LITIMANA ZA MWA BIBELE ZETALUSIZWE

Joani 1:1—“Kwa Simuluho Nekunani Linzwi”

MUBAPALE

“Kwa simuluho nekunani Linzwi, mi Linzwi naali ni Mulimu, mi Linzwi neli mulimu.”—Joani 1:1, Bibele ya Toloko ya Lifasi Lelinca.

“Kwa simuluho nekunani Linzwi, mi Linzwi naali ku Mulimu, mi Linzwi neli Mulimu.”—Joani 1:1, Bibele ya New International Version. a

Taluso ya Liñolo la Joani 1:1

Liñolo le litalusa litaba ka za bupilo bwa Jesu Kreste pili asika taha kale fa lifasi ni kuba mutu. (Joani 1:14-17) Mwa timana 14, “Linzwi” (mwa Sigerike, ho loʹgos) liitusisizwe sina lilumbatina. Lilumbatina la “Linzwi” litalusa musebezi waeza Jesu wa kufitisa milao ni litaelo za Mulimu ku babañwi. Jesu naazwezipili kuzibahaza linzwi la Mulimu ka nako ya bukombwa bwahae bwa fa lifasi ni hasaakutezi kwa lihalimu.—Joani 7:16; Sinulo 1:1.

Linzwi la “simuluho” leliitusisizwe kwa liñolo le, litalusa nako yeo Mulimu naakalile kubupa lika ni kubupa Linzwi. Hamulaho wa fo, Mulimu naasebelisani ni Linzwi kubupa lika kaufela. (Joani 1:2, 3) Bibele ibulela kuli Jesu ki yena “mweli wa pupo kaufela” ni kuli “ki ka yena lika kaufela halibupilwe.”—Makolose 1:15, 16.

Manzwi a kuli: “Linzwi neli mulimu,” abonisa kuli pili Jesu asika taha kale fa lifasi, naanani maata mi naanani tulemeno totuñwi totuswana ni twanani tona Mulimu. Ukona kutaluswa cwalo kabakala kuli ki Mubuleli wa Mulimu mi unani situlo sesiipitezi ka kuba Mwanaa Mulimu wa mweli, ili yo Mulimu naabupile lika kaufela ka yena.

Litaba zeñwi zeswalisana ni litaba ze kwa Joani 1:1

Buka ya mwa Bibele ya Joani italusa litaba ka za bupilo bwa Jesu bwa fa lifasi ni bukombwa bwahae. Litimana zapili za Joani kauhanyo 1 libulela za bupilo bwa Jesu pili asika taha kale fa lifasi, swalisano yahae yeipitezi yanani yona ni Mulimu, ni musebezi wa butokwa wapeta ka kuba yena muyemeli mwahalaa Mulimu ni batu. (Joani 1:1-18) Litaba zeo lilutusa kuutwisisa zanaabulezi ni zanaaezize Jesu ka nako ya bukombwa bwahae bwa fa lifasi.—Joani 3:16; 6:38; 12:49, 50; 14:28; 17:5.

Mibonelo yefosahezi ka za Joani 1:1

Mubonelo ofosahezi: Manzwi a mafelelezo a liñolo la Joani 1:1 aswanela kutolokiwa kuli “Linzwi neli Mulimu.”

Niti ya taba: Nihaike kuli batoloki ba Bibele babañata batolokanga cwalo timana ye, babañwi balemuhile kuli iswanela kutolokelwa musili. Mwa puo ya kwa makalelo, linzwi la “Mulimu” (mwa Sigerike, the·osʹ) lelifumaneha habeli kwa Joani 1:1 litalusa lika zeshutana. Mwa muinelo wapili, kwa makalelo a linzwi la “Mulimu,” kuitusisizwe linzwi la Sigerike lelisupa ku mutu luli kamba kwa nto yeñwi luli, kono linzwi leo halisika itusiswa kwa makalelo a linzwi labubeli la “mulimu” lelifumaneha mwa timana ye. Licaziba babañata batalusa kuli kusaitusiswa kwa linzwi leo kwa makalelo a linzwi labubeli la the·osʹ kulutusa kuutwisisa hande selitalusa. Ka mutala, hatiso ya The Translator’s New Testament hane iama kwa linzwi leo lelisika itusiswa kwa makalelo a linzwi labubeli la the·osʹ ili: “Taba yeo ibonisa kuli linzwi labubeli la Theos (Mulimu) liitusisizwe kutalusa mwainezi Linzwi; kacwalo, taluso fo kikuli, ‘Linzwi naaswana sina Mulimu.’” b Licaziba babañwi c ni litoloko za Bibele zeñwi libonisa shutano yeswana.—Mubone “ Moitolokezwi Joani 1:1 Mwa Libibele Zeñwi.”

Mubonelo ofosahezi: Timana ye iluta kuli Linzwi ni Mulimu Yamaata Kaufela ki mutu alimuñwi.

Niti ya taba: Manzwi ali “Linzwi naali ni Mulimu” abonisa kuli ki batu bababeli babashutana babataluswa mwa timana ye. Hakukonahali feela kuli Linzwi abe “ni Mulimu” mi ka nako yeswana abe Mulimu Yamaata Kaufela. Hape litaba zebulezwi hamulaho wa timana ye ni zona libonisa kuli Linzwi haki Mulimu Yamaata Kaufela. Joani 1:18 ibulela kuli “hakuna mutu yaboni Mulimu ka nako ifi kamba ifi.” Kono batu nebaboni Linzwi, yena Jesu, kakuli mane Joani 1:14 ibulela kuli “Linzwi naabile nama mi ato pila mwahalaa luna, mi lwabona kanya yahae.”

