangá moko likoló ya libanga wana oyo Petro autaki komonisa. Na nsima, apesaki Petro mwa mikumba ya ntina mingi na kati ya lisangá yango. Atyaki Petro likoló ya bantoma mosusu te, ndenge bato mosusu bakanisaka, kasi apesaki ye nde mikumba. Apesaki Petro “bafungola ya bokonzi.” (Mat. 16:19) Petro akozala na mosala ya kofungwela bituluku misato ya bato nzela ya kokɔta na Bokonzi ya Nzambe​—ya liboso Bayuda, ya mibale Basamaria, mpe ya misato bato ya bikólo, elingi koloba bato oyo bazali Bayuda te.

15. Nini etindaki Petro apamela Yesu, mpe alobaki nini?

¹⁵ Kasi na nsima, Yesu alobaki ete bato oyo bapesi bango mingi, bakosɛnga bango mpe mingi, mpe likambo yango emonanaki solo na ndakisa ya Petro. (Luka 12:48) Yesu akobaki komonisa makambo mosusu minene oyo etali Masiya, na ndakisa ete mosika te bakonyokola ye mpe bakoboma ye na Yerusaleme. Petro atungisamaki mingi ntango ayokaki makambo yango. Abendaki Yesu pembeni mpe abandaki kopamela ye ete: “Komitungisa te, Nkolo; likambo wana ekokómela yo te.”​—Mat. 16:21, 22.

16. Ndenge nini Yesu asembolaki Petro, mpe toli nini ya ntina biso nyonso tokoki kozwa na maloba wana ya Yesu?

 ¹⁶ Na ntembe te Petro akanisaki ete azali kosalisa Yesu, yango wana eyano ya Yesu ezalaki likambo moko ya kokamwisa. Apesaki Petro mokɔngɔ, atalaki bayekoli mosusu, oyo na ntembe te bazalaki na makanisi ndenge moko na Petro, mpe alobaki ete: “Leká nsima na ngai, Satana! Ozali eloko oyo ezali kobɛtisa ngai libaku, mpo ozali kokanisa makanisi ya Nzambe te, kasi oyo ya bato.” (Mat. 16:23; Mrk. 8:32, 33) Maloba ya Yesu ezali na toli moko ya ntina mingi mpo na biso nyonso. Ezalaka mpasi te tókóma libosoliboso na makanisi ya bato na esika ya kozala na makanisi ya Nzambe. Soki tozali kosala bongo, ata soki tokanisi ete tolingi kosalisa moto, kozanga ete tóyeba yango, tokoki kolendisa moto wana asala likambo moko oyo ekosepelisa Satana, kasi Nzambe te. Kasi, Petro asalaki nini?

17. Yesu alingaki koloba nini ntango ayebisaki Petro ete “leká nsima na ngai”?

¹⁷ Na ntembe te, Petro ayebaki ete Yesu abengaki ye te Satana Zabolo na ndenge ya solo. Kutu, Yesu alobaki na Petro te ndenge alobaki na Satana. Yesu alobaki na Satana ete: “Longwá”; kasi alobaki na Petro: “Leká nsima na ngai.” (Mat. 4:10) Yesu abwakaki te ntoma wana oyo amonaki ete azali na makambo mingi ya malamu, kasi asembolaki kaka makanisi mabe oyo azalaki na yango na likambo wana. Ezali mpasi te komona ete Petro asengelaki kotika kozala eloko oyo ezali kobɛtisa libaku liboso ya Nkolo na ye mpe koleka nsima na ye lokola moyekoli oyo azali kolendisa ye.

18. Ndenge nini Petro amonisaki bosembo, mpe ndenge nini tokoki komekola ye?

¹⁸ Petro azongisaki liloba, asilikaki, to atikaki koloba mpo na nkanda? Te; na komikitisa nyonso, andimaki mpamela. Na ndenge yango, amonisaki lisusu bosembo. Bato nyonso oyo balandaka Kristo basengeli kosembolama na ntango mosusu. Tokokoba kozala penepene na Yesu Kristo mpe Tata na ye, Yehova Nzambe, kaka soki tozali kondima disiplini na komikitisa nyonso mpe tozali kozwa liteya na disiplini yango.​—Tángá Masese 4:13.

