E KINDE kampen ma nokawo ndalo ochiko e kind dwe mar aboro kod ochiko e higa mar 1929, jolendo mokalo 10,000 noke e piny Amerka mondo giti tij lendo e okang’ mapiyo. Ne gichiwo buge madongo kod matindo 250,000 ne ji. E kind jolendogo, ne nitie jokolpota kata jopainia aluf achiel. Mano kaka kwan-gi nosemedore! Bulletin * nowacho ni en gima “nokawo ji gi wuoro” kaka kwan mar jopainia nomedore nyadidek kochakore higa mar 1927 nyaka 1929.

Higa 1929 kane dhi karumo, yore mag yudo pesa nodok piny apoya nono. Chieng’ Tich Ariyo tarik 29, dwe mar apar higa 1929, ne en odiechieng’ ma wich ok nyal wilgo nikech kuonde wilo pesa (New York Stock Exchange) e piny Amerka nobedo gi nok mar pesa ma nomiyo piny duto obedo gi chandruok maduong’ ahinya e weche mag yuto. Bengi mang’eny nopodho. Tich nochung’ e puothe madongo. Kembe madongo dongo ne olor. Dhano milionde nolalo tich. E higa 1933, pile ka pile udi maromo 1,000 e piny Amerka, ne imayo weggi nikech ok ne ginyal chulo lon mag udigo.

Ere kaka joma ne tiyo ne Nyasaye gi thuologi duto ne nyalo nyagore gi pekgo? Yo achiel ne en dak e mtoka ma ne nyalo bedo kaka ot bende. Nikech ne gidak e mtokni maok chul pes ot kata mana osuru, jopainiago ne nyalo tiyo tij lendo mana gi pesa matin ma ne giyudo. * To e kinde mag chokruoge mag distrikt, mtoknigo koro ne gitiyogo kaka otel maok chul. E higa 1934, Bulletin nochiwo paro moko kaka jopainia ne nyalo miyo ngimagi kik bed matek ahinya e utegigo kuom bedo gi gik machalo kaka pi, stof, otanda minyalo ban, kod gik minyalo geng’go koyo.

Jolendo mang’eny e piny mangima noloso mtokni ma ne gitiyogo kaka udi. Victor Blackwell wacho niya: “Noa ne onge gi lony mar gero yie, to an bende ne aonge lony mar loso mtokni mitiyogo kaka udi.” Kata kamano Victor noloso mtoka.

Avery Bristow gi Lovenia jaode ne nigi mtoka ma ne gitiyogo kaka ot. Avery nowacho kama: “Nachalo opuk mosiko gi pate nikech an bende nasiko awuotho gi oda.” Bristow gi Lovenia ne timo tij painia ka gin gi Harvey Conrow kod Anne jaode mabende ne nigi mtoka mitiyogo kaka ot, to kore olos gi jwala motegno. Sa asaya ma ne gidar, jwalano ne yiech ma lwar. Avery wacho niya: “Onge ng’ato ang’ata moseganeno mtoka machalo kamano! ” Kata kamano, Avery nowacho ni Conrow gi jaode kaachiel gi yawuotgi ariyo ne gin “joma odak gi mor mogundho.” Harvey Conrow nowacho kama, “Onge gimoro amora ma ne waremo kendo ne wawinjo e chunywa ni Jehova oritowa maber e tije.” Conrow, jaode, kaachiel gi yawuote ariyogo bang’e ne odhi e Skul mar Gilead ma oorgi kaka jomisonari e piny Peru.

Jood Battaino bende ne timo painia kanyachiel. Kane Giusto Battaino gi Vincenza jaode ofwenyo ni ne gidhi bedo gi nyathi, ne giloko mtokgi mar A Ford ma higa 1929 mobedo ot “ma iye chalo gi otel majaber” kopim gi hembe ma ne gidakie kinde mokalo.  Ne gidhi nyime bedo jopainia ka gilendo ne Jo-Italy ma nodak e piny Amerka kata mana bang’ nyuolo nyathigi ma nyako.

Ji mang’eny nochiko itgi ne wach maber, kata kamano, ne tek ahinya mondo joma nodhier kod ma ne onge tich ogol chiwo mar pesa ne buge ma ne imiyogi. Kar mano, ne gichiwo gik ma ne gin-go mondo owenegi buge. Jopainia moko ariyo nokwano gik maromo 64 ma ne ji ogolo kaka chiwo. Gigo ne ng’eny “machal mana ka gima ne okan-gi e sto moro.”

Fred Anderson nolendo ne japur moro ma ne dwaro bugewa to noyie golo angoch min-gi kaka chiwo. Kane Fred ochopo e puodho machielo, ne giyudo ng’at moro mabende gombo somo bugewa kata kamano nowacho niya: “Aonge gi angolo mar somo.” To kane orwako angolo ma ne omi Fred kaka chiwo, koro nonyalo somo maber ahinya. Kuom mano, nokawo buge kaachiel gi angolono ma ogolo chiwo mar pesa moriwo gigo duto.

Herbert Abbott ne nigi od gwen e mtoke. Bang’ nyiewo gwen adek kata ang’wen, ne ousogi kendo e chiro kae to ong’iewogo petrol. Herbert nowacho kama: “Seche moko ne wabedo maonge pesa kata matin, to mano ne ok omonwa dhi nyime bedo jopainia. Kane wan gi petrol, ne wadhi nyime gi migawowa, ka waketo genowa kuom Jehova.”

Geno Jehova kendo bedo gi chuny motegno, nokonyo jotichne e kinde matekgo. Kinde moro kane kodh yamo mager biro, Maxwell Lewis gi Emmy jaode, noringo moweyo mtokgi mondo gidhi gibwog kamachielo. Ne gitimo kamano e kinde mowinjore nikech kodhno nogoyo yien moro piny mobanjo mtokgino. Maxwell nowacho kama: “Gigi duto ne ok omonowa dhi nyime gi tijwa mar lendo, to ne wakawogi mana kaka gik manyalo yudo ng’ato ang’ata. Ne nitie tije mang’eny ma ne pod dwarore ni watim, kendo nwang’ado mar timogi giduto.” Nikech chir ma ne gin-go kod kony ma ne giyudo kowuok kuom osiepegi, Maxwell gi Emmy noloso mtoka machielo.

E kindegi mabende chandruok ng’enyie, chuny mar chiwruok e yo ma kamano bende nenore kuom Joneno mag Jehova tara gi tara. Mana kaka jopainia machon-go, wan bende waseng’ado mar dhi nyime gi lendo nyaka chieng’ ma Jehova nowach ni oromo.