BIBLE UTU USHINTULULA BANTU
Bavua bandamuna nkonko yanyi yonso ne Bible!
-
MULELA MU: 1950
-
DITUNGA DIABU: ESPAGNE
-
TSHIVUAYE: MANSERE MUENA KATOLIKE
TSHIMVUA KALE:
Pavuabu bandele, baledi banyi bavua ne budimi mu musoko wa Galicie ku Nord kua Espagne. Mvua muana muinayi wa mu bana muanda mukulu. Mvua munange nsombelu wa mu dîku dietu. Tshikondo atshi mu Espagne, mêku a bungi avua atuma umue wa ku bana mu seminere anyi mu nzubu ya badiambike. Mu dîku dietu, tuvua bana basatu bavua balonde dikasa edi.
Pamvua ne bidimu 13, ngakaya mu nzubu wa badiambike wa mu Madrid muvua yayanyi. Nsombelu wa bulunda kavuamu to; muvua anu mikenji, masambila ne bantu bavua ne malu makole. Mu dinda dionso, tuvua tubuela mu nzubu wa Mvidi Mukulu bua kuelangana meji, nansha mumvua tshiyi ngela meji ku bualu nansha bumue. Pashishe tuvua tuimba misambu tuenza mese, malu onso avua enzeka mu Latin. Tshivua ngumvua tshintu nansha tshimue ne mvua mmona anu bu ne: Nzambi uvua kule nanyi. Misangu ya bungi mvua anu mupuwe. Nansha patuvua tutuilangana ne yayanyi, tuvua anu tuambilangana ne: “Muoyo au Mariya munsantu.” Tuetu bamane kudia, bamansere bavua batupesha anu minite makumi asatu bua kuyukila. Nsombelu uvuamu uvua mushilangane ne wa kumbelu kuetu. Mvua ndiumvua nkaya ne mvua ndila misangu ya bungi.
Nansha mumvua tshiyi ndiumvua pabuipi ne Nzambi, ngakangata dipangadika dia kushala anu mansere pamvua ne bidimu 17. Mu bulelela, ngakenza tshivuabu bajinga bua ngenze, kadi matuku makese pashishe, ngakatuadija kudiela nkonko bua kumanya bikala Nzambi uvua munsungule bua kuenza mudimu eu. Bamansere bavua ne tshibidilu tshia kuamba ne: bantu bavua ne dielakana dia nunku nebaye mu iferno wa kapia. Nansha nanku, mvua anu ne dielakana. Mvua mumanye ne: Yezu Kristo kavua uditola pa nkayende, kadi uvua udifila bikole mu mudimu wa dilongesha bantu ne wa diambuluisha bakuabu. (Matayi 4:23-25) Pangakakumbaja bidimu 20, ngakajingulula ne: kabivua ne mushinga bua meme kutungunuka ne kuikala mansere. Bualu bua dikema, mamere wakangambila ne: bingikala tshiyi musue kutungunuka ne bumansere, bikengela ngumbuke. Ndi mmona ne: uvua utshina bua tshilua kunyanga bakuabu. Nunku ke meme kumbuka mu kuvan.
Pangakapingana ku nzubu, kabivua bitonde baladi banyi to.