19. Yesu alobaki likambo nini ya kokamwisa, mpe mbala mosusu Petro amitunaki nini?

¹⁹ Mwa moke na nsima, Yesu alobaki likambo mosusu ya kokamwisa:  “Ya solo mpenza nalobi na bino ete bato mosusu na kati ya baoyo batɛlɛmi awa bakoyoka ata nsolo ya liwa te liboso bámona Mwana ya moto ayei na bokonzi na ye.” (Mat. 16:28) Na ntembe te, maloba wana etindaki Petro amituna mituna. Yesu alingaki mpenza koloba nini? Ntango mosusu Petro amitunaki soki lokola auti kozwa mpamela ya makasi bongo, yango ekozangisa ye mapamboli to mikumba nyonso oyo asengelaki kozwa.

20, 21. (a) Lobelá emonaneli oyo Petro amonaki. (b) Ndenge nini lisolo oyo ezalaki kati na bato oyo bamonanaki na emonaneli esalisaki mpo na kosembola Petro?

²⁰ Nzokande, pɔsɔ soki moko na nsima, Yesu amemaki Yakobo, Yoane, ná Petro “na ngomba moko molai”​—mbala mosusu na Ngomba Heremone, oyo ezalaki na ntaka ya kilomɛtrɛ 25. Na ntembe te ezalaki na butu, mpo mibali wana misato bazalaki kobunda na mpɔngi. Kasi, ntango Yesu azalaki kobondela, likambo moko esalemaki oyo esilisaki bango mpɔngi.​—Mat. 17:1; Luka 9:28, 29, 32.

²¹ Yesu abandaki kobongwana liboso na bango. Elongi na ye  ebandaki kongɛnga, tii ekómaki kongala lokola moi. Bilamba na ye mpe ekómaki mpɛmbɛ makasi. Na nsima, bato mibale babimaki pembeni ya Yesu, moko azalaki komonisa Moize mpe mosusu Eliya. Bazalaki kolobela “kokende na ye oyo esengelaki mpenza kosalema na Yerusaleme”​—na ntembe te liwa mpe lisekwa na ye. Emonanaki polele ete Petro asalaki libunga ndenge aboyaki kondima ete Yesu asengelaki konyokwama mpe kokufa!​—Luka 9:30, 31.

22, 23. (a) Ndenge nini Petro amonisaki esengo mpe ezaleli ya mɔtɔmɔtɔ? (b) Mbano nini mosusu Petro, Yakobo, ná Yoane bazwaki na butu wana?

²² Petro amonaki ete asengeli kosala mwa likambo na emonaneli wana ya kokamwa, ntango mosusu akanisaki ete akokaki koyeisa yango molai. Emonanaki lokola nde Moize ná Eliya balingi kokabwana na Yesu. Na yango, Petro alobaki boye: “Molakisi, ezali malamu tózala awa, boye tótɛlɛmisa bahema misato, moko ya yo mpe moko ya Moize mpe moko ya Eliya.” Ya solo, basaleli wana ya Yehova oyo bakufá banda kala mpe bamonanaki na emonaneli wana bazalaki na mposa ya bahema te. Ya solo, Petro akanisaki na mozindo te liboso aloba. Atako bongo, Petro asepelisi yo te mpo na esengo na ye mpe ezaleli na ye ya mɔtɔmɔtɔ?​—Luka 9:33.

²³ Petro, Yakobo ná Yoane bazwaki mbano mosusu na butu yango. Lipata moko ebimaki mpe ezingaki bango na ngomba. Mongongo moko ebimaki kuna: ezalaki mongongo ya Yehova Nzambe! Alobaki boye: “Oyo azali Mwana na ngai, oyo aponami. Bóyoka ye.” Na nsima, emonaneli yango esilaki, mpe batikalaki kaka ná Yesu na ngomba.​—Luka 9:34-36.

24. (a) Matomba nini Petro azwaki na emonaneli wana? (b) Matomba nini tokoki kozwa na emonaneli yango lelo oyo?

²⁴ Emonaneli yango ezalaki mpenza likambo moko kitoko mpo na Petro mpe biso! Bambula mingi na nsima, akomaki na ntina na libaku oyo azwaki na butu wana, ya kozala moko na bato oyo ‘bamonaki bonene na ye na miso’; amonaki liboso nkembo oyo Yesu akozala na yango ntango akokóma Mokonzi na likoló. Emonaneli wana ekokisaki bisakweli mingi ya Liloba ya Nzambe mpe elendisaki kondima ya Petro mpo na mikakatano oyo asengelaki kokutana na yango. (Tángá 2 Petro 1:16-19.) Ekoki kosalema mpe bongo mpo na biso soki, lokola Petro, totikali sembo epai ya Nkolo oyo Yehova atye likoló na biso, toyekoli epai na ye, tondimi disiplini mpe kosembolama na ye, mpe tozali kolanda ye na komikitisa nyonso mokolo na mokolo.