KAUHANYO 88
Mone Licincelize Lika ku Muuna wa Mufumi ni ku Lazaro
-
SWANISEZO YA MUUNA WA MUFUMI NI LAZARO
Jesu kihona asazo fa kelezo yende kwa balutiwa bahae ya mwakuitusiseza hande maluwo. Kono haki balutiwa bahae feela babateeleza ku yena. Bafalisi ni bona bateñi, mi baswanela kumamela kelezo ya Jesu. Ki kabakalañi? Kakuli “balata hahulu masheleñi.” Habautwa zabulela Jesu, “bakala kumusheununa.”—Luka 15:2; 16:13, 14.
Kono nto yeo haisabisi Jesu. Ubabulelela kuli: “Ki mina babaiponahaza kuba babalukile fapilaa batu, kono Mulimu waziba lipilu zamina. Kakuli sesibonahala butuna kwa batu sanyenyisa mwa meeto a Mulimu.”—Luka 16:15.
Bafalisi bazwezipili ‘kubonahala butuna kwa batu’ ka nako yetelele, kono cwale ki nako ya licinceho; ki nako ya kuli miinelo icince. Batu babangiwa kuba babatuna hahulu, ili babafumile lika za lifasi, babanani maata mwa lipolitiki, ni babaetelela mwa bulapeli bakakokobezwa. Batu ba mayemo a kwatasi babalemuha kuli batokwa za Mulimu bona bakapahamiswa. Jesu ubonisa hande kuli kunani cinceho yetuna yeezahala, habulela kuli:
“Mulao ni Bapolofita nelishaelwa kufitela nako ya Joani. Kuzwa ka yona nako yeo, Mubuso wa Mulimu ushaelwa sina taba yende, mi batu ba mufuta kaufela batiiseza kukena ku ona. Kaniti, kubunolo kuli lihalimu ni lifasi lifele kufita kuli kalulonyana ya taku iliñwi ya Mulao isike yatalelezwa.” (Luka 3:18; 16:16, 17) Manzwi a Jesu abonisa cwañi kuli cinceho isweli yaezahala?
Baeteleli ba bulapeli bwa Sijuda, ka buikuhumuso, baipapata kuli balatelela Mulao wa Mushe. Muhupule kuli Jesu hanaakwaluluzi meeto a muuna wa sibofu mwa Jerusalema, Bafalisi ka buikuhumuso nebabulezi kuli: “Luna lu balutiwa ba Mushe. Lwaziba kuli Mulimu ubulezi ku Mushe.” (Joani 9:13, 28, 29) Mulelo womuñwi wone ufezwi Mulao ka Mushe neli kuli batu babaikokobeza bazibe Mesia, yena Jesu. Joani Mukolobezi naazibahalize Jesu kuli ki Ngunyana wa Mulimu. (Joani 1:29-34) Kukala ka bukombwa bwa Joani, Majuda babaikokobeza, sihulu babotana, bazwezipili kuutwa ka za “Mubuso wa Mulimu.” Kaniti, kunani “taba yende” yebatokwa kuziba batu kaufela bababata kuba mwa Mubuso wa Mulimu ni kutusiwa ki wona.
Kono Mulao wa Mushe usweli kutalelezwa; Mesia yanaabulezwi mwateñi utile. Nihakulicwalo, tamo ya kumamela Mulao ituha ifela. Ka mutala, Mulao neulumeleza telekano ka mabaka ashutana-shutuna, kono Jesu ubulela kuli “mutu kaufela yaleleka musalaa hae ni kunyala usili wabuka, mi mutu kaufela yanyala musali yalelekilwe ki muunaa hae wabuka.” (Luka 16:18) Taba yeo, inyemisa hahulu Bafalisi bababata kutoma milao mwa lika kaufela!