Kadi bu muvuaku kakuyi mudimu wa kuenza mu musoko wetu, ngakaya mu ditunga dia Allemagne muaba uvua muanetu wa balume musombele. Uvua mudifile mu tshisumbu tshia bakoministe tshivua tshienza ne bena mu Espagne bavua mu ditunga adi. Mvua ndiumvua bimpe munkatshi mua bantu aba bavua baluangena manême a bantu bakaji. Nunku ngakalua koministe ne pashishe ngakasedibua kudi umue wa mu tshisumbu etshi. Mvua mmona ne: mvua ngenza bualu buimpe bua kuabanya mikanda ya bakoministe ne kuditua mu ngendu ya didiombola bivua bakuabu benza.Kadi mu kupita kua matuku, ngakateketa kabidi mu mikolo bualu kakuvua bualu bua nsongo buvuabu batuenzele. Ngakalua kumona ne: bakoministe kabavua bakumbaja malu avuabu bamba. Dielakana dianyi diakatamba kukola menemene mu 1971 pavua bamue bansonga ba mu tshisumbu tshietu etshi buoshe nzubu wa mudimu wa muleji-mpala wa ditunga dietu uvua mu Francfort mu Allemagne. Bavua babenga malu a kansungansunga a tshikokesha nkaya avua enzeka mu Espagne. Kadi mvua mmona ne: uvua mushindu mubi wa kuleja tshiji.
Pangakalela muananyi wa balume wa kumpala, ngakambila bayanyi ne: nkadi pa kulekela bisangilu bia bakoministe. Mvua diumvua nkaya bualu kakuvua balunda banyi ba kale bavua balue kututangila meme ne muananyi. Mvua ndikonka bua tshinyi tudi ne muoyo. Bivuaku ne mushinga bua kudienzeja bua kuakaja nsombelu anyi?
MUSHINDU UDI BIBLE MUNSHINTULULE:
Mu tshidimu tshia 1976, Bantemu babidi bakakokola ku nzubu kuetu ne bobu kutupeshabu imue mikanda yabu, ne meme kuyangata. Pakapinganabu musangu muibidi, ngakabela nkonko ya bungi pa bidi bitangila makenga, dishilangana dia milongo pankatshi pa muntu mulume ne muntu mukaji ne kansungansunga. Bivua binkemeshe bikole bua muvuabu bandamuna nkonko yanyi yonso ne Bible. Ke meme kuanyisha bua bandongeshe Bible.
Ku ntuadijilu, mvua ndonga anu bua kumanya malu makuabu. Kadi malu akashintuluka patuakatuadija meme ne bayanyi kubuela mu bisangilu bia Bantemu ba Yehowa ku Nzubu wa Bukalenge. Mu tshikondo atshi tuvua ne bana babidi. Mu bisangilu, Bantemu bavua batabalela bana betu bikole. Biakangambuluisha bua kuikala panyi ne musangelu kudi Bantemu.
Nansha nanku, mvua amu ne ndambu wa dielakana. Ngakangata dipangadika dia kuya kutangila bena mu dîku dietu mu Espagne. Manseba wanyi uvua abé, wakateta bua kundekesha dilonga Bible. Kadi Bantemu ba muaba au bakangambuluisha bikole. Bavua bandamuna nkonko yanyi ne Bible, anu bu muvua Bantemu ba mu Allemagne benza. Ngakangata dipangadika dia kutuadijilula kulonga Bible pangakapingana mu Allemagne. Nansha muvua bayanyi mulekele kulonga Bible, meme ngakatungunuka. Mu tshidimu tshia 1978, ngakatambula meme kulua Ntemu wa Yehowa.
MASANKA ANGAKAPETA:
Dimanya dilelela dia mu Bible diakampesha tshipatshila mu nsombelu wanyi. Tshilejilu, 1 Petelo 3:1-4 udi ukankamija bantu bakaji bua ‘kukokela’ babayabu ne kuikala ne “kanemu kakole” ne kuikala ne ‘meji mapole adi ne mushinga wa bungi ku mêsu kua Nzambi.’ Mêyi aa avua mangambuluishe bua kukumbaja bimpe mudimu wanyi bu mukaji musela ne mamu wa nzubu.
Kukadi kupite bidimu 35 katshia ngalua Ntemu wa Yehowa. Ndi ne disanka dia kuenzela Nzambi mudimu pamue ne bena Kristo nanyi mu buobumue pa buloba bujima. Ndi kabidi ne disanka dia kumona banayi ba ku bana banyi batanu benzela pabu Nzambi mudimu.