Mubonelo ofosahezi: Linzwi ubile teñi kuzwa feela kwamulaho.

Niti ya taba: Linzwi la “simuluho” leliitusisizwe mwa timana ye halikoni kutalusa “simuluho” ya Mulimu, kakuli Mulimu haana makalelo. Jehova d Mulimu ubile teñi “kuzwa linako zesina makalelo kuisa linako zesina mafelelezo.” (Samu 90:1, 2) Nihakulicwalo, Linzwi, yena Jesu Kreste, unani makalelo. Ki “yena makalelo a pupo yeezizwe ki Mulimu.”—Sinulo 3:14.

Mubonelo ofosahezi: Kubiza Linzwi kuli “mulimu” kutalusa kuli lulapela milimu yemiñata.

Niti ya taba: Linzwi la Sigerike lelitolokilwe kuli “Mulimu” kamba “mulimu” (the·osʹ) hañata lizamaelela ni manzwi a Siheberu a ʼel ni ʼelo·himʹ, aaitusisizwe mwa kalulo ya Bibele yebabiza batu babañata kuli Testamente Yakale. Kukulubelwa kuli manzwi a Siheberu ao atalusa “Yamaata; Yatiile” mi aitusiswanga kuama ku Mulimu Yamaata Kaufela, milimu yemiñwi, mane nihaiba batu. (Samu 82:6; Joani 10:34) Mulimu naabupile lika kaufela ka kuitusisa Linzwi; kacwalo, kwaswanela kubiza Linzwi kuli ki yamaata. (Joani 1:3) Kubiza Linzwi kuli “mulimu” kulumelelana ni bupolofita bobu kwa Isaya 9:6, bone bupolofitile kuli muketiwa wa Mulimu, yena Mesia kamba Kreste, naakabizwa kuli “Mulimu Yamaata” (mwa Siheberu, ʼEl Gib·bohrʹ), kono isiñi “Mulimu Yamaata Kaufela” (ʼEl Shad·daiʹ, sina mokuboniselizwe kwa Genese 17:1; 35:11; Exoda 6:3; Ezekiele 10:5).

Bibele hailuti kuli luswanela kulapela milimu yemiñata. Jesu Kreste naabulezi kuli: “Ki Jehova Mulimu wahao yeulukela kulapela, mi ki yena feela anosi yeulukela kufa sebelezo yekenile.” (Mateu 4:10) Bibele ibulela kuli: “Kakuli niha kunani zebaanga batu kuli ki milimu, ibe kwa lihalimu kamba fa lifasi, sina hakunani ‘milimu’ yemiñata ni ‘malena’ babañata, ku luna kunani feela Mulimu alimuñwi, yena Ndate, yo lika kaufela lizwa ku yena mi luna lupilela yena; mi kunani feela Mulena alimuñwi, yena Jesu Kreste, yo lika kaufela litile ka yena, mi luna lupila ka yena.”—1 Makorinte 8:5, 6.

Moitolokezwi Joani 1:1 Mwa Libibele Zeñwi

“Kwa simuluho nekunani Linzwi. Linzwi naali ni Mulimu, mi Linzwi naaswana sina Mulimu.”—Bibele ya The Bible—An American Translation, hatiso ya 1935, yetolokilwe ki J.M.P. Smith ni E. J. Goodspeed.

“Linzwi naaliteñi kuzwa feela kwa simuluho, mi Linzwi naali ni Mulimu, Linzwi naaswana sina Mulimu.”—Bibele ya The Bible—Containing the Old and New Testaments, hatiso ya 1950, yetolokilwe ki James Moffatt.

“Linzwi naaliteñi kwa simuluho, mi linzwi naali ni Mulimu, mi linzwi neli mulimu.”—Bibele ya The New Testament in an Improved Version, hatiso ya 1808, yebolosozwi ki Thomas Belsham, ili yetomile fa toloko ya New Testament translation ya William Newcome.

“Kwa simuluho nekunani Linzwi. Mi Linzwi naali ni Mulimu. Kacwalo, Linzwi naaswana sina Mulimu.”—Bibele ya The Authentic New Testament, hatiso ya 1958, yetolokilwe ki Hugh J. Schonfield.

a Manzwi aaitusisizwe aswana ni a mwa Bibele ya King James Version.

b Hatiso ya The Translator’s New Testament, likepe 451.

c Caziba yabizwa Jason David BeDuhn utalusa kuli kusaitusiswa kwa linzwi lelisupa ku mutu luli kamba sika luli kubonisa kuli kunani shutano mwahalaa linzwi la “Mulimu” ni la “mulimu” leliitusisizwe mwa timana ye. Uekeza kubulela kuli: “Linzwi yabulezwi kwa Joani 1:1, haki Mulimu, ili yo ali yena feela anosi yaswanela kulapelwa, kono ki mulimu kamba yaswana ni Mulimu.”—Bibele ya Truth in Translation: Accuracy and Bias in English Translations of the New Testament, makepe 115, 122, ni 123.

d Jehova ki lona libizo la Mulimu.—Samu 83:18.