Jesu cwale ufa swanisezo yebonisa butuna bwa cinceho yesweli kuezahala. Mwa swanisezo ye, ubulela za baana bababeli, ili bao miinelo yabona
icinca ka nzila yesika libelelwa. Hamunze munyakisisa swanisezo ye, muhupule kuli kubabateeleza kwa swanisezo ye, kunani Bafalisi, babalata hahulu masheleñi ili babangiwa kuba babatuna ki batu.Jesu uli: “Nekunani muuna wa mufumi yanaaikabisanga ka liapalo za mubala wa pulipela ni za lisila la line, inze aikola lika zende zazi ni zazi. Kono mukupi yomuñwi yabizwa Lazaro naatiswanga kwa munyako wa mufumi yo, atezi litombo fa mubili kaufela mi naalakazanga kuca ku zenewa kwa tafule ya muuna wa mufumi. Mane nihaiba linja nelitahanga kuto lwaza litombo zahae.”—Luka 16:19-21.
Bafalisi ki batu babalata hahulu masheleñi, ka mukwa ocwalo, halukakanyi kuli Jesu utalusa bona mwa swanisezo ye ya “muuna wa mufumi.” Baeteleli ba bulapeli bwa Sijuda ba, baikabisanga ka liapalo zetula hahulu ni zebenya. Hape kwandaa kuli bafumile, babonahala kuli baikola matohonolo a mañata ni buikalabelo bobanani bona. Kaniti, kubaswaniseza ku muuna yaapezi lisila la pulipela kubonisa situlo sebalata hahulu, mi liapalo zesweu libonisa kuli baiponahaza kuba babalukile.—Daniele 5:7.
Baeteleli babafumile ba, ili babaikuhumusa baanga cwañi babotana, bona batu ba mayemo a kwatasi? Ka buikuhumuso baanga batu ba mayemo a kwatasi kuli ki ‛am ha·’aʹrets, kamba batu ba naha (lifasi), ili babasa zibi Mulao ni babasa tokwi kulutiwa Mulao. (Joani 7:49) Taba yeo ibonisa muinelo wali ku ona ‘mukupi yabizwa Lazaro,’ yalakaza kuca nihaiba lico zewa “kwa tafule ya muuna wa mufumi.” Sina Lazaro yanaakula litombo, batu ba mayemo a kwatasi ni bona bakendiwa, inge kuli batoilwe ki Mulimu.
Muinelo womaswe wo ubile teñi ka nako yetelele, kono Jesu waziba kuli seli nako ya kuli kube ni cinceho yetuna yeama muinelo obali kuona batu babaswanisezwa ku muuna wa mufumi ni ku Lazaro.
MONE LICINCELIZE LIKA KU MUUNA WA MUFUMI NI KU LAZARO
Jesu uzwelapili kubulela ka za cinceho yetuna yeo. Uli: “Cwale hamulaho wa nako, mukupi yo ashwa, mi aiswa ki mangeloi kwatuko a Abrahama. Muuna wa mufumi ni yena ashwa mi abulukwa. Mi hanaali mwa Libita inze atukufazwa, ainula meeto, mi abona Abrahama ali kwahule ni Lazaro kwatuko ahae.”—Luka 16:22, 23.
Batu babateeleza ku Jesu baziba kuli Abrahama ushwile kale-kale mi umwa Libita. Mañolo abonisa hande kuli hakuna mutu ya mwa Libita kamba Shilo, yakona kubona kamba kubulela, mane nihaiba yena Abrahama. (Muekelesia 9:5, 10) Kono cwale baeteleli ba bulapeli ba, baanga kuli Jesu utalusañi hafa swanisezo ye? Jesu ukona kutalusañi haama kwa batu ba mayemo a kwatasi ni baeteleli ba bulapeli babalata hahulu masheleñi?
Jesu kihona asazo bulela za cinceho ka kubulela kuli ‘Mulao ni Bapolofita nelishaelwa kufitela nako ya Joani Mukolobezi. Kono kuzwa ka yona nako yeo, Mubuso wa Mulimu ushaelwa sina taba yende.’ Ka mukwa ocwalo, kukutaza kwa Joani ni Jesu Kreste kutahisa kuli Lazaro ni muuna wa mufumi bashwe kwanekula miinelo yabona yakale, ni kuba mwa miinelo yeminca ku Mulimu.
Sihulu-hulu batu babaikokobeza ni babotana balapisizwe hahulu kwa moya ka nako yetelele. Kono basweli batusiwa kwa moya mi basweli baamuhela lushango lwa Mubuso lone lufilwe pili ki Joani Mukolobezi ni lolufiwa ki Jesu cwale. Kwamulaho, nebafumananga ‘lico zenyinyani feela zene liwa kwa tafule ya kwa moya’ ya baeteleli ba bulapeli. Cwale basweli kufiwa litaba zeñata zezwa mwa Mañolo, zona lika zende zasweli kutalusa Jesu. Kuswana feela inge kuli cwale bashemubilwe hahulu mwa meeto a Jehova Mulimu.
Ka kushutana, bafumi ni babahulu ba bulapeli bahana kuamuhela lushango lwa Mubuso lwashaezi Joani ni lushango lwasweli kukutaza Jesu mwa libaka kaufela. (Mateu 3:1, 2; 4:17) Mane, bafilikanywa, kamba kutukufazwa ki lushango lo, ili lolubulela za katulo yesabisa yezwa ku Mulimu. (Mateu 3:7-12) Baeteleli ba bulapeli, babalata masheleñi, bakaikutwa kulukuluha haiba Jesu ni balutiwa bahae batuhela kukutaza lushango loluzwa ku Mulimu. Baeteleli bao baswana sina muuna wa mufumi yabulezwi mwa swanisezo ya Jesu, yabulela kuli: “Wena Abrahama ndate, haku nishwele makeke, mi ulume Lazaro acupwe ngo ya munwana wahae mwa mezi mi anibatise fa lulimi, kakuli niziyelehile mwa mulilo otuka hahulu wo.”—Luka 16:24.
Kono hakuezahali cwalo. Baeteleli ba bulapeli babañata habana kucinca. Bahanile ‘kuteeleza ku Mushe ni Bapolofita,’ ili bao litaba zene bañozi neliswanela kubatusa kuamuhela Jesu sina yena Mesia ni Mulena yaketilwe ki Mulimu. (Luka 16:29, 31; Magalata 3:24) Nebasika ikokobeza kamba kususuezwa ki babotana babaamuhezi Jesu, ili bao cwale baikola silikani sesinde ni Mulimu. Balutiwa ba Jesu bona habakoni kukeshebisa niti ka mulelo wakuli batabise baeteleli ba bulapeli kamba kubatusa. Mwa swanisezo yahae, Jesu naabonisize buniti bwa taba ye ka manzwi ao “Abrahama ndate” naabulelezi muuna wa mufumi.
Abrahama ndate naaize: “Mwanaka, uhupule kuli neuamuhezi ka kutala zende zahao ka nako ya bupilo bwahao, kono Lazaro yena naaamuhezi zemaswe. Mi yena cwale waomba-ombiwa kwanu, kono wena uziyelehile. Mi kwandaa zeo kaufela, kunani mukoti omutuna otungile mwahalaa luna ni mina, kuli bababata kuzwa kwanu ku luna kutaha ko ku mina, basike bakona kueza cwalo, ni bababata kuzwa ko ku mina kutaha kwanu, basike bakona kueza cwalo.”—Luka 16:25, 26.
Kwaswanela luli kuli kube ni cinceho yetuna cwalo! Cinceho yeo iswana ni nto yeezahala mwahalaa baeteleli ba bulapeli babaikuhumusa ni batu babaikokobeza babaamuhela coko ya Jesu ili bao kwa mafelelezo baka katuluswa ni kufepiwa kwa moya. (Mateu 11:28-30) Cinceho ye mane ikabonahala hahulu hamulaho wa likweli lisikai kuzwa cwale ili fo tumelelano ya Mulao ika yoliwa ki tumelelano yenca. (Jeremia 31:31-33; Makolose 2:14; Maheberu 8:7-13) Mulimu hakasulula moya okenile fa Pentekota ya 33 C.E., kukabonahala hande kuli balutiwa ba Jesu balatiwa ki Mulimu kufita Bafalisi ni baeteleli ba bulapeli.